№№1-12(81-92), қаңтар-желтоқсан, январь-декабрь, January-December, 2016

№№1-12(81-92), қаңтар-желтоқсан, январь-декабрь, January-December, 2016              ISSN 2307-0188 
Ġylym ža̋ne bìlìm ġasyry – Vek nauki i obrazovaniâ – Science and education century 
___________________________________________________________________ 
 
 
20 
оқыту  болып  саналады.  Жетінші  ғасырдан  бастап  ислам  діні  Қытайға  тарала 
бастады.  Дәл  сол  кезде  ислам  дінінің  таралуына  ілесе  медіреселік  діни  оқыту 
формасы да қалыптаса бастады. Бұл медіреселік діни оқыту формасы таң, сұң, юань, 
миң  патшалықтар  дәуірін  бастан  кешірді.  Миң  патшалығының  соңғы  мезгіліне 
келгенде Қытайда медіреселік діни оқыту біршама дәурендеді. 
Сөзіміздің дәлелді болуы үшін нақтылы мысалдар келтірейін: 
Қытай топырағында медіреселік діни оқыту формасын тұңғыш ортаға қойған, 
әрі өзі бас болып медіресе ашқан кісі Худың жу (1552-1597). Ол Чаң ань қаласының 
тумасы,  бала  кезінен  бастап  кітапқа  құмар  болған,  Күңзі  ілімін  бойына  сіңірген. 
Араб,  парсы  тілдерін  жетік  меңгерген.  Араб  және  парсы  тілдеріндегі  діни 
әдебиеттерді  қытай  тіліне  аударған,  сонымен  қатар  қытай  үлгісіндегі  медіреселік 
оқыту  бағдарламасын  жасаған.  Ол  өзі  көзі  тірісінде  өз  ауласынан  медіресе  салып, 
жүзге таяу шәкірт қабылдап, ислам дініне тәрбиелеген. 
Медіреселік  діни  оқытудың  мақсаты  және  формасы.  Медіреселік  діни 
оқытудың мақсаты: ислам қағидаларын, ислам дінінің негізгі білімдерін үйрету. Осы 
арқылы  мұсылман  дінінің  қайраткерлерін  жане  дін  қызметкерлерін  баулып 
тәрбиелеу.  Мұсылмандардың  білім  мағұлыматын  жоғарылату.  Қытайдағы 
медіреселік діни оқытудың білім беру дәрежесі үш сатыға бөлінеді. 
Бірінші сатысы: бастауыш дәрежесінде білім беру. 
Екінші сатысы: орта дәрежеде білім беру. 
Ең  соңғы  сатысы:  жоғары  дәрежеде  білім  беру.  Медіреселік  діни  оқытудың 
алғашқы сатысында: бастысы мұсылман балаларды және жасөспірімдерді ислам діні 
сауаттық  біліммен  сусындатады.  Олар  медіреседе  оқу  арқылы  ислам  діни 
қағидаларды,  діни  негіздік  білімдерді  және  Құрандағы  үнемі  қолданылатын 
аяттарды үйренеді. 
Ал  орта  дәреже  сатысындағы  медіреселік  діни  оқытудың  нысаны  негізінен 
ересек  адамдар,  бала  кезінде  діни  білім  алмаған  адамдарды  қамтиды.  Олар  әдетте 
медіреседе  діни  негіздік  білімдерді  үйренеді.  Медіреселік  білім  берудің  жоғары 
сатысындағы  білім  алғандар  негізінен  дін  қайраткерлері  және  дін  қызметкерлері 
болып саналады. Олар медіресе тауысқаннан кейін дін жолында дінге қызмет өтейді, 
яғни қазақша жалпақ тілмен айтқанда, молда болады. 
Медіреселік діни оқытудың мәтіндері және сабақ түрлері. Медіреселік діни 
оқытудың мазмұны: негіздік білім және кәсіптік білім. 
Білім  деп  екі  мазмұнды  қамтиды.  Негіздік  білімдерге  грамматика,  стилистика, 
логика, парсы әдебиеттері сияқты сабақ түрлері кіреді. Ал кәсіптік білімге алла тану 
ілімі, дін қағидаттары, философия, Құран сынды пән түрлері өтіледі. 
Ең  жоғарғы  білім  сатысындағы  оқыту  мазмұны  мынандай  он  үш  түрлі  діни 
оқулықты  қамтиды.  Олар  мыналар:  жалғаспалы  бес  дәптер,  Жаяу  мұса,  мәді,  бян, 
калима,  уге,  құтты  білік,  гүлістан,  арбау,  мирсад,  айжарт-ламарт,  хуай  минахах, 
Құран  кәрім.  Осы  оқулықтар  медіреселік  оқытудың  соңғы  дәуірінде  дүниеге  келе 
бастаған. 
Худың Жу осы медіреселік діни оқытуды бастағаннан кейін, ол осы медіреседе 
бір  топ  үздік  шәкірттер  тәрбиеледі.  «Ат  тұяғын  тай  басар»,  -  дейді  емес  пе  атам 
қазақ. Оның шәкірттері медіреселік діни оқытудың жүйесін одан әрі кемелдендірді. 
Чиң  патшалығы  кезінде  Худың  Жудың  шәкірттері  құрған  медіреселер  Қытайдың 
жер-жеріне  тарай  бастады,  осы  медіреселер  әр  жердің  жергілікті  ерекшелігіне 
өзіндік ерекшелікке ие топтарды қалыптастырды. 
Шанши  тобы.  Бұл  топ  шанши  өңірін  негіз  етті.  Худың  Жудан  бастау  алған 
Хай  Рін  және  Бай  Молла  сияқты  діни  қайраткерлер  бұл  топтың  өсіп-өркендеуіне 
үлес қосты, бұл топ алла тану ілімін өзек етеді және дәріптейді. 

№№1-12(81-92), қаңтар-желтоқсан, январь-декабрь, January-December, 2016              ISSN 2307-0188 
Ġylym ža̋ne bìlìm ġasyry – Vek nauki i obrazovaniâ – Science and education century 
___________________________________________________________________ 
 
 
21 
Шәндұң  тобы.  Бұ  топ  Шәндұң  өлкесі  Жиниң  қаласын  негіз  етеді.  Бұл  топты 
құрушы Худың Жудың шәкірттері Жаң Жи жане Ли Яниң құрған. Бұл топ араб және 
парсы  тілдерін  үйретуді,  сонымен  қатар  осы  тілдердегі  діни  әдебиеттерді  оқытуды 
басты мақсат еткен. 
Медіреселік  діни  оқу-ағартудың  қалыптасуындағы  тарихи  кезеңдер 
калыптасу кезеңі. Миң патшалығының орта мезгілі Худың Жу ең алдымен Шанши 
және  Шиан  қаласында  медіресе  салып,  шакірт  қабылдайды.  Ислам  дін  ілімін 
оқытады.  Міне,  бұл  медіресенің  алғашқы  қалыптасу  барысы.  Бұл  кезеңде  тек  қана 
сауаттық  білімдер  ғана  оқытылды,  бұл  мезгілде  медіреселік  түзімдермен  оқыту 
мазмұндары әлі қалыптасып үлгермеген мезгіл еді. 
Даму  кезеңі.  Худың  Жудың  төл  шәкірттері  жер-жерден  шәкірт  қабылдап, 
сабақ өте бастады. Осы мезгілде олар Қытайдағы медіреселік діни оқытудың негізін 
қалады. Қытайда ислам діни оқу-ағарту түзімі кемелдене бастады. Дәл сол мезгілде 
көптеген  жерлерде  медіреселер  салына  бастады.  Өзіндік  ерекшелікке  жергілікті 
топтар біртіндеп қалыптаса бастады. 
Дәурендеу  кезеңі.  Бұл  мезгілде  медіреселік  діни  оқыту  біршама  дәурендеді, 
осы  мезгілде  шетелден  мұғалімдер  шақыртылды,  олар  бірлесіп  діни  әдебиеттерді 
аударды. Дін философиясы және дін басқару түзімі тіпті астрономия және жағрафия 
сыяқты  жаратылыстану  ғылыми  аударма  еңбектерде  дүниеге  келе  бастады. 
Мұсылман  жамағатының  қасиетті  алтын  кітабы  дәл  осы  кезеңде  қытай  тіліне 
аударыла бастаған. 
Медіреселік  діни  оқытудың  ерекшелігі  және  тарихқа  қосқан  үлесі, 
медіреселік діни оқытудың  ерекшелігі. Қытайдағы медіреселік  діни  оқыту қытай 
ислам дінінің таралуына және дамуына өшпес үлес қосқан. Бүгінде оның өміршеңдік 
қуаты бар, медіреселік діни оқыту не үшін бұндай өміршеңдік қуатқа ие бола алды? 
Себебі, ол тек қана діни оқытуды басты мақсат еткен жоқ, қайта әрбір кезеңде жақсы 
тәжірибе сабақ қабылдап, діни медіреселік оқытуда үздік дәстүр қалыптастырды. 
Моллардың сабақ беру түзімі. Медіреселер моллаларды арнаулы шақыртып, 
сабақ беруге ұсыныс жасап отырған. Бұл моллаларды сұрыптап таңдап алған кезде, 
олардың  тек  қана  кәсіби  білім  өресіне  қараған  жоқ,  қайта  қатаң  моральдік  өлшем 
қойған. 
Ауыздан  шыққан  уағызды  жүрекпен  қабылдау  және  оқыту  жүйесі  қатаң 
болу.  Шәкірттер  молла  айтқан  уағыздарды  жүрекпен  қабылдау,  ал  моллалар  қатаң 
оқыту  жүйесіне  бой  ұсыну  керек.  Бұндай  дәстүр  исламның  медіреселік  оқытудың 
ерекшелігінің бірі болып табылады. 
Әдетте  шәкірттер  медіреседе  бесте  жеті  жыл  оқығаннан  кейін  ғана  иманмен 
мұсылман  жамағатын  бастап  намаз  оқып  уағыз  айтады.  Бұдан  бұрын  ол  тек  қана 
медіреседе білім алады. 
Ислам  қағидасына  бой  ұсынып,  қажырлықпен  тырысып  үйрену  керек. 
Медіреселік діни оқытуда шәкірттерге көптеген исламдық қағида-түзімдерді атқару 
міндеттелген.  Шәкірттер  медіреседе  оқу  арқылы  тұрмысты  үйренеді,  өздерінің 
стиліне қатаң мән беріп, нашар тұрмыс ортасын жеңуге күш салуы  керек. Таңертең 
және кеште молла өткен сабақтарды жаттау немесе пысықтау міндеттелген. 
Шәкіріттер  діни  термин  атауларды  қос  тілде  тең  меңгеру  керек.  Әдетте, 
медіреселік  діни  оқытуда  аудармада  парсы  және  араб  тілдеріндегі  діни  терминдер 
молынан кездеседі. Медіреседе оқыған шәкіріттер қытай тіліндегі аудармасын толық 
дұрыс түсінумен қатар, араб парыс тілдерінде де дұрыс дыбыстай алуы керек. 
Қытайдағы  медіреселік  оқытудың  тарихқа  қосқан  үлесі.  Медіреселік  діни 
оқыту ислам дінінің Қытайға кең көлемде таралуына маңызды рөл ойнады. 

№№1-12(81-92), қаңтар-желтоқсан, январь-декабрь, January-December, 2016              ISSN 2307-0188 
Ġylym ža̋ne bìlìm ġasyry – Vek nauki i obrazovaniâ – Science and education century 
___________________________________________________________________ 
 
 
22 
Медіреселік  діни  оқыту  Қытайда  бір  топ  дін  ғұламалары  мен  дін 
қызметкерлерін  тәрбиеледі.  Бұлар  кейін  Қытайдың  дінтану,  саясаттану,  тіпті 
қоғамтану ілімі жағында да үлкен еңбектер жазды. 
Қытайдағы  медіреселік  діни  оқыту  болса  ислам  дінін  оқу-ағарту  мен  кытай 
оқу-ағарту  жүйесінің  бірігіуінің  нәтижесі.  Ол  Қытайдағы  исламданған  ұлттың 
қалыптасуына  негіз  болды.  Ішкі  Қытайдағы  дүнген  ұлты  қалыптасудан  бұрын, 
Қытайда ислам дінінің көптеген дүниелері араб және парсы халықтарымен негізінен 
ұқсас еді. Себебі, сол кезде көптеген ислам дін таратушылары араб, парсыдан келген 
мұсылмандар  еді.  Қытайда  медіреселік  дін  оқыту  дамығаннан  кейін  мұсылман 
қытайлар пайда бола бастады. Міне, бұл – біздің қазіргі атап жүрген дүнген ұлты еді. 
Таяу  осы  заманғы  Қытай  ислам  діни  оқу  ағартуының  формасы  – 
исламтану институты. Қытайдағы ислам діни оқу ағартуы дамып таяу осы заманға 
келгенде,  дәл  осы  мезгілде,  қытай  және  мұсылман  мемлекеттерінің  оқу-ағарту 
жүйесінде өзгерістер пайда болды. Сол мезгілде қытай оқу-ағартуында реформалар 
жүріле бастады, қытайдың екі мың жылға жалғасқан Кжүй түзімі күшінен қалды. 
Қытай  оқымыстылары  батыс  Еуропа  елдерінің  жаңа  оқу-ағарту  түзімінен 
тәжірибе  сабақ  қабылдап,  өз  елінің  мешеу  қалған  оқу-ағарту  жүйесін  жаңартып 
жатқан  кез  еді.  Дәл  осы  мезгілде  араб  мемлекеттерінде  ислам  дәстүрлі  діни  оқу-
ағарту  жүйесіне  өзгеріс  енгізіп,  талпынып  жатқан  кез  еді.  Напалеонның  Египет 
құрлығына  шығуы  Орта  Шығыс  араб  елдерінің  отарлану  тарихының  басталу 
кезеңдері  еді.  Бұл  шақта  араб  ойшылдары  ислам  оқу-ағарту  жүйесіне  реформа 
жүргізу  керектігін  танып  жетті.  Исламтану  іліміне  жаңа  қоғамдық,  жаратылыстық, 
техникалық білімдер қосылды. Бұның мақсаты: мемлекетті нығайтып дамыту еді. 
Сол  мезгілде  Қытайдағы  мұсылмандар  арабтың  діни  оқу-ағарту  реформалық 
өзгерісінің ықпалына ұшырады. Қытайдағы ислам дін қайраткерлері осы елде ислам 
діни оқу-ағартуға реформа жасау керектігін түсінді. Солардың бірегей тұлғасы – Уаң 
Куән еді. 
Уаң  Куән  (1848-1919),  ол  бала  кезінен  бастап  ислам  діни  білімдер  мен  араб 
тілін  үйренген.  Ол  Қытайдағы  мұсылмандардың  мәдени  өресін  жоғарылату  үшін, 
дәстүрлі ислам оқу-ағарту түзімін өзгерту керектігін ортаға қойған. Сонымен қатар, 
1907 жылы Пекин қаласының Нюже көшесінде жаңа сипатты дүнген білім жұртын 
ашады.  Ол  шәкірттерімен  бірлесіп,  дәстүрлі  ислам  оқу-ағартуының  оқыту  әдісіне, 
сабақ мазмұндарына реформалар жүргізеді. Осы жаңа ислам діни оқыту ордасында 
діни  біліммен  қатар  қытай  тіліндегі  басқа  мәдени  және  жаратылыстық  сабақтары 
өтіледі.  1925  жылы  Маго  Тиң  Жыңда  атты  педагика  білім  жұртын  құрады.  1927 
жылы Дапу Шың Шаңхай ислам педагогика жұртын құрады, басқа да көптеген жаңа 
білім жұрттары құрылған. 1955 жылы Қытай үкіметі исламтану институтын құрады. 
Қазіргі Қытайдағы ислам діни оқу-ағартуының өзекті мәселелері. Қытайда 
қазір  ислам  институттарының  әкімшілік  басқару  және  оқыту  түзімі  басқа  әдеттегі 
университтермен бірдей. Бұл ислам институттарын басқаруға қолайлы болғанымен, 
көптеген жаңа мәселелер туындап жатыр. 
Ислам  институттарында  нақтылы  өзіндік  ерекшелікке  ие  оқыту  түзімі  мен 
басқару жүйесі онша қарастырылмаған. Ислам институттарында қаражат жетіспейді, 
үкімет берген қаражат аз. Діни оқулықтар тапшы, оның үстіне институт мұғалімдері 
қандай  оқулық  оқытуды  анық  білмейді.  Әрбір  институт  өзі  білген  оқулықтарды 
оқытады.  Институтта  мұғалімдер  қауымы  аз.  Институт  бітірген  студенттер 
жұмыссыз  қалуда.  Институт  қысқа  уақыт  ішінде  сабақ  бағдарламасын  түзуге 
амалсыз. 
 
 

№№1-12(81-92), қаңтар-желтоқсан, январь-декабрь, January-December, 2016              ISSN 2307-0188 
Ġylym ža̋ne bìlìm ġasyry – Vek nauki i obrazovaniâ – Science and education century 
___________________________________________________________________ 
 
 
23 
Әдебиеттер 
1 Tie Guo Xi. Chinese Hui Islam Education case study, press reseach on the Hui, 1, 
2002. 
2  Chen  Yue  Yang.  Twentieth  century  Arab  culture  in  China,  PhD  thesis,  cnki.  net, 
06, 2014. 
3 顾玉军《明清时期回族教育思想研究》，博士论文，中国知网，2012年3月，
Gu  Yu  Jun.  Ming  and  Qing  Dynasties  thought  Hui  Educantional，Phd  thesis,  cnki  net, 
03,2012. 
4 李伟建《浅谈三十年来中国伊斯兰教宗教教育》伊斯兰文化，2010年3月。 
5  Li  Jian  Wei.  On  three  decades  China  Islamic  religious  education,  press  Islam 
Culture, 03, 2010. 
6  马信  《回族文化传承：经堂教育学校教育比较研究》，博士论文，中国知网
，2013年4月1日. 
7  Ma  Xin.  Hui  Cultural  Heritage:  A  Comparative  Study  of  Mosque  Education  in 
School Education, Phd thesis, cnki net, 04, 2013. 
8  李楠《对当代回族伊斯兰教教育的认识与思考》，中央社会主义学院学报，
2013年10月. 
9 Li Nan. Understanding and Reflection on Contemporary Islam Muslim Education, 
press Central Institute of Socialism, 10, 2013. 
 
Summary 
 
MAHAMUTI Muhetaer (木合塔尔·马哈木提), 
Institut of Global Ethnology and Antropology Minzu University of China. 
Adress: No.27 zhongguan cun Nandajie Beijing, 100081, China. 
（北京市海淀区中关村南大街26号中央民族大学南睿楼601室世界民族学人类学研
究中心） 
E-mail: 865112400@qq.com 
 
ISLAMIC EDUCATION IN CHINA 
 
In  this  article,  I  will  focus  on  Islamic  Education  in  China,  the  Chinese  after  the 
spread of Islam, Islamic education how to develop, After Islam has spreaded into china. In 
the  course  of  the  formation  of  the  Chinese  Islam,  mosques  and  Islamic  education  play  a 
vital  role.  In  this  paper,  I  mainly  discuss  the  formation  and  history  of  Chinese  Islamic 
education. Now the mosque education in China has become the Islamic Institute, in the. 
Key words: Islamic Education and Mosque Education. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

№№1-12(81-92), қаңтар-желтоқсан, январь-декабрь, January-December, 2016              ISSN 2307-0188 
Ġylym ža̋ne bìlìm ġasyry – Vek nauki i obrazovaniâ – Science and education century 
___________________________________________________________________ 
 
 
24 
БІЛІМ ЖӘНЕ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ – 
ОБРАЗОВАНИЕ И ЕСТЕСТВЕННЫЕ НАУКИ 
 
УДК 57.011 
 
ШЕВЦОВ Александр Борисович, 
PhD, заведующий лаборатории прикладной генетики РГП «Национальный 
центр биотехнологии» Комитета науки Министерства образования и науки 
Республики Казахстан, город Астана, Республика Казахстан 
 
АМИРГАЗИН Асылулан Оразгалиевич, 
лаборант лаборатории прикладной генетики, магистрант 
Казахского агротехнического университета имени С. Сейфуллина, 
город Астана, Республика Казахстан 
 
ШВЕДЮК Виктория Борисовна, 
лаборант лаборатории прикладной генетики Казахского агротехнического 
университета имени С. Сейфуллина, город Астана, Республика Казахстан 
 
КАМАЛОВА Динара Камаловна, 
магистр, научный сотрудник лаборатории прикладной генетики 
Казахского агротехнического университета имени С. Сейфуллина, 
город Астана, Республика Казахстан 
 
СОВРЕМЕННАЯ ТАКСОНОМИЧЕСКАЯ КЛАССИФИКАЦИЯ РОДА 
CHLAMYDIA 
 
Аннотация 
В  данной  статье  анализируются  исследования  классификации  и  проблемы 
таксономии возбудителей хламидиоза. 
Ключевые слова: Chlamydia, таксономия, молекулярные маркеры, 16S rRNA. 
 
Хламидиозы  –  группа  разных  по  признаку  зоонозных  заболеваний, 
вызываемых  родственными  грамотрицательными  внутриклеточными  бактериями. 
Хламидиозной  инфекцией  может  страдать  широкий  круг  диких  и  домашних 
животных  (более  20  видов  млекопитающих), а  также  465  видов птиц,  вызывая  при 
этом ряд болезней объединенных этиологически, но в большинстве различающихся 
по  характеру  течения  инфекционного  процесса  [1].  Хламидии  инфицируют  также 
человека  и  являются  причиной  самого  распространенного  заболевания 
передающегося  половым  путем.  Течение  инфекции  может  протекать  явно  или 
латентно, затрагивая различные органы и ткани, различаясь клиническими формами 
проявления.  Хламидиозы  распространены  по  всему  миру,  за  счёт  миграций  диких 
животных, перелётов птиц. 
Используя базу данных Web of Science, анализируя результаты поиска научной 
литературы  (включающие  все  издания,  книги,  конференции  и  т.д.)  по  ключевому 
слову  –  Chlamydia,  за  период  с  2010  (по  причине  объединения  видов  в  один  род 
Chlamydia  в  2009  году)  по  2015,  выстраивается  частичная  картина  актуальности 
исследования  хламидий.  Из  общего  количества  литературы  (6572):  по  типам 
документов: статьи (74,4%), авторефераты (11,13%); лидируют страны: США (37%), 
Англия (11%), Австралия (8%); По количеству статей в год, показывает рисунок 1. 

№№1-12(81-92), қаңтар-желтоқсан, январь-декабрь, January-December, 2016              ISSN 2307-0188 
Ġylym ža̋ne bìlìm ġasyry – Vek nauki i obrazovaniâ – Science and education century 
___________________________________________________________________ 
 
 
25 
 
Рисунок 1 – Показатели актуальности 
1. Классификация хламидий 
Хламидии  представляют  собой  род  облигатных,  внутриклеточных  бактерий-
паразитов, семейства Chlamydiaceae, являются патогенными микроорганизмами для 
человека  и  животных  (включая  сумчатых,  амфибий  и  рептилий),  а  также 
симбионтами простейших [2] и других возбудителей [3]. Род  Chlamydia в пределах 
семейства Chlamydiaceae и порядка Chlamydiales был введен Page в 1966 году. В то 
время  были  признаны  только  два  вида:  C.trachomatis  и  C.psittaci,  а  после  1980-х 
были добавлены: C.pneumania и C.pecorum. На этом этапе присвоение штаммов было 
основано  на  различных  биохимических  характеристиках,  морфологических 
особенностях, репликации и развития в диапазоне хозяев. 
Chlamydiales  отличается  от  другого  основного  порядка  внутриклеточных 
бактерий (Rickettsiales) тем, что  их рост  связан с двухфазным циклом развития. По 
факту, учитывая разнообразие, связанное с диапазоном хозяев и патогенез болезней, 
цикл развития выступает в качестве главного объединяющего признака порядка. 
Последние  исследования  указывают  на  низкое  разрешение  филогенетических 
ветвей  поддерживающих  различия  хламидийных  семейств,  что  вероятно  является 
результатом  очень  древнего  расхождения,  примерно  от  0,7  до  1,4  миллиардов  лет 
назад [4]. 
В 1999 году Everett с соавторами [5] предложили использовать гены 16S и 23S 
rRNA  с  97,  95  и  90%  идентичностью  для  классификации  организмов  порядка 
Chlamydiales  на  видовом,  родовом  и  семейном  уровнях  соответственно.  Споры 
возникли  по  тому,  что  они  предложили  разделить  семейство  Chlamydiaceae  на  2 
рода:  Chlamydia  и  Chlamydophila.  Это  деление  было  оспорено  т.к.  другие 
исследователи [6] посчитали, что деление основано на незначительных различиях в 
генах 16S и 23S рРНК, тогда как новые данные хорошо сопоставляются с нынешней 
классификацией,  а  введение  нового  рода  является  непрактичным  и  приносит 

№№1-12(81-92), қаңтар-желтоқсан, январь-декабрь, January-December, 2016              ISSN 2307-0188 
Ġylym ža̋ne bìlìm ġasyry – Vek nauki i obrazovaniâ – Science and education century 
___________________________________________________________________ 
 
 
26 
нестабильность  в  номенклатуру.  Таким  образом,  международный  подкомитет  по 
систематике  хламидий  (ISTC)  решили  вернуться  к  одному  роду  Chlamydia  [7]. 
Однако деление по rRNA все-таки были приняты ISTC и вступали в силу. Поэтому 
ISTC  рекомендует  использовать  дополнительные  гены  домашнего  хозяйства  и  в 
дальнейшем с осторожностью использовать данную классификацию [8]. 
Молекулярно-генетическая классификация строгих внутриклеточных бактерий 
включая  представителей  Chlamydiales  в  основном  опирается  на  ДНК-  или  белок- 
филогенетическую  реконструкцию,  потому  что  они  обладают  слабыми 
фенотипическими  отличиями  и  их  трудно  культивировать.  Детальный  анализ 
филогенетической  информации  отдельных  белковых  последовательностей  показал, 
что  филогения  на  основе  одиночных  случайно  выбранных  основных  белков,  не 
является  надёжной.  Действительно,  высоко  консервативные  последовательности  с 
редкими  изменениями  не  информативны,  тогда  как  последовательности 
изменяющиеся очень быстро могут иметь насыщенный филогенетический фон [9]. 
Горизонтальный  перенос  генов  или  перестройки  ещё  больше  усложняют 
реконструкцию деревьев из-за частых расхождений видов между генными ветвями. 
Например,  серовары  C.trachomatis  были  классифицированы  на  основе 
последовательности  основного  наружного  мембранного  белка  ompA,  но  эта 
классификация  вводит  в  заблуждение  из-за  событий  рекомбинации  данного  гена 
[10]. 
Было  предпринято  несколько  попыток  разработать  мультилокусные  анализы 
типирования  для  классификации  хламидий  на  виды  [11,  12].  Тем  не  менее,  они 
сосредоточены  на  семейство  Chlamydiaceae  и  не  учитывали  максимизацию 
филогенетической  связи,  позволяющие  надёжно  оценить  более  глубокие  связи 
порядка  Chlamydiales.  Использование  множественных  и  тщательно  подобранных 
локусов  может  улучшить  текущую  классификацию  и  облегчить  процедуру 
идентификации новых видов. 
Этим 
руководствовались 
авторы 
работы 
в 
которой 
изучались 
последовательности  424  белков  [13],  теоретически  подходящих  для  построения 
достоверных  и  надёжных  филогенетических  деревьев.  Результатом  исследования 
являлось  обобщение  до  20  последовательностей  белков  позволяющих  проводить 
достоверную идентификацию и надежно описывать систематику хламидий. Даже 8 
из отобранных последовательностей надежно реконструируют деревья с точностью 
превышающей 95%. В дополнение авторы предлагают новую схему классификации, 
основанную  на  16S  и  23S  rRNA,  а  также  последовательности  9  из  20  белков,  а 
именно: DnaA, SucA, Hyp325, FabI, RpoN, FtsK, PepF, Adk и HemL. 

жүктеу/скачать 4,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: