1. Қазақстан аумағындағы тас ғасырына қатысты археологиялық ескерткіштердің ашылуы
Сейітқұл Қойдағұлов пен Құтлумбет Қоштаев басқарған хан Әбілқайыр елшілігі
жүктеу/скачать 0,85 Mb. Pdf көрінісі
|
Тарих
| 53.
Сейітқұл Қойдағұлов пен Құтлумбет Қоштаев басқарған хан Әбілқайыр елшілігі. Қазақ халқының Ресей империясының қоластына кіру үрдісін алдымен Кіші жүз бастады. 1730 жылы Петерборға Әбілқайыр хан Сейтқұлбатыр Қойдағұлұлы мен Құтлымбет би Қоштайұлыбастаған ел шілік жібереді.Сейітқұл Қойдағұлов – батыр, елші. Кіші жүз ханы Әбілқайырдың 1730 ж. Ресей императоры Анна Иоановнаға ҚұтлымбетҚоштайұлы бимен бірге жіберген елшілікбасшысының бірі. 1730 ж. қыркүйекте Уфа арқылы Санкт- Петербургке келген қазақ елшілері Анна Иоановнаға Кіші жүз ұлыстарын қорғауға алып, Ресей бодандығына қабылдауын сұрағанӘбілқайыр ханның өтінішін жеткізген. Қойдағұловбастаған елшілік Кіші жүздің Ресейге ө з еркіменқосылу процесі барысында, сонымен қатар қазақ-орыс қарым- қатынастарының нығаюындаайтарлықтап роль атқарды Қараша айында елшілікПетерборға жетіп, Әбілқайырд ың хатын Ресейпатшайымы Анна Иоановнаға тапсырады. ХаттаКіші жүзді Ресейдің қол астына алуы туралыө тініш жазылған еді. Бұл хатта Әбілқайыр: «Аса құрметті падиша, Мен, Кіші жүз қазақтарылыңханы Әбілқайыр, өзімнің қол астымдағы бүкілжұртыммен Сіздің императорлық ұ лымәртебеңіздің қол астында болғым келеді. Ресеймемлекетіне әрдайым адал боламыз…»деп жазған.Бұл уақытқа дейін Ресей империясыныңқұрамына Еділ қалмақтары, Кабардин князьдығы, Грузия толық қосылған болатын. Әбілхайырелшілігі жоғары дәрежедегі сый- құрметпенқабылданады.1731 жылы 19 ақпанда Анна Иоановна «Әбілқайырханды және бүкіл қазақ халқына о ларды Ресейимпериясының қол астына алуы туралы» грамотағақол қояды. Онда Әбілқайыр хан мен оның қоластындағы халқы Ресей бодан- дығына мынандайшарттар негізінде қабылданатыны туралыбаяндалады: Біріншіден, жоғары мәртебелі императорымызғаадал қызмет етуге және бізге башқұрттар қызмететкені сияқт ы жасақ төлеуге ант бересіздер. Екіншіден, Ресейдің қол астындағы халықтарданешқандайда тонаушылық пен өкпеге жолберілмейді. жүктеу/скачать 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|