Байланысты: Нупирова А.М. Механика және молекулалық физика бөлімдері бойынша лаборатиялық практикум 2
Статистикалық үлестірілулерді зерттеу Жұмыстың мақсаты: кездейсоқ шамалардың статистикалық үлестірілулерінің талдауын жасау.
Құрал-жабдықтар: дыбыстық генератор (ДГ), оқыту есептеуіш-секундомері (ЕСУ), секундомер (механикалық немесе электрлік).
ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАША ТЕОРИЯСЫ
Оқулықтар бойынша «Ықтималдылық теориясы бойынша кейбір мағлұматтар» тақырыбына байланысты материалдарды игеру. Келесі сұрақтарға ерекше көңіл бөлу: кездейсоқ шаманың дискретті ықтималдылығы, ықтималдылық және кездейсоқ шаманың үздіксіз ытималдылық тығыздығы (анықтамалық функциясы) ықтималдылықтың қосу және көбейту теоремасы, нормалау ережесі, орташа есептеу, дисперсия, анықтамалық функцияларына мысалдар.
ҚҰРАЛДАРДЫ ЖҰМЫСҚА ДАЙЫНДАУ
« Общ» дыбыстық генератордың шығу тетігінен «К» кілті арқылы «Д2» есептеуіш-секундомер кіру тетігіне кернеу жібереміз. (5.1 сурет).
«К» кілтін іске қоспай тұрып ССУ және құрал жүйелерін токқа қосамыз. ССУ-ге T/N батырмасы (яғни есептеу жүйесіне көшу), басқа батырмалары («сеть» батырмасынан басқа) басылған күйде болу керек. «Сброс» батырмасын басу арқылы есептеуіш индекаторының көрсеткіші 0-ге теңеледі.
ЗГ-ға әр 10 секунд сайын есептеуіш 350 импульс (300-400 арасында) тіркейтіндей жиілікті орнату керек.
Есептеуішті қосу мен сөндіру үшін «К» кілті қолданылады.
Жұмыстың орындалу тәртібі
1. 10 секунд ішінде х импульстер санына 100 рет есептеу жүргіземіз. (100 кездейсоқ сандар тізімі: мұндағы n = 100). Есептеулерді жүргізу үшін және нәтижелерді көрнекілеу үшін штрих-диаграмма арқылы есептеулерді көрсету керек (кестеге жазбай).
Мысалы, = 368, 360, 370, 360, 310, 368, 310, 368,...; болса, онда штрих-диаграмма мынадай: (5.2 сурет).
2. Егер шама мәні рет шықса, онда – болуы ықтимал.
Кесте құру ( Дәл осындай кесте арқылы кездейсоқ дискретті шама есептеледі.
Нормалар ережелеріне бақылау жүргізу.
Есептеу: импульсінің орташа мәнін; Д(х) дисперсиясының квадратты орташа мәнін.
3. Импульстер мәні кездейсоқ үздіксіз шамалары болып табылады деп пайымдасақ, онда 0 < х < ∞. х шамасының өзгеру аймағын 5 импульсті интервалдарға бөлеміз (мысалы, 305-309, 310-314, ..., 360-364, 365-369, ...). Штрих-диаграмма бойынша х-тің әр интервалда пайда болуының өлшемдер санын есептеу. 5.1.-кесте құрыңдар.
5.1- кесте
...
360-364
...
...
...
...
мұндағы n = 100, = 5.
шамасының ықтималдылығы, x мәнінің мына интервалға сәйкес келуі .
шамасы интервалында ықтималдылығының орташа тығыздығы.
Кестеде бейнеленген нәтижелерді графикалық бейнелеп, гистограммасын құру. Мысалы, мына шама алынса (5.2 -кесте):
5.2- кесте
...
340344
345349
350354
355359
...
0,020
0,016
0,016
0,012
Г истограмманың (5.3 сурет) ауданының бірлікке теңдігін анықтау (яғни нормасының ережелерінің орындалуын). шегіне жетіп, ықтималдылық тығыздығын немесе анықтама функциясын аламыз ,
мұндағы dn (x) – мәндердің ауыспалы интервалындағы x-тан x +dx-ға дейін пайдаланған сан, – осы сандардың ықтималдылығы.
f(x) графикалық бейнеленгенде толқынды қисық болып кездеседі, ол тік бұрышты гистограмманың жоғарғы негіздерінің ортасынан өтеді (гистограмманың ауданы қисықтың ауданына тең болу керек).
Графикті кескіндеу f(x).
График бойынша хықт ықтималды мәнін табу.