Өзгерменің көрсеткіштері туралы түсінік және оның көрсеткіштері, өзгерменің көрсеткіштерін есептеу тәсілдері
Өзгерменің немесе вариацияның нақты көрсеткіштері
Өзгерменің өрісі R деп белгілесек, онда
R = x – x
мұндағы: x- сандық қатар белгілерінің үлкен мәні
x-сандық қатар белгілерінің кіші мәні.
Орташа сызықтық ауытқу -әрпімен белгіленеді:
= жай түрі
= өлшемдес немесе салмақталған түрі
мұндағы: х - белгілердің жеке сандық мәндері;
- белгілердің орташа шамасы;
п - белгілердің саны;
f - жиілік көрсеткіштерінің жеке мәндері
Дисперсия
= жай түрі
= салмақталған түрі
Статистикадада дисперсия (шашыранды) көптеген әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерді талдау үшін қолданылады.
Орташа квадраттық ауытқу - әрпімен белгілейді
= = жай түрі
= = салмақталған түрі
Өзгерменің қатысты көрсеткіштері:
Осцилляция коэффиценті:
= ;
Өзгерменің сызықтық коэффиценті:
=
Өзгерменің коэффиценті:
V =
Дисперсия және орташа квадраттық ауытқу белгілердің өзгермелігін мінездеу үшін жеткіліксіз, сондықтан қатысты немесе салыстырмалы көрсеткіштер қолданылады.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары немесе тестер
1.Статистикалық орташа шамалар дегеніміз не?
2.Орташа шамалардың қандай түрлері бар?
3.Үйлесімдік орташа шама деген не, оның қандай түрлері бар?
4.Мода дегеніміз не, оны есептеудің формулаларын көрсетіңіз.
5.Медиананы қандай формуламен есептеуге болады?
6.Статистикалық өзгерме дегеніміз не?
7.Өзгерменің қандай көрсеткіштері бар?
8.Шашыранды деген не, оны қалай есептеуге болады?
Достарыңызбен бөлісу: | 
