КАРБОН ҚЫШҚЫЛДАРЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫ ТУЫНДЫЛАРЫ 539. Келесі қышқылдарды этил спиртімен этерификация реакциясында олардың реакциялық қабілетінің өсуі бойынша орналастырыңыз: HCOOH (1), CH3COOH (2),(CH3)2CHCOOH (3), (CH3)3CCOOH (4).
A. 3<4<2<1
B. 4<3<2<1
C. 2<1<3<4
D. 4<3<1<2
E. 2<1<4<3 +
540. Этилпропионат пен бромды этилмагнийді қосқан кезде түзілетін қосылыс:
A. Диэтилкетон +
B. Диметилкетон
C. 2- пентанол
D. 1- пентанол
E. Метилэтилкетон
541. Сірке қышқылы мен хлорлы тионилді қосқан кезде түзілетін қосылыс:
A. Хлорлы этил
B. Хлорлы ацетил +
C. Этилацетат
D. Кетен
E. Диэтил эфирі
542. Натрий этилаты мен этилацетатты қосқанда түзілетін қосылыс:
A. Ацетосірке эфирі +
B. Метилацетосірке эфирі
C. Ацетилацетон
D. Ацетонилацетон
E. Диметилацетосірке эфирі
543. Хлорлы ацетил мен натрий этилатын қосқанда түзілетін қосылыс:
A. Хлорлы этил
B. Диэтил эфирі
C. Этилацетат +
D. Натрий ацетаты
E. Этилпропионат
544. Кетен мен суды қосқанда түзілетін қосылыс:
A. Сірке қышқылы +
B. Этилацетат
C. Сірке альдегиді
D. Дикетен
E. Этил спирті
545. Кетен мен этанолды қосқанда түзілетін қосылыс:
A. Сірке қышқылы
B. Этилацетат +
C. Сірке альдегиді
D. Дикетен
E. Жартылайацеталь
546. Кетен мен сірке қышқылын қосқанда түзілетін қосылыс:
A. Ацеталь
B. Этилацетат
C. Сірке ангидриді +
D. Дикетен
E. Этил спирті
547. Карбон қышқылдарының қайнау температурасы кемитін қатарды көрсетіңіз:
A. Метандық> этандық> пропандық> бутандық>
2-метилпропандық
B. Бутандық> 2-метилпропандық> пропандық> этандық> метандық +
C. Метандық> этандық> пропандық> бутандық>
2-метилпропандық
D. 2-метилпропандық> бутандық> пропандық> этандық> метандық
E. 2-метилпропандық >бутандық> метандық >этандық >пропандық
548. Магний органикалық қосылыстарды көміртек диоксидімен әрекеттестіргенде түзілетін қосылыс:
A. Карбон қышқылдары +
B. Альдегидтер
C. Кетондар
D. Спирттер
E. Жартылайацеталдар
549. Нитрильдері қышқылдық немесе негіздік ортада гидролиздегенде түзілетін қосылыс:
A. Карбон қышқылдары +
B. Альдегидтер
C. Кетондар
D. Спирттер
E. Ацетальдер
550. Үшгалогентуындылардың гидролизі нәтижесінде түзілетін қосылыс:
A. Альдегидтер
B. Карбон қышқылдары +
C. Кетондар
D. Спирттер
E. Жартылайацеталдар
551. Қышқылдардың күші кемитін қатар:
A. CH3COOH>HCOOH>CICH2COOH>CI2CHCOOH>
CCI3COOH
B. CCI3COOH> CI2CHCOOH> CICH2COOH>HCOOH> CH3COOH +
C. HCOOH> CH3COOH> CICH2COOH> CI2CHCOOH> CCI3COOH
D. HCOOH> CH3COOH> CCI3COOH> CI2CHCOOH> CICH2COOH
E. CCI3COOH> CI2CHCOOH> CICH2COOH> CH3COOH>HCOOH
552. Жоғарғы май қышқылын көрсетіңіз:
A. Арахидон +
B. Май
C. Акрил
D. Кротон
E. Құмырсқа
553. Жоғарғы май қышқылдарына жатпайтын қышқылды көрсетіңіз:
A. Маргарин
B. Линолен
C. Стеарин
D. н – Капрон +
E. Пальмитин
554. Жоғарғы май қышылдарына жатпайтын қышқылды көрсетіңіз:
A. Лаурин
B. Линолен
C. Миристин
D. н – Валериан +
E. Пальмитин
555. Бірнегізді қанықпаған қышқылды көрсетіңіз:
A. Метан
B. Кротон +
C. Энант
D. н – Капрон
E. Пеларгон
556. Карбон қышқылдарының функционалды тобы аталады:
A)Карбонил тобы.
B)Гидроксил тобы.
C)Карбоксил тобы. +
D)Ацил тобы.
E)Алкоксил тобы.
557. Карбоксил тобының санымен қышқылдардың қай қасиеті анықталады:
A)Атомдылығы.
B)Негізділігі. +
C)Амфотерлігі.
D)Ерігіштігі.
E)Қышқылдығы.
558. Оксосинтез (көміртек оксиді мен су буымен әрекеттесу) нәтижесінде майлы қышқылын түзетін алкен:
A)Этен.
B)Пропен. +
C)Бутен.
D)Пентен.
E)Гексен.
559. Органикалық зат молекуласына карбон қышқылының қалдығын енгізу қалай аталады:
A)Алкилдеу.
B)Бейтараптау.
C)Ацилдеу. +
D)Этерификациялау.
E)Гидратациялау.
560. Этерификация, яғни карбон қышқылдарының спиртпен әрекеттесуі нәтижесінде (Н2SO4 қатысында) түзіледі:
A)Күрделі эфир. +
B)Жай эфир.
C)Ацеталь.
D)Ангидрид.
E)Альдегид.
561. Карбон қышқылдарының қатарындағы изомерия басталады:
A)С2Н5СООН
B)С3Н7СООН +
C)С7Н9СООН
D)СН3СООН
E)СH2=CH-COOH
562. Бірнегізді қанықпаған қышқыл молекуласының судағы ерігіштігіне көмірсутекті радикалдардың көбеюінің әсері:
A)Арттырады.
B)Кемітеді. +
C)Әсер етпейді.
D)Басында арттырады, одан кейін кемітеді.
E) Басында кемітеді, одан кейін арттырады.
563. Фумар қышқылы - қанықпаған карбон қышқылы, ол:
A)Цис- изомер.
B)Транс- изомер. +
C)Оптикалық изомер.
D)Таутамерлік изомер.
E)Энантиомер.
564. Тотыққан кезде тек қана сірке қышқылын түзетін кетон:
A)Диметилкетон. +
B)Бутанон.
C)Метилпропилкетон.
D)Пентанон-2.
E)Пентанон-3.
565. Қышқылдың амидінен қышқыл түзілетін реакция:
A)Қышқылдық гидролиз. +
B)Негіздік гидролиз.
C)Этерификация.
D)Тотығу.
E)Тотықсыздану.
566. Майлардың гидролизі нәтижесінде түзілетін сабынның химиялық формуласы:
A)С17Н29СООН
B)С17Н35СООNa +
C)С15Н35СООСН3 D)СН3–(СН2)4–СООNa
E)CH3-CH2-CH2-COONa
567. Мына схема бойынша жүретін реакцияның өнімі:
A)Ангидрид. +
B)Альдегид.
C)Хлорангидирид.
D)Күрделі эфир.
E)Жай эфир.
568. Ішкі ангидридті оңай түзетін карбон қышқылы:
A)Май қышқылы.
B)Пентан қышқылы.
C)Фумар қышқылы.
D)Малеин қышқылы. +
E)Терефтал қышқылы.
569. Декарбоксилдеу реакциясы нәтижесінде сірке қышқылын түзетін дикарбон қышқылы:
A)Қымыздық қышқылы.
B)Малон қышқылы. +
C)Янтарь қышқылы.
D)Глутар қышқылы.
E)Адипин қышқылы.
570. Жүйелік номенклатура бойынша изомай қышқылының аты:
A)2-Метилбутан қышқылы.
B)2-Метилпропан қышқылы. +
C)2-Метилпропанол қышқылы.
D)2-Метилпропаналь.
E)2-Метилпропанон.
571. Құрылымдық формуласы бірдей, бірақ кеңістік конфигурациясы әр түрлі қышқылдар:
A)Адипин, янтарь.
B)Малон, қымыздық.
C)Фумар, малеин. +
D)Адипин, қымыздық.
E)Қымыздық, малеин.
572. Қышқылдардың молекулалық массасының артуымен диссоциациялану дәрежесі:
A)Артады.
B)Кемиді. +
C)Өзгермейді.
D)Алдымен артады, содан кейін кемиді.
E)Алдымен кемиді, содан кейін артады.
573. Әрекеттесуі нәтижесінде күрделі эфир алуға болатын заттар:
A)СН3СН2СООН және С2Н5Сl
B)СН3СН2ОН және С2Н5ОН
C)СН3–СООNa және СН3СОСl
D)СН3–СОСl және С2Н5ОNa +
E)CH3COOH және NaOH
574. Карбон қышқылдары мен спирттердің әрекеттесуі нәтижесінде күрделі эфир түзілетін реакция:
A)Бейтараптану.
B)Этерификация. +
C)Тотықсыздану.
D)Гидролиз.
E)Гидрогендену.
575. Майлардың сілтімен гидролизі нәтижесінде сабын түзіледі:
A)Сірке қышқылының тұзы.
B)Жоғары карбон қышқылдарының тұзы. +
C) Қышқылдың амиді.
D)Төменгі карбон қышқылдарының тұзы.
E) Қышқылдың ангидриді.
576.Этерификация реакциясы келесі заттардың әсерлесуінен жүреді:
А) Карбон қышқылы және спирт. +
В) Карбон қышқылы және амин.
С) Спирт және амин.
D) Карбон қышқылы және металл.
Е) Альдегид және кетон.
577. Гель-Фольгард-Зелинскийдің реакциясы-бұл:
А)альдегидтердің галогенденуі.
В)кетондардың галогенденуі
С)алкандардың галогенденуі.
D)қызыл фосфор қатысында карбон қышқылдардың галогенденуі. +
Е)Спирттердің галогенденуі .
586.Систематикалық номенклатурада триметилсірке қышқылының аты:
A) 2,2- Диметилпропан қышқылы. +
B) 2,3- Диметилбутан қышқылы .
C) 2,4- Диметилбутан қышқылы.
D)1,2- Диметилпропан қышқылы.
E)1,3- Диметилбутан қышқылы.
587.Орынбасарлық номенклатура бойынша метил-үшін-бутилсірке қышқылының аты:
A) α-, β- диметилмай қышқылы.
B) 1,2-диметилбутан қышқылы.
C) 2,3,3-триметилбутан қышқылы. +
D) 1,2,2-триметилбутан қышқылы.
E) α-, β-, γ- триметилмай қышқылы.
588. Мына дикарбон қышқылдарының қайсысы
1. Глутар қышқылы
2. Фталь қышқылы
3. Терефталь қышқылы
4. Малон қышқылы
циклді ангидридтер түзуге бейімді:
A) 1,2,4.
B) 1,3,4.
C) 2 және 3.
D) 1 және 2. +
E) 1 және 3.
589.Бензой қышқылы мен пропанол әрекеттескенде түзіледі:
A) Пропилбензол.
B) Бензилпропилат.
C) Пропилметилбензол.
D) Пропилбензоат. +
E) Изопропилбензоат.
590. 31,4 г сірке қышқылының хлорангидриді метиламиннің артық мөлшерімен әрекеттескенде түзілген заттың массасын анықтаңыз
А) 7,5 г
В) 15,0 г
С) 37,5 г
D) 22,5 г
E) 29,2 г
591. СО2 мен СН3МgI әрекеттескенде түзілетін функционал топ:
А) Карбонил.
В) Карбоксил. +
С) Гидроксил.
D) Алкокси.
Е) Меткокси.
592. Май қышқылы 1 моль хлормен әрекеттескенде түзіледі:
А) 2-хлорбутан қышқылы. +
В) 3-хлорбутан қышқылы.
С) 4-хлорбутан қышқылы.
D) 2,2-дихлорбутан қышқылы.
Е) 2,3-дихлорбутан қышқылы.
593. Сірке қышқылы хлордың артық мөлшерімен әрекеттескенде түзіледі:
А) Монохлорсірке қышқылы.
В) Сірке қышқылы.
С) Сірке қышқылының хлорангидриді.
D) Трихлорсірке қышқылы. +
Е) Трихлорэтан.
594. С6Н5 – СН2 – СООН карбон қышқылы аталады:
А) Бензой қышқылы.
В) Фенилсірке қышқылы. +
С) Фталь қышқылы.
D) Терефталь қышқылы.
Е) Қымыздық қышқылы.
595. Янтарь қышқылынан дегидрлену нәтижесінде түзілетін қышқылдардың жұбы:
А) Малеин және фумар. +
В) Малеин және кротон.
С) Малеин және олеин.
D) Акрил және фумар.
Е) Малон және қымыздық.
596. Дикарбон қышқылдарының ең күштісі:
А) Малон қышқылы.
В) Глутар қышқылы.
С) Қымыздық қышқылы. +
D) Янтарь қышқылы.
Е) Фталь қышқылы.
597. Этерификация реакциясы – бұл әрекеттсуі:
А) Спирт пен альдегидтің.
В) Спирт пен карбон қышқылының. +
С) Альдегид пен аминнің.
D) Спирт пен кетонның.
Е) Карбон қышқылының пен аммиактың.
598. Этерификация реакциясы нәтижесінде түзіледі:
А) Жай эфир.
В) Күрделі эфир. +
С) Амид.
D) Жартыацеталь.
Е) Нитрил.
599. Ең күшті қышқылдық қасиеті бар:
А) Қымыздық қышқылы. +
В) Малон қышқылы.
С) Янтарь қышқылы.
D) Глутар қышқылы.
Е) Адипин қышқылы.
600. Қымыздық қышқылын қыздырғанда жүреді:
А) Декарбоксилдену. +
В) Тотығу.
С) Тотықсыздану.
D) Көміртек атомдарының санының екі еселенуі.
Е) Дегидратация.
601. Малон қышқылын қыздырғанда түзіледі:
А) Малон ангидриді.
В) Сірке қышқылы. +
С) Сірке альдегиді.
D) Сірке ангидриді.
Е) Құмырсқа қышқылы.
602. Қымыздық қышқылын қыздырғанда түзіледі:
А) Қымыздық ангидриді.
В) Формальдегид.
С) Құмырсқа қышқылы. +
D) Сірке ангидриді.
Е) Сірке қышқылы.
603. Құмырсқа қышқылын басқа қышқылдардан ажыратуға болады:
А) FeCl3 ерітіндісімен.
В) Калий йодидінің ерітіндісімен.
С) Күкірт қышқылының ерітіндісімен.
D) Сілті ерітіндісімен.
Е) Күміс гидроксидінің аммиактағы ерітіндісімен. +
604. Пропан қышқылы фосфор трихлоридімен әректтескенде хлор орнын басады:
А) Функционал топтан α-жағдайдағы сутек атомының.
В) Функционал топтан α-жағдайдағы екі сутек атомының.
С) Функционал топтың гидроксилі. +
D) Функционал топтан β -жағдайдағы сутек атомының.
Е) Функционал топтан β -жағдайдағы екі сутек атомының.
605. Сірке қышқылы тионилхлоридпен SOCl2әрекеттескенде түзіледі:
А) Ацетилхлорид. +
В) 1,1-дихлорэтан.
С) 1,2-дихлорэтан.
D) Хлорэтан.
Е) Этан.
606. Карбон қышқылдарына фосфор галогенидтерімен әсер еткенде алынады:
А) Қышқыл ангидридтері.
В) Тиолдар.
С) Спирттер.
D) Галогенкарбонқышқылдарды.
Е) галогенгидридтер. +
607. Карбоксилде гидроксил топты алкокси топқа – OR алмастырғанда түзілетін өнім:
А) Күрделі эфир. +
В) Жай эфир.
С) Спирт.
D) Ангидрид.
Е) Қышқыл.
608. Акрил қышқылына галогенсутекті қосқанда түзілетін өнім:
А) β – Хлормай қышқылы.
В) α – Хлормай қышқылы.
С) γ - Хлормай қышқылы
D) α –хлормай қышқылы
609. Төмендегі реакцияның нәтижесінде күрделі эфир түзіледі:
А) Карбон қышқылдары мен аммиактың әрекеттесуі.
B) Карбон қышқылдары мен тионилхлоридтың әрекеттесуі.
C) Карбон қышқылдары мен аминдердің әрекеттесуі.
D) Карбон қышқылдары мен спирттердің қышқылдық ортада әрекеттесуі. +
E) Карбон қышқылдарының екі молекуласының әрекеттесуі.
610. Төмендегі реакцияның нәтижесінде ангидрид түзіледі:
А) Карбон қышқылдары мен фосфор пентахлоридінің әрекеттесуі.
B) Карбон қышқылдары мен тионилхлоридтың әрекеттесуі.
C) Карбон қышқылдары мен аминдердің әрекеттесуі.
D) Карбон қышқылдары мен спирттердің қышқылдық ортада әрекеттесуі.
E) Карбон қышқылдарының екі молекуласының әрекеттесуі. +
611. Төмендегі реакцияның нәтижесінде хлорангидрид түзіледі:
А) Карбон қышқылдары мен натрий гидроксидінің әрекеттесуі.
B) Карбон қышқылдары мен тионилхлоридтың әрекеттесуі. +
C) Карбон қышқылдары мен аминдердің әрекеттесуі.
D) Карбон қышқылдары мен спирттердің қышқылдық ортада әрекеттесуі.
E) Карбон қышқылдарының екі молекуласының фосфор галогенидтерімен әрекеттесуі
612. Төмендегі реакцияның нәтижесінде амид түзіледі:
А) Карбон қышқылдары мен аммиактың әрекеттесуі. +
B) Карбон қышқылдары мен тионилхлоридтың әрекеттесуі.
C) Карбон қышқылдары мен гидразиннің әрекеттесуі.
D) Карбон қышқылдары мен спирттердің қышқылдық ортада әрекеттесуі.
E) Карбон қышқылдарының екі молекуласының әрекеттесуі.
613. Толленс реактивімен реакцияға түседі [Ag(NH3)2]OH:
A) Малеин қышқылы.
B) Сірке қышқылы.
C) Ацетон.
D) Бензой қышқылы.
E) Құмырсқа қышқылы. +
614. Бензальдегидтің сірке ангидридімен, натрий ацетатының қатысуымен жүретін реакцияның (Перкин реакциясы) нәтижесінде түзіледі:
A) Метилбензоат.
B) Метилфенилкетон.
C) Бензол.
D) 3-фенилпропен қышқылы (Корич қышқылы).
E) Бензой қышқылы. +
615. Эфирлену реакциясының жүру жағдайы және механизмі:
A) Қышқылдық ортада, нуклеофилдік қосып алу.
B) Қышқылдық ортада, нуклеофилдік орынбасу. +
C) Негіздік ортада, электрофильдік орынбасу.
D) Негіздік ортада, нуклеофилдік қосып алу.
E) Қышқылдық ортада, электрофилдік орынбасу.
616. Органикалық қышқылдың хлорангидридін алу үшін қолданылады:
A) Хлор.
B) Хлорсутек.
C) Үшхлорлыфосфор. +
D) Төртхлорлы көміртек.
E) Хлороформ.
617. Амидтер натрий гипобромидімен реакцияға түскенде түзіледі:
A) Амин. +
B) Нитрил.
C) Карбон қышқылы.
D) Алкан.
E) Спирт.
618. Амидтер гидролизге түседі:
A) Қышқылдық және негіздік ортада. +
B) Тек негіздік ортада.
C) Тек қышқылдық ортада.
D) Нейтралдық ортада.
E) Сусыз ортада.
619. Ацетамидтің дегидраттану өнімі:
A) Карбон қышқылы.
B) Нитрил. +
C) Қанықпаған қышқыл.
D) Алкан.
E) Амин.
620. Нитрилдің гидрлену өнімі:
A) Карбон қышқылы.
B) Амид.
C) Қанықпаған қышқыл.
D) Көмірсутегі.
E) Амин. +
621. Нитрилдің гидрлиздену өнімі:
A) Карбон қышқылы. +
B) Нитроқосылыс.
C) Аминқышқылы.
D) Көмірсутегі.
E) Амин.
622. Амидтің гидрлиздену өнімі:
A) Карбон қышқылы. +
B) Нитроқосылыс.
C) Аминқышқылы.
D) Имин.
E) Амин.
623. Активтілігі жоғары ацилдеуші реагент:
A) Сірке қышқылы.
B) Ацетамид.
C) Ацетангидрид.
D) Ацетилхлорид. +
E) Этилацетат.
624. Гидролизденіп құмырсқа қышқылын түзеді:
A) Ацетамид.
B) Метилацетат.
C) Хлороформ. +
D) Дихлорметан.
E) Метоксиметан.
625. Янтар (бутанди) қышқылын алу үшін қажет:
A) 1,4-дихлорэтан, НСN, Н2О.
B) 1,2-дихлорэтан, НСN, Н2О. +
C) 1,1,1-трихлорбутан, Н2О.
D) Этаналь НСN, Н2О.
E) Этандиаль НСN, Н2О.
626. Қышқылдық қасиеті күшті:
A) Бензой қышқылы.
B) п-аминобензой қышқылы.
C) п-нитробензой қышқылы. +
D) п-метилбензой қышқылы.
E) п-метоксибензой қышқылы.
3>2>4>1>1>