Ішкі күштер моментінің нольге тең екені белгілі
.
1
0
N
іш i
i
=
=
M
.
Демек, дене бекітілген осьті айнала қозғалғанда жұмысты тек сыртқы күштер жасайды.
Істелінген жұмысты
=
=
=
z
z
dA
dt
ωM dt M d
ωM
(8.4.4)
формуламен есептеуге болады. Мұндағы
−
d
dt
уақыт аралығындағы дененің бұрылу
бұрышы,
M
– сыртқы күштер моменті.Соңғы теңдеуді, моменттер теңдеуін қолдана
отырып, ары қарай түрлендірсек,
( )
2
.
2
z
z
z
dL
I ω
dA
ω
dt ωd I ω
d
dt
=
=
=
(8.4.5)
Сонымен, (8.4.5)-ке қарағанда қатты дененің бекітілген осьті айналу кезіндегі кинетикалық
энергиясының өзгеруі сыртқы күштердің жұмысымен байланысты.
8.5. Жазық қозғалыстағы дененің кинетикалық энергиясы. Цилиндрдің
көлбеу жазықтықта домалауы
8.5.1. Жазық қозғалыстағы дененің кинетикалық энергиясы
Мұндай жағдайда дененің барлық нүктелері параллель жазықтықтарда қозғалатыны
кинематикадан белгілі. Сондықтан талдау үшін дененің қайсыбір қимасының бір
жазықтықтағы қозғалысын қарастыру жеткілікті. Мысал ретінде қимасы өз осіне
перпендикуляр цилиндрдің жазықтық бетіндегі сырғанаусыз домалауын алайық (8.5.1-
сурет). Екі санақ жүйесін таңдап алып, қозғалмайтын біреуін басқа бір денеге, мысалы,
столға бекітейік те, екіншісін денемен қатаң біріктірейік. Бұл екінші санақ жүйесінің
бастама нүктесін цилиндрдің массалар центрінде орналастырып, осьтерінің біреуін
( )
z
цилиндр осінің бойымен жібереміз.
Сонда
і
-ші нүктенің қозғалмайтын санақ жүйесіндегі
i
υ
жылдамдығы сол нүктенің
бірге қозғалатын жүйедегі
i
Достарыңызбен бөлісу: 
