1сурет. Идеалерітіндібуыныңпарциалдыжәнежалпықысымдарыныңконцентрацияғатәуелділігі Нақты шешімдер үшін бұл тәуелділіктер қисық сызықты болып табылады
(2-сурет).
2-сурет. Идеал (штрих сызығы) және нақты (тұтас сызық) екілік ерітінділердің жұп және жалпы қысымдарының Рауль заңынан оң (сол жақта) және теріс (оң жақта) ауытқулардағы құрамға тәуелділігі. Егер осы компоненттің молекулалары бір-бірімен басқа компоненттің молекулаларына қарағанда күшті өзара әрекеттессе, онда қоспаның үстіндегі жұптардың нақты парциалды қысымы бірінші Рауль Заңы бойынша есептелгеннен (оң ауытқулар) көп болады. Егер біртекті бөлшектер бір-бірімен біртекті емес бөлшектерге қарағанда әлсіз болса, компоненттер буларының парциалды қысымы есептелгеннен (теріс ауытқулар) аз болады
Нақты ерітінділердің пайда болуы жылу және көлемдік (контракция деп аталады) әсерлермен бірге жүреді. Рауль заңынан оң ауытқулары бар нақты шешімдер жылуды сіңіретін таза компоненттерден түзіледі (ΔНраств > 0); ерітіндінің көлемі компоненттердің бастапқы көлемінің қосындысынан көп (ΔV > 0). Рауль заңынан теріс ауытқулары бар ерітінділер жылу шығарумен түзіледі (ΔНраств < 0) ); бұл жағдайда ерітіндінің көлемі компоненттердің бастапқы көлемінің қосындысынан аз болады (ΔV < 0).
Егер ерітіндінің құрамы мен тепе-теңдік будың құрамы қалай байланысты екенін қарастыратын болсақ, жалпы жағдайда Хi ерітіндісіндегі компоненттің моль үлесі Yi жұбындағы компоненттің моль үлесіне сәйкес келмейтінін көрсету қиын емес.
(10)
Мұнда теңдеуді (9) қоя отырып, біз мынаны аламыз:
(11)
Теңдеудің оң жағындағы нумератор мен бөлгішті бөліп және белгісін енгізіп, мынаны аламыз:
(12)
Теңдеуден (12) YB = XB тек α = 1, яғни А және В таза компоненттерінің қаныққан буының қысымы тең болған жағдайда ғана көрінеді. Егер α > 1 болса, онда жұптағы В компонентінің молярлық үлесі оның ерітіндідегі моль үлесіне қарағанда көп болады. Тепе-тең бу құрамының ерітіндінің құрамына тәуелділік түрі 3-суретте көрсетілген.
Бу құрамының ерітіндінің құрамына тәуелділігі Коноваловтың бірінші заңын сапалы сипаттайды:
Сұйықтықпен салыстырғанда тепе-теңдік буы сұйықтыққа қосылуы ерітіндінің үстіндегі будың жалпы қысымын жоғарылататын компонентпен салыстырмалы түрде байытылған (немесе сол сияқты, ерітіндінің қайнау температурасын белгілі бір тұрақты қысыммен төмендетеді).
