1 дәріс. Механикалық қозғалыстардың теориялық негіздері
жүктеу/скачать 3,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Дәрістер мазмұны
| L
ω (8.2.5) Тұйық жүйелер үшін (8.2.5)-өрнек маңызды қорытындыларға әкеледі. Мысалы, оқшауланған жүйе үшін , const = L яғни . I const = ω Демек, жүйеде масса үлестірілуінің өзгеруі мүмкін болса, басқаша айтқанда, инерция моменті өзгерсе, бұл бұрыштық жылдамдықтың өзгеруіне себеп болады. Мысалы, биші вертикаль осьті баяу айнала бастасын. Бұл кезде оның қолы мен бір аяғы айналу осіне перпендикуляр жағдайда болады. Мұндай күйге бишінің шамасы үлкен 1 I инерция моменті мен кішкентай 1 бұрыштық жылдамдығы сәйкес. Енді, егер биші бастапқыда перпендикуляр орналасқан аяқ-қолдарын айналу осіне параллель қалыпқа келтірсе, оның 2 I инерция моменті азайып, импульс моментінің сақталу заңына сәйкес бұрыштық жылдамдығы өсуге тиіс. Осылай қол мен аяқтың орналасуын өзгерте отырып айналудың бұрыштық жылдамдығын реттеуге болады. (8.2.5)-өрнек айналатын біртекті дене үшін алынды. Енді біртекті емес дененің айналуын қарастырайық (8.2.2-сурет). Пунктир сызықпен z осін айналатын біртекті денені бөліп қоялық. Біртекті емес дененің О нүктеге қарағандағы импульс моменті вектормен бағыттас емес. 8.2.2-суреттен байқағандай, бүкіл дененің О нүктеге сәйкес қорытқы импульс моменті айналу осінен ауытқиды. Дене оське бекітілгендіктен және оны айнала қозғалғандықтан, қозғалысты бейнелеу үшін осы айналу осіне сәйкес моменттер теңдеуін қолданған қолайлы: 8.2.1 - сурет m i R i r i О L i z z z dL Μ dt = , (8.2.6) мұнда 2 1 1 , N N z iz i i i i L L m R I = = = = = ал z M – сыртқы күштер моменттерінің z осіне проекцияларының қосындысы. Қарастырылып отырған мысалда сыртқы күш моменттеріне mg ауырлық күш моменті, подшипниктердің оське бүйірлік қысым күштерінің ( 1 жүктеу/скачать 3,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|