Орысшасы Пра́вило За́йцева — в органической химии эмпирическое правило, используемое для предсказания преобладающего продукта в реакциях отщепления воды или галогеноводородов от спиртов и галогенидов соответственно. Правило формулируется следующим образом: при дегидратации вторичных и третичных спиртов и при дегидрогалогенировании вторичных и третичных галогенидов водород отщепляется преимущественно от наименее гидрогенизированного атома углерода[1].
Правило предложено русским химиком А. М. Зайцевым в 1875 году.
В целом, правило Зайцева предсказывает образование более устойчивого, более замещённого алкена, однако из этого правила существует ряд исключений.
34) Ароматизация механизмі Ароматизация-бұл химиялық реакция, оның барысында хош иісті жүйе бір хош иісті емес прекурсордан түзіледі. Әдетте хош иістендіруге циклогексанның бензолға айналуымен сипатталатын қолданыстағы циклдік қосылыстардың дегидратациясы арқылы қол жеткізіледі. Ароматизация гетероциклді жүйелердің пайда болуын қамтиды.
Метилциклогексанның толуолға айналуы классикалық хош иісті реакция болып табылады. Бұл платина (Pt) катализдейтін процесс мұнайдан бензин өндіруде кеңінен қолданылады.
Ароматизатор осы атпен қолданылмаса да, бұл мұнай өңдеудің негізі . Реформацияның негізгі реакцияларының бірі-нафтеннен хош иісті қосылыстарға дегидратация. Платина катализдейтін процестің мысалы-метилциклогексанның (нафтен) толуолға (хош иісті компонент) айналуы.
Дегидроциклизация парафиндерді (ациклді көмірсутектер) хош иісті қосылыстарға айналдырады. [3] тиісті а хош иістендіру процесі метилциклопентаннан бензолға дегидроизомеризацияны қамтиды
Ароматаздар-бұл стероидтерді ішінара хош иістендіретін ферменттер. Тестостеронның эстрадиолға және андростендионның эстрогенге нақты өзгеруі
Осы ароматизациялардың әрқайсысы хош иісті жүйенің қалыптасуын қамтамасыз ету үшін метил тобының с-19 тотығуын , әйелдердің менопаузасынан кейінгі сүт безі қатерлі ісігі мен аналық без қатерлі ісігінің дамуындағы эстрогеннің маңызды бөлігі болып табылатын түрлендірулерді және ерлердегі гинекомастияны қамтиды.