72.Аталық без функциялары (эндокриндік жәнеэкзокриндік).
Жыныс бездері аралас бездерге жатады. Оларжыныс торшаларымен қатар аталық және аналықгормондар бөледі. Жыныс гормондары көбеюмүшелерін физиологиялық тонуста ұстап, негізгіжәне қосалқы (сыртқы) жыныс белгілеріндамытады, аталық және аналық дарақтарға тәнмінездерді, жыныстық дағдылы әрекеттерді(инстинкг), организмнің пісіп-жетілуін реттейді.
Жыныс гормондары холестериннің туындыларыболып табылады. Аталық және аналық гормондараталық бездерде де, аналық бездерде де қатартүзіледі. Мысалы, ер адамның тәуліктік зәрінде 3-10 мкг аталық гормондар және 5-15мкг аналықгормондар, ал әйелдер зәрінде 3-10 мкг андрогендер, 18-36 мкг эстрогендер болады.
Аталық гормондар (андрогендер) аталық бездің(еннің) аралық ұлпаларындағы Лейдигторшаларында түзіледі. Ал, бездің Сертолиторшаларында эстрогендер (аналық, гормондар) түзіледі.
Аталық гормондарға алъдостерон, изоандростерон, дегидроандростерон, тестостерон жатады. Олардыңарасындағы ең белсендісі -тестостерон. Аталықгормондар анаболизмдік гормондарға жатады. Оларбұлшық етте белоктың түзілуін және жиналуынкүшейтіп, оң азоттық тендестік қалыптастырады, денеге салмақ қостырады, денеде майдыңжиналуын азайтады, бейорганикалық фосфордың, сульфаттың, натрий-калий хлоридтерінің қорғажинақталуын күшейтеді.
Достарыңызбен бөлісу: |