1227 жылы Шынғысхан қайтыс болды. Ол өлгеннен кейін 1235 жылы Қарақорымда өткен монғол

 Алтын Орда
мемлекетінің
құрылуы 

1227 жылы Шынғысхан қайтыс болды. Ол
өлгеннен кейін 1235 жылы Қарақорымда өткен монғол
ақсүйектерінің құрылтай
жиналысы Шығыс Еуропаға жаңа жорық
жасауға шешім қабылдады. Монғол әскерлерін
Шынғысханның мұрагер немересі,
Жошының екінші уұы Бату басқаратын болды.
Бату әскері 1236 жылы Камадағы
бұлғарларды, мордваларды талкандап, 1237
ж. орыс мекендеріне келіп шүйлікті. Рязань, Мәскеу,
Владимир түбінде монғол әскерлерімен кескілескен
ұрыстар жүрді.

1239 жылдың басында монғол әскерлері
Еділ өзенінің ту сыртынан орыс жеріне
екінші жорыққа аттанды. Қызу ұрыстар
жургізе
отырып, монғолдар Перяславль қаласын,
онан кейін Чернигов каласын алып, оны
өртеп күлге айналдырды. 1240 жылдың
күзінде Бату Киевті талқандады, олар
Польша, Венгрия, Чехияны және басқа да
елдерді басып алды.

Батудың екпінді жорығы барысында
монғолдар кең байтақ жерге ие болды. Оның
шегі батыста - Днестрге, шығыста - Ертіске,
Солтүстікте - Батыс Сібір ойпатына,
• Оңтуэүстікте - Солтүстік Кавкаға дейін жетті.
Бату иеліктерінің құамына оңтүстік-шығыста Солтүстік Хорезм
мен Сырдарияның төменгі жағындағы жерлер енді. Оңтүстік орыс
княздіктері де Батуға тәуелді болды. Осындай аса зор мемлекет
шығыс деректемелерінде
Көк Орда, ал орыс жылнамаларында Алтын
Орда деп аталды. Астанасы
алғашында Еділ бойындағы Сарай Батуда болса, Кейін Сарай
Беркеге көшірілді.
Алғашында Алтын Орда деген уғым болмаган.
• Бұл атау орыс деректерінде тек XVI ғасырдын аяғында пайда
болған. Өтеміс кажының
«Шыңғыснама» шежіресінде бұл туралы аңыз
бар. 

Алтын Орда халқы этникалық жағынан
біркелкі болған жоқ. Отырықшы аймақтарда -
• Еділ бұлғарлары, кала қыпшақтары, орыстар, армяндар,
гректер, ежелгі хазарлар мен алан ұрпақтары,
хорезмдіктер тұрды. Далалық, өңірді негізінен мал
шаруашылығымен айналысқан түркі тілдес
қыпшақ,қаңлы,
найман, қоңырат, керей, т.б. тайпалар
мекендеді. Дешті қыпшақ төңірегі мен Еділ
бойына қоныс аударған монғолдар аз болған
жоқ. Олар кейін жергілікті түркі тілдес халықтармен
сіңісіп кетті.

1
Бату -1243-1255 жж,
5
Төле-Бұқа -1287-1291
жж.,
2
Берке -1257-1266 жж.,
6
Тоқа-Тем р -1291-
1312 жж.,
3
Мөңке-Тем р - 1266-
1280 жж.,
7
Өзбек 1312-1342 жж.,
4
Төле Мөңке-1280-
1287жж.,
8
Жән бек- 1342-1357
жж.,

Жошы мен Бату Монғолиядағы ұлы ханға
белг л  б р дәрежеде бағынышты болса,
Беркеден бастап Алтын Орда хандары өздер н тәуелс зб з деп
есептед . Ол Батыс Еуропамен, Мысырмен, К ш  Азиямен, Унд станмен,
Кытаймен сауда-саттық жүрг зд , әр түрл  кәс пш л кпен айналысып,
қолөнерд  дамытты. Беркен ң кез нде Алтын
Орда мен Египет сұлтаны Бейбарыс арасында
байланыс күшейе түст . 1262 жылы Бейбарыс
Алтын Орда ханы Беркемен өзара достық,
қарым қатынас орнату үш н өз елш с н ж берд . Мұнан кей н ек  ел
арасында әскери, сауда, д ни, мәдени байланыстар орнады.

Берке хан тұсында Алтын Ордаға ене
• бастаған ислам діні кейін Өзбек хан тұсында үстем
дінге айналды. 1312ж. Өзбек хан исламды Алтын
Орданың мемлекеттік діні деп жариялады. Алтын
Орданың гүлденген мезгілі
осы Өзбек хан (1312-1342жж.) мен оның
баласы Жәнібек ханның (1342-1357жж.) билік
еткен тұстары болды. Өзбек хан қалаларда
медресе салдырып, мұсылмаү дінінінэң таралуына
септігін тигізді.