11 ДӘріске лабораториялық сабақТЫҢ тақырыбы полисахараидтер қысқаша теориялық мәліметтер
жүктеу/скачать 1,16 Mb.
|
|
№11 ДӘРІСКЕ ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ ПОЛИСАХАРАИДТЕР Қысқаша теориялық мәліметтер. Полисахараидтер дегеніміз- күрделі көмірсулар, олар гликозидтік байланыстармен жалғасқан моносахаридтерден құралады. Полисахараидтерге жататындар: крахмал, гликоген, целлюлоза (клечатка), инулин, гемицеллюлоза, пентозалар т.б Кейбір полисахаридтер мукополисахараидтер деп аталады, олар аминосахаридтерден және урон қышқылынан тұрады. Мукополисахараидтерге жататындар: гиалурон қышқылы, хитин, лигнин, гепарин, т.б. Полисахараидтер өте күрделі, олардың құрамына 1000- ға дейін, тіпті одан да көп моносахарид қалдықтары кіреді. Сондықтан олардың молекулалық массасы да өте жоғары, миллион, тіпті одан да жоғары болады. 1. Крахмалдың жалпы формуласы (С6Н10О5)n мұндағы n мөлшері бірнеше мыңға жетеді.Крахмал – өсімдіктердің негізгі қоры болатын көмірсу және адамға азық-түлік, малға жем- шөп болатын аса маңызды полисахарид. 2. Гликогеннің де жалпы формуласы (С6Н10О5)n ,бірақ мұндағы n шамасы крахмалдағыдан азырақ. Гликоген жануарлардың полисахарид қоры. 3. Целлюлоза (клечатка) өсімдіктер клеткасының негізгі материалы, оның жалпы формуласы (С6Н10О5)n . Мұндағы n шамасы бірнеше мың. 4.Гиалурон қышқылы – жоғары сатыдағы жануарлар мен адам организмінде кездесетін аса маңызды полисахарид, мұны мукополисахарид деп те атайды. 5.Гепарин – сүтқоректі жануарлардың көптеген ұлпаларында кездесетін мукополисахарид.Гепариннің молекулалық құрылымы сызықты келеді, кезектесіп жалғасатын дисахарид бөліктерінен құралады. 6.Хондроитинсульфаттар - басқа мукополисахарид сияқты дәнекер ұлпасында болады. Хондроитинсульфаттардың молекуласы қайталанып тұратын дисахаридттік бірліктерден (мономерден) D глюкурон қышқылынан және N ацетил D галактозаминнен құралған. 7.Гемицеллюлозалар – өсімдіктер гетерополисахаридтері. Гемицеллюлозалар (грек. геми – жарты, яғни жарты целлюлоза) целлюлозамен салыстырғанда кіші, молекулалық массасы күрделі көмірсулар. Олар крахмалдық емес көмірсулардан құралған, құрамында маннандар, галактандар, ксиландар, урон қышқылдары және лигин болады. жүктеу/скачать 1,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|