№2 сабақ: Жасушаның мембраналы емес органеллалары және басқа құрылымдары. Құрылысы және қызметі.
БАӨЖ тапсырмалары:
Кесте толтыру «Цитоқаңқаның негізгі элементтері, қасиеттері»
Элементтер
|
Негізгі ақуыз
|
Қасиеті
|
Миркотүтікшелер
|
Кинезиндер;
Динеиндер
|
Клетканын бөлінуі;
Клеткаішілік тасымалдауды,әсіресе синаптикалық көпіршіктердің ауысушылығы;
Гольджи комплексіне эндоплазмалық ретикулумға заттарды рециркуляциялау
|
Микрофиламенттер
|
Миозин
|
Жасуша пішінінің өзгеруін қамтамасыз етеді;
Мембрана көпіршіктердің тасымалдануына қатысады;
Жасушанын қозғалуына қатысады
|
Аралықфиламенттер
|
Ламиналар;
Нейрофиламентті ақуыз;
Витамин тәрізді филамент;
Кератинди филамент
|
Мықты , талшықты , тартылысқа төзімді , полипептидер болып және цитоплазмада торланып орналасып , жасушаға мықтылық қасиет береді.
|
«Мембраналы емес органоидттардың құрылысы, құрамы және қызметі».
Органеллалар
|
Құрылысы мен қасиеті
|
Қызыметі
|
Рибосома
|
Олар рРНҚ және ақуыз молекулалары түзетін үлкен және кіші бөлімдерден тұрады.Құрамына митохондрия, хлоропласт кіреді.
|
Нәруіз молекулаларын синтездейді
Рибосомалар бірігіп полисома құрайды
|
Центросома
|
қабырғалар 9 микротұтқыр кешенінен салынған
әр кешен-бұл 3 микротұтқырдан тұратын триплет
триплеттер ақуыз жіптерімен өзара байланысты
центриолалар ақуыз-тубулин түзеді
әр түтіктің ішінде ақуыз осі мен біртекті массамен толтырылған қуыс бар
центриолалар құрылымсыз затпен қоршалған-микротұтқырларды құруға қатысатын центриолярлы матрица
|
Жасушанын бөліну процессіне қатысады
|
Рибосома құрылысын сызып, түсіндіру.
1-шағын суббірлік
2-иРНҚ
3-тРНҚ
4-аминқышқылы
5-үлкен суббірлік
6-мембраналық эндоплазмалық ретикулум
7-полипептидтік тізбек(синтезделген ақуыз молекуласы)
Рибосомалар-2 субьектілерден тұрады, олар иРНҚ-ға біріктіріледі.Рибосомалар тобы полисомаларды құрайды. Полисомалар цитоплазмада, өрескел ЭПС - да, сыртқы ядролық мембранада, цитоплазмада еркін орналасады. Рибосомалар ядрода түзіледі . Функциясы-ақуыз синтезі. Гиалоплазманың полисомаларында жасушаның өз қажеттіліктері үшін ақуыз синтезі жүретіні анықталды, ЭПС-да жасушадан шығарылатын ақуыздар синтезделеді.
Достарыңызбен бөлісу: |