Байланысты: 1. Физиология п ні, бас а ылымдармен байланысы, медицинада ы ма
61) Көру анализаторының аккомадациясы және бейімделу туралы түсінік. Рефракция және оның бұзылуы. 100% -Көздің икемделісі, аккомадация құбылысы – көздің әртүрлі қашықтықта тұрған денелерді анық көру үшін , көзге түсетін сәулелерді сындыру күшінің артуы. Бұл жерде сәулелерді сындыруға арналған күштің артуы көзбұошағына байланысты, яғни, аккомадация кезінде көзбұршағының қисықтығы өзгеріп, дөңестене түседі. Нәтижесінде, сәулелер әдеттегіден де көбірек сынып, бейне торлы қабықта бірігіп, түйіседі. Ал, өз кезегінде көз бұршағының дөңестенуі – кірпікшелі бұлшық еттердің жиырылуына байланысты. Бұлшықеттер жиырылғанда көзбұршағының екі жағынан қаптаған мөлдір қабық созылады да, көзбұршағы тегістеледі. Кірпікшелі бұлшық еттерді аккомадациялық бұлшық еттер деп те атайды, көзге атропин тамызғанда бұл бұшықет босаңсиды, ал пилокарин, эзерин секілді парасимиатомиметикалық заттарды тамызса жирылады.
-Көздің бейімделуі – көзде орналасқан рецепторлар таяқшалар мен сауытшалар арқылы жүзеге асырылады. Бейімделу – жарыққа және қараңғылыққа бейімделу деп бөлінеді.
Жарыққа бейімделу – қараңғыдан жарыққа шыққанда адамның уақытша көрмей қалып, бірте-бірте үйреніп, көрудің қалпына келуі. Жарыққа бейімделу таяқшалардағы радопсиннің қайта құрылуына байланысты болады.
Қараңғыға бейімделу – жарық жерде жүріп, қараңғы жерге кіргенде адам көзінің қарауытып көрмей, кейін қалпына келуі. Қараңғыға бейімделу сауытшалардағы йодопсиннің түзулуіне байланысты болады.
Бейімделу құбылысына иіс, дәм, дыбыс тітіркендіргіштері де әсер етуі мүмкін, яғни, көздің бейімделу құблысы шартты рефлекстермен реттеліп, ми қыртыстарының бақылауында болады.
-Рефракция – көздің жарық сәулелерін сындыру қабілеті. Оның негізгі 2 кемістігі ажыратылады:
Жақынжітілік – көздің бойлау білігінің тым ұзын болып, торлы қабықта заттардың бейнесінің анық көрінбеуі. Бұл кезде сәулелер қосарланып, торлы қабыққа жетпей тұрып, өзара бір-бірімен түйіседі.
Алысжітілік – көздің бойлау білігі тым қысқа болуынан, алыстағы заттардың торлы қабықта дұрыс көрінбеуі. Бұл жарық сәулелерінің торлы қабықтың артында қосарланып, түйісуіне байланысты.
Бұл екі кемістікті оптикалық көзілдіріктер арқылы түзетуге болады.
Рефракцияның тағы бір кемістігі – астигматизм деп аталады. Астигматизм – әртүрлі бағытта орналасқан жарық сәулелерінің біркелкі сынбауы.