1 билет Кинематика элементтері. Материалдық нүкте және оның орны. Треактория, жол, орын ауыстыру векторы, жылдамдық және үдеу



бет53/71
Дата14.10.2023
өлшемі346,78 Kb.
#114303
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   71
Радиоактивті ыдырау заңы
Атом ядроларының өздігінен өзгеруі радиоактивті ыдырау заңы бойынша жүреді, бұл кезде уақыт бірлігі ішіндегі ыдыраудың (ыдырау жылдамдығы) ядродағы саны осы мезеттегі ыдырамаған ядроның мөлшеріне пропорционал болады, яғни

мұндағы - ыдырау жылдамдығын сипаттайтын ыдырау тұрақтысы. Әрбір ыдыраудың түрі қатаң түрде тұрақтысын анықтайды, өрнектегі “минус” таңбасы радиоактивті ядроның жалпы саны радиоактивті ыдырау процесінде кемитіндігін көрсетеді, теңдеудегі айнымалы шамаларды бөліп және оны интегралдасақ, онда

осыдан мынаны аламыз:

мұндағы - ыдырамаған ядролардың бастапқы саны ( кезіндегі),


- уақыты кезіндегі ашылған ядро саны, - радиоактивті ыдырау тұрақтысы, - натурал логарифмдердің негізі, теңдеу радиоактивті ыдырау заңының өрнегін анықтайды.
Әдетте практикада орнына жарты ыдырау периоды Т ұғымын пайдаланады. Т – бар ядроның жартысы ыдырауға кеткен уақыт аралығы. Шындығында, болғанда, онда

осыдан


Радиоактивті ыдырау заңын және де мынадай түрде жазуға болады:

Өрнектің мұндай түріндегі жазылуы әлі де ыдырамаған радиоактивті заттың мөлшерін тез бағалау үшін ыңғайлы.


Радиоактивті ыдырау процесінің интенсивтілігін сипаттауды радиоактивті ыдыраудың орташа өмір сүру уақыты арқылы да жүргізуге болады. Орташа өмір сүру уақыты - ыдырамаған ядролар саны е рет кемігендегі уақыт аралығы (е – натурал логарифмнің негізі):
болатындығын көрсетуге болады.
Радиоактивті изотопты құрайтын атомдар саны:
мұндағы - изотоп массасы, М - молярлы масса, - Авогадро саны.
Барлық радиоактивті өзгеру кезінде энергияның, импульстың, импульс моментінің, зарядтың сақталу заңдары орындалады.
3.Массасы 0,2кг дене 1м биіктіктен құлайды. Осы дененің импульсінің өзгерісін қалай анықтауға болады?
19 билет


1.Электр тогы, оның жалпы сипаттамасы.Тосын күштер, тосын күштер жұмысы. Электр қозғаушы күш және кернеу

Электр тоғы деп зарядталған бөлшектердің бағытталған ретті қозғалысын айтады.
Егер тізбекте электр тоғы бар екені анықталса, онда бұл өткізгіштің көлденең қимасы арқылы үнемі электр заряды тасымалданып жатқанын білдіреді. Уақыт бірлігінде тасымалданатын заряд тоқ күші деп аталады да, тоқтың негізгі сандық сипаттамасы болады. Егер dt уақытта өткізгіштің көлденең қимасынан dq заряд тасымалданса, онда тоқ күші мынаған тең:

Сонымен, тоқ күші dt уақыт аралығындағы өткізгіштің көлденең қимасы арқылы тасымалданатын dq зарядтың сол уақыт аралығына қатынасына тең. Егер тоқ күші уақыт бойынша өзгермесе, онда тоқ тұрақты делінеді. Тоқ күші - скалярлық шама. Тоқ күшінің таңбасы өткізгіштің бойымен қай бағытты оң деп алуына байланысты. Уақытқа байланысты өзгермейтін тоқты тұрақтық дейміз. Тұрақты тоқ үшін формуланы мына түрде жазуға болады:

мұндағы q, соңғы t уақыт ішінде қарастырылып отырған беттен өткен заряд.
Тоқ тығыздығы мынадай формуламен анықталады:
немесе

Мұндағы I-тоқ күші, S- өткізгіштің көлденең қимасының ауданы.


Өткізгіштің әрбір нүктесіндегі тоқ тығыздығының векторын біле отырып, кез келген беттен өткен ток күшін анықтауға болады:
Егер өткізгіштегі заряд саны және заряды болса, онда бірлік уақыт ішінде көлделең қима арқылы өтетін зарядтар шамасы:

Тоқ күші:

Ал өткізгіштегі тоқ тығыздығы:

Кез келген тұйық контур арқылы өтсе, онда:




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   71




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет