1. Физиологияның ғылым ретінде жалпы сипаттамасы
Нерв орталықтары, олардың ұйымдастырылуы және қасиеттері (қозудың бір
жүктеу/скачать 1,43 Mb. Pdf көрінісі
|
1. Физиологияны ылым ретінде жалпы сипаттамасы
| 84. Нерв орталықтары, олардың ұйымдастырылуы және қасиеттері (қозудың бір
жақтылығы және кідірілуі, суммация, окклюзия, ритм трансформациясы, әрекеттен кейінгі құбылыс, қажу). Қозуды бір жақты жүргізу. Бұл жеке синапс пен нерв тізбегінің қасиеті. Жүйке орталығында кіру мен шығу арасындағы көптеген жолдар болуы мүмкін. Кері байланыс есебінен қозудың қайтарымды қозғалысы мүмкін. Бірақ бұл жүйке орталығының ішінде орын алады. Ал егер жүйке орталығын тұтастай қарайтын болсақ, онда қозу сырттан келетін жолдармен келеді, ал эфферентті шығу арқылы шығады. Осылайша, жүйке орталығының бір жақты қозу туралы айтуға болады. Қозудың кідіруі (баяулауы). Жүйке орталықтарында қозу кезінде латентық (жасырын) кезең деп аталатын кідіріс пайда болады. Кешігу қозудың синаптикалық берілуімен байланысты. Синапстер қозуды жүргізуге неғұрлым көп қатысса, соғұрлым ұзақ кідіріс алынады. Қозудың жиынтығы(суммация). Егер бір мезгілде жүйке орталығының бірнеше кірістеріне қоздыру берілсе, онда шығу кезінде қатты қозу алуға болады. Жиынтықтың қасиетіне жергілікті потенциалдарды жиынтықтау есебінен жеке нейрон да ие. Окклюзия (құлыптау). Бұл басқа кіріс ағынының кіріс қозу ағындарының бірі бұғаттау. Нәтижесінде Шығыс қозу ағыны осы кіріс ағындарының сомасынан әлсіз болады. Кіріс қозуды басқаға айналдыру (түрлендіру) - шығу. Жүйке орталығы оған түсетін импульстер ағындарын Өзгертуді, қайта кодтауды жүзеге асырады. Қозудың өзгеруі (трасформацисы) -жүйке орталығының ең басты қасиеті. Бұл қатардың ең танымал қасиеті – ырғақтың өзгеруі. Жүйке орталығы кіруде импульсацияның бір ырғағын алады, ал шығуда басқасын береді (баяу немесе жиі). Әркеттен кейінгі құбылыс(утомляемость). Бұл жүйке орталығының қозуынан кейін ол біраз уақыт бойы жоғары қоздыруды сақтайды. Сондықтан кейінгі қозу күшті әсер береді және жүйке орталығының жұмысынан әсер алу жеңіл. Шаршау және төмен лабильділік. Лабильность-бұл жүйке құрылымына қол жетімді импульсацияның шекті жиілігі. Жүйке орталықтары көптеген синапстарда болатын қозу берілісінің кідіруі салдарынан 126ЖМ Назарқұл Еркебұлан импульсацияның шектеулі жиілігі бар қозу ағындарын өздері арқылы өткізе алады. Жүйке орталықтарының шаршағандығы синапстардың жоғары шаршағандығымен және жүктемеден кейін нейрондардағы метаболизмнің (алмасу процестерінің) нашарлауымен түсіндіріледі. жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|