1. Бұрынғы өткен шақ - іс әрекеттің әлдеқашан бұрын орындалғандығын анықтайтын етістік шағы.
Жұрнақтары: -ған, -ген, -қан, -кен, -атын, -етін, -йтін және -тін.
Мысалы: мен сабаққа БАРҒАНМЫН.
3.Модаль сөздер:қажет, керек,сияқты сөздерінің қолданысы
Модаль сөздер сөйлеушінің айтылу әрекетіне қатынасты сөздер.
5.Шарт мәнді құрылымдар:етістік+са/се
Шартты рай етістіктің негізгі және туынды түбіріне, етіс және болымсыз етістік тұлғаларына -са, -се жұрнағы жалғану арқылы жасалады.
15.Фонетика, дауысты, дауыссыз дыбыстар.
17. Буын, оның түрлері
18. Тасымал, екпін
Тасымал- жазу кезінде жолға сыймай қалған бөлігін келесі жолға көшіру. Сөздер буынға қарай тасымалданады.
Екпін- сөйлеген кездегі белгілі бір сөздің, буынның және дыбыстың көтеріңкі даусыпен айтылуы.
Сөз, ой, дыбыс және тіркес екпіні.
21.Сан есімнің түрлері
22.Лексика – сөз байлығы
Лексика – тілдің сөздік қоры мен сөздік құрамын және сөздің лексикалық мағынасын зерттейді.
23. Көнерген сөздер
тарихи шығармаларда ғана кездесетін, қолданыстан шығып қалған, мағынасы көмескі сөздер. Көнерген сөздер екіге бөлінеді: 1) тарихи сөздер; 2) архаизмдер.
24.Түбір сөз, туынды сөз және күрделі сөздер
Түбір сөз- сөздің мағынасы бар ең бастапқы бөлшегі. Мысалы: ән, бөл, қала.
Туынды сөз -сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалған жаңа сөздер. Мысалы: ән+ші
Күрделі сөз- кемінде екі түбірден жасалып,бір мағынаны білдіретін сөз. Оның 4 түрі бар : Біріккен сөз, қос сөз, қысқарған сөз, тіркіскен сөз.
26.Үндестік заңына бағынбайтын қосымшалар
Олар:
-мен, -бен, -пен – баламен, жұлдызбен, жолдаспен;
-қор, -паз, -қой – еңбекқор, өнерпаз.
-хана – емхана, дәріхана;
-нікі, -дікі, -тікі – Майранікі, атамдікі.
-кер, -гер, -кеш – айтыскер, қаламгер.
-кес, -күнем – даукес, пайдакүнем;
-ов(а), -ев(а), -ин(а) – Әуезов(а), Серікбаев(а), Майлин(а).
27.Тура және ауыспалы мағыналы сөздер
28.Диалект және кәсіби сөздер
Белгілі бір кәсіппен, шаруашылық саласымен шұғылданатын адамдар арасында қолданылатын сөздер кәсіби сөздер деп аталады.
Диалект сөздер — белгілі бір жердегі (аймақ, облыс, аудан) тұрғындардың сөйлеу тілінде ғана қолданылатын сөздер
29.Шылау сөздер
Сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді
байланыстаратын және өзі тіркескен сөзге қосымша мағына беретін көмекші сөздің бір түрі. 3 бөлінеді: септеулік, жалғаулық, демеулік.
30.Күрделі сөздер.
Кемінде екі түбірден жасалып,бір мағынаны білдіретін сөз. Оның 4 түрі бар : Біріккен сөз, қос сөз, қысқарған сөз, тіркіскен сөз.
Достарыңызбен бөлісу: |