Байланысты: 2 – курс педагогикалы маманды тар а арнал АН
9- апта бойынша орындалатын тапсырмалар:20.03. – 25.03.2023ж. 1. Есті диагностикалауға арналған әдістемелер. Есту диагностикасының бірнеше әдістері бар, олар естуқабілетінің бұзылуының бар немесе жоқтығын, олардыңсипаты мен ауырлығын анықтау үшін қолданылады. Олардыңкейбіреулерін қарастырайық: Аудиометрия. Бұл әртүрліжиіліктегі және қарқындылықтағы дыбыстарды есту шегінанықтауға мүмкіндік беретін есту қабілетіндиагностикалаудың ең кең таралған әдісі. Аудиометриялықзерттеу әртүрлі жиіліктегі және қарқындылықтағы дыбыссигналдарын тудыратын аудиометр деп аталатын арнайықұрылғының көмегімен жүзеге асырылады және пациент дыбысты естіген сәтте түймені басу керек. Аудиометриялықзерттеу нәтижелері әртүрлі жиіліктердегі дыбыстардың естушегін көрсететін аудиограмма түрінде ұсынылған.Тимпанометрия. Есту диагностикасының бұл әдісітимпаникалық мембрана мен ортаңғы құлақтың жұмысынбағалауға мүмкіндік береді. Зерттеу жүрекшеде өзгеретінқысым жасайтын арнайы құрылғы арқылы жүзегеасырылады. Тимпанометрияның нәтижелері тимпаникалықмембрананың қозғалғыштық дәрежесін бағалауға және ортаңғы құлақта патологиялық өзгерістердің болуынанықтауға мүмкіндік береді. Рефлектометрия. Естудиагностикасының бұл әдісі теңгерімге жауап беретінвестибулярлық аппараттың жұмысын бағалауға мүмкіндікбереді. Зерттеу вестибулярлық рецепторларды ынталандырукезінде бас терісіндегі потенциалдардың өзгеруін тіркейтінарнайы құрылғының көмегімен жүзеге асырылады. Электрофизиологиялық әдістер. Бұл есту диагностикалықәдістері құлақтың және есту нервтерінің электрлікбелсенділігін бағалау үшін қолданылады. Ең көп таралғанәдістерге шақырылған потенциалдар және остеоакустикалықэмиссиялар жатады.
2. Қысқа мерзімді естің көлемін зерттеуге арналған әдістемелер. Қысқа мерзімді есте сақтау - адамның ақпаратты бірнешесекунд немесе минут ішінде есте сақтау және сақтау қабілеті. Қысқа мерзімді жадты зерттеудің бірнеше әдістері бар. Сандық қайталау тапсырмалары (Digital span test). Бұл тесттезерттелушіге «3-6-1-7» сияқты сандар тізбегі көрсетіледі және оларды сол ретпен қайталау керек. Әрбір сәтті әрекеттенкейін реттілік бір санға артады. Бұл тест қысқа мерзімдіжадының сыйымдылығын анықтауға мүмкіндік береді. Үлгінітану тапсырмалары. Субъектіге объектілердің жиынтығыкөрсетіледі, мысалы, әртүрлі жануарлардың фотосуреттері, содан кейін ол оларды басқа объектілердің арасында тануыкерек. Бұл тест объектілерді есте сақтау және тану қабілетінөлшейді. Сөздерді есте сақтау тапсырмалары. Тақырыпқасөздер тізімі көрсетіледі, содан кейін ол оларды сол ретпеннемесе кездейсоқ ретпен қайталауы керек. Бұл тест сөздердіесте сақтау және жаңғырту қабілетін өлшейді.
3. Жанама есте сақтауды анықтауға арналған әдістемелер. Имплицитті есте сақтау - бұл есте сақтау процесін анықсаналы түрде сезінбестен ақпаратты есте сақтау қабілеті. Жасырын жадты анықтаудың бірнеше әдістері бар: «Сөздіаяқта» әдісі (Сөз түбін толықтыру). Бұл әдіс қатысушыларғасөздердің фрагменттерін ұсынуды қамтиды, олардың міндеті - сөзге фрагментті аяқтау. Фрагменттер бұрын үйренгенсөздерге қатысты болуы немесе бейтаныс сөздер болуымүмкін. Қатысушылар бұрын үйренген сөздерге қатыстыфрагменттерді тезірек және дәлірек аяқтаса, бұл жасырынжадының болуын көрсетуі мүмкін. «Сипаттамасы бойыншасөзді анықтау» әдісі (Implicit Association Test, IAT). Бұл әдіссөздер мен ұғымдар арасындағы жасырын байланыстардызерттеу үшін қолданылады. Қатысушыларға сөздер мен ұғымдар ұсынылады, олардың міндеті – сөздерді сәйкесұғымдармен жылдам байланыстыру. Егер бұрынбайланыстырылған сөздер мен ұғымдар арасындағыбайланыстарды қатысушылар тезірек және дәлірек құра алатын болса, бұл жасырын жадының болуын көрсетуімүмкін.
4. Оперативті есті анықтауға арналған әдістемелер. Оперативті есте сақтау – ақпаратты өңдеу және пайдалануүшін қажет қысқа уақыт ішінде сақтау үшін пайдаланылатынжад түрі. Оперативті есте сақтауды анықтаудың бірнешеәдістері бар: «Digit Span» әдісі (Digit Span). Бұл әдісқатысушыларға сандар тізбегін ұсынуды қамтиды, олар сол ретпен есте сақтауы және қайта шығаруы керек. Әрбір жаңа раундпен қатардың ұзындығы артады. Қатысушы есте сақтайалатын және жаңғырта алатын тізбектің максималдыұзындығы олардың ОЕ өлшемі болып табылады. Сандық қызмет көрсету әдісі. Бұл әдіс қатысушыларға есте сақтауыкерек сандар тізбегін ұсынуды қамтиды. Содан кейінқатысушыларға математикалық мысалдарды шешу сияқты басқа тапсырмалар ұсынылады, содан кейін олар есте қалған сандар тізбегін жаңғыртуы керек. Қатысушылар басқа тапсырмаларды орындағаннан кейін сәтті есте сақтайтынжәне еске түсіретін сандар саны олардың жұмыс жадысыныңөлшемі болып табылады. «Paired Associate Test» әдісі (PairedAssociate Test). Бұл әдіс қатысушыларға есте сақтауы керекжұп сөздерді ұсынуды қамтиды. Содан кейін қатысушыларғасөздердің біреуі ұсынылады, ал олардың міндеті жұптағысәйкес сөзді есте сақтау. Жауаптардың жылдамдығы мен дәлдігі ОЕ көрсеткіштері болып табылады.