39) Фишер – Тропш синтезі Фишер-Тропш процесі-көміртегі тотығы (CO) және H 2 сутегі әртүрлі сұйық көмірсутектерге айналатын катализатордың қатысуымен болатын химиялық реакция. Құрамында темір мен кобальт бар катализаторлар жиі қолданылады.
Бұл процестің негізгі мәні синтетикалық көмірсутектерді синтетикалық Майлау немесе синтетикалық отын ретінде, мысалы, көмірден өндіру болып табылады.
Фишер-Тропш процесінің бірінші кезеңі қатты көмірсутектерден (әдетте көмірден) синтез газын алу болды.:
C+H2O = CO+H2 Ол үшін қыздырылған су буы ыстық көмір қабаты арқылы үрленді. Өнім су газы деп аталады-көміртегі тотығы (көміртегі тотығы) мен сутегі қоспасы. Әрі қарай Фишер-Тропш процесі келесі химиялық теңдеумен сипатталады:
CO+H2O = -CH2- + H2O
2CO + H2 = -CH2- = CO2 Көміртегі тотығы мен сутегі қоспасы синтез-газ немесе сингаз деп аталады, "су газы"термині де қолданылады.
Алынған көмірсутектердің қоспасы мақсатты өнім — синтетикалық бензин алу үшін тазартылады. Фишер—Тропш әдісімен ауыр отын алу катализатордың тез улануына байланысты экономикалық тұрғыдан тиімсіз.
40..Бейорганикалық қосылыстардың алыну тәсілдері және заттардың ерітінділерден алынуы Бейорганикалық заттар құрамына сәйкес (екіэлементтік, немесе бинарлык, қосылыстар мен көпэлементтік қосылыстар: оттекті, азотты т.б) және осы заттардың химиялық реакцияда орындайтын функциясына, яғни химиялық қасиеттеріне сәйкес (қышқылды-негіздік, тотығу-тотықсыздану т.б) әртүрлі кластарға жіктеледі. Бинарлы қосылыстарға кез-келген екі түрлі элементтен тұратын қосылыстар жатады. Мысалы, азот пен оттегінің бинарлық қосылыстары:. Бинарлық қосылыстардың формулаларында металдар бейметалдан бұрын көрсетіледі:
. Егер бинарлық қосылыс екі бейметалдан түзілген болса, онда бірінші орынға келесі тізбекте солға қарай орналасқан элемент символы жазылады:
. Егер бинарлық қосылыс екі металдан тұратын болса, онда бірінші үлкен периодтың басында орналасқан металл көрсетіледі. Ал егер екі металл да бір топта орналасқан болса, онда бірінші реттік нөмірі үлкен элемент көрсетіледі. Мысалы,
. Бинарлық қосылыстар бейметалл типіне сәйкес әртүрлі кластарға жіктеледі ), ал қалған бинарлық қосылыстар металдар арасындағы қосылыстарға – интерметаллидтерге жатады.
Негіздермен (немесе негіздік оксидтермен ) әрекеттесіп, тұзтүзетін оксидтер қышқылдық деп аталады. Суды қосып алып (тікелей немесе жанама), қышқылдық оксидтер қышқылға айналады. Мысалы, күкірт (VI) оксиді SO3сумен әрекеттесіп, күкірт қышқылын H2SO4түзеді:
Бейорганикалық қосылыстардың маңызды кластарына қышқылдар, негіздер және тұздар жатады.
Электролиттік диссоциациялану теориясы тарапынан қышқылдар ерітінділерде сутек ионын бөліп диссоциацияланатын заттар. Қышқылдар мен негіздердің протондық теориясы тұрғысынан қышқылдар сутегі ионын беруге қабілеті бар заттар, яғни протондар донорлары.
Электролиттік диссоциациялану теориясы тарапынан негіздер ерітінділерінде гидроксид-иондарды бөлу арқылы диссоциацияланатын заттар. Негіздердің маңызды химиялық қасиеттері – қышқылдармен (қышқылдық және амфотерлік оксидтермен) әрекеттесіп, тұзтүзу қабілеттері,
Тұздарға ерітінділерінде сутек ионынан басқа оң зарядталған иондар мен гидроксид-ионынан басқа теріс зарядталған иондар түзетін заттар жатады. Тұздарды қышқыл құрамындағы сутек атомдарының орнын металл басу арқылы түзілген өнім немесе негіздегі гидроксотоптың орнын қышқыл қалдығы басудың өнімі ретінде қарастыруға болады.