1 Текст ай тiлден енген термин
Әр сөзге көп ой сыйғыза сөйлеу не деп аталады? à) түдектеу b) дамыту c) еліктеу d) арнау e) мезгеу 117
жүктеу/скачать 282 Kb.
|
| 116. Әр сөзге көп ой сыйғыза сөйлеу не деп аталады?
à) түдектеу b) дамыту c) еліктеу d) арнау e) мезгеу 117. Бақ-ерікте, ерік-ерлік пен бірлікте, Ерік-ұранымыз, бірлік-құранымыз болсын Әсіерелеудің қай түріне тән ? a) түйдектеу b) еліктеу c) дамыту d) мезгеу e) арнау 118. Сөзді ашып айтпай, ұшығын ғана көрсетіп айту не аталады? a) бүкпелеу b) түйдектеу с) еліктеу d) дамыту е)меңзеу 119. Отыр ем бала ғой деп жүзі жарқын, Сөз-кілт, кеуде-сандық, ақыл-алжып. Әсірелесудің қай түріне тән? a) бүкпелеу b) кескіндеу c) еліктеу d) дамыту e) меңзеу 120. Сөздің тысқы лебіз мағынасына ішкі астыртын мағынасы қайшы келсе, оны не деп атаймыз? a) кескіндеу b) бүкпелеу c) түйдектеу d) меңдестіру e) дұрыс жауабы жоқ II деңгей1. Қорқақты-батырым, қараны- аппағым, ақымақ кісіге –данышпаным, -деу, әсірелеудің қай түріне тән ? a) кекесіндеу b) бүкпелеу c) түйдектеу d) шендестіру e) еліктеу 2. Ойын, қулық, қалжың, әзіл кескіннің қай түріне тән? a) зілсіз кекесін b) барлығы дұрыс c) зілді кекесін d) барлығы дұрыс емес e) бүкпелеу кекесін 3. Мазақ,сықақ,мысқыл,келемек кекесіннің қай түріне тән? a) зілді кекесін b) зілсіз кекесін c) бүкпелеу кекесін d) барлығы дұрыс e) дұрыс жауабы жоқ 4. Асыл сөздің асыл болатын заңдарын, шарттарын толытатын ғылым . a) Тіл қисыны b) Лебіз c) Сөз қисығы d) Барлығы дұрыс e) Дұрыс жауабы жоқ 5. Берiлген сөйлемдерден контекстік синонимдерді табыңыздар? a) татулықты, тыныштықты қоңыр көрер, кем көрер b) томыртқа қылып торсыққа шөлдірмен сусын, су байла c) ерке қыз сүт үстінде қаймақ болған. Үйдегі желігіңді қоймаймысың d) жылқыға табынған елде бұл түлікті ердің ері, жігіттің жігіті ғана болады деген ұғым бар-ды e) Бұл сөзімде жалған жоқ, айтылмақ сөзім қалған жоқ 6. Берілген етістік синонимдерінің ішінен іс-қа ғаздары стилі ыңғаында жұм салатындарын табыңыздар? a) қорытындылау, бітіру, аяқтау b) қызығу, әуестену, құмарту c) ұшырасу, дидарласу, табысу d) шығару, кетіру, босату e) қыдыру, сенделу, шарлау 7. Берілген етістік синонимдерінің ішінен іс-қағаздары стилі ыңғайында жұмсалатындарын табыңыздар? а) хабарласу, баяндау, сөлеу b) көрісу, жүздесу, жолығу c) әңгімелесу, көпіру, айту d) кезу, аралау, қаңғу e) мылжыңдау, лепіру, сайрау 8. Берілген сөлемдерден контекстік антонимдерді табыңыздар? a) сені қара түнде, ақ боранда, қатер үстінде ажалдан айырғанда b) сөзі тәтті, мағынасы түзу келсе, оған кімнің ұласар таласуы c) ит үрер жақсыға да, жаманға да d) өшір тонын кигізер, жоқты бар ғып жүргізер e) нысансызға не керек, істің ақ пен қарасы 9. Берілген сөйлемдердің ішінен ғылыми стиль ыңғайында берілген сөйлемді табыңыздар. a) өзен атаулының шығу тарихы туралы бұдан бұрын айтылған екі пікір бар b) мін көп болса, сын да көп болады c) осы жолдары жазу үстінде мен қатты қиналып отырмын d) көп алысқа бармай-ақ оған бір дәлел келтірейік e) түрлі тағамдардың барлығын осы шыптаның ішінен ұшыратуға болады 10. Берілген сөйлемдердің ішінен ғылыми стиль ыңғайында берілген сөйлемдерді табыңыздар. a) Жазғы түннің бірі еді. b) Лепсі – Талдықорған облысы жеріндегі өзен. c) Иә, Қадыр жырлары – таныс, бейтаныс жырлар. d) Орайы келсе, орақ ор. e) Соның негізінде қазір жаңа Астанада құрылыс жұмысы жедел қарқынмен жүргізілуде. 11.Берілген сөздердің ішінен әрлі, сезімге қаныққан (эмоционалды-эспрессивті) сөздерді табыңыздар. a) Ұлан, қазына, бақыт, бұлбұл, әсем. b) Тыраш, саңлақ, надан, арғымақ. c) Болу, дала, сарбаз, шырақ, сағым. d) Астана, пана, шебер, ажар, қасиет. e) Жұлдыз, нұр, бөбек, бұрыш, жүрек. 12. Берілген сөйлемдерден диалектілік тұрақты сөз тіркестерін табыңыздар. a) Күн кештете күндізгі ыстықтың пәті қайтайын деді. b) Сол сәтте Мағаш үзіле берді. c) Ол сайтанша жүреді. d) Көз жеткізерлік тарихта халқымыз талай қилы замандарды бастан кешіргені белгілі. e) Бүгін ол үн біздің де үнімізге қосылып, жаңғырып жаңа өріс алып тұр. 13. Әсерлі, сезімге әсер ететін сөздердің қатарын табыңдар. a) Адамгершілік, көзді, әуестік, мезгілсіз. b) Бейімділік, септік, бұрыштама, әнші. c) Батырсымақ, адамсып, сымпи, жемпаз. d) Қалалы, ұшқыш, өсімдік, бұрылыс. e) Білімді, сапарнама, ұшқыр. 14. Мысалдардан публицистикалық стиль ыңғайында берілген сөйлемді анықтаңыздар. a) Белгіленген тәртіппен және кезек бойынша тұрғын үймен қамтамасыз етіледі. b) Сен маған дүниеге жаңа ғана шыр етіп келген сәбидесің. c) Қарт Каспий ауыр теңселіп, толқыны теңіз жағасына ұрып жатты. d) Адалдық үшін аласын, жігітке ақы төлетті. e) Құрыш қайнаған сайын шынығады. 15. Діни нанымға, ескі әдет-ғұрыпқа байланысты айтуға болмайтын, сондай-ақ цензуралық ретпен де қолдануға тыйым салынған сөздерді қалай атаймыз? a) Табу b) Кәсіби сөздер. c) Диалект d) Дублет сөздер e) Диалог 16. -Үлкен кісі жүзден жиырмасы кем ауылының жігіттері қайда жатады екен? – Шырағым, ондай оспағыңа шорқақ едім. Келтірілген мысалдағы сөздерді ауыстырып айту қалай аталады? a) Табу b) Метафора c) Реквизит d) Метонимия e) Синекдоха 17.Көркем әдебиет стилінде кейбір диалектизм әдеби тілдік баламасы бола тұрса да қолданса, қандай мақсатты көздейді? a) Таза стильдік мақсатта b) Сөздік қорды байыту мақсатында c) Мәнерлегіштік мақсатта d) Әдеби тілді дамыту мақсатында e) Дұрыс жауабы жоқ 18. Метафоралар қай стильде көп кездеседі? a) көркем әдебиет b) публицистикалық c) ресми және іс-қағаздар d) ғылыми e) барлық жауап дұрыс 19. Сөз бақпаған момын ағайындардың бәрі де Қодарды қараламайды. Сөйлемдегі «қараламайды» сөзі ауыс мағынаның қай түрі? a) метафора b) метонимия c) синекдоха d) көп мағыналық e) теңдестіру 20. Тұрақты литотаны көрсетіңіз. a) темір етік теңгедей, темір таяқ тебендей. b) қыпша бел, ай қабақ c) ит жанды, ит өлген жер d) жақсыда кек жоқ, кектіде тек жоқ e) дүниеқор – дүниенің құлы 21. Тұрақты литотаны көрсетіңіз. a) тіс шұқитын шөп таба алмау, тірі жан жоқ b) ай десе аузы, күн десе көзі c) атқан оқтай, иненің жасуындай d) мың асуға бір тосу e) тірі өлік, пышақсыз бауыздау. 22. Тұрақты әсірелеуді көрсетіңіз. a) шөккен нардай, қордың қызындай b) жақсыда кек жоқ, кектіде тек жоқ c) көл-көсір, көп түкірсе көл болады. d) ит жанды, жылқы мінезді. e) дүниеқор – дүниенің құлы. 23. Шендестіру жолымен құрылған тұрақты сөз тіркестерін көрсетіңіз a) жаны мұрнының ұшына келу b) тіс шұқитын шөп таба алмау, атқан оқтай c) мың асуға бір тосу, бірде бие, бірде түйе d) көзі шарасынан шығу, қырық жамау e) тізе бүкпей, иненің жасуындай 24. Мағынасы қарама-қарсы, антоним сөздер өзара тіркесіп, бір ұғымды білдіруді қалай айтамыз? a) оксюморон b) теңеу c) эпитет d) литота e) шендестіру 25. Барлық стильдің элементтері кездесетін қай стиль? a) ресми стиль b) іс-қағаздар стилі c) публицистикалық d) көркем әдебиет стилі e) ғылыми стиль 26. Ғылыми әдебиеттер тілінде қандай аффикстер қолданылмайды? a) жедел өткен шақ аффикстері: -ды,-ді,-ты,-ті b) көптік мағына білдіретін аффикстер: -лар,-лер,-дар,-дер c) септік жалғаулары: -ға,-ге,-да,-де,-ның,-нің d) дұрыс жауабы жоқ e) сын есім -лау,-леу,-дау,-деу,-тау,-теу аффикстері 27. Кеңсе қағаздары мен қоғамдық ғылымдар жайындағы әдебиеттерде көп қолданыс табатын афикстердің бірі: a) зат есімге қосылып, кішірейткіш мәнге үстеме экспрессивті мәнер туғызатын аффикстер b) сын есімнің –ғыл,-ғылтым,-ғыш,-ілдір жұрнақтары c) сын есім жасайтын -лық,-лік,-дық,-дік,-тық,-тік жұрнақтары d) сын есімнің –лау, леу,-дау,-деу жұрнақтары e) барлық жауап дұрыс 28. Мына сөйлемдердің ішінен стильдік кате кеткен сөйлемді анықтаңыз. a) Адам дегенге билет жарым теңге b) Мұны естіген Егеубайдың көз алдында сексен сом елестей кетті c) Шіркін, қолын босатып, домбырасын берсе. d) Көп түкірсе көл e) Әйел болу – сүю және сағыну Әйел болу - күю және бағыну. 29. Диалект сөзді сөйлемді көрсетіңіз. a) Қанат ағай Қарынбай бөлесін көз нәлетімен атып, басын шайқады. b) Әгерімнің көркем дейтіні Оспан болатын c) -Үлкен кісі, жүзден жиырмасы кем ауылының жігіттері қайда жатады екен? d) Ұлық үйлерінен урядниктер, стражниктер де шықты. e) Дұрыс жауабы жоқ 30. Кәсіби сөздер қолданған сөйлем түрін көрсетіңіз. a) Жер асты уклон, штректерден соңғы бұл бір үлкен жол,бірсыпыра лава, пештердің көмірі осымен өтеді. b) Қанат ағай Қарынбай бөлесін көз нәлетімен атып, басын шайқады. c) А, еше , ол сөзді мен есітпей болмайды d) Шаршап, талып, шақ жеттік e) Ояққа сонда жақсы атың барып жатса, бұяқта досың артып жытсын 31. Антоним сөздерді қолданған сөйлемді көрсетіңіз. a) Қыран балапанына дүние әрі кең, әрі тар. b) Қонақ үйлер дағды бойынша көп жеді... c) Пәуеске жақындаған сайын ат-сайманның кенттікі екені байқалып... d) Термостар біресе поселкіге қарай, біресе шыңырауға қарай жөңкіледі. e) Бірақ сол күндер өтті. 32. Анофоралы тұрақты сөз тіркестерін тап. a) ай десе аузы, күн десе көзі. b) оқу – білім бұлағы c) менің атым жүре тұрсын, сенің атың тұра тұрсын. d) су жүрек, жүрек жұтқан e) бояушы – бояушы дегенге сақалын бояйды 33. Берілген сөйлемдерден лексикалық анофораларды табыңыз a) Асық десең асығайын, анашым! Баяғыдай тамсанайын анашым! b) Сиыр су ішсе, бұзау мұз жалайды. c) Ол жасында найзагер батыр болған. d) Әйел болу – сүю және сағыну, Әйел болу – күю және бағыну. e) Тау мен тасты су бұзар, Адамзатты сөз бұзар. 34. Эпифоралы сөйлемді табыңыз. à) Әйел болу – сүю және сағыну, Әйел болу – күю және бағыну. b) Аштық ас талғатпайды, Жоқтық жас талғатпайды. c) Көре-көре көсем болады d) Ол жасында найзагер батыр болған e) Сиыр су ішсе, бұзау мұз жалайды 35. Лексикалық анафораларды көрсетіңіз. a) Сиыр су ішсе, бұзау мұз жалайды b) Сөйлей-сөйлей шешен болады c) Жақсыда кек жоқ, кектіде тек жоқ d) Аштық ас талғатпайды, жоқтық жас талғатпайды e) Дұрыс жауабы жоқ 36. Фразеологиялық синонимдер қайсысы? a) тайға таңба басқандай., сақалын сипап қалу b) сағы сыну, тауы шағылу, жүрегі шайылу c) көздi ашып жұмғанша, аузы күю d) сағы сыну, соқырға таяқ ұстатқандай e) кiрпiк қаққанша, маңдайы ашылған 37. өзара синонимдес келген мақал-мәтелдi көрсетiңiз Жығылып жатып, Сүрiнгенге күлген. b) Көп түкiрсе көл c) қыз өссе елдiң көркi d) Оқу-бiлiм бұлағы, бiлiм-өмiр шырағы e) дұрыс жауабы жоқ 38. Сөздiк құрам дегенiмiз не? a) сөздердiң тұтас жиынтығы b) сөздiң дыбыстық жүйесi c) сөйлем мүшелерi d) қосымшалардың жиынтығы e) сјздiк қор 39. Этнографиялық диалектизм дегенiмiз не? a) белгiлi бiр жерге тән, халық өмiрiмен байланысты сөздер b) кәсiби сөздер c) термин сөјздер d) әдеби сөздер e) эпифоралар 40. Белок, микроскоп, атноним, косинус деген қандай сөздер? a) термин b) кiрме сөз c) варваризм d) неологизм e) кәсiби сөз 41. Еркiн сөз тiркесiн табыңыз? a) жүректiң соғуы b) қоян жүрек c) ер жүрек d) жүрек жұтқан e) кәсiби сөз 42. Ауыспалы мағына қандай тәсiлдер арқылы жасалады? a) метономия, метафора, синекдоха b) кiрме және неологизмдер c) қосымшалар арқылы d) қосарлану, бiрiгу арқылы e) туынды түбiр арқылы 43. Суайт, мылжың, боқмұрын секiлдi қолданыстарды не дейдi? a) дисфелизм b) эвфемизм c) табу d) жаргон e) кәсiби сөздер 44. Бүтiннiң орнына бөлшек, жалпының орнына жалқыны беру қалай аталады? a) синекдоха b) метонимия c) метафора d) синоним e) антоним 45. Диалектiлiк сөздердi табыңыз? a) оттық, шақпақ b) аймақ, домбыра c) бөшке, мөшке d) iшу, жеу e) барлық жауап дұрыс 46. Ит - құс (қасқыр), жасыл (найзағай), мейман (шешен ауруы), деген қандай сөздер? a) табу b) антоним c) синоним d) көп мағыналық e) дисфемизм 47. метафора, метанимия, синекдоха: a) сөз мағынасының ауысу тәсiлдерi b) сөз мағынасының даму факторлары c) ұғым мен мағына байланысының өлшемi d) сөз мағынасының тарлуының көрсеткiшi e) көп мағыналық 48. Құн экономикалық терминiнiң жасалуы: a) сөз мағынасының даму нәтижесi b) сөздiң бұрыңғы мағынасының ұмытылу нәтижесi c) синекдоха тәсiлi арқылы iске асқан d) сөз мағынасының тарылу нәтижесi e) ұғым мен мағына байланысының өлшемi 49. Жүрек жалғау деген тұрақты тiркес қандай мағынаны бiлдiредi? a) жеңiл – желпi тамақ iшу b) тоя тамақ жеу c) ақылдасу d) қырын қарау e) өте тату 50. Синонимдес фразеологизмдердi көрсетiңiз? a) ақай жоқ, тоқай жоқ, әй дер әже, қой дер қожа жоқ b) көзге бiткен сүйелдей, атқан таңдай c) тiлi мiрдiң ағындай, оқтай атылу d) талағы тарс айырылды, салы суға кеттi e) көздi ашып жұмғанша, оймақ ауру 51. Фразеологиялық синонимдер қайсысы? a) Еңкейген шал, еңбектеген бала b) Көз ілмеді, көз шырымын алмады,кірпік қақпады . c) Ала кеуім , ала көлеңке d) Ат ізін алмады,ат ізін құрғатпады . e) Қыпша бел, оймақ ауыз 52. Фразеологиялық антонимдерді табыңыз a) Айдала , жапан дала b) Оң жақ , жат есік c) желі оқынан тұрады, асығып алшысынан түсті d) әй дер әже, қой дер қожа жоқ e) көз ілмедік, кірпік қақпады 53. Бейтарап стильдегі франологизм: a) айтып аытпай не керек b) ата жұрт c) бармағын тістеу d) ауыз- мұрнынан шығу e) ит өлген жер 54. «Қазақ тілінің стилистикасы» оқулығының авторлары: a) І.Кеңесбаев, Р.Сыздық, Б. Шалабай. b) Н. Оралбаев, А. Қалыбекова, Н. Сауранбаев. c) М .Балақаев, М.Томанов, Е.Жанпейісов, Б.Манасбаев d) Ғ.Қалиев, С.Хасанова, Б.Шалабай, Х.Кәрімов e) С.Аманжолов, І.Кеңесбаев, х.Кәрімов, Г.Смағұлова 55. Сөз тек өзінің негізгі мағынасына жұмсалуы қай стильдің өзіндік ерекшелігі болып саналады? a) публицистикалық b) ғылыми c) кітаби d) ауызекі сөйлеу e) көркем әдебиет 56. Термин сөздер қай стильдің өзіндік ерекшелігі? a) ресми b) ауызекі c) ғылыми d) іс-қағаздар e) көркем әдебиет 57. Сөйлемдердегі ой күрделі баяндалған, анықтама, дәлелдеме және формаларға негізделген стиль түрін атаңыз. a) кітаби b) көркем әдебиет c) ғылыми d) іс-қағаздар e) публицистикалық 58. Қоғам өмірімен тығыз байланысты, үгіт-насихаттық сипат беретін қай стиль түрі? a) ғылыми b) публицистикалық c) іс-қағаздар d) көркем әдебиет e) ресми 59. Әр түрлі мекемеде жүргізілетін жазу үлгілері қай стильге жатады? a) публицистикалық b) ғылыми c) іс-қағаздар d) ауызекі e) көркем әдебиет 60. «Оқушыларды қабылдау жоспарының орындалуы туралы Сізге ҚР Білім және ғылым министрлігінің кәсіпті білім беру Бас басқармасы бекіткен 2003-2004 оқу жылына оқушылар қабылдау жоспарының орындалғанын мәлімдеймін». Келтірілген мысал қай стиль түріне жатады? a) көркем әдебиет стилі b) ресми және іс-қағаздар стилі c) ғылыми стиль d) публицистикалық стиль e) ауызекі сөйлеу стилі 61. «Иә, Шымкент шаһары екі күн бойы Шәмші әлемінің сиқырлы құдіретіне бөленіп тұрды. «Алуан-алуан жүйрік бар, әліне қарай шабады» дегендей үміткерлердің қай-қайсысы болмасын ұлы сазгердің әндерін өз шамаларынша орындауға тырысып бақты.» Келтірілген мысал қай стиль ыңғайында жазылған? a) кітаби b) ресми c) ғылыми d) публицистикалық e) ауызекі 62. «Ғазиза кетіп бара жатып ойланып артына қарап, бейшаралықтың кебінін киген кішкене ескі қорасын көрді. Ұйытқып аспанға ұшқан ұсақ қар жүрген сайын көзінен ол қараны жасырып барады».Қай стиль түріне жатады? a) ресми және іс-қағаздар стилі b) ғылыми стилі c) көркем әдеби стилі d) публицистикалық стилі e) ауыз екі стилі 63. «Қара қойдың құлы қымбатқа түсті.Болыс бағана «ер мойнында қыл арқан шірімес» деп еді. Сол қыл арқан қазір Рысқұлдың мойнына бұғалық болып ілінді де, қылқындыра бастады. Бұл мысал қай стиль ыңғаыйында жазылған? a) ресми b) көркем әдебиет c) іс-қағаздар d) публицистикалық e) ғылыми 64. Тіл ұстарту- қандай фразеологизм? a) бейтарап қолданыстағы b) ауызекі сөйлеу түріндегі c) кітаби d) қарапайым сөйлеу тіліндегі e) дұрыс жауабы жоқ 65. Қолдану өрісі шектеулі әдеби тілде синонимі бар сөздерді қалай атаймыз? a) диалект сөз b) кәсіби сөз c) термин сөз d) тарихи сөз e) жаңа сөздер 66. Берілген тұрақты сөз тіркесінің ішіндегі ьейтарап қолданылатындары қайсысы? a) атқан таңда, жел беру b) ит арба,ақ өлең c) көк езу, қыпша бел d) ит арқасы қияда,қу табан e) жан тәсілім, ақыр аяғы 67. Берілген сөйлемдердің ішінде ғылыми стиль ыңғайында берілген сөйлемді табыңыз? a) Сөз тіркесі құрылысына қарай жан және күрделі болады b) Ата – анамның Семей қаласына көшіп келуіне байланысты мені 6 – сыныпқа қабылдауыңызды өтінемін c) ақ ниетпен күткен әке – шеше арманы орындалды d) ноябрьде аяз қаусыра қысып кетті. Қар ерте түсті e) аталы – бала екеуі, ботадай боздап көрісті 68. Өлең жолдары бірдей болдып аяқталатын сөздерді қалай атаймыз? a) анафора b) эпифора c) гипербола d) теңеу e) арнау 69. Өлең шумағының бірнеше жолы бір сөзден басталатын сөздерді қалай атаймыз? a) эпифора b) анафора c) градация d) арнау e) теңеу 70. Мен – мен едім, мен едім Мен Нарында жүргеде Көркемдеуші құралыдың қай түрі? a) теңеу
c) анафора d) қорытынды e) арнау 71.Мұнарда мұнар, мұнар күн жүктеу/скачать 282 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|