1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар


Рабғузи (ХІVғ) Еңбектері: «



бет3/177
Дата28.09.2024
өлшемі0,55 Mb.
#146048
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   177
Байланысты:
К К КІТАП ДЕБИЕТ (3)

Рабғузи (ХІVғ) Еңбектері: «Қисас- ул -әнбиа» («Әулие -әнбиелер туралы қиссалар»),1370 жылы жазылған ,ежелгі шығыс мифтері мен аңыздары, өлең- әңгімелерінің жинағы.
Сәйф Сараи (1320-1396 ж.ж.) Еңбектері: «Гүлстан бит- түрки»(Түркіше Гүлстан»), 8 тарау, кіріспе , қорытындыдан тұрады, Сағдидің «Гүлстан кітабынан» ( 1258) түркі тіліндегі аударма нұсқасы. Төл туындысы «Суһаил мен Күлдірсін».
Хорезми «Мұхаббатнама», 1353 жылдары жазған , 473 бәйіттен тұрады;ХусамКәтиб «Жұмжұма сұлтан»; Құтып (Құтб) «Хұсрау- Шырын» ,1341-1342 жыл дары Әзірбайжанның ұлы ақыны Низамидің осы аттас поэмасы негізінде түркі тілінде жазған, Сүлеймен Бақырғани «Дүниенің ақыры»; Ахмет Йүгнеки «Хибатул- хақайқ» («Ақиқат сыйы») 14 тарау , 235 өлеңнен тұрады;Мұхаммед Хайдар Дулати (1499-1551ж.ж) «Тарихи Рашиди» кітабы, «Жаһаннама» дастаны.

  • Ежелгі дәуір әдебиеті: (5 кезеңге бөлінеді)

  • Қазақстанның қазіргі аумағында өмір сүрген сақ ,ғұн,үйсіндердің «түркілер »атанған ғасыры -: (Заманымыздың V ғасыры ).

  • «Аға, саған бұл ошақ! Ошағынан безгендер, тізеңді бүк! Халықта азық-түлік мол болғай!»-деген сөз жазылған шығарма: (Есік қаласынан табылған Алтын Бекзаданың жанындағы күміс тостағанда)

  • 3.Сақ, ғұн дәуірінен келіп жеткен шығарма: («Алып Ер Тұңғаны(Тоңаны) жоқтау»).

  • «Бөрідей жұрт ұлысынп,

Айқаймен жаға жыртысып.
Өкірген үнін өшіртіп,
Жылаған көзден жас өрер,»- деген үзінді алынған жыр: («Алып Ер Тұңғаны жоқтау»).

  • Алып Ер Тұңғаның өз заманындағы мәртебесі:( Түркілердің көсемі»)

  • Иранның ұлы ақыны Фирдоусидің «Шаһнама»кітабының кейіпкері болғантүркі көсемі : («Алып Ер Тұңға).

  • «Алып Ер Тұңғаны жоқтау» жырын қазақ тіліне аударды: ( Асқар Егеубай)

  • *.... Ерлікті қаза сынады,

  • Бектерім жасын бұлады.

  • Бөрідей ұлып жылады,

  • Жоқтады жыртып жағасын,- деген жолдарарналған жоқтау: («Алып Ер Тоңа)

  • Ғалымдардың түркі жазуларына берген атауы: (Руна жазуы)

  • «Руна жазуы» деген ұғым: «Скандинавия халықтарының сөзі»

  • «Күлтегін»жырын тапқандар: (Швед Иогани, орыс ғалымы Н.М.Ядриницев `(ХVІІІ-ХІХ).

  • Көне түркі жазуын алғаш рет оқыған ғалым:( Вильгельм Томсен – дат ғалымы)

  • Орхон жазуының сырын алғаш рет ....ашты: :( В. Томсен1893 жылы)

  • Тасқа қашалған көне жәдігерлердің ішінде бізге жеткендердің ең ірілері:( «Күлтегін»,« Тоныкөк», «Білге қаған» ескерткіштері



  • Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   177




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет