Өзіндік жұмыс мақсаты: Жаһандану жағдайында қазақ мәдениетінің даму ерекшеліктеріне және жаһанданудың ықпалын саралау.
Сабақ мазмұны: 1. Рухани жаңғыру бағдарламасынның мәні.
2. Мәдени код.
3. Жаһанданудың қазіргі концептілері.
Әдебиеттер тізімі: 1. Ғабитов Т.Х. Қазақ мәдениетінің тарихы: оқу құралы. – Алматы.Қазақ университеті, 2016. – 325 б.
2. Нағымұлы Ш. Мәдениеттану – Астана: Фолиант, 2017. – 238 б.
3. Төкенов Ө.С. Мәдениеттану: оқулық. Алматы:Дайк пресс, 2016. – 278б. https://www.iprbookshop.ru/67102.html 4. Сәрсенова Ж.Н. Мәдениеттану. 2013. http://rmebrk.kz/book/1175025 5. Сихымбаев И.Б. Нұржанбаева Ж.О. Мәдениеттану. 2020. http://rmebrk.kz/book/1177293
Мәдениеттану пәні бойынша студенттердің білім деңгейін
тексеруге арналған тест сұрақтары
«Мәдениет» термині қай тілден алынған?
Араб
Қазақ
Парсы
Қытай
Үнді
«Культура» термині қай тілден алынған?
Латын
Грек
Орыс
Араб
Ағылшын
Өзіне әлеуметтік және ғибадаттық мұрагерлік элементтерін енгізетін, ұрпақтан ұрпаққа беріліп, ұзақ уақыт сақталатын әрекет қалай аталады:
Дәстүр
Кәде
Әдет
Мереке
Салт
Менталитет мәдениеттің қай деңгейімен тығыз байланысты?
Ұлттық мәдениет
Суперөркениет
Субмәдениет
Әлемдік мәдениет
Рухани мәдениет
Әл-Фараби трактаттары қай тілде жазылды?
Араб
Қазақ
Қыпшақ
Парсы
Үнді
Қазақстан аумағында ХІІІ-ХІV ғ халық ауыз әдебиеті мен әдебиет қай тілде дамыды?
Қыпшақ тілінде
Ұйғыр тілінде
Ноғай тілінде
Өзбек тілінде
Қазақ тілінде
Мәдениет қандай құрылымдық бөліктерден тұрады?
Материалдық және рухани.
Дін, білім, өнер, дүниетаным.
Әдептілік, тәртіп, сұлулық.
Жазу-сызу, сәулет өнері, салт-дәстүр.
Қалалр, мемлекеттер, халықтар.
«Өркениет» ұғымының бастапқы этимологиялық мағынасы:
Азаматтық
Ақыл-ой негізінде құрылған қоғам.
Мемлекеттік мүдде.
Қалалық.
Мәдениеттік.
Андронов және Беғазы- Дәндібай мәдениеті қай дәуірге жатады?
Қола
Темір
Палеолит
Неолит
Мезолит
10. «Алғашқы қауымдық мәдениет» еңбегінің авторы кім?
Э.Тайлор
А.Тойнби
Н.Данилевский
П.Сорокин
К.Ясперс
ХХ ғ. жазу мәдениетінен қай мәдениетке ауысты?
Экрандық
Кітап
Бұқаралық
Ауызша
Теледидарлық
Қазақстанда Кеңес Одағы кезінде пайда болған өнер түрлері:
Кино, театр, цирк
Музыка, поэзия
Әдебиет
Айтыс, көркем сөз
Ою-өрнек
12. Өркениетті мәдениеттің ақыры деп танитын мәдениеттанушы кім?
О.Шпенглер
А.Тойнби
П.Сорокин
И.Хейзинга
Ф.Ницше
Мәдениеттану жеке ғылым ретінде қай ғылымнан бөлінді?
Философия
Тарих
Әлеуметтану
Этнография
Саясаттану
Көне грек тіліндегі “пайдея” ұғымы нені білдіреді?
Тәрбиелеу, баулу
Өсіру
Жер өңдеу
Шешендік өнері
Ғылым-білім
Аксиология нені білдіретін ұғым?
Құндылықтар теориясын
Мораль теориясын
Өмір философисын
Тарихи-мәдени типтер теориясын
Этногенез теориясын
Алғашқы қазақ ұлттық театрында қойылған бірінші пьеса?
Еңлік-Кебек
Шаншар молда
Ревизор
Арқалық батыр
Отелло
Экрандық мәдениет қандай әлеуметтік құбылыс негізінде пайда болды?
Ғылыми-техникалық, ақпараттық революция және жаңа экономикалық тәртіп
Экранды ойлап табумен
Актерлар мектебі ашылуы
Әдебиет, өнер және ғылымның өркендеуі
Театрлардың көп ашылуы
Төмендегілердің қайсысы мәдениетті талдаудың тәсіліне қатысты?
Өркениетті – типологиялық, тарихи – салыстырмалы, функционалдық -құрылымдық, семиотикалық
көшпелілік
ақпараттық
технологиялық
цифрлық
Мәдениеттің регулятивтік функциясы:
Тәртіптің негізін қалыптастыру
Рухани өмірдің ізденісін жүзеге асыру
Ата мұрасын ұрпақтан-ұрпаққа жеткізу
Дүниеге көзқарасты қалыптастыру
Жеке тұлғаны қоғам өміріне енгізу
«Культура» деген сөз алғашында нені білдірді?
Жерді өңдеу
Жанды жетілдіру
Тәрбие, білім
Ілім, даму
Материалдық өндіріс
Қай ұғым рухани мәдениетке тиіс емес:
Транспорт
Ғылым
Өнер
Мораль
Құқық
«Өркениет» ұғымы қандай мағынаны білдіреді?
Бұл түсінік барлық ғылыми әдебиетте жоғарыда айтылған барлық мағынада автордың көзқарасына байланысты қолданылады
Тарихи өрлеудің негізгі ерекшелігі
1880 ж ақын Дулат Бабатайұлының жазған поэмасы?
Өсиет-нама
Жалайырлар
Тарихи Рашири
Шахнама
Шырын
Қай жерден түрік жазбалары табылды?
Талас өзені маңында
Іле Алатауы бөктерінде
Солтүстік Балқаш өңірінде
Арал маңында
Орталық Қазақстанда
Қандай мәдени құндылықтар ұлттар мәдениеттерінің ерекшіліктерін көрсетеді:
Ұлттық
Жалпы адамзаттық
Шектелген топтық
Отбасылық
Жеке тұлғалық
Қай ұғым көшпелілер үшін ең қасиетті?
Ата-қоныс
Қыстау
Шаруашылық
Бейбітшілік
Бірегейлілік
Тұңғыш қазақ педагогы?
Ыбырай Алтынсарин
Шоқан Уәлиханов
Абай Құнанбаев
Шәкәрім Құдайбердиев
Міржақып Дулатов
Мәдениеттің бұл қызметі бір ұрпақтан екінші ұрпаққа берілетін бүкіл адамдық өмір төсілдерінің өзіндік ерекшеліктеріне қатысты
Жалғастық, мәдениет мұрагерлік қызметі
Адамды қалыптастыру қызметі
Танымдық қызметі
Реттеу қызметі
Коммуникативтік, қарым-қатынас қызметі
Тәрбиелеу, оқыту деген ұғыммен қатар, білім беру,білімділік, ағартушылық, мәдениет деген мағыналарға ие болған термин:
Пайдейя
Маданият
Полис
Культура
Натура
Мәдениеттің көптеген теориялары қашан өмірге келді?
XVII-XIX ғасырларда
XVII ғасырда
XVIII ғасырда
XIX ғасырда
XX ғасырда
30. «Құт» ұғымы қай ғұламаның шығармасының өзегі?
Ж.Баласағұн «Құтты Білік»
М.Қашқари «Түркі тілдерінің сөздігі»
Әл-Фарабидің «Бақытқа жол сілтеу»
А.Игүнекидің «Ақиқат сыйы»
Қ.Яссауидің «Даналық кітабы»
Ағартушылық мәдениеттегі негізгі тетік?
Адам
Білім
Ғылым
Тәрбие
Дәстүр
31.1975 ж Алматыда шыққан “Аз и Я” кітабының авторы кім?
О.Сүлейменов
І.Есенберлин
А.Бек
Н.Кухаменов
К.Қадырбеков
Рухани тамырларынан айрылған адам?
Мәңгүрт
Неглист
Тілін ұмытқан
Дінін ұмытқан
Дәстүрін ұмытқан
32.Мен үшін екі құпия нәрсе бар, олар :жұлдызды аспан, мен адамның ішкі рухани дүниесі деген кім?
И.Кант
Спиноза
Фейербах
Маркс
Фрейд
Мәдениеттің өтіп кеткен сатыларын қайтадан қалпына келтіруге бағытталған талпыныс?
Архаизм
Реннесанс
Жаңару
Серпіліс
Дәстүр
33. Мәдениет пен өркениет кең әрі этнографиялық мағынада-білімнен , наным-сенімдерден, өнерден, адамгершіліктен, заңдардан, сай-дәстүрлерден және қоғамның мүшесі ретінде адамның игерген дағдылары мен түрлі қабілеттерінен құралады:-деп мәдениетке жалпылама анықтама берген кім?
Э.Б.Тайлор
К.Ясперс
А.Тойнби
Д.Вико
И.Кант
34. Мәдениеттанудағы символисттік бағыттың өкілі кім
Э.Кассирер
Э.Тайлор
Н.Данилевский
О.Шпенглер
К.Ясперс
35.Қазақстан халқы ассамблеясы қай жылы құрылды?
1995 жылы 1 наурыз
1991 жылы 12 қаңтар
2000 жылы 6 шілде
1997 жылы 10 желтоқсан
1993 жылы 15 қараша
36. Дін, әрбір жеке тұлғаның өзіндік ісі деп жарияланған қоғам:
Азаматтық
Діни
Көп дінді
Жалғыз дінді
Исламдық
37.Адамдардың қасиетті байланысты іздеу және жабу барысында қол жеткізетін бірлестігінің тұрақтылығын қамтамасыз ететін методологиялық механизм:
Дін
Білім
Тәрбие
Әдет-ғұрып
Дәстүр
38. Қоғамдық құбылыстардың ішіндегі ең күрделісі:
Дін
Білім
Тәрбие
Әдет-ғұрып
Дәстүр
39. Вестернизация деген не?
Батыстандыру
Шығыстандыру
Техникаландыру
Цифрлық жүйе
Өткениеттің түрі
40. Орта ғасырлар мәдениетіндегі басым дамыған өнер түрі:
Сәулет өнері.
Әдебиет.
Мүсін.
Көркемсурет.
Музыка.
41. Жазу-сызу дамымаған кездегі бір ұрпақтың екіншісіне қалдырған мұра өсиеті, тіршілік бағдарлары, құпия-сыры, тылсындық жұмбақтары?
Фольклор
Проза
Поэзия
Эпос
Лироэпос
42. «Аккультурация» ұғымы нені білдіреді:
мәдени изоляция,оқшаулық