1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар



Pdf көрінісі
бет37/242
Дата26.10.2022
өлшемі1,81 Mb.
#45395
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   242
«Айман-Шолпан» жыры 
«Айман-Шолпан» жырын ең алғаш жазып алып, баспаға ұсынған – Жүсіпбек Шайқыисламұлы. Поэманың тууына негіз 
болған – ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы оқиғалар. Эпостық элементтермен қатар тарихи поэмаларға тән
элементтер де анағұрлым басым.
Маман- Тама елінің байы, Айман, Шолпан-Маманның қыздары, Көтібар-Шекті елінің батыры, қара күштің иесі, Теңге 
Көтібардың ерке де долы тоқалы, Есет- Көтібардың ұлы, тарихи тұлға, Арыстан- Көтібардың інісі, Шолпанның сүйген 
жігіті, Әлібек – Айманның сүйген жігіті. 
Жыр негізінде М.Әуезов «Айман-Шолпан» (1934ж.) комедиясын жазды. 
Таным дерек 
Көтібар Бәсендеұлы (т.ж.б.-1823)-батыр. Кіші жүз құрамындағы шекті руынан шыққан. Сырым Датұлы бастаған ұлт-
азаттық қозғалысы кезінде сарбаз жинап, Ресей үкіметінің отарлау саясатына қарсы күрескен. Жайық бойындағы 
бекіністерге бірнеше рет шабуыл жасаған. Көтібардың жеті баласы болған, үлкені-атақты Есет батыр тарихи 
тұлға(«Қазақстан» ұлттық энциклопедия, бес том, елу төрт бет) 

Ел тұтқасын ұстау әйелдердің де қолынан к елетіндігін дәлелдеген жыр: («Айман-Шолпан» жыры) 



«Айман-Шолпан» жырының негізгі тақырыбы : (Ескі мен жаңаның арасындағы күрес) 

Айман мен Шолпанның әкесінің аты : (Маман) 

Маманның шыққан тегі, руы : (Шекті) 

Арыстан, Есет, Әлібек атты кейіпкерлер кездесетін жыр : («Айман - Шолпан») 

Қазақ ауыз әдебиетіндегі жаңа әйел , саналы қыз образы : (Айман) 

«Айман-Шолпан» жырындағы Айманның өзге жырлардағы қыздардан айырмашылығы : (Әлеуметтікіске араласуында) 

«Айман-Шолпан» жырындағы Айманның ақылы байқалады : ( Баланы баурап алуынан) 

«...Мен ажалым жетпей өлмеспін, ешкімнің қырсығына көнбеспін»-деген сөз иесі : (Айман) 

Айманның Шолпанды елге қайтаруының себебі : (От жағып, күң болып кетеді деп ойлағандықтан) 

«Айман-Шолпан» жырындағы Айманның есік алдындағы Қызылқұмға жасырған байлығының саны : (500 ат, 80 інген,


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   242




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет