1 тақырып. Мәдениеттің негізгі типтерінің критерийлері бойынша салыстырмалы кестені құрастыру
1 тақырып. Мәдениеттің негізгі типтерінің критерийлері бойынша салыстырмалы кестені құрастыру. 1-кесте.Мәдениеттің негізгі типтерінің (архаикалық, отырықшы, индустриалды) критерийлері бойынша салыстырмалы кесте
Сипаттамалары
Архаикалық
Отырықшы
Индустриалдық
Қоғам
Адамның, белгілі бір нақтылы мәдени ортада өзін-өзі сезіну
Қазақстан жерін мекендеген түркі тілдес тайпалар 6 ғ-да Ертіс өңірінде, Сыр бойында және Жетісуда егіншілікпен айналысып, отырықшылық өмірге дағдылана бастады.
Дәстүрлі мәдениеттен бас тарту.
Өндіріс тәсілі
-
Климаттың өзгеруіне байланысты өзен бойында орналасқан халық отырықшы мәдениетке көшерде егіншіліктен бастау алған.
Машина өндірісі.
Дін
-
Ерте заманнан келе жатқан көне түркі тілдес тайпалардан басқа ХХ ғасырда Қазақстан жеріне көшіп келген өзге ұлт өкілдері де отырықшы мәдениетке көшкен.
Өнеркәсіптік дінде маңызды орын –бағынбағаны үшін кінә табынуы, сондай-ақ ерлер билігіне табыну.
Өнер
Аңшылық.
Қолөнермен айналысқан; көбінесе қыш құмыралар жасап, кілем тоқыған.
Көліктің жеңіл, қарапайым, ауыр түрлерін дайындаған.
Ғылым
Кеңес өнертанушысы А. Столяр ХХ ғасырдың басында ғылымды ең көне деп санаған аңның өте қысқа суреттерін ең алғашқы бейнелеу моделі деп санайды.
Франкфурт мектебінің өкілдері Макс Хоркхаймер мен Теодор Адорно өзінің әйгілі "ағарту диалектикасы" атты еңбегінде: «индустриалды мәдениет – бұл өнер, кескіндеме, әдебиет, кино және т. б. салаларда біркелкі, стандартталған жаңалықтарды шығаратын тұтас өнеркәсіптік аппарат», - дейді.
