1 Дәріс Психологияға кіріспе Жоспары
жүктеу/скачать 0,78 Mb.
|
Лекция 1-15 Мадениет и психология КАЗ (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс №9 Тұлғаның және топтардың қарым-қатынасы 1.Қарым-қатынас түсінігі, түрлері, формалары 2.Тұлғааралық қарым-қатынас сипаттамалары
- 3.Қарым-қатынас стильдері, көшбасшылық, жетекшілік
| Қолданылған әдебиеттер
Ананьев В.А. Введение в психологию здоровья СПб, 2014. Никифоров Г.С. Психическое здоровье СПб, 2012. Абрамова Ю.А. Психология в медицине М.2012. Михайлов А.Н., Ротенберг В.С. Особенности психологической защиты в норме и при соматических заболеваниях // Вопросы психологии.-2015., №5. Патохарактериологические исследования у подростков / Под.ред. АЕ.Личко, Н.Я.Иванова.-Л.,2015. Еникеев М.И., Кочетков О.Л. Общая, социальная и юридическая психология. Краткий энциклопедический словарь. — М.: Юрид. лит., 2013 Дәріс №9 Тұлғаның және топтардың қарым-қатынасы 1.Қарым-қатынас түсінігі, түрлері, формалары 2.Тұлғааралық қарым-қатынас сипаттамалары 3.Қарым-қатынас стильдері, көшбасшылық, жетекшілік Адам қоғамнан тыс өмiр сүре алмайды. Өйткенi оның психикасы тек айналасындағылармен қарым-қатынас жасау процесiнде ғана қалыптасады, қоғамдық тәрбие арқылы адам белгiлi мазмұнға ие болады. Адам санасының дамуы қоғамның дамуымен байланысты. Қоғамнан тыс адам өмiрiнiң болуы мүмкiн емес. Кез-келген адам дүниеге келiсiмен екiншi бiр адаммен қарым-қатынасқа түсудi қажетсiнедi. Мәселен, нәрестенiң анасымен "тiлдесу" қажетiн қанағаттандырмау - бiртiндеп оның қасаң сезiмдi, мейiрiмсiз болып өсуiне, кiшкентайынан айналасына деген сезiмiнiң азаюына әкелiп соқтыратыны байқалып жүр. Сөйтiп, басқалармен қарым-қатынасқа түсу - қай жастағыларға болмасын, оған киiм-кешек, баспана, ұйқы, демалу қандай қажет болса, айналадағы жұртпен араласып, дұрыс қарым-қатынас жасай бiлу де сондай қажет. Мәселен, адамды қамап, басқалармен араластырмай ұстау - жазаның ең ауыр түрi екендiгiне шүбә келтiруге болмайды. Өзгелермен қарым-қатынас жасау - бұл тiршiлiкке аса маңызды ақпарат (хабар) алмасу деген сөз. Адам қарым-қатынас арқылы айналасындағы дүние жайлы мәлiмет алады, еңбек пен тұрмыс дағдыларына машықтанады, адамзат жасап шығарған түрлi құндылықтарды меңгередi. Әрине, қарым-қатынас ақпарат алумен ғана шектелмейдi, оның шеңберi аса кең, бұл көп қырлы ұғым. Спектакль көрсек те, лекция тыңдасақ та, телефонмен хабарлассақ та, дос-жарандармен сөйлессек те - осының бәрi - қарым-қатынастың сан алуан қырлары. Өмiрдегi сан алуан тыныс-тiршiлiкте адамдар бiр-бiрiмен тiкелей, жүзбе-жүз не жанама (хат жүзiнде, радио, теледидар арқылы), не бiреу арқылы қарым-қатынасқа түседi. Мәселен, мұның тiкелей "бетпе-бет", телефон арқылы сияқты түрлерiнде қаншама жанды жылытатын, немесе суытатын ерекше қуат бар десеңiзшi! Осындай қарым-қатынастың мән-мағынасы, олардың түрлi көрiнiстерi жеке адамдармен топтық ұйымдардың тiршiлiгiнен жақсы байқалып отырады. Қарым-қатынас құрылымы және функциялары. Қарым-қатынас — бір адамның басқа адамдармен қоғам мүшесі ретінде өзара әрекеттесуінің арнайы формасы. Қарым-қатынас формасында адамдардың әлеуметтік байланысы, бір-біріне деген қарым-қатынасы жүзеге асады. Қарым-қатынастың өзара байланысты 3 жағы бар: Коммуникациялық - адамдардың өзара ақпарат алмасуы; Интерактивті - адамдардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру; Перцептивті - адамдардың бір-бірін қабылдауы және соның негізінде өзара түсінушіліктің орнауы. Қарым-қатынас барысында келесі кезеңдер бөлінеді: қарым-қатынасқа түсу қажеттігі адамды басқа адамдармен байланысқа түсуге итермелейді; қарым-қатынас жағдайы мен мақсатына бағдарлану; өзімен қарым-қатынасқа түсетін адамның тұлғасын бағдарлау; өз мәліметінің мазмұнын жоспарлау, яғни адамның не айтатыны туралы ойлауы; айтатын нақты сөздерін тандау, қалай айтатынын және өзін қалай ұстайтынын ойластыру; өзімен қарым-қатынасқа түсетін адамның жауап қайтаруын қабылдау және оған баға беру, кері байланыс негізінде қарым-қатынас тиімділігін бақылау; қарым-қатынастың тәсілдерін, стилін, бағытын өндеу. Егер қарым-қатынастың осы актілерінің біреуі бұзылса, онда адам күткен нәтижесіне жете алмайды, яғни қарым-қатынас тиімді дамымайды. Ал осы актілердің бәрін дұрыс орындай білу қабілеттері "әлеуметтік интеллект", "психологиялық-практикалық ақыл", "коммуникативті компоненттілік", "ашық мінезділік", "қарым-қатынасқа тез түсушілік" деп аталады. жүктеу/скачать 0,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|