1 слайд Слайдтың сипаттамасы: мбоу «No11 орта мектеп»
§2 Осмос және диализ – диффузияның көріністері
жүктеу/скачать 79,9 Kb.
|
диффузия 1
| §2 Осмос және диализ – диффузияның көріністері
Тірі организмдер әлемінде диффузия екі түрде – диализ және осмос түрінде көрінеді. Диализ - еріген зат молекулаларының диффузиясы, ал осмос - жартылай өткізгіш мембрана арқылы еріткіштің диффузиясы. Тірі ағзалардағы диффузиялық процестердің негізгі рөлін жасушалардың, жасуша ядроларының және вакуольдердің бетінде орналасқан және селективті өткізгіштігі бар мембраналар атқарады. Заттың мембрана арқылы өтуі еріткіш молекулаларының көлеміне және кейбір басқа физикалық қасиеттеріне, сондай-ақ мембрананың өзінің қасиеттеріне байланысты. Егер пергамент қапты қант немесе тұз ерітіндісімен толтырып, суы бар ыдысқа салса, онда еріген заттың молекулалары қаптағы және суы бар ыдыстағы концентрациясы олардың концентрациясына айналғанша қаптың қабырғалары арқылы таралады. бірдей. Бұл жағдайда мембрананың кеуектері олар арқылы еріген зат молекулалары өтуі үшін жеткілікті үлкен деп айта аламыз. Бұл әдіс диализ- көбінесе ақуыздардың және басқа қосылыстардың таза препараттарын алу үшін қолданылады. Диализ «жасанды бүйрек» аппаратында да қолданылады. Құрылғы жартылай өткізгіш мембрана арқылы қан тұзды ерітіндімен байланыста болатын гемодиализатор болып табылады. Метаболизм өнімдерінің иондары мен молекулалары (мочевина, несеп қышқылы), сонымен қатар организмнен шығарылатын әртүрлі улы заттар мембрана арқылы қаннан тұз ерітіндісіне өтеді. Аппарат жұқа целлофан қабықшаларымен бөлінген жалпақ арналар жүйесі болып табылады, олар арқылы СО 2 + O 2 газ қоспасымен байытылған қан мен тұз ерітіндісі қарсы ағындарда баяу қозғалады.Аппарат катетерлердің көмегімен науқастың қан айналымы жүйесіне қосылады. Диализ 4-6 сағатқа созылады.Бұл бүйрек қызметі жеткіліксіз болған жағдайда азотты қалдықтардан қанның тазартылуына қол жеткізеді, яғни. қанның химиясы реттеледі. Егер сіз қант молекулалары емес, тек еріткіш молекулаларының (мысалы, су) өтуіне мүмкіндік беретін кішірек кеуектері бар қапшықты алсаңыз, онда су молекулалары қапшыққа диффузияланып, ондағы ерітіндінің көлемін арттырады. Бұл жағдайда біз осмос туралы айтып отырмыз. Бірінші рет осмос 1748 жылы А.Нолле байқады, бірақ бұл құбылысты зерттеу бір ғасырдан кейін басталды. Осмос құбылысы еріткіштің қозғалғыштығы еріген заттардың қозғалғыштығынан жоғары болатын орталарда байқалады. Осмос тірі ағзалардың биологиялық процестері үшін өте маңызды болып табылатын ақуыздарды жасуша ішінде сақтайды. жүктеу/скачать 79,9 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|