қарым-қатынасқа кем дегенде үш элемент қажет. Олар: бет, сӛйлеу, құлақ" - деп
кӛрсетті.
Қарым-қатынастың ішкі құрылымы да ӛте күрделі, оны шартты түрде үш жаққа
бӛлуге болады: коммуникация,
перцепция, интеракция. Біртұтас, ішкі бірлігі
бұзылмас процесті біз ғылыми мақсатта, терең және жанжақты талдау үшін үшке
бӛлеміз. Естен шығармайтын жайт: тіршілікте арақатынас – біркелкі, бұзылмайтын
процесс.
Коммуникация
– арақатынас партнерлерінің
бір-бірімен ақпарат алмасуы,
білімді, идеяны, пікірді, сезімді беру мен қабылдау процесі.
Интеракция
– тұлғааралық қимыл ұйымдастыру, қатысушылардың ӛзара
қозғалыс пен әрекет алмасуы.
Перцепция
– адамдардың бірін-бірі тануы мен тәрбиелеуі негізінде құрылатын
белгілі тұлғааралық қатынастар.
Адамдар арасындағы қарым-қатынасты күрделі, ӛзгермелі, ӛзара байланысты
жүйе ретінде қарастыра отырып оның бірнеше түрін бӛліп кӛрсетуге болады.
1.Ресми қарым-қатынас - қызметтік негізде қалыптасады,
заңмен тұрақтанады,
жарғымен, ережелермен реттеледі.
2. Ресми емес қарым-қатынас - жалпы қабылданған зандар мен талаптарды
белгілі тұрақтанған ережеге бағынуды талап етпейтін адамдардың бір-біріне деген
қарым-қатынасы. Бұл ұнату, жақсы кӛру, достық, жолдастық, жек кӛру, жауласу т.
б. себептер негізінде пайда болады.
3.Тігінен қарым-қатынас - бұл тұлғааралық байланыс,
басшы мен оған
бағынушылар арасындағы, кӛшбасшы мен басқа ұжым мүшелері арасындағы
байланысты кӛрсетеді, жалпы ұжымда ресми мәртебеге ие тұлға мен қалғандары
арасындағы қатынас түрі.
4.Кӛлденеңінен қарым-қатынас - бұл бірдей мәртебеге ие ұжым мүшелерінің
арасындағы тұлғааралық қарым-қатынасы. Ұжым ішінде тігінен және кӛлденеңінен
қарым-қатынас түрлерін бір-бірімен салыстыруға, қарамақарсы қоюға болмайды.
5.Іскерлік тұлғааралық қарым-қатынас
- бірлескен іс-әрекет, қызмет барысында
адамдар арасында болатын қарым-қатынас түрі.
6.Жеке қарым-қатынас - орындалатын іске тәуелді емес адамдар арасындағы
қарым-қатынас. Іскерлік және жеке қарым-қатынас түрлері бірбірін толықтырады.
Іскерлік қатынастарға шек қоюға болады, ал жеке қатынасқа шек қою мүмкін емес.
Достарыңызбен бөлісу: