1. Дұрыс тұжырымдаманы көрсетіңдер
А) қоршаған орта- ол тірі ағзалар тіршілік ететін табиғи жағдайлар жиынтығы
В) қандай да бір фактордың жетіспеуі немесе артықтығы ағзаның қалыпты дамуына әсер етпейді
С) кез келген фактордың тірі ағзаларларға әсер ету дәрежесі басқа факторлардың әсеріне байланысты емес
Д) температураға тәуелділік тек дене температурасы тұрақты жануарларда байқалады
2. Тұщы сулардағы тіршілікті шектейтін факторлар
А) оттек, В) температура, С) жарық, Д) радиация
3. Өсімдіктердің үлкен тереңдіктердегі тіршілік шектеуші факторлар болып табылады
А) қорек, В) жылу, С) жарық, Д) оттек
4. Шөл өсімдіктерінің тіршілік етуіне көмектестін бейімделіктер
А) шағын тамыр жүйесі, В) ұлпалардағы су қоры, С) ұзақ тіршілік циклі, Д) гүлдерінің ашық түсі
5. Шөлдегі жануарлардың тіршілігін шектеуші фактор болып табылады
А) жарық күннің ұзақтығы, В) топырақтың сортаңдығы, С) күн ішіндегі температураның ауытқуы Д) ылғал мөлшері
6. Тундрада өсетін өсімдіктердің төмен температураға бейімделуі
А) ұзын сабағы, В) жастық тәріздес пішіні С) ұзын тамыры, Д) балауыз қабат
7. Өсімдік сабақтарындағы ақ түсті зат-бұл келесіден қорғану
А) қызып кетуден, В) суықтан, С) кебуден, Д) артық ылғалдан
8. Шөптесін өсімдіктердің шыршалы ормандарда өсуін шектейтін факторлар
А) қояндар санының көптігі В) ауаның жоғары температурасы, С) өсімдіктерді туристердің таптауы Д) жарықтың жетіспеуі
9. Жануарлардың қысықы уақытқа бейімделуі
А) қысық ұйқы, В) жылы жаққа ұшып кету, С) қозғалыссыз қатып қалу, Д) барлық жауаптар дұрыс
10. Суық климатқа бейімделген жануарлар
А) морждар В) пілдер, С) қояндар, Д) антилопалар
11. Өсімдіктер-қоректік тізбектегі бастапқы топ, себебі олар
А) санны көп, В) жануарлардың қорегі болып табылады, С) бейорганикалық заттардан органикалық заттар түзеді, Д) өте әр түрлі болып келеді
12. Экожүйедегі органикалық заттардың тұтынушылары
А) Өсімдіктер В) микроағзалар, С) шөпқоректі жануарлар, Д) цианобактериялар
13. Экожүйедегі органикалық заттар жасаушылар
А) жануарлар, В) бактериялар, С) саңырауқұлақтар, Д) өсімдіктер
14. Экожүйедегі органикалық заттарды ыдыратушыларға жатады
А) Өсімдіктер, В) микроорганизмдер, С) жануарлар, Д) өсімдіктер мен жануарлар
15. Дұрыс құрастырылған қоректік тізбекті табыңдар
А) жоңышқа-ара-тышқан-қаршыға, В) жоңышқа-қаршыға-тышқан-ара, С) тышқан-жоңышқа-ара-қаршыға, Д) ара-тышқан-қаршыға-жоңышқа
16. Қоректік тізбектің бір буынынан басқасына көшкенде келесіге жуық энергия жоғалады
А) 40 В) 90, С) 50, Д) 10
17. Төменде аталғандардың ішінен бірінші реттік сукцесия болып табылады
А) мүктер-қыналар-шөптесін өсімдіктер, В) қыналар-шөптесін өсімдіктер- мүктер, С) қыналар-мүктер-шөптесін өсімдіктер, Д) шөптесін өсімдіктер-мүктер-қыналар
18. Әдетте жартастарға бірінші қоныстанатын ағзалар
А) саңырауқұлақтар, В) Шөптесін өсімдіктер, С) қыналар, Д) мүктер
19. Сукцессия процесінде бірлестікте келесі негізгі өзгерістер орын алады
А) өсімдіктер мен жануарлардың түрлік құрамының өзгерісі, В) ағзалардың түрлік әркелкілігінің азаюы, С) топырақтағы қоректік заттардың азаюы, Д) осы аумақты мекендеген түрлердің толығымен құруы
20. Орман саябағын таптау келесіге әкеледі
А) жас өскіндердің бүлінуі, В) көгал шөптерінің құруы, С) топрақтың тығыздалуы, Д) орман шөптерінің құруы
21. Теңіздердің жағалау аймақтарындағы құстардың жаппай қырылуы себебін атаңдар
А) Қорек жеткіліксіздігі, В) судың толысулары мен қайтулары, С)табиғаттағы маусымдық өзгерістер Д) теңіз суларының мұнай өнімдерімен ластануы
22. Бірлестіктің баяу бірнеше ондаған жылдар бойы қалпына келу процесі бұл
А) бірінші реттік сукцессия, В) екінші реттік сукцессия, С) биологиялық сукцессия, Д) экологиялық сукцессия
23. Саяжай учаскесінде топырақ өңдеуді толығымен тоқтатты. Учаскеде болатын өзгерістер
А) барлық өсімдіктер құриды, В) учаскені шөп басады, өсімдіктің жаңа түрлері пайда болады, С) топырақ ластанады, Д) ешқандай өгерісболмайды
24. Сукцессия нәтижесінде болады
А) өсімдік фотоцинтезінің өзгеруі В) өсімдік бірлестігінің құруы, С) бір бірлестіктің басқамен алмасуы Д) топырақтың минералдық құрамының өзгеруі
25. Экожүйе-бұл
А) тұрақсыз табиғат жүйесі, В) адам жасаған жүйе, С) тұрақты күйге ұмтылатын, өзін-өзі реттейтін жүйе, Д) өзін-өзі реттеуге қабілетсіз жүйе
26. Адамның экожүйеге тура әсеріне мысалды көрсетіңдер
А) отпен абайсыз қарым-қатынас, В) химиялық тыңайтқыштарды пайдалану, С) аңшылық, Д) мал жаю
27. Адамның экожүйеге жанама әсеріне мысалды көрсетіңдер
А) браконьерлік, В) ормандарды шабу С) батпақтарды құрғату, Д) жолдар мен қалаларды құру
28. Мал жаюдың экожүйеге теріс әсері
А) өсімдік және жануар әлемін өзгертуінде В) өсімдік түрлерін көбейтуінде
С) топырақтың құнарлығын арттыруында, Д) Өсімдіктердің вегетациялық кезеңінің мерзімін ұзартуында
29. Ауыл шаруашылық егістіктері суының су қоймаларына құйылуы келесіге әкеледі
А) судың тазядауына В) түрлердің көбеюіне С) балықтардың жаппай қырылуына Д) су сапасының артуына
30. Ірі өнеркәсіптік кәсіпорындардың маңайында келесінің нәтижесінде өлі аймақ түзіледі
А) өнеркәсіп өндірісі қалдықтарын шығару В) автокөліктердің жиналуы С) адамдар санының көбеюі
Д) инфекциялық аурулар өоздырғыштарының пайда болуы
31. Парник әсерін атмосферада келесінің жиналуы туындатады
А) шаңның, В) көмір қышқыл газының С) улы заттардың Д) азоттың
32. Экожүйенің сақталуына жол ашады
А) шаруашылық әрекетті белсенділендіру, В) адамның өсімдіктер мен жануарлар санын реттеуі
С) табиғатты пайдалану Д) адам тарапынан экологиялық тепе-теңдікті сақтау
33. Орманда серуендейтін адамдар саны әкеледі
А) топырақтың тапталуына, тығыздалуына В) орманның түрлік әркелкілігінің артуына
С) ауыл шаруашылық егістіктерінің ауданын көбейту үшін Д) орман массивтерінің батпақтануына
34. Экологиялық білім қажет
А) өнеркәсіп кешендерін жасау үшін В) экологиялық проблемаларды шешу жолдарын табу үшін
С) ауыл шаруашылық егістіктерінің ауданын көбейту үшін Д) жабайы өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің санын азайту үшін
35. Ерекше қорғалатын, шаруашылық іс-әрекетке тыйым салынатын аумақ
А) қорықша, В) қорық С) ұлттық парк Д) табиғат ескерткіштері
36. Реликті шағала сақталып қалған қорық
А) Батыс Алтай, В) Алакөл, С) Марқакөл Д) Наурызым
37. Табиғатты дамыту құқығымен мемлекет қорғайтын аумақ
А) ұлттық парк В) табиғат ескерткіштері С) қорықша Д) қорық
38. Іле Алатауының беткейінде орналасқан қорық
А) Қаратау В) Алматы С) Алакөл Д) Ақсу-Жабағылы
39. Қазақстандағы қорықтар саны
А) 9 В) 8 С) 10 Д) 11
40. Шарын, Бұйратау, Баянауыл-бұл
А) қорықша, В) қорық С) ұлттық парк Д) табиғат ескерткіштері
1. Қызыл Кітап жасауды ұсынған табиғат зерттеуші
А) К. Тимирязев В) П. Скотт С) В.Вернадский
2. Қазақстан Қзыл кітап жасауды бастамалаушы
А) А.Слудский В) К. Сатпаев С) Д. Кашгаров
3. Қазақстан Қызыл кітап алғаш рет басылып шықты
А) 1968ж В) 1978ж С) 1988ж
4. Ағзаны Қызыл кітапқа енгізу статусының неше санаты бар
А) 3 В) 4 С) 5
5. Жер шарының тек бір нүтесінде кездесетін ағзалар
А) эндемиктер В) экобионттар С) экотоптар
6. Жер бетіндегі құрып бара жатқан ағзалар статусының санаты
А) бірінші В) екінші С) бесінші
7. Тек Қазақстанда кездесетін организм
А) қызыл қасқыр В) мензбира суыры С) қаз-құрғақ тұмсық
8. Ағзаның екі сөзден тұратын атауы көрсетеді
А) патшалықтың жалпы белгілерін В) тұұымдастық белгілерін С) кластың жалпы белгілерін Д) түрлік белгілері