Вильгельм Людвиг Петер Томсен (дат. Вильгельм Людвиг
Питер Томсен; 25 қаңтар 1842, Копенгаген — 12 мамыр
1927, Копенгаген) — датский лингвист және тарихшы,
профессор,
Түріктердің таңғажайып көшпелі
тарихы ғана емес, сонымен бірге
бай қалалық, отырықшы мәдениеті
бар, ұлы қалалар – Түркістан,
Тараз, Сығанақ, Отырар және т.б.
Немесе, мысалы, түріктердің
жазба тілі болмаған деп есептелді,
бірақ қазіргі археологиялық
деректерді объективті талдау,
көптеген мәдени жәдігерлерді
зерттеу түркілердің, қазақтардың
дүниежүзілік жазу тарихына
орасан зор үлес қосқанын
көрсетеді
1.Баласағұни адам баласының қадір- қасиеті- білім мен ақылда деп есептеп, халқын
білімге үндейді:
175 Біліксіздер өзі нағыз басырдың,
Білім үйрен, надан, көзің ашылсын!
195 Білімді-аз, білімсіздер қаптаған,
Ақылсыз-көп, ақылдыны таптаған
150 Білік берді - адам бүгін жетілді,
Ақыл берд і- талай түйін шешілді.
Ақылды ұлы, біл, білімді білікті,
Қонса екеуі, ұлы етер жігітті.
2.Тілдің пайдасы мен зияны туралы:
170 Көп сөйлеме, аз айт бірер түйірін,
Бір сөзбен шеш түмен сөздің түйінін.
Сөз кісіні ұлы қылар, бек қылар,
Көп сөз басты иіп жерге, жеп тынар
3.Даңқ пен дәулетке мастанба, ол бір орнында тұрмайды:
Бір орнында Су, Сөз, Дәулет тұрмайды,
Жиhангерлер жүре бермей тынбайды.
4. Намысшыл ер бол
Намысшыл ер жаудың мысын басады,
Намыссыз ер жер бауырлап қашады...
Адамның жадында ұстауы тиіс деген негізгі төмендегідей шарттарды ұсынады, мәселен
:
Жүрсін бектер бес нәрседен алыстар, Есі
болса, жұрнақ болса намыстан:
Достарыңызбен бөлісу: |
