1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар


немене?Сағат,Қанат,Жанат,Ханым деген немене?/



Pdf көрінісі
бет44/242
Дата26.10.2022
өлшемі1,81 Mb.
#45395
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   242
немене?Сағат,Қанат,Жанат,Ханым деген немене?/ 

Төле би, Қазыбек би,Әйтеке би өмір сүрген кезең: 18ғ 

«Қарлығаш би» «Қарлығаш әулие» атанғанби: Төле би 

«Жаңбыр жаумаса жер жетім,Басшысы болмаса ел жетім,Ұқпасқа айтқан сөз жетім...» деген сөздің авторы: Төле би

Әйелің жақсы болса, Бірінші-иманың,Екінші –жиғаның,Үшінші-ырысыңның тұрағы...деген: Төле би 

«Атадан ұл туса игі, Ата жолын қуса игі,Өзіне келер ұятын Өзі біліп тұрса игі,» деген би: Төле би 

Тәуке ханның атақты «Жеті жарғы »жасасқан би : Төле би 

Төле бидің: «Ағайын ала болғанда , Ауыздағы ас кетер.Аңдыған дұшпан көбейіп, Жау қолында бас кетер,»-деген сөзінің
мағынасы: Ел бірлігі 

Төле бидің баласына келіні Данагүлдің өзі таңдап әперу себебі : Ердің бақытын келтіретін де, кетіретін де әйел екенін 
білгендіктен. 

«Құлдық ұрсаң дұшпанға, арылмайтын сорың бар» - деген сөздерді  Төле би Күлтөбенің басында үлкен жиында айтқан . 

Жоңғар мен қазақты бітістіру мақсатында дипломатиялық қызмет атқарған шешен : Қаз дауысты Қазыбек би . 

Қалмақ ханына Қоңтажыға елшілікке барғанда Қазыбектің жасы 14-те

«Біз қазақ деген мал баққан елміз.Ешкімге соқтықпай ,жай жатқан елміз…»- деген сөздің авторы : Қазыбек би . 

Он үш жасында қалмақ ханы Қоңтажыға: «Қазақ – қалмақ баласы , Табысқалы келгенмін .Табысуға көнбесең ,Түрысатын 
жеріңді айт!»-деген би :Қазыбек би 



Қартайған шағында Қазыбек биге бірден онға дейін санының мағынасын айтып беруді сұраған жырау: Бұқар жырау 

Қаз дауысты Қазыбек бидің: «...сен қабылын болсаң, мен-арыстан,алысқалы келгенбіз ; жаңа үйреткен жас тұлпар – 
жарысқалы келгенбіз, тұттқыр сары желіммін, жабысқалы келгенбіз» шешендік

Сөзіндегі қолданылған көркемдік тәсіл: Метофора 

Өркенім өссін десең,кекшіл болма – кесапаты тиер еліңе.елім өссін десең,өршіл болма-өскеніңді өшіресің. Үзінді қай бидің 
толғауынан? Қазыбек би 

Әйтеке бидің шын есімі: Айтық 

«Қасқакөл дауында» ел мүддесін көздеп сөйлеудің асқан үлгісін көрсеткен би: Әйтеке би 

«Дұрыс сөзге тоқтай білген, басқаны сөзіне тоқтата білген жігітт-жақсы жігіт,» - деп атқан : Әйтеке би 

Төле би,Ер Қазыбек, тілді Әйтеке, Асқар тау-Қазығұрттай білімді еді.Бірі – күн, бірі туған айдай болып,заманға сәйкесімен 
келіп еді, - деп, үш биге бата берген хан: Тәуке хан 

*** Шешендік толғауға жататындар: *Нақыл сөздер; *көркем бейнелі сөздер; *Шешендік жұмбақтар 

***Шешендік сөздердің мазмұнына қарай түрлері: *шешендік толғау;*Шешендік дау; *Шешендік дау; *Шешендік арнау 

*** «Сырым мен Малайсапры» шешендік әңгімесінде кездесетін мәтелдер: * «Қырықтың бірі – Қыдыр»; * «Асыл тастан, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   242




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет