Ақпарат түрлері Ақпарат әртүрлі формада, формада, сақтау және кодтау әдістерімен ұсынылуы мүмкін.
1 Қабылдау тәсіліне сәйкес ақпарат көрнекі (көремін), есту қабілеті (естимін), тактильді (түртіп, сезіну арқылы), иіс сезу (иіс сезу), дәм сезу (дәм тату) болуы мүмкін.
2 Ұсынылуы формасы бойынша: мәтін (мәтін түрінде), графикалық (сурет, диаграмма, фото түрінде және т.б.), музыкалық (музыка, дыбыс түрінде), сандық (сандар түрінде), видео (видео файл түрінде) , біріктірілген (презентацияның әртүрлі формаларын біріктіреді, мысалы, музыкалық видео - видео және аудио формалар) және т.б.
3 Мамандыққа қатысты: ғылыми, техникалық, өндірістік және т.б. ақпарат.
4 Қоғам үшін құндылығы бойынша: бұқаралық, жеке тұлғаға бағытталған, экономикалық, саяси, эстетикалық және т.б.
Негізгі түсініктер
1 Хабарлама адам үшін ақпаратты қамтиды, егер ондағы ақпарат ол үшін жаңа және түсінікті болса
2 Білімнің белгісіздігін екі есеге төмендететін хабарлама 1 биттік ақпаратты алып жүреді.
3 Оқиға туралы білімнің белгісіздігі - бұл оқиғаның мүмкін болатын нәтижелерінің саны.
4 N жабдықталатын оқиғаның бірі болғандығы туралы хабарламадағы ақпараттың мөлшері экспоненциалдық теңдеуді шешумен анықталады: 2i = N
5 Бірнеше (тәуелсіз) сайлаудың нәтижелері туралы хабарламада қамтылған ақпараттың мөлшері осы сайлау туралы хабарламаларда қамтылған ақпарат сомасының қосындысына тең болуы керек
6 Ақпаратты өлшеудің алфавиттік тәсілімен ақпараттың мөлшерінің мазмұнsy есептемейді, мәтіннің көлеміне және алфавиттің қуатына байланысты өлшейді.
7 Алфавит - бұл мәтін жазу кезінде қолданылатын белгілер жиынтығы. Алфавиттің қуаты (мөлшері) - бұл алфавиттегі символдардың жалпы саны.
8 Егер алфавиттің қуатын N деп белгілейтін болса, онда белгілі N = 2i формуласына сәйкес әр алфавит символы i бит ақпаратты алып жүреді. Бір таңбадағы ақпарат мөлшері кейіпкердің салмағы деп аталады
9 Барлық мәтіннен ақпарат көлемін табу үшін ондағы таңбалардың санын санап, бір таңбаның салмағына көбейту керек. J = K * i (K - мәтіндегі таңбалардың саны, J - мәтіндегі ақпарат мөлшері немесе мәтіннің ақпараттық көлемі)
10 Ақпаратты беру жылдамдығы (деректерді беру жылдамдығы) - уақыт бірлігінде жіберілген биттердің бит / с-пен өлшенетін саны: V = J / t
11 Егер оқиғалар бірдей ықтимал болмаса, онда оқиғаның ақпарат көлемін есептеу үшін ықтималдық тұжырымдамасын қолдану қажет (жағымды нәтижелердің оқиға нәтижелерінің жалпы санына қатынасы)
12 Оқиғаның ықтималдығы мен N оқиғаның мүмкін болатын нәтижелерінің саны арасындағы сандық байланыс формула арқылы өрнектеледі: N = 1 / p
Ақпаратты өлшеу бірліктер
1 байт = 8 бит
1 КБ = 210 байт = 1024 байт
1 МБ = 210 КБ = 1024 КБ
1 ГБ = 210 МБ = 1024 МБ
1 ТБ = 210 ГБ = 1024 ГБ
1 PB = 210 TB = 1024 TB
Егер хабар белгілі бір алфавиттегі таңбалардан тұрса (және барлық таңбалар бірдей ықтимал болса). Хабарламадағы I ақпаратының мөлшері мына формула бойынша есептеледі:
I = log2N
Демек:
N = 2I,
мұндағы: N - мүмкін ақпараттық хабарламалардың саны;
Мен - бір хабарлама жеткізетін ақпарат мөлшері.
Ақпаратты беру жылдамдығы секундына битпен өлшенеді және келесі формула бойынша есептеледі:
V = I / t
Мұндағы мен - хабарламадағы ақпараттың мөлшері
t - хабарлама жіберу уақыты
Мысалдар:
1 «Микропроцессор» сөзі қанша бит жады алады?
Шешім:
Сөз 14 әріптен тұрады. Әр әріп компьютерлік алфавиттің символы болып табылады, 1 байт жадты алады. Сөз 14 байт = 14 * 8 = 112 бит жадты алады.
Жауап: 112 бит
2. Мәтін 0,25 Кбайт компьютер жадын алады. Бұл мәтін қанша символдан тұрады?
Шешім:
КБ байтқа аударайық: 0,25 КБ * 1024 = 256 байт. Мәтін 256 байтты алып, әр таңба 1 байт болғандықтан, мәтінде 256 таңба бар.
Жауабы: 256 таңба
3. Мәтін 5 толық парақты алады. Әр парақта бір жолға 70 символдан тұратын 30 жол бар. Бұл мәтін қанша жадты алады (байтпен)? ([1], 133-бет, № 32)
Шешім:
5 парақта 30 * 70 * 5 = 10500 таңба. Мәтін 10500 байт жедел жадты алады.
Жауабы: 10500 байт