1 дәріс. Философияның жалпы сипаттамасы

1 дәріс
ФИЛОСОФИЯ

1 дәріс. Философияның жалпы сипаттамасы
•
Дәріс жоспары:
•
1. Философияның пайда болуы, тарихы, мәні
•
2. Философияның пәні, құрылымы, әдістері, бағыттары мен 
қызметтері
•
3. Дүниетанымның тарихи типтері
•
4. Философияны білу қажеттіліктері
•
Дәріскер Қошқарбаев Ерболат Еркінұлы

Философияның пайда болуы
•
Философияның алғышарттары б.д.д. 4
-
3 мыңжылдықтарда:
Ежелгі Мысырда алғыфилософия (предфилософия), 
Ежелгі Шумерде арғыфилософия (протофилософия) 
ретінде пайда болды. 
Бұл кезеңдегі философиялық ойлар әлі де мифтен 
арылмағандықтан нақтылы философия тарихы 2,5 мың жыл 
бұрынғы уақыттан басталады. 
•
Осылайша, философия 2,5 мың жыл бұрын 
Антикалық Грекияда
, 
Ежелгі Үнді 
мен 
Ежелгі Қытайда 
бір мезгілде пайда болған. 

Философияның пайда болуы
•
Философия адамзат білімі мен руханиятының ең ежелгі ізгі саласы
.
Табиғатқа кіріптарлықтан арылған адамзат енді тек табиғатқа
бейімделмей
,
қайта табиғатты өзіне ыңғайлап игере бастайды
.
Осылай
,
өңделген
екінші табиғатты
қалыптастыра бастайды
.
Осындай
жасампаздықтан туындаған «жасанды» дүниемен қатар «мәдениет»
те пайда болады
.
Бұл екеуі де адамның
жасағаны
болғандықтан
физикадан
(
грекше физис
,
фюзис
),
яғни табиғаттан бөлек қаралып
адамның рухани әлеміне қатысты алынады
.
•
Осылармен қатар
физикадан кейінгі
,
физикадан тыс
жатқан феномен
«метафизика» қалыптасады
.
Міне осы табиғаттан бөлек
,
биік тұрған
ілімді бастапқыда ежелгі гректер (Аристотель т
.
б
.)
метафизика
сөзімен
белгілеп философиямен бір мәнде қолданған
.

Философияның пайда болуы
•
Бұл сөздердің орыс тіліндегі мәніне тоқталсақ
,
искусство
,
искусственный
сөздерінен сәйкесінше
:
өнер
және жасалған
,
жасанды
,
қолдан жасалған деген мағынаны беретінін аңғарамыз
.
Ал
культура
(
латынша
: cultura,
французша
,
ағылшынша
: culture)
сөзі біріншіден
мәдениет
ті білдірсе
,
екіншіден сұрыпталған
,
қолдан өсірілген дақылдарды білдіреді
.
Культивация сөзін алсақ
жер өңдеу
,
қопсыту т
.
б
.
мағынаны білдіреді
.
Бұл жерден де
адами
,
қолға үйретілген
,
табиғи
,
тағы
,
жабайы емес деген мән
көрініп
,
бұлардың