Ж.Жабаевтың айтыстары мен жырларының терең ойлылығы, көркем тіл ерекшілігі

ХІХ ғасырдың 70-80 жылдарында белгілі ақын болады.

Жамбылдың ақындық қызметінде Айтыс елеулі орын алады. Жамбыл өзінің ақындық өнерін көбінесе осы Айтыстар үстінде көрсете білді. Жамбылдың Айтыстаға бір ерекшелігі - өзінің ақындық өнерін тиісті идеялық бағытта пайдалана білгендігі. Ақын Айтыста қалың көпшіліктің көңіліне қонымды ел ішіндегі әлеуметтік теңсіздік, әділетсіздік сияқты мәселелерді қозғайды. Айтыс үстінде халық атынан сөйлеп, халыққа арқа сүйеп отыратын Жамбылдың бұрынғы Айтыстарының ішінде, әсіресе оның Құлмамбет ақынмен Айтысы ерекше көзге түседі: жалпы сол кездердегі Айтыстар сияқты, бұл Айтыста да Жамбыл мен Құлмамбеттің әрқайсысы өз руларының атынан сөйлейді. Құлмамбет албан, дулат руларының атынан сөйлеп, сол руларының байлары мен билерін мақтайды. Жамбыл да өз руы атынан айтады, бірақ ол сөзін байлық, мол мүлікке қарай емес, адамгаршілікке, ерлік, әділдікке қарай бұрады. Сөйтіп, Жамбылдың Айтысында ру мүдделерінен гөрі халық мүдделері тереңірек көтеріледі. Бұл Айтыста Құлмамбет Шапырашты - кедей, Сұраншы, Саурық дегендердің ажалынан өлмей, жаудан өлгенін, өзің де кескінсіз екенсің деп сөгеді. Жамбыл оған Шапырашты елінің байлығын, Алматының салтанатын мақтай келіп, Сұраншы мен Саурықтың өлімі ерлік өлім екенін, ерлердің жорық тарихын зор мақтап, байлыққа батырлықты қарсы қояды. Батырлар елді жаудан қорғап өлетін болса, Құлмамбеттің ағасы Мақсұтты ағайындарымен ұрсысып, аяқ-асты даудан өлгендігін бетіне басады. Мені қара күңнің баласы деп кемсітесің, сен өзің қашып келген ақтабан ұрысың, басыңда бір тал қыл жоқ деп кемітіп жырлайды.

Құлмамбетке Жамбыл орынды, өтімді пікірмен шығады.

Адамдықты айт, ерлікті айт, батырлықты айт,

Ел бірлігін сақтаған татулыты айт

Қарынбайдай сараңдар толып жатыр

Оны мақтап әуре болмай, жөніңе қайт.

Жамбыл сөзі әрі дәлелді, әрі басым шығады да Айтыста Жамбыл жеңеді.
Жамбыл Айтыстарының ішінде аяқталған шығарма Құлмамбетпенен, Сарыбаспенен, Досмағамбетпенен Айтыстары. Бұл Айтыстарда көрінетін жаңа бет алыс, алдымен, ақынның өмір шындығымен суреттеуге салып отыруы, екіншіден жеке Айтысты желелі шығарма дәрежесіне жеткізуі.