59.Жыныс гормондары. Адам организмінің дамуындағы тестостеронның ролі.
Жыныс гормондары - биологиялық активті заттар олар жыныс бездерінде бүйрек безінің қыртыс қабатының тор аймағынан және баланың серігінде шығады. Олар жыныстық дифференцияцияны реттейді. Бірінші, екінші жыныстық дәрежелі белгілерін дамуы жыныстық көбеюін. Жыныстық мінез құлық және де зат алмасу процессті. Оларға андроген, эстроген, және протестерондар жатады.
Əйелдің жыныс гормондары
• Эстрадиол,
• Эстриол
• Эстрон.
Еркектің жыныс гормондары
• Тестостерон
• Дигидротестостерон
• Андростерон
• Андростендион
• Андростендиол
Нағыз еркек – жыныс гормоны тестостерон. Бұдан басқа да бұған қарағанда белсенділігі сәл төмен гормондар бар андростерон, эпистерон. Андрогенді гормондармен қатар, ұрық жолында аздап аналық жыныс гормоны эстерогендер де жасалынып, бөлініп шығарылады. Андростерон тестосероннан 6- 10 есе әлсіз келеді. Еркек организмінде андрогендер өмір бойы сперматогенезді және қосымша жыныс белгілердің дамуын қамтамасыз етеді. Жыныстық жетілу кезеңінде жыныс мүшелері өсіп, еркектерге тән дене тұлғасы , жүн жамылғысы, дауыс үні және т. б. қалыптасады. Аталық жыныс гормондары белок түзілуін жеделдетеді, зор анаболиктік қасиеті болады. Сөйтіп, олардың әсері еркектердің қаңқасын, бұлшықеттерін, ішкі ағзаларын өсіреді. Андрогендер шәует безімен қатар бүйрекүсті бездерінде түзіледі. Ол әсіресе балиғаттық шаққа дейін байқалады. Еркектердің организмінде эстрогендер де түзіледі. Эстрадиол, тестестерон сияқты, атабезінде, ал эстерон бүйрекүсті безінің ізашарларынан жасалып шығады.
Егер ер адам ағзасында тестостерон мөлшері қалыпты болса, онда ол денсаулығы жақсы азаматболып қалыптасып жатқанының белгісі болыпсаналады.
Достарыңызбен бөлісу: |
