1. Буындарда машықтандыру
жүктеу/скачать 1,37 Mb.
|
ә дыбысы
|
Ә дыбысын машықтандыру 1. Буындарда машықтандыру. Тә, кә, нә, пә, лә, рә, бә, дә, жә, гә, сә, зә, шә, мә, хә, фә Әт, әк, ән, әп, әл, әр, әб, әд, әж, әг, әс, әз, әш, әм, әх, әф Әтә, әкә, әнә, әпә, әлә, әрә, әбә, әдә, әжә, әгә, әсә, әзә, әшә, әмә, әхә, әфә Тәт, кәк, нән, пәп, ләл, рәр, бәб, дәд, жәж, гәг, сәс, зәз, шәш, мәм, хәх, фәф Әст, әнд, әбд, әпк, әск, әрк, әлд, әбж, әпт Стә, ндә, бдә, пкә, скә, ркә, лдә, бжә, птә 2. Сөздерде машықтандыру Сөз басында Әке, әже, әріп, әтеш, әнші, әткеншек, әжім, әпке, әскер, әшекей,әлем Сөз ортасы Күмән, мәсі, дәрігер, дәріхана, дәрумен, дәптер, кәрі, шәлі, бәкі, жәндік, жәдігер, Сәкен, Шәкен, шәй, шәугім, шәйнек, кәсіпкер. Сөз соңы Жүдә 3. Сөйлемде машықтандыру Кәрі әжемнің әжімдері әртүрлі. Әнші Әсел ән салды. Әсем дәптерге жазды. Әжем шәлі жамылды. Әбдіжаппар дәріханадан дәрі алды. 4 . Мәтінмен жұмыс 5. Тақпақтар 1) Әжем, әкем әніміз, Әрқашанда сәніміз, Енді білдік әдемі Ә - әріпінің мәнін біз. 2) Ә дегенім әжең, Әлдилеген анаң, Әлпештеген әкең, Әспеттей біл, балам! 3) Әлем-жиһан, жер жүзі. Әжем ертіп әкелді Әмбеге аян кеңдігі Әкем саты әперді 4)Әлемді гүлмен көмкеріп Әйнек салды әйнекші Әп-ісем етем мен мұны. Әдемілеп пәтерді 5) Әтеш тұрып азанда, Оятады әндетіп. Әжем шайын әзірлеп, Әкем жұмыс қамында. 6) Әжем бесік тербетіп, Әлди әнін салады. Әлди сәби ержетіп, Әже еңбегі жанады. 7) Тербеткен әже сәбиді, Естіледі әлди-әлдиі. Әлди, әлди жата ғой Тәтті ұйқыға бата ғой, 8) Әтеш таңмен тұрады, Әлбетте ол қырағы. Әнмен бірге оянар, Әрбір үйдің шырағы.. 9) Әлдиледі ата-анам, Әлпештеді елім де. Әрбірінен бата алам, Әр жақсылық кенінде… 10) Ән-көңілдің ажары, Әлди- үйдің базары. Әр күн сайын қуандым, Әлі бізде жаз әлі… 11) Әжем беттен өпкені, Әр істе көп қой жеткені. Әжімдерін байқасам, Әрбірі тарих беттері… Жаңылтпаштар 1) Әлім, Әмір – әнші. Әлім, Әмір ән салды. Олардың әні тамаша. Сәлім, Сәруәр әнін тыңдады. Достар да ән салды. Олардың даусы да тамаша. 2) Әмір әбіге, неге әбігер Әсел әсем бе, Әділ әбігер, неге әбігер? Әсем әсем бе, Әсел ме? 3) Әбдіреде әбігер әтеш отыр. Әбігер әтеш отырған Әбдірені әжем ашып жатыр. Жұмбақтар 1. Анада жоқ, әкеде бар. Атада жоқ, әжеде бар. (Ә) 2. Әліппе деген аты оның Басталған қай әріппен. (Ә) Мақал-мәтел 1) Әз әженің әжімі де әжептәуір. 2) Әжемнің әспеті - әуелден әспетті. 3) Әжім әженің әрі, Әженің батасы - дәрі. “Ә” дыбысын “А” дыбысынан ажырату Буындарба ажырату Тә-та, кә-ка, нә-на, пә-па, лә-ла, рә-ра, бә-ба, дә-да, жә-жа, гә-га, сә-са, зә-за, шә-ша, мә-ма, хә-ха, фә-фа. Әт-ат, әк-ак, ән-ан, әп-ап, әл-ал, әр-ар, әб-аб, әд-ад, әж-аж, әг-аг, әс-ас, әз-аз, әш-аш, әх-ах, әф-аф. Әтә-ата, әкә-ака, әнә-ана, әпә-апа, әлә-ала, әрә-ара, әбә-аба, әдә-ада, әжә-ажа, әгә-ага, әсә-аса, әзә-аза, әшә-аша, әхә-аха, әфә-афа Тәт-тат, кәк-как, нән-нан, пәп-пап, ләл-лал, рәр-рар, бәб-баб, дәд-дад, жәж-жаж, гәг-гаг, сәс-сас, зәз-заз, шәш-шаш, мәм-мам, хәх-хах, фәф-фаф Әст-аст, әнд-анд, әбд-абд, әпк-апк, әск-аск, әрк-арк, әлд-алд, әбж-абж, әпт-апт Стә-ста, ндә-нда, бдә-бда, пкә-пка, скә-ска, ркә-рка, лдә-лда, бжә-бжа, птә-пта. Сөздерде Әже, әткеншек, әке, әскер, әшекей. Алма, айна, асық, арқан, алмұрт, ағаш. Мәсі, дәрігер, дәрі, дәптер, шәлі, жәндік, шәй, шәйнек Қауын, бауырсақ, жастық, шар, жаңбыр, қар, саусақ Сөйлемде ажырату Жадыра дәріханадан дәрі және дәрумен алды. Әсем мен Арман дәптерге жазу жазды. М әтін 5. Тақпақтар 1) Ата отыр кәріміз, Қуат берер дәріміз Әулиедей аялап Ардақтаймыз бәріміз. 2) Әжем менің, ақ әжем, Ақыл беріп үйреткен. Аппақ әжем, пәк әжем Мейіріммен тербеткен. 3) Әжем менің осындай Шәй қайнатып беретін Әжем менің осындай Өлең айта білетін. 4. А деген ол - Аналар ғой ардақты, Ә деген ол - Әкелер ғой салмақты. жүктеу/скачать 1,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|