26 жастағы жүйті əйел жүктіліктің 28-аптасында əйелдер консультациясының дəрігеріне

1 
26 жастағы жүйті əйел жүктіліктің 28-аптасында əйелдер консультациясының дəрігеріне 
əлсіздікке шағымданып келді. Анамнезінде созылмалы аурулар, жарақаттар мен операциялар жоқ. 
Жағдайы қанағаттанарлық. Аяқтары шамалы ісінген. Дене қызуы 36,5°С, пульс минутына 80 
соққы, АҚ 140/90 мм с.б. Іштегі нəрестенің жүрек соғуы минутына 145-148, анық, ырғақты. 
Жатыры қозымсыз. Жыныстық жолдарында патологиялық бөлінді жоқ. Қанның жалпы 
талдамасында гемоглобин 123 г/л. Несептің бір реттік порциясында белок іздері. Қандай тəсіл 
қолданған дұрыс: 
АҚ мен несептегі белокты қадағалап, амбулаториялық бақылау 
+ 
терапия бөлімшесіне жатқызу
2-деңгейлі перзентханаға жатқызу 
3-деңгейлі перзентханаға жатқызу 
акушерия жəне гинекология ҒЗИ жатқызу 
2 
Жүкті А., 29 жаста, УДЗ мəліметі бойынша - монохориальдық моноамниондық егіз, 
жүктілік бойынша консультация-диагностикалық бөлімшеге қаралады. 2013 жылғы 19 
қыркүйектегі №18 "Көп ұрықты жүктілік" диагностика жəне емдеу клиникалық хаттамасына 
сəйкес оған жүктіліктің қай мерзімінде жоспарлы кесарь тілігін жасау көрсетілген? 
жүктіліктің 31-32 аптасында
жүктіліктің 33-34 аптасында + 
жүктіліктің 35-36 аптасында
жүктіліктің 37-38 аптасында
жүктіліктің 39-40 аптасында
3 
24 жасар жүкті əйел жүктіліктің 30 апталық мерзімінде əйелдер консультациясының 
қабылдауына келгенде алғаш рет АҚ 150/90 мм с.б. Көтерілді. Шағымы жоқ. Жағдайы 
қанағаттанарлық. Ісінбеген. Қандай тəсілді қолданған дұрыс: 
допегит таблеткасын ішуге беру 
нифедепин таблеткасын ішуге беру
күкірт қышқылды магнезияның бастапқы мөлшерін салу 
артериялық қысымды қайта өлшеу + 
перзентханаға жатқызу 
4 
Жүктіліктің 32-аптасындағы əйел əйелдер консультациясының дəрігеріне эпигастри 
аймағының ауыратынына шағымданып келді. Жайылған ісінулер байқалады. АҚ – 160/90 мм с.б., 
165/90 мм с.б., несептің бірреттік порциясындағы белок 3,6 г/л. Барынша негізделген тəсіл: 
допегит таблеткасын беру 
нифедепин таблеткасын беру
магнии сульфатының бастапқы мөлшерін салу 
+ 
нормодепин ішкізу 
диуретиктер салу 
5 
Қайтадан жүкті, босанатын мерзімі жеткен 30 жасар əйел əйелдер консультациясы 
дəрігерінің қабылдауында отырғанда кенеттен ішінің ауырғанына шағымданды жəне жыныстық 
жолдарынан 250,0 мл көлемінде қан кетті, қан кету əлі де жалғасуда. Сонымен қатар жалпы 
əлсіздік, ентігу пайда болды. Жағдайы орташа ауырлықта, АҚ 90/60 мм с. б., тамыр соғысы 

минутына - 96 рет. Жатыры гипертонуста, оңжақ түтік бұрышын ауырсынады. Іштегі нəрестенің 
жүрек соғысы естілмейді. Бұл жағдайда берілген нұсқалардың қайсысын бірінші кезекте орындау 
керек?
ұрықтың КТГ
кіші жамбас УДЗ 
айнамен тексеріп қарау 
іншек арқылы тексеру
жедел жəрдем бригадасын шақыру + 
6 
Жүкті А., 23 жаста, консультация-диагностика қызметіне жүктілікті медикаментпен үзу 
мақсатында келді. Гинекологиялық жəне соматикалық тұрғыдан дені сау. Етеккірі 42 күн кешіккен. 
2017 жылғы 27 желтоқсандағы №36 "Медициналық аборт" диагностика жəне емдеудің клиникалық 
хаттамасына сəйкес медикаментпен аборт жасағанға дейін қандай негізгі диагностикалық шара 
тағайындау керек? 
RW-ға қан тапсыру 
АИТВ-ға қан тапсыру
хламидия, тазалық дəрежесін анықтауға сүртінді тапсыру
кеуде ағзаларын флюрографиядан өткізу 
қанның клиникалық талдамасы 
+ 
7 
2017 жылғы 27 желтоқсандағы №36 "Медициналық аборт" диагностика жəне емдеудің 
клиникалық хаттамасына сəйкес етеккір кешіккен соң қанша уақытқа дейін амбулатория-
емханалық деңгейдегі медициналық ұйымдарда жүктілікті медикаментпен жасанды түрде үзуге 
болады? 
етеккір кешіккен соң 21 күнге дейін
етеккір кешіккен соң 42 күнге дейін
етеккір кешіккен соң 50 күнге дейін
етеккір кешіккен соң 63 күнге дейін + 
етеккір кешіккен соң 70 күнге дейін
8 
Перзентханаға жүктілік мерзімі 37 апталық əйел қағанақ суының босанғанға дейін кетуіне 
байланысты түсті. Жағдайы қанағаттанарлық. АҚ В 120/80 мм.с.б. Пульс минутына 78 соққы.
Дене қызуы 36,5С. Жатыры қозбаған. Іштегі нəрестенің жүрек қағысы анық, ырғақты, минутына
136. Жыныстық жолдарынан шамалы мөлшерде, иіссіз ашық түсті қағанақ суы тамшылауда. 
Қолданылатын акушерлік тəсілді атаңыз: 
босану токолизін өткізу 
24 сағат қадағалау 
+ 
жылдам антибиотикотерапияны бастау 
босану индукциясын бастау
дексаметазонмен іштегі нəресте ТБС (тыныстық бұзылу синдромы) профилактика жүргізу 
9 
Екінші рет аяғы ауыр М. 26 жаста, жүктілік мерзімі 38 апта жəне 4 күн. Іштегі нəресте 
басымен жатыр, болжалды салмағы 4000,0 гр. 2016 жылғы 9 маусымдағы №4 "Іштегі нəресте ірі 
болғанда босандыру (макросомия)" диагностика жəне емдеудің клиникалық хаттамасына сəйкес 
қандай жағдайда оған босану кезінде шұғыл кесарь тілігін жасау ұсынылады? 

нəресте жамбасымен келгенде 
жалпы біркелкі тарылған жамбаста
жатырдың даму ақауында 
босану прогресі қанағаттанарлықсыз болғанда 
+ 
экстрагенитали патологиясы болғанда (компенсацияланған)
10 
Гинекология бөлімшесіне 26 жастағы əйел түсті, ішінің төменгі жағының қатты 
ауыратынына, дене қызуы 38,5С-қа дейін көтерілгеніне, жүрегі алып, құсатынына, жыныстық 
жолдарынан іріңді бөлінді шығатынына шағымданады. Анамнезінен: ілкі бедеулік, 10 күн бұрын 
гистероскопия жасалған. Тері жамылғысы бозғылт. АҚ 90/60 мм.с.б. Пульс минутына 90. Іші 
ісінген, төменгі жағы ауырады. Ішперденің тітіркену симптомы оң. Айнамен қарағанда: жатыр 
мойнағының сілемейі қызарған, сірнелі-ірің тəрізді шығынды. PV: жатыры кішкентай, 
ауыратындықтан қосалқыларын палльпациялау мүмкін емес, жатырдың оңжағында жəне 
солжағында жиегі анық емес, қозғалмайтын түзілім сезіледі, қамыр тəрізді консистенциялы. 
Күмбезі терең, ауырсындырады. Қан талдамасы: гемоглобин – 102 г/л, эритроциттер – 3,3×1012/л, 
лейкоциттер – 20,6×109/л. СОЭ 40 мм/с. УДЗ – жатыр артындағы кеңістікте сұйықтық бар, жатыр 
түтікшелерінде сұйықтық бар, жатыр түтікшелерінің қабырғасы қалыңдаған. Ықтимал диагноз:
жатырдан тыс жүктілік 
жіті аппенидицит 
анабез ұшының бұратылуы
жіті сальпингоофорит + 
жіті эндометрит 
11 
Пациент 27 жаста, оңжақ үлкен сарпайдың жапсары аймағының ауыратынына жəне дене 
қызуының 39,0 С-қа көтерілгеніне, жүргенде ауырсынады. Объективті: үлкен сарпайдың оңжақ 
жапсары ісінген, ауырсынады, қызарған, пальпациялағанда жұмсарған аймақтар бар. Ықтимал 
диагноз: 
бартолини безінің жылауығы (киста)
сарпай аймағының гематомасы 
бартолини безінің абсцесі 
+ 
сарпайдың үлкен жапсарының фурункулезі
парауретралық жылауық 
12 
Пациент А., 27 жаста. 2 күннен бері ішінің оңжақ бөлігінің ауыратынына, əлсіздікке, басы 
айналатынына шағымданады. Ауырсыну тікішекке беріледі. 23 жасынан бастап жыныстық 
қатынасқа түскен, бір рет жүкті болған, бірақ түсік түсіп қалған. Соңғы етеккірі 1,5 ай бұрын 
келген. Объективті: жағдайы қанағаттанарлық, терісі бозғылт, температура 37,2 °С, пульс 
минутына 84 соққы, АҚ 110/70, 105/70 мм с. б. Іші жұмсақ, пальпация кезінде төменгі бөліктері, 
əсіресе оңжағы ауырады. Іншекті бимануальды (қолмен) тексергенде: жатыры шамалы үлкейген, 
ығысуы бірден ауыртады. Жатырдың солжақ қосалқысы анықталмады. Жатырдың оңжағында 
контуры айқын емес, қамыр консистенциялы, ісік тəрізді түзілім пальпацияланады. Шығындылар 
аз, қара қоңыр түсті. УДЗ-да жатыр қуысында ұрық жұмыртқасы көрінбейді, жатырдың оңжағында 
тығыз, эхогенді, сақина тəрізді формалы түзілім анықталды. 2013 жылғы 19 қыркүйектегі №18 
"Жатырдан тыс (эктопиялық) жүктілік" диагностика жəне емдеудің клиникалық хаттамасына 
сəйкес ультрадыбыспен зерттеу негізінде жатыр қуысында ұрық жұмыртқасы жоқ болғанда, қан 
сарысуындағы адамның хориондық гонадотропинінің қандай мөлшері жатырдан тыс жүктілікті 
нақтылайды?
500 МЕ/мл 

700 МЕ/мл 
800 МЕ/мл 
900 МЕ/мл 
1000 МЕ/мл жоғары болса 
+ 
13 
29 жастағы пациент етеккірінің тұрақсыздығына, 9 айға дейін кешігетініне, 7 жылдан бері 
салдарлық бедеулікке шағымданады. Анамнезінде 1 рет босанған. Объективті: II дəрежелі 
семіздік, босанғаннан кейін басталған, нормостениялық тип, салдарлық жыныстық белгілері 
дұрыс дамыған. Миыны КТ жасалды: гипофиздің микроаденомасы. Диагнозды нақтылау үшін 
бірінші кезекте қандай тексеруді жүргізген дұрыс:
гонадотропиндер деңгейін анықтау
рилизинг-гормондармен сынама 
пролактин деңгейін анықтау + 
ТТГ деңгейін анықтау
АКТГ деңгейін анықтау 
14 
16 жастағы қыз етеккірінің келмеуіне байланысты келді. 15 жасынан бастап ай сайын 
ішінің төменгі жағы ауырады, бір апта бұрын ішінде ісікті анықтаған. Тексеріп қарағанда: бойы
160 см, салмағы 50 кг, салдарлық жыныстық белгілері жақсы дамыған. Ішін пальпациялағанда ісік 
тəрізді түзілім анықталады, жоғарғы шеті қасағадан 4 см жоғары. Сыртқы жыныстық ағзалары 
əйел типі бойынша дамыған, іншекке кіреберісте көгіс тартқан томпаю бар. Ректоабдоминальдық 
тексергенде кіші жамбас қуысында өлшемі жүктіліктің 16-17 аптасына сəйкес келетін түзілім 
анықталды, қосалқылары анықталмады. Қандай тəсілді қолданған дұрыс:
жатыр қуысын қырнау
сарпайдың жапсарын кесу 
қыздық пердені кесу + 
диагностикалық лапароскопия 
диагностикалық гистероскопия 
15 
29 жастағы пациент етеккірінің тұрақты түрде келмейтініне, əлсіздікке, терісінің 
құрғақтығына жəне шашының түсетініне шағымданады. Қозғалысы мен сөйлеуі баяу. Беті, əсіресе 
көзінің айналасы ісінген. Терісі сарғыш реңкті бозғылт, шынтақтары қабыршақтанған. Шашының 
түсі көмескі, құрғақ жəне сынғыш, қатты түседі. Диагнозды нақтылау үшін бірінші кезекте қандай 
тексеру əдісін жүргізген дұрыс: 
гонадотропиндердің деңгейін анықтау 
рилизинг-гормондармен сынама 
пролактин деңгейін анықтау
ТТГ деңгейін анықтау + 
АКТГ деңгейін анықтау 
16 
34 жастағы əйел оңжақ емшегінде бұршақ дəні мөлшеріндей ісік тəрізді түзілімнің пайда 
болғанына шағымданады. Тексеріп қарағанда: солжақ емшегінде өзгеріс жоқ, оңжақ емшегінде 
жоғарғы сыртқы квадрантта дөңгелек формалы, тегіс, серпімді консистенциялы, жылжымалы, 
теріге жабыспаған, диаметрі 2 см-ге дейін, пальпациялағанда ауырсындырмайтын түзілім 
анықталды. Барынша негізделген емдеу тəсілі: 
қабынуға қарсы терапия 

гормондық жақпамайларды сыртқа қолдану
гормондық препараттарды қолдану
емшекті алып тастау
емшекті бөліктік резекциялау + 
17 
Қайта аяғы ауыр 36 жастағы əйел, жүктілігіне 38 апта, ішінің төменгі жағының сұққылап 
ауыратынына, шаншитынына шағымданады. Анамнезінде 2 рет кесарь тілігі операциясы 
жасалған. Жағдайы қанағаттанарлық. Пульс минутына 76 соққы. АҚ 110/70 мм с.б. Жатыры 
қозымсыз. Іштегі нəрестенің жүрек қағысы анық, минутына 136 соққы. Пальпация кезінде 
жатырдағы болжалды тыртық аймағында ауырсыну күшейеді. Жатыр моойнағы Бишоп межесі 
бойынша 9 балл. Нəресте басымен келген. Мүйіс қолжетімсіз. Шығынды сілемейлі. Қандай 
диагноз болуы мүмкін: 
жалған толғақ
босанудың I кезеңі 
плацентаның мерзімінен бұрын ажыратылуы
жатырдың тыртық бойынша жыртылу қаупі + 
жатырдың тыртық бойынша жыртылуы 
18 
Босанудың I кезеңі. Басы кіші жамбасқа кірер жерде. Жатыр мойнағы 4 см ашылған. Ұрық 
көпіршігі бүтін. Солжақта ішкі аңқаның кеңістігінің үшінші бөлігін плаценталық тін алып жатыр. 
Аздап қан кетуде. Барынша ықтимал диагноз: 
плацентаның толық алда жатуы 
плацентаның жартылай алда жатуы + 
төмен орналасқан плацентаның ажырауы 
қалыпты орналасқан плацентаның ажырауы
төмен плацентация
19 
23 жастағы жүкті əйел жүктілік мерзімі 28 апта, дəрігерге кіші дəретке жиі шығатынына, 
дене қызуы 37,5°С-қа дейін көтерілетініне,оңжақ бел аймағында ауырсыну пайда болып, шап 
аймағына берілетініне шағымданып келді. Соматикалық дені сау. АҚ 110/65 мм с. б., пульс 
минутына 90 соққы. Шаншу симптомы оңжақта оң. Қанның жалпы талдамасы: аз мөлшерде 
лейкоцитоз, СОЭ жылдамдатылған. Несептің жалпы талдамасы – лейкоцитурия, бактерии++. 
Болжалды диагноз: 
гестациялық пиелонефрит. 
+ 
несептас ауруы 
уросепсис 
жіті пиелонефрит 
жіті цистит 
20 
Қайта аяғы ауыр 29 жастағы əйел жүктіліктің 37 аптасында патология бөлімшесіне ішінің 
төменгі жағының тартып ауыратынына шағымданып түсті. Анамнезінен соматикалық патология 
жоқ. Алдыңғы жүктілігінде салмағы 4500 г нəресте босанған. АҚ 110/70 мм с. б., пульс минутына 
82 соққы. ДМИ - 35 кг/м2. Жатыры қозымсыз. Іштегі нəрестенің жүрек қағысы анық, ырғақты, 
минутына 140 соққы. Іштегі нəрестенің болжалды салмағы 4200 г. Жыныстық жолдарынан 
патологиялық шығынды бөлінбейді. Жатыр мойнағы Бишоп межесі бойынша 7-8 балл. Диагнозды 
нақтылау үшін қандай қосымша тексеру жүргізген дұрыс:

кіші жамбас ағзаларын УДЗ
ішперде қуысы ағзаларын УДЗ 
қандағы жалпы белокты анықтау 
қан құрамындағы гемоглобинді анықтау 
ашқарынға глюкозаны анықтау 
+ 
21 
6 жастағы қыз сыртқы жыныстық ағзалары аймағы қышитынына, кіші дəретке шыққан соң 
ашитынына шағымданады. Тексеріп қарағанда сарпайдың кіші жапсары кейбір тұстарында сұр 
немесе ақ жұқа пленкамен жабысқан. Ем жүргізілмесе бұл аурудан қандай асқыну туындауы 
мүмкін. Қандай тəсіл қолданған дұрыс: 
антибактериялық терапия 
вирусқа қарсы терапия 
иммунитетті модуляциялайтын терапия 
гормондық терапия 
жыныстық ағзалар гигиенасы + 
22 
Босанушы 20 жаста, жүктіліктің 37-аптасында шала туылу белгілерімен ұл баланы дүниеге 
əкелді. Апгар межесі бойынша баға 7-8 балл. Тексерген кезде солжақ өкпенің бір бөлігінің 
гипоплазиясы анықталды. Тамақтандырудың қандай тəсілі барынша оңтайлы (дұрыс): 
тек қана емізу + 
көбінесе емізу керек
балаларға арналған құрғақ қоспалар
емшек сүтін сауып қасықпен беру
емшек сүтін сауып зонд арқылы беру
23 
30 жастағы əйел, жүктілік 22 апта. Артериялық гипертензиядан зардап шегеді. 
Жүктілердегі АГ емдеу кезінде артериялық қысым деңгейінің қай көрсеткіштері оңтайлы диапазон 
болып табылады? 
систолалық АҚ көрсеткіштері 130-140 мм сын.б.б. жəне диастолалық АҚ көрсеткіштері 
80-90 мм сын.б.б. 
+ 
систолалық АҚ көрсеткіштері 120-125 мм сын.б.б. жəне диастолалық АҚ көрсеткіштері 
80-90 мм сын.б.б. 
систолалық АҚ көрсеткіштері 110-120 мм сын.б.б. жəне диастолалық АҚ көрсеткіштері 
70-85 мм сын.б.б. 
систолалық АҚ көрсеткіштері 110-125 мм сын.б.б. жəне диастолалық АҚ көрсеткіштері 
60-90 мм сын.б.б. 
систолалық АҚ көрсеткіштері 100-110 мм сын.б.б. жəне диастолалық АҚ көрсеткіштері 
65-85 мм сын.б.б. 
24 
39 жасар əйел 5 ай бойы мазалайтын ауырсынатын ауыр етеккірлерге шағымданып 
дəрігерге жүгінді. Бұрын етекккір қалыпты болған жəне 28 күндік аралықпен жүріп, 3 күн 
жалғасқан. Қазір 7-8 күн жалғасады, көп мөлшерде, ұйындылармен. Кіші жамбас қуысы ағзаларын 
зерттеуде - жатыр енжар, біртекті үлкейген,жүктіліктің 8 аптасына сəйкес. Жүктілікке зəр тесті 
теріс. Науқас жағдайының себебі не болуы мүмкін?
жатыр полипі

эндометрий карциномасы 
эндометрий тінінің аномальды қалыңдауы
жатыр қабырғасында эндометриальды тін 
+ 
миометрийдің қатерсіз ісігі
25 
Босанғаннан үш апта өткен соң, 28 жастағы əйел дəрігерге қаралу үшін барған. Анамнезде 
- босанғаннан 2 күн өткен соң оған «босанғаннан кейінгі эндометрит» диагнозы қойылды, оған ем 
ретінде 2 күн антибиотиктер т/і тағайындалған. Емшекпен емізу кезінде оның ауырсынуы мен 
ісінуі басталды, жиі емізу жəне жылы компрессті қолдану салдарынан симптомдар төмендеді. 
Медициналық тексеруде ешқандай ауытқулар жоқ. Науқас контрацепцияның сенімді əдісіне 
қызығушылық танытады. Науқасқа контрацепцияны қабылдау үшін не ұсыну керек? 
Жатырішілік спираль
спермицид 
эстрогенді бұласыр
базальды дене температурасы əдісі
тек прогестин бар ұрықтануға қарсы таблеткалар 
+ 
26 
26 жастағы жүкті əйел қынаптан қан кету жəне іштің төменгі жағының ауырсыуы 
салдарынан келді. Соңғы 4 аптада науқаста жүрек айну мен шаршау болды. Соңғы етеккір 9 апта 
бұрын болған. Өмірлік көрсеткіштер қалыпты. Жатыр жүктіліктің 9 аптасына сəйкес келеді. 
Жүктілік сынағы оң. ᵦ-АХГ деңгейі - 108 00 ХБ/л. Трансвагинальды ультрадыбыс ұрықтың анық 
емес, аморфты бөліктерін жəне көптеген кисталық кеңістігі бар үлкен плацента көрсетеді. Бұл 
жағдайдың ықтимал себебі неде? 
Ұрықжолдастың ажырауы 
Өздігінен түсік 
Жартылай молярлы жүктілік (ішінара көпіршікті ену) 
+ 
Хориокарцинома 
Толық молярлық жүктілік (толық көпіршікті ену) 
27 
23 жасар əйелде босанудан соң 2 күннен кейін шүйдеде үдемелі пульсациялайтын 
ауырсыну пайда болды. Аурысыну мойын жəне иықтар аймағына тарайды. Жүрек айну жəне бір 
рет құсу эпизоды болды. Əйел қараңғы жəне тыныш бөлмеде болғанды қалайды. Жуынатын 
бөлмеге бару үшін тұрғанда симптомдар күшейеді, ал жатқанда шамалы жақсарады. Сəйкес 
жансыздандырумен эпидуральды анельгезияны өткерді. Неврологиялық зерттеу - патология 
анықталған жоқ. Ауруды басқаруда анағұрлым орынды келесі қадамды анықтаңыз: 
Аспиринді тағайындау 
КТ-ангиография 
Қатаң төсектік режим
Жұлын-ми сұйықтығын талдау 
Эпидуральды инъекция орнын «жамау» (қанның эпидуральды инъекциясы) + 
28 
Қабылдауға 15 жасар қыз анасымен келді. Қызды 2 күн ішінде іштің ауыруы, жүрек айну, 
құсу, диарея, тəбеттің жоғалуы туралы алаңдатады. Соңғы етеккір 3 апта бұрын болған. Дене 
қызуы - 37,6°C. Қарап тексергенде, төменгі оң квадрантта пальпация кезінде іштің ауырсынуы 
жəне кернеуі. Қанда - лейкоциттер - 12 600/мм3. Науқастың ықтимал себебі неде?
Шажырқайдың бактериялық лимфадениті 

Дивертикулит
Жедел аппендицит 
+ 
Жатыр түтігіндегі жүктілік
Жедел ішек өтімсіздігі
29 
35 жастағы əйел дəрігерге соңғы 2 айда мазалай бастаған жыныстық қатынастан кейін 
қынаптан қан кетуіне байланысты келді. 13 жастан бастап менархе, тұрақты етеккір, 28 күндік 
цикл. Гинекологиялық тексеру - жатыр мойнының тұрақты емес зақымдануы. Жатыр мойны 
биопсиясының гистологиялық бағасы - жатыр мойны қатерлі ісігін растайды. Бұл қатерлі ісік 
ауруын қандай жасушалар тудыруы мүмкін?
Жай түтікшелі безді эпителий
Жыпылықтайтын жай бағаналы эпителий 
Жай куб тəрізді эпителий 
Мүйізденген көп қабатты жалпақ эпителий
Мүйізденбеген көп қабатты жалпақ эпителий 
+ 
30 
48 жастағы əйел жоспарлы қабылдауға келді. Анамнезінде 2 типті диабет, жүректің 
ишемиялық ауруы. Ол метформин, аспирин, аторвастатин, лосартан қабылдайды. ДСИ - 30 кг / м2. 
HbA1c - 8%. Ол артық салмақ алуға қорқатындықтан, инсулин енгізуге келіспейді. 2 типті натрий 
глюкоза тасымалдаушысының ингибиторы (SGLT2) диабет үшін тағайындалды. Бұл препараттың 
жанама əсерінің ең үлкен қаупі қандай? 
Липодистрофия 
Қынаптық кандидоз + 
Гипогликемия
Агранулоцитоз 
Сүйек сынуы
31 
36 жасар əйел, жүктіліктің 31 аптасында бір күн бойы жалғасқан ауырсынатын, ашық-
қызыл түсті қан кету бойынша жүгінді. Науқас ешқандай жиырылуларды сезбеген. Анамнезінде - 
2 жүктілік, ұрықжолдастың ауытқумен орналасуына байланысты кесарь тілігі арқылы босандыру. 
Ұрықтың жүрек соғуы баяулаусыз. УДЗ-да келесі нəтижелердің қайсысы анағұрлым болуы 
мүмкін? 
Жатырдың мойын бөлімінен жоғары ұрықжолдас 
+ 
Ұрықжолдастың ажырауы 
Кеңейген жатыр мойнында гестациялық қапшық 
Ретроплацентарлы гематома
Мембраналық кіндікті тамырлар 
32 
Жүктілік мерзімі 35 апта 3 күн. Өзінің айтуынша 30 минут бұрын шарана айналасы суы 
аздап кеткен. Жағдайы қанағаттанарлық. АҚ 110/70, пульс-78. Ұрықтың жүрек қағысы ырғақты, 
минутына 140 соғуға дейін. Жатыр тонусы қалыпты. Айнамен тексергенде артқы күмбезінде ашық 
түсті шарана айналасындағы су көрінеді. Мүмкін болатын диагноз қандай?
Ұрық қабының босануға дейін жыртылуы.
Шарана айналасы суының мерзімінен бұрын кетуі.
Шарана айналасы суының мерзімінен бұрын кетуі. + 

Босанудың 1-ші кезеңі. Шарана айналасы суының мерзімінен бұрын кетуі.
Жалған толғақтар. Шарана айналасы суының ерте кетуі. 
33 
Қайта босанушы 32 жаста, 20 апталық мерзімде есепке тұрған. Анамнезінен- екінші-
жүктілік, 1-ші жүктілік өздігімен босану, асқынусыз. Созылмалы аурулары жоқ. Объективті: ДМИ- 
32кг/м2. Тексеру барысында гликемия 6.2 ммоль/л. Айтуы бойынша қандағы қантты 1 жыл алдын 
тексерген. Бұл жағдайда бала үшін ең ықтимал болжам қандай? 
құрсақішілік өсудің кідіру ықтималдығы 
туа біткен жүрек ауруының жоғары қаупі 
туылған кезде салмағы 2500 г-дан аз болу ықтималдығы 
үлкен ұрықтың жоғары қаупі + 
ерте босану қаупі жоғары 
34 
25 жастағы алғашқы жүкті əйел əлсіздік, бас ауруы, оң жақ бел аймағында ауырсыну, дене 
қызуының жоғарылауына шағымданды. Жүктілік мерзімі 12 апта.Объективті: жағдайы орташа 
ауырлықтағы, Т 38°С, пульс 92 рет / мин, АҚҚ 120/80 мм рт ст. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Оң 
жақта бел аймағында ұрғылау симптомынан ауырсыну анықталды. Зəр шығару ауру сезімсіз. ЖЗА: 
лейкоциттер көру алаңында 20-30, бактериялар +++. Қандай антибиотикті тағайындау тиімді 
болады? 
Аминогликозидтер 
Макролидтер
Нитрофурандар 
Жартылай синтетикалық пенициллиндер 
+ 
Фторхилондар
35 
Қайтадан босанушы 30 жаста, 34 апта жүктілікте кезекті дəрігер қабылдауына келді. 
Шағымы жоқ. Анамнезінен есепке жүктіліктің 10 апталығында тұрды. Қосымша аурулары: 
созылмалы пиелонефрит. Қазіргі уақытқа дейін жүктілік асқынусыз өтті. Əйелдер кеңесінде 
бірінші рет екі реттік өлшеуде АҚҚ 150/95 мм.рт.ст болды. Артериялық гипертензияның ең 
ықтимал себебі қандай? 
Гипертониялық ауру
Преэклампсия + 
"Ақ халат" синдромы
Созылмалы пиелонефрит 
Нейроциркуляторлы дистония 
36 
Қайтадан босанушы 32 жаста, 30 апталық жүктілікте жалпы əлсіздік, бас айналуы, тез 
шаршағыштыққа шағымданады. Обьективті: тері жамылғылары бозғылт, арықтау жəне 
тырнағының сынғыштығы байқалады. Пульс 86 рет минутына, АҚҚ 100/60 мм.рт.ст. Жатыр 
өлшемдері жүктіліктің уақытына сəйкес келеді. Жүрек соғысы анық, ырғақты 140 рет минутына. 
Мүмкін болатын болжама диагноз қандай?
Апластикалық анемия
Темир тапшылықты гипохромды анемия 
+ 
Преэклампсия
Артериальды гипотония 

В 12 витамин жеткіліксіз анемия 
37 
Қайта босанушы 26 жаста, шағымдары тыныс жеткіліксіздігі, əлсіздік, тері құрғақтығы, 
тұрақты бас түрде айналуы. Жүктілік уақыты 28 апта. Бұл жүктілік 2-ші, босанулар-1. Жалпы 
жағдайы қанағаттанарлық. Пульс 82 рет мин. Жатыр жүктілік уақытына сəйкес келеді, қозбаған. 
Ұрықтың жүрек соғуы 140 рет минутына, анық, ырғақты. Жыныс жолдарынан патологиялық 
бөлінділер жоқ . ЖҚА: Эритроциттер – 2,8х1012/л; Гемоглобин - 90 г/л; Түстік көрсеткіш-0,6. 
Дəрігердің тактикасы қандай?
Темір сульфаты 40-50 мг / тəул ауыз арқылы қабылдау 2 апта 
Темір сульфаты 60-90 мг / тəул 2-3 ай ауыз арқылы қабылдау 
Темір сульфаты 100-120 мг / тəул 1,5 – 3 ай ауыз арқылы қабылдау + 
Темір III гидроксидті сахароза кешені 100 мг əр күн сайын көктамыр ішіне № 7 
Гематология бөліміне госпитализация 
38 
Науқас 32 жаста, шағымдары ішіндегі ауру сезімі, дене қызуының жоғарылауы 38,0 С, 
жалпы əлсіздік. Жыныс аймағынан бөліндінің болуы. Анамнезінен 5 күн алдын жатыр қуысын 
қыру арқылы түсік жасатқан. Жалпы жағдайы орташа ауырлықта, пульс 100 рет минутына, АҚҚ 
110/70 мм.рт.ст. Гинекологиялық тексеріс кезінде: жатыр өлшемдері қалыпты, консистенциясы 
жұмсақ, жатыр қосалқылары екі жағынан да анықталмайды, қынап күмбездері терең. Қанда: 
лейкоцит- 15,2х109/л, ЭТЖ - 45 мм/сағ. Болжама диагноз қандай?
параметрит 
сальпингоофорит 
пельвиоперитонит 
эндометрит 
+ 
эндоцервицит
39 
29 жастағы науқас отбасын жоспарлау бөліміне келді. Анамнезден: жүктілік - 2, жедел 
босану -2, соңғы босану 3 ай бұрын.Бала тек қана емшек сүтімен қоректенеді. Бала туылғаннан 
кейін етеккірі болған жоқ. Кеңес бергеннен кейін медроксипрогестеронды инъекциялық 
контрацептив таңдады. Бірінші иньекцияны бірінші рет қашан жасау керек? 
кез келген уақытта, егер жүктілік жоққа шығарылса + 
босанғаннан кейін 6 айдан соң 
босанғаннан кейін 12 айдан соң 
етеккір қалпына келген соң 5 күн 
емізуді аяқтағаннан кейін 
40 
15 жасар қыз бала, гинекологқа беліндегі спастикалық жəне іштің төменгі жағындағы ауру 
сезімге шағымданып келді. Анамнезінде етеккірі əлі ешқашан болмаған. Объективті: Жыныс 
дамуы Ма3Ах3Р3Ме0. Сыртқы жыныс органдары дұрыс дамыған, түктену əйелге тиесілі, қыздық 
перде көкшіл дөңес ісінген жыныс жолында көрінеді. Ректоабдоминальды зерттеу кезінде:тығыз, 
серпімді консистенциясы 7,0 * 8,0 см көлемді, орташа ауырсынатын көлемді пальпацияланады. 
Қандай болжама диагноз? 
Гимен атрезиясы 
+ 
аналық без кистасы
қынап атрезиясы 
жатыр аплазиясы 

қынап кистасы
41 
Балалар дəрігеріне 2 апталық қызын алып анасы төмендегідей шағымдармен келді: сүт 
бездері үлкейген жəне жыныс жолынан əлсін-əлсін мардымсыз қанды бөлінулер ағады. Анамнезі: 
туылған кездегі салмағы 2850 г, ата-анасының дені сау, тұқымқуалаушылық негізделмеген. Сіздің 
диагноз? 
аналық бездің гормон өндіретін ісігі
жаңа туған нəрестедегі гормондық криз 
+ 
мезгілінен бұрын жыныстық жетілудің толық түрі
жаңа туған нəрестенің босану травмасы 
бүйрекүсті безі қыртысының туа бітті дисфункциясы 
42 
Науқас 29 жаста, отбасына жоспарлау кабинетінде, сенімді контрацепция əдісін 
қолданғысы келеді. Жүктілікті 3 жылдан бері жоспарлап жүр. Анамнезінен: етеккір функциясы 
бұзылған жоқ. Жүктілік -1, босану -1. Қосымша аурулар: аурамен мигрень. Зиянды əдеттер жоққа 
шығарады.Қандай контрацепция əдісі науқас үшін қолайлы? 
барьерлік 
күнтізбелік 
Қос голландық
комбинирленген оральды контрацептивтер
жатырішілік контрацепция 
+ 
43 
Науқас 68 жаста, дəрігерге сол жақ сүт безіндегі өзі анықтаған құрылымға шағымданып 
келді. Анамнезінен: менопауза 18 жыл бұрын. Объективті: сүт бездері симметриялы, ісіну, қызару 
жоқ, емізікшелері патологиясыз . Сол жақ сүт безін пальпациялағанда жоғарғы сыртқы квадрантта 
сол жақ сүт безін пальпациялау кезінде ауыртпалықсыз диаметрдегі 1 см шамасымен бір тығыз 
түйін анықталды. Аймақтық лимфа түйіндері ұлғаймаған. Дəрігердің ықтимал тактикасы қандай? 
маммография
2 аптадан соң қайтадан тексерілу 
сəулелік терапия 
хирургиялық ем 
биопсия 
+ 
44 
Науқас 38 жаста шағымдары етеккірдің тұрақты келмеуі. Анамнезінен: Етеккірі 14 жастан, 
5күннен, 28 күн аралығында, бірақ соңғы 1 жылда ретсіз, үзіліс 8 айға дейін болды. Жүктілік-2, 
босану-2. Объективті: нормостеникалық дене бітімі, ДМИ 30 кг/м2. Екіншілік жыныстық белгілері 
дұрыс дамыған. Гинекологиялық қарау: жатыр жəне жатыр қосалқылары патологиясыз. 
Гормондарды зерттеу: ФСГ, ЛГ,ТТГ қалыпты мөлшерде. Пролактин 100 нг/мл (қалыпты 6.0-27,0 
нг/мл). Бұл жағдайда қандай қосымша зерттеу əдісі ең орынды? 
бас миы КТ
түрік ершігінің рентгенографиясы 
гипофиздың күшейтілген контрастпен МРТ + 
кіші жамбас қуысы УДЗ 
қалқанша безі УДЗ 

45 
42 жастағы науқас түнгі уақытта күшейе түсетін сыртқы жыныс мүшелерінің қатты 
қышуына шағымданады. Гинекологиялық тексеру кезінде вульваның жəне қынаптың шырышты 
қабатының ісінуі мен гиперемиясы, бөлінді ақ түсті. Қандай қоздырғыш болуы мүмкін?
Streptococcus aureus
Candida albicans 
+ 
Chlamydia trachomatis
Trichomonas vaginalis
Neisseria gonorrhoeae
46 
32 жастағы əйел шаршау, кеуде қуысының ауыруы, зəр шығару жиілігінің жоғарылауы 
жəне 2 апта ішінде мерзімді жүрек айнуының салдарынан дəрігерге барған. Соңғы етеккір циклі 7 
апта бұрын болды. Анамнезінде Карбамазепинмен емделген эпилепсия бар. Қарау кезінде 
ешқандай патология анықталмады. Жүктілік сынағы оң. Туылмаған баланың асқыну қаупі қандай? 
бүйрек дисплазиясы
жүйке түтігінің ақауы (менингоцеле) + 
тіс түсінің өзгеруі 
нейросенсорлық құлақ мүкістігі 
аяқ-қол дамуының кемістігі
47 
Отбасын жоспарлау кабинетіне жас əйел, бір ай бұрын жатыр қосалқыларының 
қабынуынантүсік тастау шағымымен келді. Спираль қоюды қалайды. Төменде көрсетілген қандай 
ауру кезінде жатырішілік контрацептиттерді қолдануға болмайды?
Гениталді аймақтың ішкі бөлігінің жедел жəне өткір ауруларында
біріншілікті сифилис кезінде
кіші жамбас ағзаларының жедел жəне созылмалы ауруларында. 
+ 
Зəр шығару жүйесінің созылмалы ауруларында 
Зəр шығару жүйесінің аномалды өсінділерінде. 
48 
27 жасар əйелдің жүктілігінің қауіптілігі кезінде, дюфастон тағайындалды. Дюфастонды 
екі апта пайдаланғаннан кейін, теріде қышынулар, трансаминаз көрсеткішінің жоғарылауы (АЛТ – 
885 ед/л, АСТ – 447 ед/л) препаратты қабылдауды доғарғаннан кейін байқалды. Босанғаннан кейін 
қандай контрацепцияның қолдануға ұсыныс бересіз? 
Контрацепция барьер + 
Контрацепция мини-пили 
Контрацепция дезагистрел 
Контрацепция левоноргистрел 
Контрацепция депо-провера
49 
26 жасар əйел, жүктіліктің 27-28 аптасында. Бақылау барысында ісіну ,саусақтарының 
ұлғаюынн науқас сақинасын шешті. АҚ сол қолында 150/80, оң қолында 135/75. Жалпы несеп 
талдауында ақуыз 0,33 г/л, лейкоциттер 10 п/зр дейін, эритроциттер 2-3 п/зр. Осы тізімдердің 
қайсысы əйелде көрсетілген жағдайда дамыған? 
Жүктіліктегі пиелонефрит 
Преэклампсия + 

Жедел гломерулонефрит 
Созылмалы гломерулонефрит, асқынған 
Вегетативтік-тамырлық дистония 
50 
29 жастағы əйелде 14-15 апта жүктілік. Бір апта бұрын ауырған- дене температурасы -37 С, 
ринорея байқалған, құрғақ жөтел. Екі күн бұрын жағдайы күрт төмендеген- демікпенің пайда 
болуы, жөтел күшейген, температура 38,5 С. Объективті төменгі сол жақ өкпенің төменгі бөлігінде 
сырылдар терең дем алуда байқалады. Жалпы жағдайы төмен. Ауруханаға жатудан бас тартты. 
Қандай емдік қағида мақсатты түрде дұрыс ?
амоксициллин + 
гентамицин б\е 
левофлоксацин 
азитрамицин
метронидазол
51 
Əйел 30 жаста, екінші жүктілігіне 9-10 апта. Лоқсу шағымдарымен, құсудың бір күн ішінде 
10 рет жиілеуі соңғы екі аптада байқалады. Жүктілікті тіркеуге тұруға 6-7 апта бұрын қаралған, 
сол кезде дене салмағы -74 кг. Қазіргі дене салмағы- 68 кг.Объективті: жағдайы орта ауырлықта, 
терінің құрғауы, қарау кезінде екі рет құсқысы келуі байқалды. Қандай тактиканы қолдану тиімді? 
Ауруханаға жатқызу + 
Ауруханада тұзды сұйықтықтармен емдеу
Инфузионды кристаллоидты ерітінділерді күндізгі емдік шарада тағайындау 
тез арада босандыру сұрақтарын шешу 
Инфекционистің кеңесін алу
52 
Əйел 32 жаста, жүктілік бойынша кеңес алуға қаралды. Жүктіліктің 28 аптасында терінің 
қышуына, соның салдарынан нашар ұйқысыздық, əлсіздік, жеңіл лоқсу шағымдарымен келді. 
Қанның биохимиялық талдауларының көрсеткіші: АЛТ-56Ед/л, АСТ-42ЕД/л, жалпы билирубин 
-12,4 ммоль/л, қышқылды фосфотаза - 480Ед/л. HBsAg маркерлі диагностикасы-теріс, a-HBcore 
LgG-теріс, HBeAg-еріс, a-HBe –еріс, ati-HCV IgМ-еріс, anti-CV IgG- ерісй. Сіз қандай диагноз 
қоясыз? 
қабынған созылмалы холецистит 
созылмалы гепатит вирусы
жүктілік гепатозы 
жүктіліктің бұл кезеңінде қалыпты жағдай
жүктілік холестазы 
+ 
53 
32 жасар əйелде бірінші жүктіліктің 26-27 аптасы. Кезекті тексеріс кезінде гликемия 6,2 
ммоль/л. 2 жыл бұрын қандағы қанттың мөлшері – 5,2 ммоль/л. болған . Осы жағдайда балаға 
қандай диагноз қою мүмкіндігі жоғары 
Үлкен ұрық болу қаупінің жоғары болуы 
+ 
Жатырішілік дамуының бəсеңдеу мүмкіндігі
ВПС дамуының жоғару мүмкіндігі
Туылғанда 2500 гр төмен туылуы 

Жүктіліктің ерте болу мүмкіндігі 
54 
26 жастағы əйел 22-23 апта жүктілікпен, дəрігерге басының ауруымен, лоқсу, құсу, оң жақ 
қабырға астының ауырсынуына, зəрдəі шығуының нашарлауы шағымдарымен келді. Объективті 
түрде қарағанда: төменгі аяқ-қолдардың пастоздылығы, АҚ 150/90мм.рт.ст , екі қолында да тыныс 
алу жиілігі 96 рет/мин. Осы науқасқа гипотензивті препаратты таңдаңыз
Бисопролол 
Каптоприл 
Гипохлортиазид 
Карведилол
Метилдопа
+ 
55 
Жалпы тəжірибелік дəрігерге 40 жастағы əйел адам қаралды, Д учетта тұрмайды. Қандай 
скринингке қандай аралықта шақыруды ұсынасыз?
маммографиялық скрининг 2 жылда 1 рет 
+ 
жатыр мойны ісігене скрининг– Аралығы: 4 жылда 1 рет 
маммографиялық скрининг 3 жылда 1 рет 
жатыр мойны ісігене скрининг– Аралығы:5 жылда 1 рет 
маммографиялық скрининг 5 жылда 1 рет 
56 
44 жасар əйел адамда сол жақ сүт безінің жоғарғы сыртқы квадранты 2 см. диаметрлі 
ісігінің ауырсынуына шағымданды. Ісіктің мөлшері жəне ауру дəрежесі, сонымен қатар емшектен 
шыққан сұйықтықтың мөлшері бір айдың ішінде циклдік өзгеріске ұшыраған. Маммографтың 
қорытындысы жүргізілді: Фиброзды-кистозды мастопатия М2 . Дəрігердің кейінгі тактикасы 
қандай? 
маммологтың қарамағында болуға жолдама + 
келесі маммограф тексеруін 2 жылдан кейін жүргізу
пунктаттан биопсия алу үшін онкомаммологқа жолдама беру 
маммографқа жолдама беру, сүт безі УДТ 
Гистологиялық зерттелетін материалдың стереотаксикалық пункциясын зерттеу
57 
Бойжеткен қыз, 29 жаста. Қабылдауға осы жылы жоспарланған жүктілік бойынша келген. 
Қарау кезіндегі шағымдары: бастың үйде аймақтың ауруы, бас айналу. Ауру анамнезі: соңғы 3 
жылда жүйелі түрде қайталанатын АҚ 150/90 мм.с.б. дейін көтерілу, Эналаприл 20 мг қабылдайды. 
Ауруын жұмыстағы психоэмоционалдық күйзеліспен байланыстырады. Тұқымқуушылық: 
əкесінде жас кезінен АГ. Жүктіліктер-0, босанулар-0, түсіктер -0. Объективті белгілер: науқас 
көпжоғары тамақтануда, бойы 165 см, салмағы 85 кг, ДМИ 31 кг/м2. Зиянды əрекеттерді жоққа 
шығарады. Қарау барысында: өкпе, жүрек аускультациясы - ерекшеліксіз, екі қолда да АҚ 160/95 
мм.с.б., пульс минутына 78. Науқасты фертильді жастағы əйелдерді динамикалық бақылаудың қай 
тобына жатқызуға болады?
1Б 
2А 
+ 
3А 
4Б 
4А 

58 
Əйел 32 жаста. Қарау кезінде шағымдары жоқ. Қабылдауға жүктілікті жоспарлау бойынша 
келген. Жүктілік-1, босану - 1. Анамнезде: бронх демікпесі бойынша Д есепте тұр. Гинеколог 
қарағанда: жатыр мойны эрозиясы. Науқасты фертильді жастағы əйелдерді динамикалық 
бақылаудың қай тобына жатқызуға болады?
2Б 
2А 
1А 
4А 
+ 
4Б 
59 
Бойжеткен қыз, 25 жаста. Шағымдары: жыныс еріндері аймағында солқылдап ауыру, жүру 
кезінде қолайсыздық тудырады, дене температурасының 37 С дейін жоғарлау, қалтырау. 
Анамнезден: жыныс партнерын алмастырумен байланыстырады. Қарау барысында: оң жақ жыныс 
еріннің гиперемиясы мен ісінуі анықталған. Пальпация кезінде: оң жақ жыныс ерінде ұстағанда 
ыстық, өлшемі 3х5 см болып келген құрылым анықталған. Болжамды диагнозды атағыз:
бартолинді безінің абцессі + 
жіті вульвит
үлкен жыныс еріндерінің фурункулезы 
парауретральді киста
жіті вагинит
60 
Науқас 21 жаста. Шағымдары: ашушаңдық, АҚ 90/70 мм с б. төмендеуі, бас айналу, жүрегі 
айну, іш кебу, салмақ қосу. Менструальді циклмен байланыстырады, себебі аталған шағымдар 1,5 
апта бұрын пайда болып, кезекті менуструациямен жойылады. Гинекологиялық қарау кезінде 
патологиялық өзгерістер анықталмаған. Аталғандардың ішінен қайсысы шағымдарды түсіндіреді?
Депрессивті синдром
Метаболитикалық синдром
Менструцияалды синдром 
+ 
Мастодиния синдромы
Климакстық синдром
61 
Бойжеткен қыз, 17 жаста. Шағымдары: дене температурасының 37 С дейін жоғарлауы, 
қалжырау, тəбеттің төмендеуі, дəмнің бұрмалануы, іштің төменгі бөлімдерінің сыздап ауруы. 
Анамнезден: Менархе 14 жастан, mensis 5 күннен 28 тəулік сайын, орташа көлемде, ауырсынумен 
қатар жүреді. Жыныстық өмірді 16 жастан бастаған. Қарау барысында: тіл беткейі ақ қақпен 
қапталған, алақандары ылғалды, тері жабындылары мен шырышты қабықшалары бозарған. Жүрек 
дыбыстары бəсең, АҚ - 80/60 мм.с.б. ЖЖЖ (ЧСС) - минутына 96 соғыс, пульстың толығуы нашар. 
Сүт бездері доңғалақ, ісінген, пальпация кезінде сезімтал. Іші кішкене ісінген, жұмсақ, төменгі оң 
жақты пальпациялау кезінде ауырсыну байқалады. айнамен қарағанда: қынап кіреберісінің, 
шырышты қабағының жəне жатыр мойнының цианозы. Бимануальды зерттеу кезінде: жатыр 
көлемі ұлғайған жəне жұмсарған. Жатыр қосалқылары аймағының оң жағында ісік тəрізді тығыз 
консистенциялы құрылым пальпацияланады, зерттеу барысында ауырсынады, қозғалмалы. Артқы 
күмбез тығыздалған, ауырсынады. Несепте βХГЧ анықтау əдісі - оң.
оң жақ сальпингоофарит 
толық емес түсік

жатыр миомасы
жатырдан тыс жүктілік
+ 
жіті аппендицит 
62 
21. Жүкті əйел, гестация мерзімі 12 апта. Шағымдары: бел аймағындағы ауру сезімі, 
жиіленген кіші дəрет, дене температурасының 39,0 с дейін жоғарлауы, əлсіздік. ЖҚА (ОАК):Лейк- 
8,9х109/л, СОЭ 36 мм/сағ, мочевина 4,3 ммоль/л, креатинин 72,6 мкмоль/л, жалпы ақуыз 46 г/л. 
СКФ 92 мл/мин/1,73м2. ЖНА (ОАМ): удельный вес – 1009, ақуыз – 0,5, лейкоциттер – 20-25 көру 
аймағында, шырыш, жалпақ эпителий жасушалары, бактерии +++. Бүйректің УДЗ: тостақан-түбек 
жүйесінің тығыздалуы мен деформациясы. ЭХО: микронефролитиаз белгілері. Нечипоренко 
бойынша несеп сараптамасы: эритроциттер 1000 бірл/мл, лейкоциттер 3000 бірл/мл, цилиндрлер 
30 бірл/мл. антибактериалды терапия өткізу үшін таңдау препараты болып табылады:
Пенициллиндер 
+ 
Фторхинолондар 
Макролидтер
Сульфаниламидтер 
Имипенемдер
63 
Жүкті əйел, 25 жаста, гестация мерзімі 5-6 апта. Шағымдары: дəбеттің жоқтығы, жүрегі 
айну, тамақ тұтынуға байланыссыз тəулігіне 6 дан 10 ретке дейін құсу, 1,5 апта ішінде 1,5 кг 
салмақ тастау. Бірінші жүктілік. Жалпы жағдайы орташа дəрежелі. Дене температурасы 37 С. 
Пульс минутына 100 соққы, ырғақты, толығу мен кернеуі қанағаттандырылған. АҚ 100/60 мм с . б. 
Тəуліктік диурез 850 мл. ЖНА (ОАМ): күңгірт-қоңыр түсті, мөлшері 80 мл, Кетондық денелер ++. 
Құрсақ қуысы УДЗ: жатыр денесі anteflexio, өлшемдері 72х86х73 мм. Жатыр қуысында өлшемі 
СВД 9 мм болып келген бір ұрық жұмыртқасы көрінеді, бұл 5 аптаға сəйкес келеді. Сарыуыз 
қапшығы 3 мм СБ(+). Миометрия тонусы қалыпты. Жіктелуге байланысты болжамды диагнозды 
атаңыз:
Жүктіліктің 5-6 аптасы. Жүкті əйелдің құсу дəрежесі орташа
+ 
Жүктіліктің 5-6 аптасы. Жүкті əйелдің құсу дəрежесі жеңіл
Жүктіліктің 5-6 аптасы. Жүкті əйелдің құсу дəрежесі ауыр
Жүктіліктің 5-6 аптасы. Жүкті əйелдің құсу дəрежесі өте ауыр
Жүктіліктің 5-6 аптасы. Жүкті əйелдің құсу дəрежесі ауыр бірқалыпты 
64 
Жүкті əйел И., 27 жаста, жүктіліктің 33-34 аптасында. Шағымдары: аяғының табаны мен 
балдыр аймағының ісінуі. Бірінші жүктілік. Созылмалы пиелонефрит диагнозымен нефрологтың 
Д есебінде тұр. Салмақ қосу 14 кг құрады, соңғы аптады - 1,0 кг. Жалпы жағдайы 
қанағаттандырылған. Тері жабындыларымен көзге көрінетін шырышты қабықшалары реңі 
əдеттегідей. Пульс минутына 64 соққы, толығу мен кернеу қанағат жағдайда. АҚ 120/80 жəне 
115/80 мм.с.б. Жатыр тонусы қалыпты жағдайда. Нəресте тігінен орналасқан, басымен жатырға 
қарай жатыр, кіші жамбас кіреберісі қозғалмалы. Нəресте тондары анық, ырғақты, минутына 140 
соққы. Аяқтары ісінген. Несеп сараптамасында: түсі ашық сары, мөлшері 150 мл, мөлдір, салмағы 
1014., ақуыз - жоқ, глюкоза - жоқ, эпителий - 1-2, Лейкоциттер - бірлік, Эритроциттер - жоқ, 
Бактериялар - жоқ.
Жүктіліктің 33-34 аптасы. Ісіну жүктіліктің салдарынан. + 
Жүктіліктің 33-34 аптасы. Созылмалы веноздық жетіспеушілік.
Жүктіліктің 33-34 аптасы. Созылмалы жүрек жетіспеушілігі.
Жүктіліктің 33-34 аптасы. Лимфостаз. 

Жүктіліктің 33-34 аптасы. Нефротикалық ісіну. 
65 
Жүкті əйел И., 27 жаста, жүктіліктің 33-34 аптасында. Шағымдары: аяғының табаны мен 
балдыр аймағының ісінуі. Бірінші жүктілік. Созылмалы пиелонефрит диагнозымен нефрологтың 
Д есебінде тұр. Салмақ қосу 14 кг құрады, соңғы аптады - 1,0 кг. Жалпы жағдайы 
қанағаттандырылған. Тері жабындыларымен көзге көрінетін шырышты қабықшалары реңі 
əдеттегідей. Пульс минутына 64 соққы, толығу мен кернеу қанағат жағдайда. АҚ 120/80 жəне 
115/80 мм.с.б. Жатыр тонусы қалыпты жағдайда. Нəресте тігінен орналасқан, басымен жатырға 
қарай жатыр, кіші жамбас кіреберісі қозғалмалы. Нəресте тондары анық, ырғақты, минутына 140 
соққы. Аяқтары ісінген. Несеп сараптамасында: түсі ашық сары, мөлшері 150 мл, мөлдір, салмағы 
1014., ақуыз - жоқ, глюкоза - жоқ, эпителий - 1-2, Лейкоциттер - бірлік, Эритроциттер - жоқ, 
Бактериялар - жоқ. Аталған науқасты жүргізу тактикасын анықтаңыз?
Стационарға жедел түрде госпитализациялау
Күндізгі стационарға Госпитализация 
Амбулаторлы емделу
Динамикалық бақылау
+ 
Емдік-сақтау тəртібі
66 
Жүкті əйел 28 жаста, гестация мерзімі 35 апта. Анамнезден: осы жүктілік - 2ші, 1-ші 
жүктілік қалыпты өткен, тірі баланы босанумен аяқталған. Қарау барысында жүктіліктің 34 
аптасында іштің көлдеңнен-сопақша пішіні анықталған, жатыр түбі төмен орналасқан. Сыртқы 
акушерлік қарау жəне қынаптық зерттеу барысында нəрестенің орналасу бағыты анықталмаған. 
Аускультация кезінде нəрестенің жүрек қағысы кіндік маңында естіледі. Осы сəттегі қарау 
барысында іштің көлдеңнен-сопақша пішіні жəне жатыр түбінің төмен орналасуы сақталған. 
Сыртқы акушерлік қарау жəне қынаптық зерттеу барысында нəрестенің орналасу бағыты 
анықталмаған. Аталғандардың ішінен қайсысын істеу қажет?
37-38 аптасында босану стационарына жолдау
+ 
амбулаторлық кезеңде нəрестені сыртқы айналдыру жасау
Босанғанға дейін аптасына 2 рет бақылау
жедел кесар тілігін жасауға жолдау
Эмбриотомия
67 
Жүкті əйел, 32 де, жүктіліктің 24 аптасы. Шүйде аймағындағы бастың ауру сезіміне, бас 
айналуына шағымданады. Анамнезден: бас ауруы 1,5 апта бойы мазалайды, дəрілік заттарды 
қолданған жоқ. Д есепте тұрған жоқ. Қарау барысында: тері жəне көзге көрінетін шырышты 
қабаттар қалыпты реңді, АҚ екі қолда да 160/100 мм.с.б. басқа жүйелер мен органдар бойынша 
өзгерістер жоқ. Көрсетілген препараттардың ішінен қайсысы таңдау препараты болып табылады:
Метилдопа 
+ 
Метопролол
Каптоприл 
Верапамил 
Небивалол 
68 
Жүкті əйел 35 жаста, гестация мерзімі 5-6 апта. ДМИ (ИМТ)=27 кг/м2. Анамнезден: Б -2, 
Р-1, А-0. 3 жыл бұрын, тірі туылған, ай-күні толық, салмағы 4 кг артық баланы босанған. Қай 
мерзімде гликемияны анықтау қажет?
тіркеуге алған жағдайда жəне 16 аптада 

тіркеуге алған жағдайда жəне 38 аптада 
тіркеуге алған жағдайда жəне 28 аптада 
+ 
тіркеуге алған жағдайда жəне 34 аптада 
тіркеуге алған жағдайда жəне 30 аптада 
69 
Əйел адам, 47 жаста жалпы практика дəрігеріне жүктеме салдарынан пайда болған жүрек 
маңында сипатты анықталмаған шаншыған ауру сезіміне, эпигастр аймағында ауру сезіміне, 
ашушаңдыққа, жылауық сезіміне шағымданды. Анамнезінде: жиі қайталанатын салқын тию 
аурулары. Соңғы уақытта тез шаршап, шаш пен тырнақтың сынғышты байқалады. Объективті: 
құрғақ тері, шырышты қабықшаларының бозаруы. Жүрек ұшында əлсіз систолалық шу. Қан 
анализі: гемоглобин 100 г/л. Гинеколог қарау бойынша: жатыр фибромиомасы 6-7 апта. Науқастың 
жағдайының түсіндіріледі:
Гипотиреозбен. 
Меноррагия нəтижесіндегі анемиямен. 
+ 
Климакспен
Иммунодефицитпен.
Миокардитпен. 
70 
23 жастағы жүкті əйелде 18 аптадан бастап хламидиоз анықталған. Аталған 
препараттардың ішінде қайсысын пероральді тағайындау қажет?
Тетрациклин.
Далацин. 
Метациклин.
Эритромицин. + 
Ампициллин.
71 
Науқас 25 жаста. Өмір анамнезінде - опиоидты есірткілік заттарды бір жылдан бері 
қолданған. Дене температурасының 39°С жоғарылауы, қалшылдау, болмашы физикалық күш 
түскенде болатын ентікпе, тəбетінің болмауы шағымдарымен түскен. Бір айдан бері өзін ауру 
санайды. Қарау кезінде: терісі сарғайған, солғын тартқан, аяқтарында петехиалды бөртпелер. 
Өкпесінде - аздаған шамада ылғалды сырылдар. Жүрек тондары дыбыссыз, үш жармалы клапан 
проекциясында систолалық шу, ЖЖЖ минутына 106 рет, АҚ -120/40 мм сынап бағаны. Бауыры 
қабырға доғасынан 5 см-ге шығып тұр, пальпацияда ауырады. Сирақтарының ісінуі. Қандай ауру 
туралы ойлауға болады? 
Миокардит 
Пневмония 
Жұқпалы эндокардит + 
Бауыр циррозы 
Ревмокардит
72 
Қабылдау бөліміне айқын ентігуге, жүрек қағысына шағымданып науқас түсті. Созылмалы 
жүрек жеткіліксіздігінің ажырату диагностикасында қай зертханалық маркер көмектеседі? 
қан сарысуындағы натрийдің мөлшері 
қан сарысуындағы креатинин мөлшері 
қан сарысуындағы бауыр сынамаларының мөлшері

қан сарысуындағы милық натрийуретикалық пептидтің мөлшері + 
қан сарысуындағы тропонин мөлшері 
73 
Ер адам 52 жаста, Д есепте тұрады, диагнозы: кернеулі стенокардия . Кардиологқа 
стенокардиялық ұстамалардың жиілеуіне, нитраттардың тиімділігінің төмендеуіне, физикалық 
жүктемеге төзімділіктің төмендеуіне шағымданды. Ықтимал диагнозды көрсетіңіз: 
алғаш туындаған стенокардия
үдемелі стенокардия + 
вазоспазмдық стенокардия 
кернеулі стенокардия
Инфаркт миокарда 
74 
52 жастағы емделуші миокард инфарктіне байланысты қалалық ауруханада жатыр, 10 
-тəулікте кеудесі қатты ауырып, ентігу пайда болды. Объективті тексеру кезінде: цианоз, 
аяқтарының веналары варикозды кеңейген. АҚ – 90/60 мм.сын. бағ.ЭКГ-да: ІІ, ІІІ, avF 
өткірұштыжалғамы жəне V1, 2 - ші екі фазалыжалғам; v5,6-шы амплитудасымен s ұлғаюы; 
жүректің электр осінің оңға бұрылуы. Бұл пациентте орын алған ықтимал проблема қандай? 
вазоспазмдық стенокардия 
жіті миокардит 
бронх демікпесі ұстамасы 
миокард инфаркті, өкпенің ісінуімен асқынған 
тромбоэмболия 
+ 
75 
68 жастағы əйел АҚҚ жоғарлауына байланыста емханаға кардиологқа келді. ЭКГ: Q = R 
тісшесінің 1/3 , ұзақтығы 0,03 жоғары III, AVFтіркемелерінде, ST изолинияда, Т тісшесі оң . ЭКГ-
ға ЕҢ тəн қорытынды:
артқы қабырғадағы ишемия
алдыңғы-бүйірлік қабырғадағы тыртықтық өзгерістер 
алдыңғы-диафрагмальды қабырғадағы инфаркт, жедел сатысы 
артқы-диафрагмальды қабырғадағы тыртықтық өзгерістер + 
артқы қабырғаның трансмуральды инфаркты 
76 
45 жастағы ер адам жедел пайда болған тыныс алуының қиынға түскеніне шағымданып 
клиникаға түседі. Анамнезінен: 3 жыл бойы өкпе эмфиземасына байланысты пульмонологқа 
қаралады. Түнгі 2 -ге дейін өзін жақсы сезінген, айқын ентігуден оянды, кейін қызғылт қақырықты 
жөтел пайда болды. Объективті тексеру кезінде: ТҚЖ - минутына 30, АҚ-180/100 мм. с.б. Пульс 
минутына 100. Дененің температурасы - 37,5 С. Өкпеде екі жағынан да жауырынның деңгейіне 
дейін ылғалды сырылдар. Жүрек тондары тұйықталған, ұшарбасында ат шабысты ырғақ. ЭКГ-
тахикардияда, ЖЖЖ 100 мин. Рентген-зерттеу мəліметтері бойынша: жүректің ұлғаюы жəне 
альвеолалық суреттің екіжақты күшеюі. Ең ықтимал диагнозды таңдаңыз
өкпе артериясының тромбоэмболиясы 
өкпенің жіті кардиогенді ісінуі 
+ 
гипертониялық криз
ересектердің респираторлық дистресс-синдромы 
екіжақты пневмония

77 
Ер адам К., 30жаста, келесі симптомдар анықталды: тұрақты жоғары артериальдік 
гипертензия, шүйде аймағындағы таңғы бас ауруы, жүрек қағуы, көздің көруінің нашарлауы- көз 
түбі ангиоретинопатиясының IV дəрежесі, эпигастрии аймағында систолалық шудың естілуі. 
Қандай диагноз ЕҢ ықтимал?
аорта коарктациясы
аорта аневризмасы 
құрсақ аортасының атеросклерозы + 
созылмалы гломерулонефрит
түйінді полиартериит
78 
Ер адам 49 жаста. Бір жыл бұрын тұтас гастрэктомия операциясы жасалған. Операциядан 
кейін азапты қыжылдау науқастың мазасын алады. Осы көрініске қандай препарат көмектесе 
алады?
омепразол 
рамепразол 
мизопростол
итоприд 
+ 
ранитидин 
79 
Əйел 42 жаста. Шағымдары: кіндік айналасы аймағында толғақтəрізді ауырсыну, ботқа 
тəрізді үлкен дəреті өте көп, шырыш араласқан, тəулігіне 7-8 рет, оң қабьрға астының ауырлығы, 
аяқтарында ауық-ауық бөртпелер шығады, терісі қышиды (əсіресе түнде), əлсіздік, есте сақтауы 
нашарлаған, ұйқысы нашарлаған, түнгі қорқыныштар, тəбеті нашарлаған. Түйінді эритема. Іші 
жұмсақ, пальпацияда кіндік айналасы аймағы ауырсынады, оң қабырға асты аймағы біршама 
ауырсынады. Курлов бойынша бауыры 12-10-9см. Беткейі аздап бұдырлы, шеттері тегіс емес. 
Қандай тексеру диагнозды нақтылауға мүмкіндік береді? 
Құрсақ қуысының жалпы шолу рентгенографиясы
Құрсақ қуысы ағзаларына КТ
Колоноскопия биопсиямен бірге 
+ 
Ректороманоскопия
Ирригоскопия
80 
46 жастағы ер адамда жаралы-некротикалық стоматиттің, саңырауқұлақты этиологиялы 
эзофагиттің жиі өршуі, тəбеттің төмендеуі, жарты жылда 7 кг-ға арықтауы анықталады. Қарау 
кезінде астенизация, жақасты, мойын лимфа түйіндерінің 1-1,5 см дейін ұлғаюы назар аудартады, 
лимфа түйіндері эластикалық, ауырсынусыз, қоршаған тіндермен жабыспаған. Тілі ылғалды, ақ 
өңезбен жабылған. Іші жұмсақ, ауырсынусыз. Бауыры қабырға доғасынан +2 см шығып тұрады, 
эластикалық, ауырсынусыз. Үлкен дəреті ботқа тəрізді, тəулігіне 1-2 рет, патологиялық қоспасыз. 
Қанның жалпы анализі: гемоглобин 112 г/л, эритроциттер 3,8х1012/л, лейкоциттер - 3,7х109/л, э - 
2%, п - 4%, с/я - 54%, м - 6%, л - 34%. ЭТЖ - 26 мм/сағ. Қанның биохимиялық анализі өзгеріссіз. 
Диагнозды нақтылау үшін келесі қадам қандай болуы қажет? 
гепатодуоденальды аймақтың УДЗ 
ЭГДС
копроскопия
колоноскопия

АИВ - на анализ 
+ 
81 
46 жастағы ер адам шөлдей беретіндігін, кіші дəретке жиі баратындығын, əлсірейтіндігін, 
жүдеп кеткендігін айтып шағымданады. 3 жыл бұрын медициналық тексеру кезінде қанынан қант 
анықталды – 7,5 ммоль/л. 500 мг метформин жəне диета тағайындалды. Бойы 176 см, салмағы 72 
кг. Гликемииялық профилі: ашқарында – 12,4 ммоль/л, күні бойы 18 ммоль/л. Диабет 
компенсациясын диагностикалау үшін ақпаратты қайсысын анықтау ең көп ақпарат береді? 
шумақшалық фильтрация жылдамдығын 
гликогемоглобинді 
+ 
липид спектрін 
несептегі глюкозаны
С-пептидті 
82 
27 жастағы əйел шөл қысатындығын, диурезі жиілегендігін, салмақ тастағанын айтып 
шағымданады. Бұрын гриппен ауырғаннан кейін ауырып қалған. Гликемия деңгейі 22,3 ммоль/л. 
Кетонурия+++. Төмендегі диагноздардың қайсысы ең ықтимал болады? 
бүйрек глюкозуриясы
1-типті қантты диабет
2-типті қантты диабет
стресстік гипергликемия 
қантты диабеттің басқа спецификалы типтері (инфекциялар) 
+ 
83 
Д.есімді, 22 жастағы науқас І дəрежелі семіздікпен ауырады (ДМИ – 33 кг/м2), қантты 
диабет бойынша тұқым қуалайды (əкесі). Ата-анасы толық. Шөл қысатындығын жəне полиурия 
пайда болғандығын айтып шағымданады. Тексергенде ашқарындағы гликемия 7,2 ммоль/л, тамақ 
ішкеннен 2 сағаттан кейін 11,5 ммоль/л құрайды. Науқасты емдеудің ең орынды тəсілі?
оральдық глюкозотолеранттық тестіні тағайыедау
1 айдан кейін көмірсу алмасуынын бақылау зертеу
2-типті қантты диабетті диагностикалау, гликлазид тағайындау 
2-типті қантты диабетті диагностикалау, метформин тағайындау 
+ 
1200 ккал/тəу құрайтын №9 диеталық үстелді тағайындау жəне 1айдан кейін бақылау 
84 
1 айлық қыз бала педиатрмен эндокринологқа жіберілді. Бала 1-ші жүктіліктен, 41 аптада 
4100 г салмақпен, 54 см бойымен туылды, физиологиялық босану. Туылғаннан бастап емізулі. 
Соңғы кезде емуі солғын, кеудеде тез ұйықтап қалады, қыз бала тыныш, жақсы жəне көп 
ұйықтайды. Объективті: дене салмағы - 4800 г, бойы - 57 см. Қарау кезінде мазасыз, дауыс тембрі 
төмен. Тері жабындары таза, иктериялық реңкі бар, құрғақ. Бетінің домбыққандығы, жалпақ ершік 
тəрізді кеңсірік, көздерінің гипертелоризмі, құлақ қалқандарының төмен орналасуы анықталады. 
Жүрек тондары бəсеңдеген, ЖСЖ минутына 100 соққы. Ішінің көлемі ұлғайған, кіндік жарығы, 
бұлшықет гипотониясы анықталады. Үлкен дəреті тəулігіне 1 рет, ботқа тəрізді. Сыртқы жыныс 
ағзалары əйел жынысы түрінде қалыптасқан. Алдын ала диагноз қойыңыз:
туа біткен гипотиреоз + 
паратрофия 
Даун ауруы 
аутиоммунды тиреоидит 

жүре пайда болған гипотиреоз 
85 
50 жастағы ер адам толып кеткендігін, əлсіздік пайда болғандығын айтып шағымданады. 
Тексергенде: ДМИ 32 кг/м2. Зерттеу жұргізгенде:гликемия 10 ммоль/л, гликогемоглобин 8,4%. 
Патогенездік терапия ең ықтимал мақсаты?
ішекте глюкозаны сіңірудің нашарлауы 
эксогендік инсулин əсерін потенциялау 
инсулин рецепторлары сезімталдығының азаюы 
Лангерганс аралшықтарының бета-жасушаларының функциясын стимуляциялау
перифериялық тіндердің инсулинге сезімталдығының артуы 
+ 
86 
Геморрагиялық чиндромы бар науқасқа коагулограмма тағайындалды. Қан ұю 
механизмінің сыртқы белсенділігін бағалайтын көрсеткішті көрсетіңіз: 
D димерлер 
+ 
АЧТВ
фибриноген
тромбиндік уақыт 
протромбиндік уақыт
87 
Науқас 35 жаста, бас айналуына, əлсіздікке, ентігуге, жүктеме кезінде жүрек қағысына, 
тырнақтарының сынғыштығына шағымданады. Етеккірі 15 жастан бастап, 3-4 күн, ырғақты. 
Соңғы 6 айда етеккір циклінің бұзылуы (айына 2 рет), мол, ұйындылармен,6 күнге дейін. Жүктілік 
-7, босану-5. Терісі бозарғна, ісінулер жоқ. ЖЖЖ 82 соққы/мин, АҚ 11/70 мм.с.б.б.. Қанда
гемоглобин 65 г/л, ТК 0,66, тромбоциттер- 350х109/л, лейк-10,1х109/л, сегм-61%, эоз-2%, баз-0%, 
мон-5%, лимф-32%, ЭТЖ 22 мм/с. Темір алмасу көрсеткіштерін тексеруге жіберілген. Осы 
жағдайда күтілетін нəтижелердің таңдаңыз:
ферритин төмендеген, НТЖ жоғарлаған 
ферритин қалыпты, НТЖ төмендеген
ферритин төмендеген, ОЖСС жоғарлаған 
+ 
ферритин жоғарлаған, НТЖ жоғарлаған 
ферритин жоғарлаған, ОЖСС төмендеген 
88 
Пациент 30 жаста, күдік: теміржетіспеушілік қаназдығы/анемиясы. Теміржетіспеушілік 
қаназдығына/анемиясына тəн қанның жалпы талдауы нəтижесін таңдаңыз:
ЦП, МСН қалыпты, MCV үлкейген
ЦП, МСН қалыпты, MCV қалыпты
ЦП, МСН төмен, MCV үлкейген 
ЦП, МСН төмен, MCV үлкейген 
ЦП, МСН төмен, MCV төмен + 
89 
56 жасар ер адам ауыр дəрежелі ауруханадан тыс пневмониямен стационарлы ем қабылдап 
жатыр. Анамнезінен: ауру алкогоді мастану кезінде суықтап қалғанынан соң дамыды. Жүргізілген 
емнің нəтижесі 2 тəулəктен бастап интоксикациялық белгілердің азаюымен байқала бастады. Бірақ 
емнің 6 тəулігіне науқастың дене температурасы қайта 39,5С градусқа жоғарылады, іріңді 
қақырықтың бөлінуімен жөтел үдее түсті, қақырық мөлшері тəулігіне 100мл-ге дейін жоғарылады, 
қақырықтың жағымсыз иісі пайда болды, кеуде торының ауырсынуы пайда болды. Өкпеде əртүрлі 

колибрлі ылғалды сырылдар. ТАЖ минутын 24 рет, SaO2 88%. Кеуде торының рентгенграммасын 
қайталағанда тура проекцияда бірнеше горизонталді деңгейлері бар үлкен қуыс, қабырғалары 
бұрыс, сыртқы жиектері біркелкі емес қалыңдаған, ішкі жиегі толқынды. Диагноз қойыңыз? 
Экссудативті плеврит
Өкпе гангренасы 
Абсцесс легкого 
+ 
Бронхоэктаздық ауру
Плевра эмпиемасы 
90 
42 жасар ер адам стационардың пульмонология бөлімшесіне оң жақ кеуде торындағы 
ауырлыққа, дема алудың қиындығымен ентігуге, құрғақ жөтел, дене температурасының 38,5С 
градусқа жоғарылауына шағымданып түсті. 10 күннен аса ауырады, ауруын суықтанумен 
байланыстырады. Оң жақты төменгі бөлікті пневмония бойынша амбулаторлы ем қабылдаған, 
жөтелдің азаюымен температураның төмендеуімен əлсіз оң динамика байқалған. Бірақ 3 күн 
бұрын ң жақ кеуде торында ауырлық пен ентігудің күшеюі пайда болды. Объективті: тыныс алу 
актінде кеуде торының оң жақ бөлігі қалысады, қабырға аралықтары тегістелген, оң жақ жауырын 
бұрышы астында дауыс дірілі əлсіреген, бронхофония, перкуторлы тұйық дыбыс, везикулярты 
тыныстың əлсіреуі. Кеуде торының шолу рентгенграммасында оң жақ өкпенің төменгі бөлігінің 
гомогенді қараюы. Диагноз қойыңыз:
Оң жақты плевра эмпиемасы
Оң жақты құрғақ плеврит 
Оң жақты экссудативті плеврит 
+ 
Оң жақ өкпенің ателектазы
Оң жақ өкпенің абсцессі 
91 
Науқас К. 42 жаста, 20 жыл бойы тəулігіне 1 қорап шылым шегеді. Көп мөлшерде "толған 
ауыз" іріңді қақырықтың бөлінуімен, кейде қақырықта қан жолақтары болуымен жөтелге 
шағымданады. Анамнезінен: балалық шақта жиі бронхиттер, соңғы 2 жыл ішінде үш рет 
ауруханадан тыс оң жақ өкпе пневмониясы бойынша емделген. Аускультация кезінде жауырын 
аралықта ұсақ көпіршікті ылғалды сырылдар естіледі. Диагнозды верификациялау үшін науқасқа 
қандай зеттеу əдісін жүргізу керек?
Бронхоскопия
Спирография
Компьютерлік томография 
+ 
Сцинтиграфия
Ангиография
92 
Анамнезінде қант диабеті бар, 1 апта бұрын стационарда ауыр пневнония бойынша 2 курс 
комбинирленген антибактериалді ем қабылдауды аяқтаған науқаста ауыз қуысында ақ жабынның 
пайда болуы, субфебрилді дене температурасы, науқасытың кеуде торының КТ-да "қар үлпектері" 
күйіндегі өкпенің екі жақты инфильтративті зақымдалуы қандай аурудың дамуы тұралы 
болжайды. 
Өкпе эхинококкозы
Өкпе кандидомикозы + 
Өкпе актиномикозы

Өкпе аспергилезі 
Өкпе туберкулезі 
93 
Ер адам 57 жаста, анамнезінде ИБС. Тұрақты стенокардия. Антигипертензивті терапия 
алады. SCORE шкаласы бойынша 10 жылдық риск ≥10%. ҚР ДСМ 03.10.2019 ж. "артериялық 
гипертензия" хаттамасына сəйкес САҚ (УД - IA) қай деңгейге дейін төмендету қажет? 
Төзімділігі жақсы болса САҚ ≤140 мм.с.б.б мақсатты деңгейіне дейін түсіру қажет, бірақ
<120 мм.с.б.б-дан төмен емес
Төзімділігі жақсы болса САҚ ≤135 мм.с.б.б мақсатты деңгейіне дейін түсіру қажет, бірақ
<120 мм.с.б.б-дан төмен емес
Төзімділігі жақсы болса САҚ ≤120 мм.с.б.б мақсатты деңгейіне дейін түсіру қажет, бірақ
<120 мм.с.б.б-дан төмен емес
Төзімділігі жақсы болса САҚ ≤130 мм.с.б.б мақсатты деңгейіне дейін түсіру қажет, бірақ
<120 мм.с.б.б-дан төмен емес + 
Төзімділігі жақсы болса САҚ ≤125 мм.с.б.б мақсатты деңгейіне дейін түсіру қажет, бірақ
<120 мм.с.б.б-дан төмен емес
94 
Ер адам 62 жаста, анамнезінде инсульт, қант диабеті бар. SCORE шкаласы бойынша 10 
жылдық риск - ≥10%. Антигипертензивті терапияны қабылдайды. Ауруды басқару бағдарламасына 
қатысады. «Медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсету ережелері мен алғашқы 
медициналық-санитарлық көмек ұйымдарына қосылу ережелеріне» сəйкес (2015 жылғы 28 
сəуірдегі № 281 бұйрық) сəйкес осы науқасқа БМСК дəрігерлік тексеруден өту жиілігі қандай?
3 айда 1 рет 
+ 
1 айда 1 рет 
2 айда 1 рет 
6 айда 1 рет 
12 айда 1 рет
95 
53 жастағы əйел, анамнезінде асқазан жарасы. Артериялық гипертензия бойынша 
антигипертензивті ем қабылдайды. Ауруларды басқару бағдарламасына қатысады. 10 жылдық 
SCORE көрсеткіші - ≥1-ден <5% дейін.«Медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсету 
ережелері мен алғашқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарына қосылу ережелеріне» сəйкес 
(2015 жылғы 28 сəуірдегі № 281 бұйрық) сəйкес осы науқасқа БМСК дəрігерлік тексеруден өту 
жиілігі қандай? 
3 айда 1 рет 
1 айда 1 рет 
2 айда 1 рет 
6 айда 1 рет 
+ 
12 айда 1 рет
96 
57 жасар ер адам артериялық гипертензиямен ауырады. Антигипертензивті терапияны 
қабылдайлы. Дəрігер қарауында алкоголь қабылдау бойынша сұрақ қойды. Ерлер үшін алкоголь 
қабылдау бойынша ұсынылатын шектеуді көрсетіңіз (УД – IA): 
16 Б*/аптасынан кем
14 Б*/аптасынан кем + 
18 Б*/аптасынан кем

20 Б*/аптасынан кем
22 Б*/аптасынан кем
97 
Ер адам 22 жаста, профтексерісте қан қысымы екі қолында 145/80 мм с.б.б. Барлық өмірлік 
көрсеткіштер қалыпты. Қандай тактика ең тиімді?
салауатты өмір салтын ұстану + 
1 саты (бастапқы терапия) - Қос комбинация
2 саты-үштік комбинация 
3 саты — үштік комбинация + спиронолактон немесе басқа препарат 
монотерапия
98 
21 жасар студент 2 күн бойы жалғасқан эпигастрий аймағындағы ауырсыну жəне құсу 
бойынша жүгінді. Анамнезінде: атопиялық дерматит жəне Хашимото тиреоидиті, левотироксин 
қабылдайды. Ешқандай екпелер қабалдамаған. Демалыс күндері 1-2 сыра ішеді жəне кейде 
марихуана шегеді. Дене температурасы 36,3С, пульс 95соқ/мин, ТАЖ 16 рет/мин, АҚ 130/80 мм 
сын.б.б. Іші үрленген, пальпацияда эпигастрия аймағы ауырсынады, Hb – 152 г/л. Науқас 
жағдайын бағалауда қай кезекті қадам анағұрлым орынды?
Тер бөлінуге тест жүргізу 
Шошқа тұмауы IgM-ге сарысулық титрді өлшеу 
Эзофагогастродуоденоскопияны орындау 
+ 
Науқастың бойлық қалпында іш қуысының рентгенін жүргізу 
Қан сарысуындағы липидтер деңгейін анықтау 
99 
2 жастағы қант диабеті бар 79 жастағы ер адам. Валсартан 80 мг + гидрохлоротиазид 12,5 
мг қабылдайды. ҚР ДСМ 03.10.2019 ж. "артериялық гипертензия" хаттамасына сəйкес 
антигипертензивті емді жақсы жаққан жағдайда САҚ (УД - IA) деңгейін қай нысаналы деңгейге 
дейін төмендету ұсынылады?
110-119 мм с.б.б. 
120-129 мм с.б.б. 
130-139 мм с.б.б. 
+ 
140-149 мм с.б.б. 
150-159 мм с.б.б. 
100 
Бұрын сау 28 жастағы ер адам 2 күн бойы бас айналу мен жүрек соғуына шағымданып 
келген. Симптомдар басталғанға дейін ол көп алкоголь ішкен кешке қатысқан. ЭКГ-да тар QRS 
кешендерімен жəне Р-толқындарсыз тұрақты емес ырғақ. ЕҢ ықтимал диагноз қандай?
Синус түйінінің əлсіздік синдромы
Қарыншалық фибрилляция
Гипертрофиялық обструктивті кардиомиопатия 
Созылған кардиомиопатия 
Жыпылықтаушы аритмия 
+ 
101 
42 жастағы əйел қабылдауда. Оған 2 ай бұрын астма диагнозы қойылған. Ол 
сальбутамолды қабылдайды жəне беклометазон қабылдайды, бірақ оны түнде төсекте жатқанда
жөтел мазалайды. Соңғы 2 апта ішінде оны кеудедегі ауырсыыну сезімі мазалап жүр. Бойы - 158 

см, салмағы - 75 кг, ДСИ - 30 кг/м2. Оның дауысы қарлыққан жəне тексеру кезінде тамағын көп 
шаяды. Өкпесі таза. ФДК1 толығынан 78%. Ауруды емдеудің келесі қадамы қандай? 
Эхокардиограмма тағайындау
Сальметерол ингалятор қосу
Преднизолонды қосу
IgE Тексеру 
Протонды помпа тежегішін қосу 
+ 
102 
67 жастағы науқас төс артындағы қысып ауыру сезіміне шағымданып кеңесіне келді. 2 жыл 
бойы ЖИА-мен ауырады. Соңғы аптада ауыру сезімінің жиіленуінен, қарқындылығының 
ұлғаюынан науқастың жағдайы нашарлаған. ЭКГ тағайындалды. Электрокардиограммада не ЕҢ 
анықталуы мүмкін?
ST сегментінің ишемиялық ығысуы + 
Жүректің сол бөлігінің жүктемесі 
Сол қарыншаның гипертрофиясы 
Т тісшесінің инверсиясы 
Тахикардия 
103 
52 жастағы ер адам бір баспалдаққа көтерілгенде жəне 150-200 м жүргеннен кейін пайда 
болып, сол қолға иррадияцияланатын жəне нитроглицерин қабылдағанда басылатын төс 
артындағы күйдіріп ауру сезіміне шағымданады. Объективті: Аускультациясында жүрек тондары 
бəсеңдеген , ритмі бірен саран экстрасистоламен үзіледі. ЭКГ де : сол қарынша гипертрофиясы . 
Стандартты терапия тағайындалғаннан соң бір айдан кейін стенокардия ұстамасы толық жойылды. 
Физикалық жүктемеге толеренттылықтың өзгерісін анықтау үшін қандай зерттеу əдісін қолданған 
ЕҢ дұрыс ? 
Сцинтиграфия
Рентгенография 
Стресс - эхокардиография 
+ 
Коронарография 
Электрокардиография
104 
64 жастағы науқас , бір ай бұрын трансмуральді миокард инфарктін өткерген. Дəрі 
дəрмектік ем қабылдап жатыр (бета-блокаторлар, аспирин, АПФ ингибиторлары, нитраттар, 
статиндер). Осы фонда бір айдан кейін стенокардия ұстамалары қайта пайда болды, науқас 
нитраттардың мөлшерін көтерді (кардикет 60 мг/тəу), бірақ əсері қысқа уақытқа жəне əлсіз болды. 
Осы науқасты жүргізудің ЕҢ дұрыс тактикасы: 
антиангинальді терапияны күшейту , кальцый антоганисттерін қосу. 
уақытша нитраттарды аластату (толеранттылықтың даму қаупі) 
антиоксидантты əсерімен дəрілерді емге қосу 
реваскуляризация тəсілін шешу үшін коронарографияға жіберу 
+ 
консервативті емдеу курсын қабылдау үшін госпитализациялау 
105 
Ұзақ уақыт артериальді гипертензия, қант диабетімен ауыратын, бір жыл бұрын жайылған 
трансмуральді миокард инфарктысын өткерген 72 жастағы əйел кеуде артындағы басып ауыру 
сезіміне, ентігуге шағымданып келді. Қарағанда өкпесінде іркілісті сырылдар. Дəлелді 

медицинаның қағидаларына сай көрсетілген дəрілердің қайсысын науқастың емдеу жоспарына 
қосқан ЕҢ тиімді? 
Доксасозин 
Анаприлин 
Нифедипин 
Корглюкон 
Карведилол 
+ 
106 
Бұрын инфаркт миокардын өткерген 60 жастағы ер адам ентігу жəне түнде болатын 
тұншығу ұстамаларына шағымданып ауруханаға жатқызылды. Тəуліктік ЭКГ мониторлауда 
миокардтың ауыру сезімсіз ишемия эпизодтары, қарыншалық пароксизмальды тахикардия 
анықталды. Науқаста ЕҢ жиі дамитын асқыну? 
Синкопе 
Қарыншалық фибрилляцияға + 
Жүрекшелердің фибрилляцияға 
Жүрекшелер дірілі 
Жүрекшелік тахикардия 
107 
Əйел 74 жаста, бір сағаттан астам уақытқа созылатын, изокет-спрейге басылмайтын төс 
артындағы ауру сезіміне, жүректің қағуына жəне жүрек соғуының жиілеуіне, ентігуге 
шағымданады ЭКГ: жүрекшелік , ҚСЖ 140 рет мин. STV2-V4 депрессиясы. Пароксизмальды 
аритмияны жоюға аталған препараттардың қайсысын тағайындаған ЕҢ тиімді? 
Пропранолол
Дигоксин 
Лидокаин 
Амиодарон 
+ 
Верапамил 
108 
Созылмалы ревматикалық жүрек ауруымен ауыратын 43жастағы ер адам тыныштық 
кезіндегі айқын ентігуге, жүрек қағуына, əлсіздікке, аяқтарының ісінуіне шағымданады. 
Анамнезінде: 18 жасында ревматикалық жүрек ақауы, сол жақ атриовентрикулярлы тесіктің 
стенозы анықталған. ЭхоКГ- лақтыру фракциясы 38%, ЖСЖ 118 мин, АҚҚ 100/70 мм с.б. Аталған 
препараттардың қайсысын тағайындаған ЕҢ тиімді?
Осмотикалық диуретиктерді
Ілмектік диуретиктерді 
+ 
ҚҚСД (НПВС)
Кальци антагонистын
Стероидтік препараттар 
109 
Ер кісі 34 жаста, физикалық жүктемемен байланыссыз жүрек аймағындағы ауру сезіміне, 
ентігуге, жүректің қағуына, аяқтарындағы ісінуге шағымданады. Анамнезінде ұзақ уақыт бойы
алкогольдік ішімдіктер ішкен. Аптасына 2 - 3 рет 500-700 г ішімдік ішеді. Қарап тексергенде 
жүрек жағынан өзгерістер анықталған. Жүректің шекарасы солға ығысқан, ЭКГ – жүректің 
электрлік өсі қалыпты, РQ - 0,28, кеуделік əкетпелерінде SТ сегменті төмендеген , V4- V6 

əкетпелерінде Т тісшесі екі фазалы. ЭхоКГ: сол миокардтың сол жақ қарыншасының жиырылу 
қасиетінің төмендеуі анықталды. Қандай диагноздың анықталуы ЕҢ мүмкін? 
Миокардит 
Идиопатиялық гипертропиялық кардиомиопатия 
Алкогольды кардиомиопатия + 
Жүректің ишемиялық ауруы
Жүрек ақауы
110 
Науқас Р., 57 жаста, стенокардиға байланысты кардиологтың бақылауында, статиндер, 
аспирин қабылдайды. Зертханалық талдауда келесі көрсеткіштер: холестерин 5,5 ммоль/л, ЛПНП 
2,0 ммоль/л, ЛПВП 1,0 ммоль/л, креатинин 90 ммоль/л, несепнəр 3,0 ммоль/л, зəр қышқылы 410 
мкмоль/л, АЛТ 35 бірл/л, АСТ 36 бірл / л. Емдеу схемасына қандай препаратты қосқан дұрыс: 
амлодипин 
периндоприл
аллопуринол + 
амиодарон 
пропафенон
111 
Əйел 22 жаста. Жүктілік 35-36 апта. Тері қышымасы мазасын алады, АЛТ жəне АСТ 
жоғарылауда - 168 МЕ, 148 МЕ. Билирубин - 11.2 мкмоль/л, СФ - 520 бірлік. УДЗ-де гестация 
мерзімінен 2 апталық ұрықтың құрсақішілік дамуының кешеуілдеуі анықталған. Қандай 
препаратты өз уақытында тағайындау жүктілік асқынуының даму қатерін азайтар еді? 
адеметионин
лактулоза 
менадион 
цитиризин 
урсодезоксихол қышқылы 
+ 
112 
Ер адам 47 жаста. Аптасына 3-4 рет ұйқыға жатқаннан кейін қылғына жөтелу жəне 
ысқырықты қиналып дем алу, төс артының ауырсынуы мен күйдіру сезімі, қышқылды кекіру 
пайда болады. Əдетте ұйқыға дейін 1-1,5 сағат бұрын кешкі асын ішеді. Спирография: ОФВ1 - 
65%, сальбутамолдан кейін - 78%. Емдеу əрекеті қандай?
Сальбутамол и монтелукаст
Омепразол, фенотерол, будесонид 
Ранитидин, итоприд и беродуал 
+ 
Пантопразол, домперидон жəне спирива 
Цитиризин, ипратропиум бромид 
113 
Қабылдауында 23 жастағы пациент, шағымдары: 2 айдан бері мойын лимфа түйіндерінің 
үлкеюі. Температурасы қалыпты, инфекция белгілері жоқ. Алдыңғы жəне артқы лимфа түйіндері 
4 см дейін үлкейген, ауырмайды, тығыз консистенция. Қанның жалпы талдауы өзгеріссіз. 
Диагностикалық тексерудің келесі қадамын таңдаңыз: 
Көкірек органдарын рентгенге түсіру
ішкі құрылыс органдарын УДЗ 

лимфа түйіндерінің биопсиясы 
+ 
қанның иммунофенотиптенуі
инфекцияға ИФА 
114 
Науқас 65 жаста, сол аяқтың терең веналарының тромбозымен, варфаринмен ұзақ уақыт ем 
ұсынылған. Варфарин мөлшерін коррекциялау үшін коагулограмма көрсеткішін көрсетіңіз: 
МНО + 
ПТИ
АПТВ
D-димер 
РФМК
115 
32 жасар ер адам пульмонология бөлімшесіне қалтырау мен (дене температурасы 38,6 С 
градус), көп мөлшердегі ірінді қақырықпен (тəулігіне 2/3 стақанға дейін) кейде қан жолақтарымен 
жөтелге, физикалық жүктемеде ентігу, айқын шаршағыштыққа шағымданып стационардың 
пульмонология бөлімшесіне түсті. Балалық шақта жиі бронхиттер. Кеуде торының КТ-да көлденең 
кесінділерде "жүзік" симптомы, бойлық кесінділерді "трамвай жолы" симптомы. Бронхоскопия 
жургізгенде іріңмен қоршалған бронх саңылауында опалесценттік ауа көпіршіктер. Қақырықтың 
жалпы анализінде: түсі сары, іріңді, лейкоциттер көп мөлшерде. Сіздің диагнозыңыз? 
Бронхоэктаз ауруы 
+ 
Өкпе ісігі 
Өкпенің созылмалы абсцессі
Өкпенің поликистозы
Созылмалы бронхит
116 
63 жастағы науқас жалпы əлсіздік, тез шаршағыштық, бас айналуға шағымданды. 
Анамнезінен жиі естен тану, объективті: есі анық, бозарған, АҚ 100/70 мм с.б. Жүрек соғу жиілігі 
45 мин. ЭКГ келесі суретте көрсетілген (суретті қараңыз). Төменде көрсетілген препараттардың 
қайсысы науқасты госпитализацияға дейінгі кезеңде жүргізуде басымдыққа ие? 
лидокаин 
верапамил 
дигоксин 
атропин 
+ 
новокаинамид
117 
63 жастағы науқас жабық бұрышты глаукома жəне 2 дəрежелі гипертензиямен ауырады. 
Осы науқасқа қандай кластағы препараттар қарсы көрсетілімді? 
Нитраттар 
+ 
В-блокаторлар
АПФ ингибиторлары
Диуретиктер
α-адреноблокаторлар

118 
18 жастағы жасөспірім бала тамақ ішкеннен кейін 1-1,5 сағаттан соң қыжылға, қышқыл 
кекіруге, іш қатуға, тамақ ішкеннен кейін эпигастриалды аймағындағы жайсыздыққа 
шағымданады, симптомдары біраз уақытқа басылады. Объективті: іші жұмсақ, эпигастрий 
аймағында сезімтал. Қан анализі: эритроциттер 4,3х1012/л, гемоглобин 145 г/л, лейкоциттер 
5,2х109/л, таяқшаядорлі 10%, сегменттелген 62%, лимфоциттер 23%, моноциттер 5%, ЭТЖ 8 мм/
сағ. Клиникалық хаттамаға сəйкес емдеуде төменде көрсетілген қай препарат ЕҢ тиімді болуы 
мүмкін? 
лоратидин 
омепразол 
+ 
панзинорм 
ренни
хилак форте
119 
Науқас М., 63 жаста, 3 жыл бұрын болған инфекциялық миокардиттен кейін пайда болған 
есін жоғалтумен ауыр бас айналудың кенет ұстамаларына шағымданады. Соңғы кездері 
ұстамасының айына 2-3 ретке дейін күшеюін байқаған. АҚ 110/70 мм с.б.б., пульс 57 соқ/мин 1 
мин. ЭКГ-дағы суретті қараңыз. Бұл науқасқа қандай ем тиімді? 
Кальций антагонистерін үздіксіз қабылдау
Бета-блокаторларды үздіксіз қабылдау 
М-антихолинергиктерді үнемі қабылдау 
Установление искусственного водителя ритма 
+ 
Коронарлық артерия шунттауын жүргізу 
120 
45 жастағы науқаста ксифоидты процестің локализациясымен, кеуде қуысы мен қолдың 
сол жартысына сəулеленумен жану сипатындағы кеудедегі ауырсыну байқалды. Сұрастыру кезінде 
науқас ауырсыну жағдайы жатубарысында пайда болады жəне тік күйге ауысқан кезде жоғалады 
немесе əлсірейді. Қандай патология туралы ойлану керек?
жедел коронарлық синдром
перикардиттің ауырсыну синдромы
диафрагманың өңеш саңылауының грыжасы + 
плевритпен ауырсыну синдромы 
қабырға аралық невралгияның ауырсыну синдромы
121 
Науқас Е., 70 жаста, жүрек қызметінің бұзылысына, жүрек соғуына, тез шаршағыштыққа, 
шамалы күш түскенде ентігуге, ісінуге, оң жақ қабырға астындағы ауырлық сезіміне 
шағымданады. Объективті: ортопноэ, акроцианоз. Мойын тамырлары ісінген. Жүрек импульсі 
кеңейген. Жүрек тондары тұйықталған, аритмиялық, ЖСЖ минутына 100. Өкпесінде везикулярлы 
тыныс əлсіреген, төменгі бөліктерде екі жақтан естілмейтін ылғалды сырылдар байқалады. 
Бауыры ұлғайған, тығыз, орташа ауырсынады, беті тегіс, шеті сүйір. ЭКГ-да: тістердің төмен 
кернеуі, жүрекшелердің фибрилляциясы, сол жақ қарыншаның гипертрофиясы, реполяризация 
бұзылыстары. NYHA (Нью-Йорк жүрек қауымдастығы) бойынша ХНК классификациясының 
сатысын көрсетіңіз.
ФКI 
ФК II
ФК III + 

ФК IV
ФК 0
122 
60 жастағы науқаста кенеттен жүрек соғысы минутына 160-қа дейін соғып, оны дəрігер 
каротидты синусқа массаж жасау арқылы тоқтатты. Бұл қандай жүрек ырғағының бұзылуына 
байланысты болды (суретті қараңыз):
синусты тахикардия
жүрекшелердің пароксизмальды фибрилляциясы 
жүрекшелердің пароксизмальды тербелісі 
ароксизмальды қарынша үсті тахикардия 
+ 
пароксизмальды қарыншалық тахикардия 
123 
Науқас 62 жаста, түнгі кеуде қуысының қысатын сипаттағы ауырсынуына, жыл бойы айына 
1-2 рет сол жақ жауырын астына созылыңқы ауырсынуға шағымданды. Нитроглицерин 
қабылдағаннан кейін жарты сағат ішінде басылатындығын айтты. Соғу кезінде Холтер 
бақылауымен V2-V5 сымдарындағы ST 8 мм-ге көтеріледі. Келесі күні оқшауланған жерде ST. 
Науқаста қандай патология бар? 
тұрақты стенокардия ФК IV
миокард инфарктісі
ишемиялық миокард дистрофиясы
стенокардия нұсқасы + 
прогрессивті стенокардия 
124 
60 жастағы науқас кеудедегі күйдіру сезіміне, арқаға, иық аралық аймағына сəулеленуге, 
тамақтың регургитациясына, физикалық жүктемеде күшейетініне шағымданады. Анамнезінен: 
өзін 6 жылдан бері аурумын деп есептейді. Бұл шиеленісу физикалық белсенділікке байланысты. 
Объективті: терісі қалыпты түсті, тері асты май қабаты шамадан тыс дамыған. Жүрек тондары 
тұйық, ырғақты. АҚ 130/90, пульс 68 рет. мин. Іші орташа ісінген, ауырсынусыз. Верификация 
үшін науқасқа қандай зерттеулер қажет? 
ЭхоКГ, ЭКГ, велоэргометрия
ФГДС, РН –метрия, ЭхоКГ
Холтер-мониторирование ЭКГ 
ФГДС, ЭКГ, велоэргометрия + 
ЭКГ, велоэргометрия, РН –метрия 
125 
Науқас К., 55 жаста, 10 жылдан астам созылмалы обструктивті бронхитпен Д есепте 
тұрады, соңғы 3 жылда АҚ 170/90 мм сын.бағ. дейін көтерілуі тіркелген. Осы науқаста 
артериялық қысымды түзету үшін қандай топтағы препараттары қарсы көрсетілімді? 
диуретиктер
АПФ ингибиторлары
нитраттар 
кальций антагонистері 
β-адреноблокаторлары 
+ 

126 
Əйел, 47 жаста. Шағымдары қан жолақтары бар жөтелге, ентігуге, кеуденің оң жақ 
жартысындағы ауру сезіміне, температурасы 39С дейін. Объективті: тыныс алу жиілігі минутына 
30. Оң жақта перкуторлы дыбыс VIII қабырғадан X қабырғаға дейін иық сызығы бойымен 
қысқарған, күңгірттікке айналады, əлсіреген тыныс фонында құрғақ жəне ылғалды сырылдар, сол 
жақта қолтық асты лимфа түйіндері ұлғайған. Рентгенограммада оң жақ өкпенің VIII жəне IX 
сегменттерінде контуры анық, диаметрі 4х3 см инфильтративті көлеңке байқалады, синус 
сұйықтыққа толған. Алдын ала диагноз? 
Өкпе туберкулезі 
Өкпе абсцессі + 
Өкпенің саркоидозы
Өкпе ісігі 
Фиброзды альвеолит
127 
25 жасар əйел бастың шаншып ауруына, жүрек қағуына, қатты тершеңдікке, АҚ 200/110 
мм сын.бағ. дейін қысқа мерзімді көтерілуіне, жиі зəр шығаруға шағымданады. Бір күн бұрын 
көлденең күйден тік күйге ауысқан кезде кенет есін жоғалтқан. Объективті: тамақтануы 
жоғарылаған, қысым 145/95 мм с.б.б. екі қолында пульс 90 минутына, жүрек тондары тұйық, 
ырғақты. УДЗ-де: бүйрек үсті бездерінің гиперплазиясы. Қандай препаратты тағайындаған тиімді? 
Лозартан 
Верапамил 
пириндоприл
атенолол 
+ 
дилтиазем 
128 
Науқас Л., 32 жаста, физикалық жүктеме кезіндегі ентігуге, жүрек аймағындағы, бұғана 
аралық аймағындағы ауру сезіміне мазалайды.Сұрастыру барысында ревматизммен ауырады. 
Объективті: акроцианоз, жүрек шекаралары жоғары жəне оңға ығысқан, 1 тон жоғарылаған, 
ұшында диастолалық шу, бөдене ритмі, жүрекшелер фибрилляциясы. R-графиясы: контрастты 
өңеш шағын радиус доғасында ауытқиды. ЭКГ: Р – митральді, оң жақ қарынша гипертрофиясы. 
Қандай диагноз қояр едіңіз?
митральды қақпақшаның жеткіліксіздігі 
аорталық қақпақшаның жеткіліксіздігі 
митральды қақпақшаның пролапсы
сол жақ атриовентрикулярлық тесіктің стенозы 
+ 
аорта стенозы
129 
16 жастағы бала артық салмаққа (88 кг), қайталанатын фурункулезге, жіті респираторлы 
вирустық инфекцияларға жиі шағымданды. Мамасы жағынан əжесі 2 типті қант диабетімен 
ауырады. Глюкозаға төзімділік сынамасын жүргізген кезде қан плазмасындағы гликемия 
деңгейінің келесі нəтижелері анықталды: аш қарынға – 5,5 ммоль/л, 1 сағаттан кейін – 9,7 ммоль/л, 
2 сағаттан кейін – 7,8 ммоль/л. Зəрде қант немесе ацетон жоқ. Қант диабетін анықтауға бола ма?
Иə, глюкозаға төзімділіктің бұзылуы бар, емдеу; 
Иə, бір сағатта глюкозаның жоғарылауы байқалады, ауруханаға жатқызу;
Жоқ, толеранттылықтың бұзылуы; 2 типті қант диабеті үшін қауіп тобы 
+ 
Жоқ, глюкозаға төзімділік сынағы қалыпты

Иə, семіздік жəне тұқым қуалаушылық диагнозды растайды; 
130 
Науқас 63 жаста тез шаршағыштық, аз ғана физикалық жүктемеде ентігу, кеуде тұсының 
бүріп ауру симптомына шағымданды. 6 минуттық жүру тесті үшін ФК II ХСН сəйкес қандай 
қашықтықты қажет етеді? 
301 – 425 м 
+ 
301 – 445 м 
425 - 500 м
151 – 300 м 
426 – 500 м 
131 
Науқас 48 жаста, 170/100 мм рт.ст.жоғары артериялық қысымға. Тексеру барысында 
бронхиалды астма ауруымен 20 жыл бойы тізімде тұрады, преднизолон қабылдайды. Қарау 
кезінде-беті ай тəрізді, денесінде артық салмақ, бұлшықеттің атрофиясы, остеопороз көрінісі 
байқалады. Төменде көрсетілгендердің қайсысы артериялық қысымның көтерілуіне əсер етеді?
Иценко-Кушинга синдромы + 
Преднизолон емінен кейін зет алмасу процесінің бұзылысы
Гипертензияның тыныс алу жеткіліксіздігіне өтуі 
ГБ фонындағы II типті гипертонический криз
Бронхиалды астманың қабынуы 
132 
ауқас 60 жаста, қол сүйегінің ауруына, буындарының деформациясына, түске дейінге 
ауырсынуға, əлсіздікке шағымданды. Тексеру кезінде: лакунарлы баспадан кейін өзін 15 жыл ауру 
санайды. Бақылау кезінде: буын сүйектері бұзылған, пальпация кезінде аздаған ауырсыну бар. 
Шынтақ сүйегінің қысымы. Бұлшықет күші 3-4 бал. Сүйекті рентгенге түсіргенде ///. Жалпы қан 
анализінде: СОЭ 43 мм/ч, қандағы лейкоцит 9,0 х109 /л, қан сарысуындағы зəр қышқылы 240 
мкмоль/л, СРБ 3 мг/л,антистрептолизин "O" 70 МЕ/л, ревматоидты фактор (РФ) - 90 ЕД/л , АЦЦП 
– до 859 Ед/мл. Мүмкін болатын диагнозды атаңыз?
Ревматоидты артрит + 
Ревматикалық лихорадка 
Остеоартрит
Псориатическалық артрит 
Подагра 
133 
Науқас К., 54 жаста, тамақ ішкеннен кейін 25-30 минуттан соң пайда болатын эпигастрий 
аймағындағы ауру сезіміне, ауамен кекіруге, соңғы айда дене салмағының 3 кг-ға төмендеуіне 
шағымданады. Анамнезінен: аурудың алғашқы белгілері үш жыл бұрын күзде пайда болған 
(эпигастрий аймағында ауырсыну тамақ ішкеннен кейін 30-40 минуттан кейін пайда болды, ол өз 
бетінше но-шпу мен алмагель қабылдады, қысқа мерзімді əсері бар), тексерілмеді, ауырсынудың 
пайда болуының маусымдылығына назар аударды (көктем жəне күз).Қарап тексергенде: терісі 
бозғылт, таза. Іші жұмсақ, эпигастрийдегі бұлшықеттердің орташа кернеуі, эпигастрий аймағында 
жергілікті ауырсыну. Бауыр мен көкбауыр ұлғаймаған. Қан анализінде: Нв – 118 г/л, эритроциттер 
4,0*10 ^ 12/л, түстік көрсеткіш 0,85, ЭТЖ 15 мм/сағ. ЭГД: өңеш өзгермеген, кардия толығымен 
жабылған. Асқазан ауамен жақсы түзетілген. Кіші қисықтықта көлемі 6х8 мм, шеттері ісінген, 
қабынған ойық жара бар. Ойық жараның түбінде ұйыған қан бар. Он екі елі ішектің пиязы 
өзгермеген. Ойық жараның шеттерінен шырышты қабықтың биопсиясы алынды.
Асқазан жарасының ауруы 
+ 

Гастритпен ассоцирленген созылмалы антральды H.pylori
ДПК асқазан аурруы
Асқазанның аденокарциономасы 
Функциональды (жаралы емес) диспепсия
134 
Науқас 54 жаста. Шағымдары төс сүйегінің артындағы қатты күйдірілген ауру сезімі, 25 
минут бойы байқалады. Ортопноэ позициясы, тыныс алу жиілігі минутына 30-32. Өкпе 
аускультациясында: барлық өкпе өрістерінде ылғалды сырылдар. ЭКГ-да: II, III өзекшелерде ST 
сегментінің 4-5 мм дейін көтерілуі. AVF. Киллип бойынша жедел жүрек жеткіліксіздігінің класын 
анықтаңыз 
IV 
V 
II 
III
+ 
I 
135 
Науқас М., 42 жаста, төс сүйегінің артында, сол жақ иыққа, төменгі жаққа, жауырын 
астына таралатын ауру сезіміне шағымданады. Қарап тексергенде: ісінбеген, жүрек 
аускультациясы – ритмі дұрыс, жүрек тондары тұйықталған, пульс – 92 рет минутына, АҚ – 110/80 
мм с.б.б. ЭКГ: STV2-V4 сегментінің көтерілуі. Төменде көрсетілген зерттеу əдістерінің қайсысы 
диагноз қою үшін ең маңызды диагностикалық болып табылады?
Коронарография
+ 
Велоэргометрия 
Вентрикулография 
Эхокардиография 
Позитронно-эмиссионная томография 
136 
Науқас Н., 60 жаста, қолдарындағы сыздап ауыратын ауруға, буындардың 
деформациясына, түскі асқа дейінгі қимылдардың қатаюына, əлсіздікке шағымданады. Ауру 
анамнезінен: 15 жыл бойы лакунарлы тонзиллиттен кейін өзін аурумын деп санайды. Қарап 
тексергенде: қол буындары деформацияланған, пальпацияда орташа ауырсыну. Ульнардың 
ауытқуы. Бұлшықет күші 3-4 ұпай. Қолдың рентгенографиясында білезік буынының ұсталуымен, 
периартикулярлық остеопорозбен, буын кеңістігінің тарылуымен. Қан анализінде: ЭТЖ 43 мм/сағ, 
қанда лейкоциттер 9,0 х109/л, қан сарысуында зəр қышқылы 240 мкмоль/л, СРП 3 мг/л, 
антистрептолизин «О» 70 ХБ/л, ревматоидты фактор (РФ) - 90 U / л, ACCP - 859 U / мл дейін. Бұл 
науқасты емдеуде қандай препарат «алтын стандарт» болып табылады 
Мелоксикам
Сульфасалазин 
Азатиоприн
Метотрексат + 
Диклофенак
137 
18 жастағы науқас учаскелік дəрігерге бел аймағындағы ауру сезіміне, жиі зəр шығаруға, 
қалтырауға шағымдарымен жүгінді. Анамнезінен: ЖРВИ жиі ауыратыны белгілі. Шамамен 5 жыл 
іштің төменгі бөлігінде мезгіл-мезгіл ауырсынуды байқайды, осы фонда субфебрильді 
температура бар; кейде зəр шығару кезінде ауырсыну байқалады. Қарап тексергенде: 

температурасы 37,8°С. Перифериялық ісінулер жоқ. L / түйіндер үлкеймеген. Өкпесінде 
везикулярлы тыныс, сырылдар жоқ. NPV минутына 19. Жүрек тондары анық, ырғақты. Жүрек соғу 
жиілігі - минутына 78.АҚ 110/70 мм.сын.бағ Іші жұмсақ, барлық бөлімшелерде пальпацияда 
ауырсынусыз. Бауыр мен көкбауыр ұлғаймаған. Эфлюраж симптомы сол жақта оң. Зəр шығару 
тəулігіне 8 ретке дейін, түнде – 3 рет, ауырсынады. Төмендегілердің қайсысы осы науқасты 
басқарудағы келесі қадам болып табылады?
Зертханалық құралдармен тексеріс жүргізу + 
медикаментозды ем қабылдау
арнайы мамандарға қарату 
хирургиялық жолды тағайындау 
медициналық емес емді тағайындау
138 
Науқас К., 54 жаста, тамақ ішкеннен кейін 25-30 минуттан кейін пайда болатын іштің 
жоғарғы бөлігіндегі ауру сезіміне, ауамен кекіруге, соңғы айда 3 кг салмақ жоғалтуға 
шағымданады. Анамнезінен: өз бетінше но-шпу қабылдаған, қысқа мерзімді əсері бар, 
зерттелмеген. Қарап тексергенде: терісі бозғылт, таза. Іші жұмсақ, эпигастрий аймағында 
жергілікті ауырсыну. Бауыр мен көкбауыр ұлғаймаған.ЭГД: өңеш өзгермеген, кардия толығымен 
жабылған. Кіші қисықтықта көлемі 6х8 мм, шеттері ісінген, қабынған ойық жара бар. Ойық 
жараның түбінде ұйыған қан бар. Он екі елі ішектің пиязы өзгермеген. Helicobacter pylori +++ үшін 
талдау. Үш компонентті бірінші қатардағы терапия схемасына кіретін препараттарды атаңыз 
ИПП +амоксициллин +кларитромицин 
+ 
ИПП +амоксициллин +нитроимидазол 
ИПП +амоксициллин +фторхинолон
ИПП +амоксициллин + висмута трикалиядицитрат
ИПП +амоксициллин +тетрациклин
139 
Науқас А, 58 жаста, артериалық қысымның (АҚ) 180/100 мм.с.б. дейін жоғарлануына, бас 
ауруына, басайналу, құлақтағы шуға шағымданады. Артериялық гипертензиямен 4 жыл 
шамасында ауырады. Тұқым қуалаушылық: анасында артериялық гипертензия мен қант диабет, 
əпкесінде артериялық гипертензия, семіздік >100 кг. Аз қозғалыстағы өмір салтын ұстанады, 
емдəм қолданбайды. Дене салмағы 76 кг, бойы 158 см, дене массасының индексі (ДСИ) 30,44 кг/
м². бел шеңбері 102 см, жаңбас шеңбері 102 см, бел шеңберінің жаңбас шеңберіне қатынасы -1 тең. 
Осы жағдайда қандай антигипертензиялық препараттарды тағайдау қажет?
АПФ ингибиторлары + 
Бета – блокаторлар 
Диуретиктер
орталық əсері бар препараттар 
Симпатолитиктер 
140 
Науқас А, 55 жаста, ртериалық қысымның (АҚ) 160/100 мм.с.б. дейін жоғарлануына, бас 
ауруына, басайналу, құлақтағы шуға шағымданады. Артериялық гипертензиямен 10 жыл 
шамасында ауырады. Тұқым қуалаушылық: əпкесінде қантты диабет, семіздік >100 кг. Аз 
қозғалыстағы өмір салтын ұстанады, емдəм қолданбайды. Дене салмағы 76 кг, бойы 158 см, дене 
массасының индексі (ДСИ) 30,44 кг/м², бел шеңбері 102 см, жаңбас шеңберіне 102 см, бел 
шеңберінің жаңбас шеңберіне қатынасы - 1. Науқастың ДМИ-і семіздіктің жіктелуі бойынша 
(ДСҰ, 1977) қандай дəрежесіне сəйкес келеді?
семіздіктің 1-ші дəрежесіне + 

семіздіктің 2-ші дəрежесіне
семіздіктің 3-ші дəрежесіне
дене массасы қалыпты
дене массасы артық
141 
Жалпы практика дəрігеріне 34 жастағы пациент бастың ауруы, ашушаңдық, шөлдеу 
шағымджарымен қабылдауға келді. Анамнезінде: бедеулік. Объективті: дене массасының индексі 
30, гипертрихоз, іш пен арқада жолақтар, АҚ 164/98 мм.с.б. Қосымша диагностикалық зерттеу 
нəтижесінде битемпоральді гемианопсия анықталды, плазмадағы глюкоза 7,8 ммоль/л. Аталған 
симптомдар жиынтығы қандай ауру туралы ой келеді?
Штейн—Левенталь синдромы. 
Қантты диабет
Гипофиз аденомасы. + 
II дəрежелі артериалды гипертензия
Асқынуы бар II-дəрежелі семіздік 
142 
15 жастағы жас өспірім көп мқлшерде құсу, іштің ауруына шағыммен жалпы практика 
дəрігері шақыруға келген. Бір апта бұрын тамақ ауруымен (ангина) ауырған. Бірнеше күн бойы 
əжесінің айтуымен аспирин қабылдаған. Бірнеше сағат бұрын 2 шыны қою кофе ішіп, жалпы 
əлсіздік, бас ауналу, "көз алдында шіркей" байқаған. Жақын күндері көп мөлшерде майлы 
тағамдар (қуырылған тауық еті мен шоколад қосылған торт) жеген. Құсық "кофе қоюы" типті, 
құрамында жақында желінген тағам бөлшектері бар. Пациент бозарған, ЧСС 100соққы/мин, əлсіз 
толығу, АҚ 100/50 мм.с.б. Іші жұмсақ, пальпация кезінде эпигастр аймағы ауырады. Соңғы 
күндері үлкен дəрет жоқ. Болжамды диагноз:
Тағамдық токсикоинфекция.
Жіті панкреатит. 
Мэллори—Вейсс синдромы. + 
Аллергиялық энтероколит. 
Эрозиялық гастрит 
143 
Миокард инфаркттің 20-шы тəулігінде науқастың кеуде аймағында ауру сезімі пайда 
болды, дене температурсы жоғарлап, перикард үкелісінің шуы естіледі, қанның клиникалық 
анализінде - ЭТЖ жоғарлаған. Болжамды диагноз:
Миокард инфарктының рецидиві. 
Идиопатиялық перикардит.
Дресслердің постинфаркт синдромы. + 
Разрыв миокардтың жыртылуы. 
Миокард аневризмасы. 
144 
Бірнеше ай бұрын миокард инфаркті болған 75 жастағы науқаста ентікпе, балдыр мен 
табандарының ісінуі, əлсіздік пайда болған. Өкпенің төменгі бөлімдерінде ылғалды сырылдар 
естіледі. Қан анализінде: Hb 155 г/л. ЭКГ - синустық тахикардия жəне алдыңғы қабырғасы жəне 
қалқа аймағында ошақты өзгерістер. Науқаста болуы мүмкін:
Ошақты пневмония.
Іркілді жүрек жетіспеушілігі + 

Созылмалы обструктивті бронхиттің асқынуы 
Өкпе артериясының тромбоэмболиясы 
Миокардиодистрофия. 
145 
Əйел адам 35 жаста, шылым шегеді, дене массасы индексі 32, бір жылдан астам оральді 
контрацептивтер қолданады, ентікпеге шағымданады, дене температурасы 37,5 С дейін жоғарлап, 
жөтел кезінде қан қоспасы бар қақырық бөлінеді, сол жақ кеуде аймағы ауырады. Үшінші күн 
ауырып жатыр. Науқаста қандай ауру пайда дамыды?
Созылмалы бронхиттің асқынуы. 
Бронхтың аденокарциномасы.
Бронхоэктаздық ауру.
Тұрақсыз стенокардия. 
Өкпе артериясының тромбоэмболиясы. 
+ 
146 
Пациент 24 жаста, жалпы əлсіздік, дене температурасының 38,6 С дейін жоғарлауы, бас 
ауруы, мойын қозғалысының шектелуі, арқа ауруы, жүрек айну, құсу, тамағының ауруына 
шағымдармен жүгінген. Симптомдар 2 күн бұрын, бақшада пайда болған. Барлық денесінде 
шекаралары анық емес, қызыл дақтар түрінде бөртпе бар. Қарау барысында: жағдайы орташа 
дəрежелі, мойындық лимфа түйіндері ұлғайған, ұлғайған көкбауыр пальпацияланады, 
жұтқыншағы геперемияланған, шүйде бұлшықеттері тырысып тұр. Сіздің болжамды диагнозыңыз:
ЖРВИ (ОРВИ). 
Шығу тегі белгісіз сепсис. 
Лайм ауруы. + 
Вирусты менингит. 
Аллергиялық реакция
147 
Бехтерев ауруының лабораториялық диагностикасы кезінде клиникалық болжамның 
шешуші растамасы болып табылады:
ЭТЖ ұзақмерзімді жоғарлауы
Гипохромды анемия
Қан сарысуында глабулин фракцияларының жəне С-РБ жоғарлауы
HLA 27 антиденелердің анықталуы + 
Лизосомды ферменттер белсенділігінің жоғарлауы.
148 
35 жастағы əйел адам, жалпы практика дəрігерге ұзақтылығы 5-10 мин кеуде қуысында 
эпизодтты түрде пайда болған ауру сезіміне шағымданған. Ауру сезімі тыныштықта да, физикалық 
жүктеме кезінде де пайда болады, ауру сезімі ешқайда иррадиация бермейді. АҚ бұрын 
жоғарламаған. Отбасының 50 мен 56 жастағы 2 мүшесі жүрек ауруларынан көз жұмған. қарау 
барысында - науқастың жағдайы қанағаттандырылған, АҚ 120/70 мм.с.б., ЧСС 70 соққы/мин. 
Жүректің жоғарғы соққысы ұлғаюы, кеуденің сол жақ бойымен систолалық шу естіледі, əсіресе 
тұрған кезде шу қарқыны жоғарлайды. ЭКГ-да: ST жəне T спецификалық емес өзгеруі. Болжамды 
диагноз:
Функционалды шу, вегето-тамырлы дистония. 
Аортальды стеноз. 

Гипертрофиялық кардиомиопатия. + 
Митральді стеноз. 
Өкпе артериясының стенозы
149 
Жүрекшелік пароксизмальді тахикардияны тоқтатудың əсерлі препаратын таңдаңыз;
Новокаинамид. 
Жүрек гликозидтері.
Верапамил. 
В-адреноблокаторлар.
Лидокаин. 
+ 
150 
Жас əйел адамда профилактикалық қарау барысында АҚ 160/90 мм.с.б. дейін жоғарлауы 
анықталған. Қайталанатын бас ауруларына шағымданады. Несеп сараптамасында патологиялар 
анықталмаған. ЭКГ да: ST сегментінің спецификалық емес өзгеруі. 10 жыл бойы оральдік 
контрацептивтерді қолданып келеді. АҚ жоғарлауына себеп болған:
Артериялық гипертензия. 
Оральдік контрацептивтерді қолдану + 
Нейроциркуляторлы дистония. 
Əсер көрсетпеген оральдік контрацептивтердің салдарына пайда болған жүктілік
Электролитті бұзылыстар
151 
Ер адам 65 жаста, кенеттен пайда болған ауру сезімі мен оң аяғының парастезиясы 
бойынша жалпы практика дəрігерін шақыртқан. Объективті қарау кезінде оң жіліншік пен аяқ 
басы бозарған, аяқты көтерген кезде бозару ұлғаяды. Аяқ басының сыртқы артериясының соғуы 
байқалмайды. Бұл симптомдар немен байланысты:
Беткейлік тромбофлебитпен.
Омыртқа жотасының бел аймағының жарығымен (грыжа)
Артериальді окклюзиямен 
+ 
Жіліншіктің терең веналарының жеткіліксіздігімен
Шеткері нейропатиямен 
152 
Əйел адам 43 жаста, ішқату шағымдарымен жалпы практика дəрігеріне жүгінген. Оның 
өздігінен үлкен дəретке отыруы болмайды. Сұрастыру барысында аяқ-қолдарының тоңғақтығы, 
шаршағыштық, шашының түсуі анықталды. Програмист болып жұмыс жасайды, ұзақ уақыт бойы 
компьютер алдында отырады екен. Қарау барысында терісі мен шырышты қабықшаларының 
құрғақтығы анықталды. Жүрек тондары көмескі (глухие). АҚ 110/70 мм.с.б. Іші жұмсақ, іш 
пальпациясы кезінде нəжіс массаларына толы, тығыз сигма тəрізді ішек анықталады. Аталған 
науқас үшін ең ақпаратты диагностикалық тестті таңдаңыз:
Фиброгастроскопия.
Қалқанша без гормондарын анықтау + 
Фиброколоноскопия.
Копрограмма.
Іш қуысының УДЗ

153 
Ер адам 45 жаста, жалпы практика дəрігерге жиі қайталанатын, көп мөлшердегі іштің 
өтуіне, қатты əлсіздік пен шөлдеуге шағымданған. Өзін таңатқалы нашар сезінуде. Кеше кешкісін 
қатты əлсіздіктің салдарынан жұмыстан ерте кеткен. Сонымен қатар тұзды тағымды жеуге 
ынтазарлы. Қарау барысында сөйлегені баяу, терісі құрғақ, АҚ 90/50 мм.с.б. Терісі бозарған, 
алайда қатпарларда қатты күнге күйген іспетті көрінеді. Анамнезінен: өкпе туберкулезы, 
тубдиспансерде бірнеше жылдар бойы есепте тұрған, ауру формасын білмейді. Болжамды диагноз:
Жіті гастроэнтерит.
Аддисон ауруы. 
+ 
Туберкулезды илеотифлит. 
Тырысқақ (холера) 
Тітіркенген ішек синдромы
154 
Науқас 60 жаста, вирусты респираторлы инфекция салдарынан айқын нефротикалық 
синдром дамыған. Жан-жақты зерттеу (эндоскопия, УДЗ жəне рентген) барысында ісік аурулары 
анықталмаған. Ұзақ уақыт бойы II типті қантты диабетпен ауырып келеді, маннинил қабылдайды. 
Нефротикалық синдромның генезін анықтайтын зерттеу əдісі:
Қызылиек шырышты қабатының биопсиясы
Несептің микроскопиясы, несеп егу
Радиоизотопты рентгенография. 
Стернальді пункция.
Бүйрек биопсиясы. 
+ 
155 
Науқаста бронхоэктаз, созылмалы ринит, синусит жəне ішкі ағзалардың жартылай кері 
орналасу симптомдары бар. Болжамды диагноз:
Өкпе артериясының гипоплазиясы
Өкпе бөлігінің поликистозы.
Вильямс—Кэмпбелл синдромы. 
Картагенер синдромы. + 
Мунье—Кун синдромы 
156 
Қалқанша безінің субтотальді резекция отасынан кейін науқастың аяқ-қолдарының 
қалтырауы, Хвостек симптомы, Труссо симптомы пайда болды. Науқаста қандай асқынулар пайда 
болды?
Гипотиреоз.
Тиреотоксикалық криз. 
Жұтқыншақ нервтерің травмасы. 
Гипопаратиреоз. 
+ 
Тиреотоксикоздың қалдық белгілері
157 
Науқас 45 жаста, ірі буындарының ауырғанына шағымданады, əсіресе тізе буындарының, 
бұлшықеттің ауруы, əлсіздік. Бір ай бойы жүрек тұсында ауру сезімі мазалайды, екі ай бойы - оң 
жақ беттің ұюып, шаңшаған, басылғанына 1 апта болды. Анамнезінде: жиі тамағының ауруы 
(ангина). 10 жыл бойы ауылда тұрады, шикі сүт ішеді, орманға барады. 3 ай бұрын кене шағып 
алған. Медпункқа жүгініп, "кененің шағуна аллергиялық реакция" деген диагнозбен 2 апта 

емделген. Қарау барысында: буындар өзгеріссіз, жүрек дыбыстары тұйық, тахикардия. Болжамды 
диагноз:
Ревматизм. 
Ревматоидты артрит жүйелі көріністермен.
Бруцеллез. 
Лайм ауруы. + 
Хламидиоз. 
158 
Шылым шегетін, қатты қорылдайтын ер адамда ұйқы кезінде қысқа мерзімді (15 сек) 
құрысу ұстама пайда болып, тынысы тарылып, есінен таңған. ЭКГ -де Гисс шоғырының оң 
аяқшасының блокадасы анықталған. 2 дəрежелі семіздік белгілері. Болжамды диагноз:
Ұйықы кезінде апноэ. + 
Брадикардия.
Вазовагальды синдром. 
Құрысу ұстамасы. 
Жөтел талмасы 
159 
Ер адам 38 жаста, кеуде қуысының стенокардиялық ауру сезіміне шағымданады. Төстің сол 
жақ шеті бойымен систолалық шу естіледі. ЭКГ-да сол жақ қарыншасының гипертрофиясы, ST 
жəне Т спецификалық емес өзгерістері, сонымен қатар сол қарыншаның ұлғаюы. Эхо-КГ кезінде 
қарыншааралық қалқаның асимметриялы гипертрофиясы анықталған. Болжамды диагноз:
Нейроциркуляторлы дистония. 
Дресслер синдромы.
Перикардит.
Диафрагманың тағымдық қуысының грыжасы. 
Гипертрофиялық кардиомиопатия. + 
160 
Ер адам 47 жаста, нервті-психологиялық кернеу салдарынан кеуде тұсының қатты ауру 
сезімі пайда болған, əлсіздік, беті аздап терлеген. Өз бетінше көлікпен ауруханаға жеткен. Қарау 
барысында бозарған, əлі де кеуде тұсының қатты ауырғанын жеткізді. ЭКГ-да - синустық 
тахикардия, PQ 0,14 с, жылжуы V1-V3 сегмент ST R ортасынан басталып Т биік тісшесіне өтеді. 
Болжамды диагноз:
кернеулік стенокардия . 
тұрақты емес стенокардия. 
Спонтанды стенокардия. 
Миокардит. 
миокард инфарктсы. + 
161 
Ер адам 40 жаста, біртіндеп шаршағыштық, физикалық жүктеме кезінде жүрек қағысы мен 
ентікпе, іштің жоғарғы аймағының ауырлығы пайда болған. Соңғы 2 ай ішінде дене 
температурасының 37,5 С дейін жоғарлайды. Объективті: тері жабындылары мен шырышты 
қабықшаларының бозғылдығы, бауырдың шеті жəне қабырғалық доғадан 5-6 см ілгері шығып 
тұрған, тығыз көкбауыр пальпацияланады. Лабораториялық зерттеулер: НЬ 105 г/л, түстік 
көрсеткіш. 0,94, лейкоциттер 60х109/л, тромбоциттер 140х109/л, лейкоцитарлы формуланың 

промиелоцит, миелоцит жəне миелобласттарға дейін солға жылжуы, , ЭТЖ 70 мм/сағ. Болжамды 
диагноз:
Созылмалы миелолейкоз. 
+ 
Лимфогранулематоз.
Жіті лейкоз.
Идиопатиялық тромбоцитопениялық пурпура. 
Тұқымқуалайтын микросфероцитоз.
162 
ЖПД (ВОП) дəрігерінің қабылдауында 56 жасар ер адам 200 м қашықтыққа жүрген кезді 
жəне бір қабатқа жоғары көтерілген кезде төс арты басып, күйдіріп ауырсынулардың пайда 
болуына шағымданады, нитроглицирин қабылдаған кезде ауырсыну басылады. Объективті: жүрек 
тондары тұйықталған, ырғақ дұрыс емес. ЭКГ-да синиустық аритмия, минутына 85-110 соққы, бір 
реттік қарыншалық экстрасистолалармен үзілісті. Сол қарыншаның гипертрофиясы. Статин 
нитраттарын жəне антиагреганттарды қабалғаннан кейін 2 ай бойы стенокардия ұстамасы болған 
жоқ. Физикалық жүктемелерге толеранттылықты анықтау үшін ең ақпаратты зерттеу болып 
табылады:
Коронароангиография
Электрокардиография
Тредмил-тест + 
Сцинтиграфия
Эхокардиография 
163 
Миокард инфарктісі бар науқастарда қарыншалар фибрилляциялары сияқты асқынулар қай 
кезде болуы мүмкін?
ауру басталғаннан 1,5-2 сағаттан кейін
+ 
аурудың 2-3 тəулігіне қарай
аурудың 8-10 тəулігіне қарай
ауру басталғаннан 15 тəулігіне қарай
ауру басталғаннан 30 тəуліктен кейін
164 
Электрокардиограммада инфарк миокарды кезінде Q үшін қандай өзгерістер тəн:
STсегментінің жəнеТ тісшесінің депрессиясы 
Q патологиялық тісшесі немесе QS типті комплекстер 
+ 
STсегментінің жəнеТ тісшесінің жоғарлауы
Жиі қарыншалық экстрасистолалар
Атриовентрикулярлы өткізгіщтіктің баяулауы
165 
Ер адам 33 жаста, жүктеме кезінде жоғарлайтын жалпы əлсіздікті, температураның 
жоғарлауы, əсіресе кешкі уақыттарда, шырышты-іріңді қақырықпен жөтел. Ахуалы 5 күн бұрын 
нашарлаған. 4 жыл бойы ауырады, күз-көктем мезгілдерінде өршейді. Объективті: орташа 
дəрежелі ауырлық. Тыныс қатты, екі жақтанда, құрғақ сырылдар бар. ТАЖ минутына 22. Ең 
болжамды диагноз:
ЖРА (ОРЗ) 
Жіті бронхит

Созылмалы бронхит + 
ЖРВИ (ОРВИ). 
Ауруханадан тыс пневмония
166 
Ер адам 43 жаста, АГ мен есепте тұрады, қатты бастың ауруына, қатты бұлшықет 
əлсіздігіне жəне таңғы уақытта қайталанатын беттің ісінуіне шағымданады. Қарау кезінде: пульс 
-85 соққы минутына, АҚ -210-120 мм.с.б.б. ЭКГ да- сол жақ қарыншаның айқын гипертрофия 
белгілері. Қан анализінде: калий – 2,6 ммоль/л, натрий - 147 ммоль/л. Несеп анализінде: 
гипоизостенурия, несеп тұңбасы өзгеріссіз, несеп реакциясы - қышқылды. Ең болжамды диагноз: 
Феохромоцитома
Кон синдромы
+ 
Созылмалы пиелонефрит
Созылмалы гломерулонефрит
Иценко - Кушинг синдромы
167 
57 жастаға əйел адамда соңғы 2 жыл ішінде тұрақты түрде АҚ жоғарлайды, диспансерлік 
есепте тұр, АПФ ингибиторлары мен Сартанам ем қабылдап жүр. Сол қарыншаның 
гипертрофиясын диагностикалау үшін ең ақпаратты зерттеуді атаңық:
Электрокардиография 
Эхокардиография
+ 
Вентрикулография
Сцинтиграфия
Кеуде қуысының КТ.
168 
Асқынбаған миокард инфарктісі кезінде ЭТЖ максимальді жоғарлауы пайда болуы мүмкін 
мерзімдер:
Ауру басталғаннан 1-2 сағат ішінде
Ауру басталғаннан 24 сағат ішінде
Ауру басталғаннан 48 сағат ішінде
Ауру басталғаннан кейін 8-12 тəулікте
+ 
Ауру басталғаннан кейін 15 тəулікте
169 
Ер адам 47 жаста, жүрек тұсының сыздап ауратынына, қатты жүктемеден кейінгі ауытқу 
жəне жүрек қатып қалғандай сезімге шағымданады. Тұрақты түрде 250-300 гр арақ жəне сыра 
ішеді. Перкусия кезінде - жүрек шекаралары 2 см солға ығысқан. ЭКГ - синустық аритмия, 
атриовентрикулярлы өткізгіштіктің (РQ-0,32) баяулауы, жиі жүрекшелік жəне қарыншалық 
экстрасистолалар, кеуделік əкету ST сегментінің төмендеуі, V4- V6 - де екіфазалық Т тісшесі. Эхо-
КГ да шығу фракциясы 37%. Болжамды диагноз:
Алкогольді кардиомиопатия + 
Жүректің ишемиялық ауруы
Жүректің митральді ақауы.
Неревматиялық миокардит 
Идиопатиялық гипертрофиялық кардиомиопатия.

170 
Мүмкін болатын стенокардия кезінде жүрек тұсының ауырсынуының пайда болуы уақыты: 
Алғашқы жарты күнде
Ерте таңғы уақыттарда
+ 
Кешкі уақытта
ауырсыну сезімінің пайда болуы тəулік мерзіміне байланысты емес
тағам пайдаланумен байланысты
171 
Кернеу стенокардиясы кезінде физикалық жүктемеден кейін ауырсыну сезімі орналасады:
Эпигастр аймағында
Төсарты аймағында + 
ұш түрткісі аймағында
төстен оң жақтан 3 қабырғаарасы аймағында
Мықын аймағында
172 
Науқсас 48 жаста, тұмаудан 18 күннен кейін жүрек маңында қысып жəне сыздап 
ауырсынудың күшейе бастағанын байқаған. Объективті: t 37,4 С. Жүректің сол шекарас- бұғана 
ортасы линиясымен. Жүрек тондары тұйық, жүрек ұшында систолалық шу. ЭКГ: AV 
-өткізгіштігінің 1 дəрежелі бұзылысы. Миокардта алмасу өзгерістері айқын. Төменвольтты ЭКГ. 
Болжамды диагноз:
Жіті ревматикалық құрысу
Неревматикалық миокардит + 
ЖИА (ИБС), өршулі стенокардия 
Миокард инфарктісі
Гипертрофиялық кардиопатия. 
173 
54 жастағы əйел адамның анамнезінде 2019 ж Q-миокард инфарктісі, АКШ өткізгеннен 
кейін 21 тəулікте тұрақты түрде кардиомагнил жəне клопидрогель қабылдаған, ентікпе мен аяқ-
қолдарының ісінуі, жүрек өлшемдері күрт ұлғайған, рентгенологиялық зерттеуде доғаларының 
шеттері тегістелген. Қандай асқынуды болжауға болады:
Жабысқан (слипчивый) перикардит
Тромбоэмболиялық асқыну
Қайталанған миокард инфарктісі.
Экссудативті перикардит. 
Постперикардитомды экссудативті перикардит. 
+ 
174 
39 жастағы шахтер арқасына ауыр сайманын арқалап шахтаға түскен кезінде стенокардия 
ұстамасы дамыған, үйде ұстама қайталанбаған. Тредмил тестті өткізу кезінде физикалық 
жүктемеге жоғарғы толеранттылық анықталған. Болжамды диагноз:
ФК I1 тұрақты стенокардиясы 
Q- жоқ миокард инфарктісі
ФК I тұрақты стенокардиясы + 
ФК III тұрақты стенокардиясы 

Кенеттен пайда болған стенокардия.
175 
Əйел адам 69 жаста, төс артының қатты ауырсыну сезіміне шағымданады. Объективті: 
гепатомегалия, мойын веналарының ұлғаюы, төстің төменгі ұшында патологиялық III тон, 
парадоксальды артериальді пульс, күрт гипотония. ЭКГ: QS V1- V3 R - V4. ЭхоКГ: оң қарынша 
қуысының кеңеюі, қарыншааралық қалқаның парадоксальді сол қарыншаға бағытталған 
қозғалысы. Аталған диагноздардың қайсысы дұрыс:
сол қарыншаның артқы қабырғасының Q- миокард инфарктісі 
сол қарынша ұшы мен Q-миокард қалқасы инфарктісі 
оң қарыншаның Q-инфарктісі 
+ 
артқы-бүйірлің Q-миокард инфарктісі 
артқы-базальды Q-миокард инфарктісі 
176 
ЖТД қабылдауына 58 жастағы əйел полиурияға, қынаптың қышуына, шөлдеуіне, əлсіздікке 
шағымданып келді. 7 жыл созылмалы панкреатитпен сырқаттанады. Дене салмағы 103 кг, бойы 
160 см. Терісін қасып тастаған. Қанның қанты 7,7 ммоль/л, холестерині 8,2 ммоль/л. Сіз 
болжамдаған диагнозды атаңыз? 
Қант диабеті + 
Метаболизмдік синдром 
Глюкозаға толеранттылығы бұзылуы
Лимфогрануломатоз
Аллергиялық дерматит 
177 
63 жастағы əйел, асқазанға операция жасағаннан кейін бір апта өткенде көкірек асты қатты 
сыздап ауырды. Объективтік тексеруде: жүрек соққысы тұнық. ЖСЖ/ЧСС минутына 93 рет. АҚ 
95/65мм рт. ст. ЭКГ нəтижесі: элевация ST V1-V4 - 2,5 мм. Науқасқа ең алдымен қандай зерттеу 
жүргізу керек?
Сцинтиграфия
Тредмил- тест
Эхокардиография 
Коронароангиография + 
іш қуысы ағзаларының УДЗ
178 
"59 жастағы ер адам, жүректің ишемиялық ауруы жəне ӨСОА туралы ""Д"" есебінде 
тіркелген, физикалық жəне эмоционалды стресстен кейін тұншығу, ауаның жетіспеушілігі жəне 
кеуде артындағы қатты ауырсыну пайда болды. Нитроглицеринді 10 минут аралықпен екі рет 1 
таблеткадан қабылдаған кезде əсер болған жоқ. Объективті тексеруде: өкпенің барлық жағында 
шашыраңқы құрғақ сырылдар, ал өкпенің төменгі бөліктеріндегі ылғалды сырылдар. Жүрек 
дыбыстары тұнық естілмейді, ритмі ""аттың шабысына"" ұқсас, тахикардия минутына 110. АҚ 
70/50 мм рт.ст. 
Қандай диагнозды болжамдауға болады? 
" 
Бронх демікпесі, астмалық статус 
ӨСОА өршу кезеңі.
Вазоспастикалық стенокардия. 

Миокард инфаркті, кардиогенді шокпен асқынған + 
миокард инфаркті, астмаалық варианті. 
179 
"72 жастағы əйел келесі шағымдармен дəрігерге қаралды: тынығу барысында еңтігуіне, 
жүрек соғысы күшейгеніне; қызғылт қақырық бөлініп жөтелуіне; мазасыздануына, айқын əлсіздік. 
Анамнезден: АГ тіркеуінде 15 жыл тұрады, ЖИА, инфаркттан кейінгі кардиосклероз дамыған. 
Тексеру кезінде: ортопноэ жағдайы, жүрек соққысы тұнық, ырғағы дұрыс, жиі қарыншалық 
экстрасистолдармен үзіледі. АҚ 260/140 мм.сын. ст. Көз түбі тамырларын зерттеу нəтижесі: 
оптикалық жүйке дискілерінің ісінуі. Зəр анализі: орташа протеинурия. 
Бұл жағдайда қандай асқыну пайда болды? 
" 
Ми қан айналымының жіті бұзылуы
бүйрек қызметінің жіті жеткіліксіздігі 
көз торының ыдырап бөлінуі
Миокард инфарктісі.
Өкпе ісінуі. 
+ 
180 
"ЖПД қабылдауына келген 57 жастағы ер адамның жүрек аймағында қатты ауырсынуы 15 
минуттан астам созылды, қатты ентігу əртүрлі сипатта, өліп кетіп баратқандай қорқу сезімі бар, 
жалпы əлсіздік. Жағдайы өте ауыр. Бас жағын көтеріп кушеткаға жатқызылды. Терісі бозғылт, 
ылғалды. Өкпенің үстінде - екі жақтың төменгі бөліктеріндегі ұсақ жəне орташа көпіршікті 
сырылдар, бір құрғақ сырылдарда бар. ЖЖЖ/ЧСС минутына 115 соққы, АҚ-90/70 мм рт.ст. арт. 
Бауыры қалыпты. ЭКГ нəтижесі - III, AVF бағытында ST сегментінің жоғарылауы. 
Сіздің болжаған диагнозыңыз?
" 
Жіті коронарлық синдром ST жоғарыламаған
құрғақ плеврит 
Крупоздық пневмония
жіті коронарлық синдром ST жоғарылаған. + 
Өкпе артериясының тромбоэмболиясы. 
181 
"Соңғы 6 айда 55 жастағы ер адам түнде шамамен 15 минутқа созылатын көкіректің үштен 
бір жоғарғы бөлігі ауырсынуы пайда болуын бақылайды, өздігінен немесе нитроглицерин 
қабылдағаннан кейін басылады. Қан қысымы - 120/80 мм рт.ст. ст., пульс минутына 62 соққы, ЭКГ 
- патологиялық өзгерістер жоқ. Дене жүктемесі бар сынама жүктемеге жоғары төзімділік кезінде 
теріс. Ауырсыну кезінде жасаған ЭКГ-да кеуде қуысы бағытында ST сегментінің көтерілуі 
тіркелді. 
Дəрі-дəрмектердің осы топтарының қайсысын тағайындау өте орынды?"
Нитраттар 
Дезагреганттар 
АПФ ингибиторлары
Кальций антагонисттері 
+ 
Несепті айдайтын препараттар 

182 
"28 жастағы əйел жүктілікті жоспарлайды. ЖПД/ВОП физикалық жəне эмоционалды 
шамадан тыс жəне ауыр кезеңдерден кейін шаршау сезімі туралы шағымдармен жүгінді. 
Диспансерлік есепте тұрмайды, ешқандай дəрілік заттарды қабылдамайды. Қандағы TТГ 
концентрациясы 7,4 ХБ/л-ге дейін (норма 4,0-ге дейін), қалқанша безінің гормондары қалыпты 
деңгейде. 
Қандай қосымша зерттеу əдістерін жүргізу қажет? 
" 
пролактинді анықтау
қалқанша безден ұсақинемен биопсия алу 
ТПО антиденелерін анықтау + 
Электрокардиограмма
кіші таз ағзаларының УДЗ 
183 
Алматы қаласы тұрғындарына қалқанша бездің йодты шектен тыс көп сіңіру 
қабілеттілігіне қандай факторлар əсер етеді?
қалқанша безде йод-131 ыдырауы жоғарғы деңгейде
қалқанша бездің гипертрофия дəрежесі 
тиреотоксикоз дамуы
қоршаған ортада йод тапшылығы 
+ 
тиреоидты гормондар синтездеу деңгейі күшейген
184 
27 жастағы əйелге 1,5 ай бұрын "Лакунарлы тонзиллит" диагнозы қойылған. 2 апта ішінде - 
дене температурасы 39-40 С дейін жоғарылаған, қатты қалтырайды жəне қатты тер шығады, 
тұрақты жалпы əлсіздік, тəбеттің төмендеуі байқалады. 10 күн бойы қабылдаған ампициллин 
нəтиже бермеді. Кеше аяқтың төменгі үштен бірінде ұсақ нүктелі геморрагиялық бөртпе пайда 
болды, терісі бозғылт, мойын тамырларының пульсациясы, пульсы минутына 100 рет, қан қысымы 
135/55 мм рт. Жүректің шекаралары солға қарай кеңейтілді. Жүректің жоғарғы жағында 1 тон 
солбыр, тахикардия, Боткин нүктесінде жəне көкіректің сол шекарасында - протодиасталық шу 
бар. ҚЖА: НВ 88 г / л, Эр -2, 8х10 12; Л -12, 9х109, СОЭ - 58 мм/сағ. НЖА: ақуыз 2,0 г / л. 
стерилділікке қан анализі - алтын түстес стафилококк анықталған. Сіздің болжамдаған 
диагнозыңыз?
Геморрагиялық васкулит 
Аортаның ыдырап жатқан аневризмасы 
Мерездік эндокардит
Ревматизмнің жіті қызбасы
Инфекциялық эндокардит 
+ 
185 
44 жастағы ер адам терінің қарқынды қышуын байқады, 1,5 жыл ішінде 18 кг салмақ 
жоғалтуды атап өтті. Объективті: жүдеу, астения дамыған. Тері мен склералар сарғайған, теріні 
қасып тастаған учаскелері көп, қабақтың ксантелазмалары көрінеді. Аяқтың табаңдары мен 
тизелер аймағы терісі пергамент типінде. Бауыр мөлшері: 12х10х10см. ҚЖА: Hb 94 г / л, 
эритроциттер 2, 6x1012/л, лейкоциттер 7, 9x109/л, тромбоциттер 139, 0x109/л. СОЭ 39 мм/сағ. 
жалпы ақуыз 33 г/л, холестерин 8,8 ммоль/л, креатинин 152 мкмоль/ л, жалпы билирубин 181 
ммоль/л, тікелей 160 ммоль/л, АЛТ - 59 Ед/л, АСТ - 48 Ед/л, сілтілі фосфатаза 722 Ед/л. Қандай 
диагнозды болжауға болады?
Вирустық гепатит 

Бауырдың альвеолярлы эхинококкозы 
Вильсон-Коновалов Ауруы
Бауыр қатерлі ісігі 
Бауыр циррозы. 
+ 
186 
44 жастағы ер адамда көкірегінің асты сыздап ауырады, жиі ұйықтап жатқанда, мезгіл-
мезгіл жүрек айнуымен, жиі қыжылдап кекіруі, кейде қан аралас құсу пайда болады. Анамнезінде: 
бұл шағымдар 2 жыл бойы алаңдатады. Тексеру кезінде: іші жұмсақ, эпигастрий аймағында 
орташа ауырады. Бауыры қабырға доғасының шетінде білінеді. Үлкен дəреті қалыпты, өзгеріссіз. 
Сіздің болжамдайтын диагнозыңыз?
миокард инфаркті
жіті гастрит
жіті панкреатит
ГЭРБ + 
жіті аппендицит 
187 
"50 жастағы əйел артық тамақтанғаннан кейін кеуде арты ауырсынуына, ұзақ қыжылдауы, 
кекіруіне, денесін жерге қарай төмендеткенде ауызына ашшы кекірік келуімен шағымданады. 
Тексеруден жəне тағайындалған емнен кейін жағдай жақсарды. Əйел омепразолды, алюминий 
фосфатын, фамотидинді 2 апта бойы қабылдады, бұл оның əл-ауқатын едəуір жақсартты. 
Бұл клиникалық көрініс қандай ауруды сипаттайды? 
" 
Созылмалы гастрит В типі 
12-елі ішектің ойық жарасы
ГЭРБ + 
Асқазанның ойық жарасы 
өнештің қатерлі ісігі.
188 
"Науқас əйел, 47 жаста, өнештен тамағы қиын өтуіне, күшті қыжылдап кекіруіне, əсіресе 
қышқыл кекіру келуіне шағымданды. Эндоскопия кезінде рефлюкс эзофагиті анықталды - өңештің 
шырышты қабығының бүкіл бетін дөңгелек түрде қамтымайтын біріктірілмеген эрозиялар бар. 
Savari-Miller классификациясы бойынша ГЭРБ қандай дəрежеде осы эндоскопиялық 
критерийлерге жатады?" 
II дəреже 
+ 
III дəреже 
IV дəреже 
0 дəреже 
I дəреже 
189 
Ішектің тітіркену синдромы даму себебі неде? 
Вирустық инфекция
қызметі бұзылуы 
+ 
Бактериалық инфекция 

тағам құрамына аса жоғары сезімталдылық
Ішектің қатерлі ісіктері 
190 
"37 жастағы ер адам физикалық белсенділікпен байланыстырмайтын, төменгі аяқтардағы 
ісінумен байланысты емес жүрек аймағында ентігу жəне қызметі бұзылыстары жиі пайда болды. 
Анамнезінде: аптасына 2-3 рет 400-500 грамм арақ ішеді. Объективті: жүректің шекараларын солға 
қарай 2 см кеңейю, жүрек үні тұйық, ырғағы дұрыс емес. ЭКГ-да - синус аритмиясы. Жиі 
атриальды экстрасистолалар. Жүректің көлденең электр осі, атриовентрикулярлық өткізгіштіктің 
баяулауы (P-Q 0,28), кеуде тізбектеріндегі ЅТ сегментінің төмендеуі, Т екі фазалы тісше - V3-V6 
тізбектерінде. ЭхоКГ - сол жақ қарыншаның миокардының жиырылу қабілетінің төмендеуі. ФВ 
39%. 
Сіздің болжамдаған диагнозыңыз? 
" 
Алкогольдік кардиомиопатия + 
Гипертрофиялық кардиомиопатия 
Жүректің ишемиялық ауруы
митральді қақпаның стенозы
ревматизм емес миокардит 
191 
"50 жастағы ер адам алкогольді гепатит диагнозымен тіркелген. Ішімдікті ішуін 
тоқтатпайды. Соңғы ішімдік қабылдаған соң оң жақ қабырға асты аймағы қатты ауырады, 
сарғаюы, төменгі аяқтары ісінуі, жүрегі айнуы, əлсіздік пайда болды.
Осы науқасқа қандай емдеу тактикасын ұстану қажет? 
" 
Қабынуға қарсы терапия 
Десенсибилизациялық терапия 
Дезинтоксикациялық терапия + 
Гормондармен емдеу
Диетотерапия.
192 
"52 жастағы əйел үйінде қатты ентігу, тұрақты жөтел пайда болғанда көбікті қанық қызыл 
түсті қақырық бөлінеді. Əйел қозулы, ортопноэ жағдайында. Өкпенің бүкіл бетінен қатты тыныс 
алу əр түрлі ылғалды дірілдермен естіледі. Жүрек үні тұнық, тахикардия -минутына 120 соққы. АҚ 
- 220/130 мм рт.ст. Науқаста қандай асқыну дамыды? 
" 
Астмалық статус 
Өкпеге қан кету 
Өкпенің инфарктісі
Өкпелік артерияның тромбоэмболиясы 
Өкпенің ісінуі + 
193 
"ЖПД - ны қабылдауға 49 жастағы əйел келді, ол кеуде қуысының сол жақ жартысындағы 
ауырсыну, сол қолына сəуле түсу, тұру жəне жүру кезінде аяқтың ауыруы туралы шағымдармен 
келді. 2 жыл бұрын клиникада жүргізілген кəсіби тексерісте қандағы қант пен холестериннің 

жоғары мөлшері анықталды. Қандағы қантты төмендету үшін тағайындалған метформин 
препараты жүйесіз қабылданады. 
ЖИА даму қаупі қандай критерий болуы мүмкін? 
" 
Гиподинамия
Гиперкалиемия 
Өкпелік гипертензия
Қант диабеті + 
Гипопротеинемия 
194 
"40 жастағы ер адамды профилактикалық тексеруге шақырды. Тексеру кезінде анықталды: 
салмағы 94 кг жəне Бойы 172 см, 5 жыл бойы күніне 1 қорап темекі шегеді, физикалық белсенділік 
аз, спортпен шұғылданбайды. Соңғы зерттеу 6 жыл бұрын болған. Анасы 48 жасында миокард 
инфарктісін бастан өткерді. Эмоционалды шамадан тыс жүктемемен байланысты жүрек 
аймағында сирек кездесетін қысқа мерзімді ауырсынуды атап өтеді. Физикалық тексеру кезінде 
патология анықталған жоқ. 
Алдымен қандай клиникалық зерттеу жүргізу керек? 
" 
Қандағы қант
Тредмил-тест
ЭКГ
Сарысу холестерині + 
Қанның жалпы талдауы. 
195 
"65 жастағы ер адам ентігу, аз мөлшерде ақ қақырықты шығаратын жөтелге шағымданады. 
Жөтел көп жыл бойы мазалайды. Соңғы 5-6 жылдары ентігу пайда болды. 40 жылдан астам темекі 
тартады.Аускультативті – өкпеде екі жақты құрғақ əртүрлі тембрлі сырылдар естіледі. 
Спирографияда: 1 секундтағы форсирленген дем шығару көлемі (ФДШК1)- 56% құрайды, 
постбронходилятациялық тест: ФДШК1/ФӨТС - 62% . 
Төменде көрсетілген араласулардың қайсысы осы науқаста ФДШК1 төмендеуін баяулатуы 
мүмкін?
" 
Темекі шегуден бас тарту + 
Тыныс алу жаттығулары 
Фенотеролмен емдеу
Флутиказонмен емдеу
Альфа-1антрипсинді тағайындау 
196 
20 жастағы ер адам дəрігерге соңғы 4 айда тыныс алудың қайталанатын эпизодтары мен 
өнімсіз жөтел туралы шағымданды. Өздігінен тоқтайтын күндізгі ұстама аптасына екі рет 
қайталанады. Айына екі рет түнгі ұстама байқалады. Пульсі 73 минутына, ТЖ 18 минутына, қан 
қысымы 122/70 мм .сб. Пульсоксиметрия- 98%. Физикалық тексеруде ауытқулар анықталған жоқ. 
Спирометрия: ФДШК1/ФӨТС – 85%, ФДШК1 - 81% қажеттілігінен. Төмендегілердің қайсысы ең 
қолайлы бастапқы фармакотерапия болып табылады? 

Будесонид 
+ 
Олодетерол 
Сальметерол
Монтелукаст
Тербуталина
197 
"21 жастағы əйел соңғы бірнеше аптада құрғақ жөтелге жəне кеуде қуысының қысылуына 
шағымданды. Жөтел түнде жəне волейбол ойнағанда күшейеді. Оның мұрны жəне мұрын бітелуі 
жиі кездеседі, ол үшін цетиризин қабылдайды. Науқас соңғы 5 жыл ішінде күніне бір қорап темекі 
шегеді. Маңызды белгілер қалыпты шектерде. Пульс оксиметриясы - 98%. 
Төменде көрсетілгендердің қайсысы осы пациентті бағалаудың келесі кезеңі болып табылады? 
" 
Спирометрия
+ 
Кеуде қуысының рентгенографиясы
ЭКГ
ЭхоКГ
Жалпы қан анализі 
198 
"48 жастағы ер адам тұрақты кілегейлі қақырықты жөтелге шағымданады. Физикалық 
жүктемекезінде ентігу эпизоды байқалды. 30 жыл бойы күніне бір қорап темекі шегеді. Сыртқы 
тыныс көрсеткіштері қалыпты. Аускультативті: өкпенің барлық аймақтарында шашыранқы құрғақ 
сырылдар естіледі. 
Төменде көрсетілгендердің қайсысы ең ықтимал диагноз?
" 
Асбестоз 
Атипті пневмония 
Аденокарцинома 
Бронхоэктазия
Созылмалы бронхит
+ 
199 
29 жастағы əйел продуктивті емес жөтелгежəне ентігу ұстамасына шағымданады. 
Анамнезінде: бірнеше жыл бойы поллинозбен ауырады. Қан қысымы 120/80 мм сынап бағанасы; 
пульс 78 минутына, ТЖ 18минутына. Пульсоксиметриясы - 96%. Өкпе аускультациясында: 
өкпенің барлық аймағында ысқырықты құрғақ сырылдар естіледі. Кеуде рентгенограммасында 
ауытқулар байқалмайды. Спирометрия: постбронходилатационды тестФДШК1/ФӨТС- 71% и 
ФДШК1 60%. Төменде көрсетілгендердің қайсысы ең ықтимал диагноз?
Пневмония 
Бронх демікпесі
+ 
Созылмалы бронхит
Бронхоэктазиялық ауру 
Өкпенің созылмалы обструктивті ауруы 

200 
"43 жастағы ер адам бас ауруына, айқын бұлшық еттердегі əлсіздікке, балтыр бұлшық 
еттер тырысуына шағымданады. Қарап тексергенде: пульсі - 85 соққы минутына, АҚ - 210/120 мм 
с.б. ЭКГ-да сол жақ қарыншаның айқын гипертрофиясының белгілері бар. Қан сынағы: калий - 
2,6 ммоль / л, натрий - 147 ммоль / л. Несеп анализінде: гипоизостенурия. 
Ең ықтимал диагноз қандай? 
" 
Феохромоцитома
Кона синдромы
+ 
Созылмалы пиелонефрит 
Созылмалы гломерулонефрит
Иценко-Кушинг Синдромы
201 
"70 жастағы ер адам физикалық күштеме кезінде ентігүге жəне жүрек жиі соғу ұстамасына 
шағымданды. Анамнезінде: артериялық гипертензия, гиперлипидемия жəне 2 типті қант диабеті. 
Жүйелі лизиноприл, аторвастатин жəне инсулин қабылдайды. Пульсі92 минутына; қан қысымы 
160/95 мм рт.ст., ТЖ25 минутына. Аускультативті: екі өкпенің төменгі бөліктерінде ылғалды 
сырылдар. ЭКГда VI-V4 тіркемелерінде Т-тісшесінің инверсиясы бар. 
Қандай препаратпен комбинациялау науқастың ұзақ уақыт өмір сүруін жақсартады? 
" 
Фуросемид
Амлодипин 
Гемфиброзил
Метопролол + 
Дигоксин 
202 
"55 жастағы ер адам 2 ай бойы құрғақ, ұстамалы жөтелге шағымданды. Анамнез: 
артериялық гипертензия, 2 типті қант диабеті, гиперлипидемия. Жүйелі симвастатин, метформин, 
рамиприл қабылдайды. Пульсі 87 минутына, АҚ 142/88 мм сб. 
Пациент еміне қандай өзгеріс енгізу қажет? 
" 
Рамиприлдың дозасын төмендету 
Рамиприлді лизиноприлге ауыстыру
Рамиприлді кандесартанға ауыстыру
+ 
Симвастатинді аторвастатинға ауыстыру 
Емге супрастин қосу
203 
"45 жастағы ер адам дəрігерге жоспарлы медициналық тексеруден өтуге келді. Жақсы 
сезінеді. 25 жасында аппендэктомия жасалды. Анамнезінде-аторвастатинмен жақсы бақыланатын 
гиперхолестеринемия. Оның əкесі миокард инфарктісінен 42 жасында қайтыс болды. Науқас 
темекі шекпейді немесе алкоголь ішпейді. Зертханалық зерттеулер қалыпты.
ЭКГ-да қандай өзгерістер? 
" 

Миокард инфарктісі
Үшінші дəрежелі АВ блокадасы 
Жүрекше фибрилляциясы 
II типті Mobitz AV блогы 
1 типті Mobitz AV блогы + 
204 
"20 жастағы ер адам, үдемелі шаршағыштыққа, аздаған жүктемеде ентігуге, жүрек жиі соғу 
ұстамасына шағымданады. Анамнезінде жиі баспа. Аускультативті – өкпенің екі жақты төменгі 
бөліктерінде ылғалды сырылдар. Жүрек ұшында 1- тон əлсіреген, систолалық шу, өкпе артериясы 
үстінде 2 тон күшейген. 
Төменде көрсетілгендердің қайсысы ең ықтимал диагноз? 
" 
Митральды қақпақшаның жетіспеушілігі + 
Аортальды қақпақшаныңжетіспеушілігі 
Трикуспидті қақпақшаныңжетіспеушілігі 
Өкпе саңылауының стенозы
Сол жақ атриовентирикулярлы саңылау стенозы 
205 
"37 жастағы əйелге жалпы тəжірибе дəрігерімен кеңесіп, тахикардияның қайталанатын 
шабуылына шағымданғаннан жəне бронх демікпесімен тіркелгеннен кейін препарат 
тағайындалды. Тахикардия жоғалып кетті, бірақ астма ұстамалары пайда болды. 
Қандай препарат асқынуды тудыруы мүмкін? 
" 
Кандесартан
Верапамил 
Дилтиазем 
Бисопролол + 
Рамиприл
206 
"Өкпенің созылмалы обструктивті ауруы диагнозымен 44 жастағы ер адам жүрек соғысы 
мен ентігуге, əлсіздікке шағымданады. Объективті: тері қабаттарының диффузды цианозы, өкпеде-
көптеген құрғақ сырылдар, ЖЖЖ -27 минутына; жүрек тондары тұйықталган, жүрек соғу жиілігі 
-120-ден 135 минутына, қан қысымы 160/95 мм сб. ЭКГ-да: пароксизмальды қарынша үстілік 
тахикардия.
Аритмия ұстамасын тоқтату үшін қандай дəрі-дəрмектер ең қолайлы? 
" 
Амиодарон 
Лидокаин 
Верапамил 
+ 
Пропранолол
Новокаинамид

207 
Əйел 25 жаста. Қан қысымының күрт көтерілуіне, жүрек қағуына шағымдары. Шабуыл 
кезінде науқас қызарады, терлеу жоғарылайды. Анамнез: соңғы бір жыл ішінде өзін науқас 
санаймын. Қан қысымы 200 мм сынап бағанасына дейін көтеріледі, пульс 110 соққы / мин-ға дейін 
жоғарылайды. Қаралмаған. Гипертензияға қарсы дəрілерді қабылдау көмектеспейді. Қан қысымы 
өздігінен біртіндеп төмендейді. 
Мидың МРТ (гипофиз, қарыншалар)
Іш қуысы мүшелерінің ультрадыбыстық (бауыр, бүйрек) 
Бүйрек жəне бүйрек үсті бездерінің МРТ + 
Эхокардиография 
АҚҚ тəуліктік мониторлеу 
208 
"52 жастағы ер адам тамақ ішкеннен кейін шамамен 3 сағаттан кейін жəне түнде іштің 
жоғарғы бөлігіндегі ауырсыну мен жүрек айнуға шағымданады. Жақсарту тамақ ішкеннен кейін 
пайда болады. Жиі тамақтанғаннан кейін қанықтылық пен кебулер сезімі пайда болады. Соңғы 3 
айда өзін ауру деп санайды. Соңғы айда оның қара нəжісі бірнеше рет болған. Ол 40 жыл бойы 
күніне бір қорап темекі шегеді; алкоголь ішеді. Дəрілерді қабылдамайды. Температура 36,4 ° С, 
пульс 80 минутына, АҚ 110/70 мм сб. Пальпация кезінде - эпигастрийде ауырсыну. Тыныс алу 
уреазы сынағы оң. 
Осы науқастың ауруының одан əрі асқынуын болдырмау үшін келесі емдеу əдістерінің қайсысы 
қолайлы? 
" 
Ранитидин жəне пантопразол
В 12 витаминін көктамыр ішіне енгізу 
Амоксициллин, кларитромицин жəне омепразол + 
Бағаналы ваготомия
Диетаны сақтау 
209 
"41 жастағы ер адам дəрігерге аузы мен тіс аймағындағы ауырсынуға, тез шаршағыштыққа, 
тəулігіне 4 ретке дейін диареяға,іштің спастикалық аурсынуына шағымданады. Іштің ауыруы 
тамақ ішкеннен кейін күшейеді. Анамнезінде: 3 жыл бойы ауырады. 40 жыл бойы күніне бір қорап 
темекі тартады. Температура 37,9 ° С, пульс 81 минутына, АҚ 120/75 мм с.б. Тексеру кезінде ауыз 
қуысында көлемі 1 см болатын ауырсынуменекі ойық жара анықталды. Пальпация кезінде - іштің 
оң жақ төменгі квадрантында аздап ауырсыну. Жалпы қан анализі: гемоглобин 115 г/л, 
лейкоциттер - 11,8 х 109/л; тромбоциттер 360x109/л. Колоноскопия ішектің шырышты қабығының 
биопсиясымен: казеозды емес гранулемалар жəне крипттердің нейтрофильді қабынуы. 
Төменде көрсетілгендердің қайсысы ең ықтимал диагноз? 
" 
Дивертикулит
Крон ауруы + 
Уиппл ауруы
Өзіндік ерекшеліксіз ойық жаралы колит
Глютен ауруы
210 
"Қабылдауда 35 жастағы ер адам дене температурасының 38,5 ° С-қа дейін жоғарылауына, 
іштің ауырсынуына, тəулігіне 8 рет қанды жəне шырышпен аралас нəжісті босатуға шағымданады. 

Қарап тексергенде іш қуысы орташа ісінген, сол жақ мықын аймағында ауырады, сол жерде тоқ 
ішектің жіп тəрізді бөлімі пальпацияланады. Жаралы колитке алдын-ала диагноз қойылды. 
Диагноздың белгісі қандай көрсеткіш? 
" 
фекальды кальпротектин + 
C реактивті ақуыз 
Fas – L
лейкоциттер
нейтрофилдер
211 
"49 жастағы əйел, эпигастрийдің кеш, аш жəне түнгі ауырсынуына шағымданады, ауамен 
қыжылдайды, күйдіреді. 20 жылдан астам уақыт бойы осы аурумен ауырады. Объективті: 
тамақтанудың төмендеуі. Эпигастрий аймағында пальпация кезінде, ауырсыну жəне бұлшықет 
қорғаны 
Бұл белгілер ойық жара ақауының қай локализациясына тəн? 
" 
өңеш-диарагмалық сфинктерден төмен 
пилорлық канал 
асқазанның жоғарғы бөлігі
асқазанның үлкен қисықтығының жоғарғы бөлігі
он екі елі ішектің шамы + 
212 
"Ер адам 45 жаста, эпигастрий аймағында жəне ішкеннен кейін 15-20 минуттан кейін іштің 
артында ауырсыну, ауамен ауыру, мерзімді жүрек айнуы. Тері қарапайым, құрғақ. Пальпация 
кезінде эпигастрий аймағындағы ауырсыну. 
Бұл белгілер ойық жара ақауының қай локализациясына тəн? 
" 
Он екі елі ішектің жуашығында 
Он екі елі ішектің бульбар артқы бөлімінде
Пилорикалық каналда
Асқазанның кардиялық бөлімінде + 
Барлық гастродуоденальды біріктірілген жаралар үшін 
213 
"24 жастағы ер адам аш қарынға пайда болатын іштің ауырсынуына шағымданады, ауаның 
кекiрiгiмен немесе желiнген азықпен, тамақ ішкеннен кейін азаяды. Бұл шағымдар науқасты 
шамамен бір жылға алаңдатады. Эмоционалды тұрақсыз. Пальпация кезінде асқазан ауырсынусыз. 
Іш қатуға бейім нəжіс. Фиброгастроскопия кезінде асқазан мен он екі елі ішектің шырышты 
қабығында ешқандай өзгерістер байқалмайды. 
желiнген азықпен ауаның кекiрiгiмен немесе. 
Қандай диагноз ықтимал? 
" 
Созылмалы гастрит

Функционалдық диспепсия
+ 
Асқазан жарасы 
Созылмалы дуоденит
Созылмалы эзофагит
214 
"52 жастағы əйел, оң қолдың саусақтарының буындарындағы ауырсыну мен қаттылық 
туралы шағымдармен, соңғы 4 айда күннің соңына қарай күшейе түседі. Ибупрофенді ауырсыну 
үшін қабылдайды. Анамнез : шаштараз болып жұмыс істейді, ауырсынуға байланысты жұмыста 
жиі үзіліс жасайды. АГ –мен зардап шегеді, гидрохлортиазидті қабылдайды. Жергілікті мəртебе: 
оң қолдың саусақтарының 1,2 жəне 4-ші дистальды фалангааралық буындарының аймағында 
пальпация кезінде ісіну жəне ауырсыну. Буындардағы белсенді жəне пассивті қозғалыстар 
көлемінің төмендеуі. 
Процестің дамуына негізінен қандай механизм негіз болады? 
" 
Мононатрий-урат кристалдарының буындарда тұнбасы 
Буын саңылауының бактериялық инфекциясы 
Шеміршектің аутоиммунды эрозиясы
Буындардың дегенеративті ауруы + 
Буындардағы кальций пирофосфаты дигидрат кристалдарының тұнбасы
215 
"Ер адам 62 жаста, соңғы жылы тізе буындарының ауырсынуына шағымданады. Ауырсыну 
қозғалыс кезінде күшейеді жəне демалу кезінде азаяды. Жергілікті мəртебе: гиперемия, ісіну жəне 
буындардан жергілікті температураның жоғарылауы байқалмайды. Тізе буындарындағы белсенді 
жəне пассивті қозғалыстардың крепитациясы, ауыруы жəне шектелуі анықталады. Буын 
рентгенограммасында: буын саңылауының біркелкі тарылуы, остеофиттер жəне субхондральды 
кисталар. 
Қай препарат аурудың емінде негізгі болып табылады? 
" 
Преднизолон
Метотрексат
Хондроксид + 
Целекоксиб 
Инфликсимаб
216 
"57 жастағы ер адам екі аптаның ішінде оң жақ саусақтың табан сүйек-фалангалық 
буындарындағы жедел ұстамамен емделді. Напроксен қабылдағаннан кейін ауырсыну азайды. 
Соңғы жыл ішінде аяқ саусақ буындарында ұстамаүш рет қайталанды, олар анальгетиктерді 
қабылдау арқылы тоқтатылды. Қазіргі уақытта дəрі-дəрмектерді қолданбайды. Аспазшы болып 
жұмыс істейді. Объективті: АҚҚ 145/80 мм сб., пульс 76 минутына. Жергілікті статус: гиперемия, 
ісіну жəне буыннан жоғары жергілікті температураның жоғарылауы байқалмайды. Қозғалыстағы 
орташа ауырсыну сақталады. 
Рецидивтің алдын алу үшін қандай препараты қолдану ең тиімді? 
" 
Колхицин 

Пробенецид
Ацетилсалицил қышқылы 
Преднизолон
Аллопуринол
+ 
217 
"Əйел 54 жаста, қол саусақтары жəне тізе буындарының ауырсынуна шағымданады, тізе 
буындарындағы ауырсыну күннің соңына қарай күшейеді. Ол өзін жыл бойы науқас деп санайды. 
Парацетамолды қабылдайды. Объективті: бойы 175см, салмағы 102кг. ДСИ 33кг/м2. Жергілікті 
статус: екі қолдың дистальды фалангалық буындарында-тығыз түйіндер.
Қандай диагноз ықтимал? 
" 
Псевдоподагра
Ревматоидты артрит
Подагра 
Септикалық артрит
Остеоартроз
+ 
218 
"56 жастағы əйел 6 ай бойы сол жақ тізе буынының ауырсынуына жəне ісінуіне 
шағымданды. Анамнезі: асқазан жарасы, ол омепразол қабылдайды. Жергілікті статус: сол жақ тізе 
буынындакрепитация жəне қозғалғыштық шектелуі байқалады. 
Осы пациент үшін қайсы препарат ең қауіпсіз болып табылады? 
" 
Ибупрофен 
Целекоксиб + 
Диклофенак
Ацетилсалицил қышқылы 
Парацетамол
219 
"55 жастағы əйел, соңғы 2 жыл ішінде саусақтардың жəне тізелердің ауыруы мен 
қазғалысы шектелуіне шағымданады. Таңертең 15 минут қозғала алмайды. Тізедегі ауырсыну 30 
минут жүргеннен кейін күшейеді. Анамнезінде: буын жарақаттары мен басқа да ауруларды жоққа 
шығарады. Объективті: бойы 162см, салмағы 78 кг, ДСИ 31Кг / м2. АҚ 135/80 мм сб. Пульс 72 / 
мин. Жергілікті статусы: тізе буындарындағы крепитация. Буындардағы белсенді жəне пассивті 
қозғалыстар ауырсынуға байланысты шектеулі. Қолдың фалангалық буындарындағы ауырсыну 
түйіндері. 
Қандай диагноз ең ықтимал? 
" 
Септикалық артрит
Остеоартроз
+ 
Подагра 
Ревматоидты артрит
Псевдоподагра

220 
"17 жастағы қыз бала шаршағыштыққа шағымданады. Анамнезінде: менструацияда қан 
көп кетуі байқалады. Көрсеткіштері жасына сəйкес. Тері бозғылт, құрғақ. Ауыздың 
бұрыштарындағы қабыну мен жарықтар, тырнақтардың қисаюы. ЖКА: эритроциттер-2,7х1012/л, 
гемоглобин 88 г/л; тромбоциттер 290х109/л; лейкоциттер 7х109/л, микроцитоз. 
Емдеу тактикасы қандай? 
" 
Қан құю 
Флуоксетин
Витамин В12
Темір препараттары
+ 
Аллогенді өзек жасушасын трансплантациялау 
221 
"30 жастағы ер адам физикалық күштеме кезінде үдемелі шаршау мен ентігуге 
шағымданады. Өткен аптада ол көздерінің сарғайғанын жəне несептің түсінің қоңырланғанын 
байқады. 2 типті қант диабетімен ауырады. Объективті: қан қысымы 120/80 мм рт.ст., пульс 80 
минутына. Тері сарғайған, көздің конъюнктивасы бозғылт түсті. Гепатоспленомегалия. 
Лимфаденопатия анықталған жоқ. Қанның жалпы талдауы: гематокрит 19,5%; гемоглобин 85г/л; 
эритроциттер2,5х1012/л; лейкоциттер 11,0х109 / л; тромбоциттер 300х109/ л; ретикулоциттер 15%; 
қанның биохимиялық талдауы: жалпы билирубин 130,6 мкмоль/л; креатинин 88,45 мкмоль/
л.тікелей Кумбс тесті оң. 
Қандай диагноз ықтимал? 
" 
Тұқымқуалайтын сфероцитоз
Пароксизмальды түнгі гемоглобинурия 
Альфа-талласемия 
Темір тапшылығы анемиясы
Аутоиммунды гемолитикалық анемия
+ 
222 
24 жастағы əйел соңғы 4 айда тұрақты шаршау туралы шағымдармен. Өмір бойы 
ауруларды жоққа шығарады. Объективті: қан қысымы 120/78 мм сб., пульс 121 минутына 
конъюнктиваның бозғылт. Перифериялық қанның жағындысы (суретті қараңыз). Науқаста осы 
жағдайдың болуы ең ықтимал себебі қандай? 
Тұқымқуалайтын сфероцитоз
Темір тапшылығы + 
В12 дəрумені тапшылығы 
Кіші β-талассемия 
Пируваткиназа тапшылығы
223 
"29 жастағы ер адам, прогрессивті шаршағыштыққа, салмақ жоғалтуға, мойын мен 
қолтықта ауыртпалықсыз ісіктерге шағымданады. Науқастың айтуынша, бұл түзілімдер алкоголь 
ішкеннен кейін ауырады. Объективті: ауыртпалықсыз мойны жəне қолтық асты 
лимфаденопатиясы. Лимфа түйіндерінің биопсиясы: гигантты қосядролы клеткалар. 
Қандай диагноз ықтимал? 
" 

Ходжкин лимфомасы
+ 
АИТВ-инфекцисы 
Ересектердегі Т-жасушалы лимфома
Жедел лимфолейкоз
Микобактериялық инфекция
224 
"52 жастағы əйел, 4 ай ішінде жүрек қағу, ашуланшақтық, дене қызуының жоғарылауы 
жəне 10 кг салмақ жоғалту шағымдарымен. Анамнез: Жүрек тоқтап қалуымен жүректің соғуы осы 
уақыт ішінде 3 рет болған. Ол күйеуімен жиі ұрыса бастады. Объективті: АҚ 150/60 мм сб., пульс 
103 минутына. Терісі жылы жəне ылғалды. Мойынның алдыңғы аймағында масса 
пальпацияланады. Қалқанша безінің сцинтиграфиясы: йодтың диффузды сіңуі. Зертханалық 
көрсеткіштер: ТТГ анықталмаған, тиреотропинді рецепторға қарсы антиденелер анықталған. 
Терапиялық мақсатта пациентке 2 аптадан кейін радиоактивті йодтың бір рет ішілетін дозасы 
енгізіледі. 
Қандай препарат аурудын базисты терапиясында қолданылады? 
" 
Эстрогенді терапиясы
Калий йодид
Метимазол 
Пропранолол
Тирозол 
+ 
225 
60 жасар ер адамның мойынның артқы жағына қатты ауыратын инфильтрат пайда болып, 
біртіндеп өсіп бала алақанына дейін жеткен. Инфильтраттың бетіндегі тері қошқыл-қызыл, 
ортаңғы бөлігі көкшіл түсті жəне бірнеше жыланкөздері бар, одан қою, қан аралас, жасыл түсті 
іріңді некротикалық масса бөлініп тұр. Бас ауырып, денесі қалтырайды. Дене қызуы 38,50С.
Қандай емдеу тактикасын тағайындау орынды болып табылады: 
Ультродыбыстық ем
Сұйық азотпен күйдіру 
Магнито-сəулелі-лазерлік ем
Анилин бояуымен өңдеу 
Хирургиялық ем, антибиотик + 
226 
"50 жасар əйел 2 апта бойы созылмалы пневмониясының асқынуына байланысты ішке 
доксициклин қабылдаған. Осы мерзімнің аяғында ауыз қуысындағы жағымсыз сезімдерді түйсінді. 
Стоматологқа қаралды, ол жуып шаю тағайындады. Жағдайы жақсармады, сол себепті 
дерматологқа бағытталды. Объективті. Тілдің бетін толық жапқан ақшыл-сұрғылт түсті өңез, 
жиегінде тап сондай дөңгелек пішінді ошақ, көлемі 0,5х0,5 см. Бойлық жəне кейбір көлденең 
жолақтар, сондай-ақ тегіс, емізікшелерінен айырылған қызыл түсті тілдің беті көзге түседі. 
Қосымша ауыруларынан созылмалы гастрит, сусамыр. Берілген диагноздың қайсысы дұрыс: 
" 
Кандидоз 
+ 
Кокцидиоидоз
Екіншілік мерез 

Карапайым пемфигус
Кызыл жазық теміреткі 
227 
40 жастағы əйел көзінің айналасындағы ақ дақтарды кетіру мақсатында келді. Науқастың 
айтуы бойынша осы симптомдар бір жыл бұрын ыстық мемлекетте дем алғаннан жəне жүйке 
күйзелісінен кейін пайда болған. Аутоиммунды тиреодит диагнозымен тізімде тұр. Қарау кезінде: 
екі көзінің жоғары жəне төменгі қабағында симметриялық орналасқан депигментацияланған 
дақтар айқын тегіс жиектерімен. Кірпіктері мен қабақтары өзгермеген. Осы жағдайдың 
патогистологиялық негізінде не жатыр? 
фибробласттар ыдырауы 
гамма-глобулин синтезінің бұзылысы
меланоциттердің мөлшерінің жоғарлауы 
коллаген синтезінің жоғарлауы 
меланин синтезінің бұзылысы 
+ 
228 
Жеке медициналық орталықтың дерматолог дəрігеріне 29 жастағы əйел шашының 
жұқаруына, айқын гипергидрозға шағымданып келді. Ауырғанына 1 жыл болған, бір уақытта 
жылағыштық, мазасыздық, ұйқысыздық, салмақ тастау (10 кг) пайда болған. Жергілікті статус: 
тері жамылғылары ылғалды, сұрғылт реңкті, алақан жəне табан терісі алқызыл түсті. Қарау кезінде 
шаштары тұтқыр, сынғыш, фолликулалары кеңейген, терісі бұдыр, апельсин қабығындай. Осы 
науқасқа қандай қосымша тексеру əдістерін тағайындаған жөн? 
кіші жамбас мүшелерін УДЗ
қалқанша безі гормондарына анализі + 
аллергендерге  анализ
бауыр сынамаларға анализ 
түрік ершігінің рентгені 
229 
Терілік-венерологиялық аурухананың дерматологына 27 жастағы В науқас алақан мен 
табанының терісінде бөртпелердің пайда болуына шағымданады. Қарауда алақан жəне табан 
терісінде іркілісті-қызыл түсті көптеген дақтар, домалақ пішінді, диаметрі 1-1,5 см шамасында. 
Бірақ элементтерді пальпациялауда тығыз инфильтрация айқын. Жыныс мүшесінің терісінде 
тыртық бар, тыртықтың пайда болу уақытын жəне себебін білмейді. Ретсіз жыныстық қатынасқа 
түседі, үйленбеген. Сіздің болжамды диагнозыңыз:
алақан-табан псориазы 
дисгидротикалық экзема 
алақан микозы
кəсіптік экзема 
екіншілік өршімелі сифилис + 
230 
10 жасар қыз, 3 күннен бері ауырған, бірінші күні 7-қабыртқарарлық нерві маңының , 
денесінің солжақ бүйірлік беткейінің ауырғанына, шаншығанына, қышығанына жəне ашығанына 
шағымданған. Жалпы дімкəстік байқалған. Екінші күні терісінің қызаруы фонында везикула (сулы 
бөртпе) пайда болған, топтасуға бейім. Бөртпе жылдам дамуға бейім, өлшемі 0,3—0,5 см, мөлдір 
сұйықтық толы жəне бірігуге бейім. 4 күн бұрын суықтаған. Қандай диагноз қоясыз? 
аллергиялық дерматит
атопиялы дерматит 

қышымы 
Herpes zoster + 
жанасу дерматиті 
231 
4 жасар ер бала, бірлі-жарым папулалы элементтер түріндегі бөртпе пайда болғанына 
шағымданады, саны 5, негізінен бетінде, көз аймағында орналасқан. Ауру бетінде бір түйін пайда 
болумен дамыған, сосын қысқа уақыт ішінде түзілімдер көбейген. Папула ақшыл түсті. Түйіннің 
орта бөлігі шамалы батыңқы. Түзілімнің өлшемі 1 мм-ден 0,5 см-ге дейін. Папуланы қысқышпен 
басқанда түйіннің ортасынан ақ масса шығады, консистенциясы жағынан ірілеу. Қандай диагноз 
қоясыз? 
аллергиялық дерматит
атопиялы дерматит 
контагиозды моллюск + 
себореялы дерматит
жанасу дерматиті 
232 
Тері-вендиспансерге 15 жасар жасөспірім түсті, жыныстық мүшесі мен оңжақ шап 
аймағында ойықжараның пайда болғанына шағымданады. Ойықжаралар екі апта бұрын пайда 
болған. Ойықжара пайда болмастан екі ай бұрын бейтаныс қызбен жыныстық қатынасқа түскен. 
Тексеріп қарағанда: жыныстық мүшесінің денесінде оңжағында дөңгелек формалы, өлшемі
1×1,5 см ойықжара бар, ауырмайды, сарғыш өңезбен қапталған, ойықжараны пальпациялағанда 
тығыз инфильтрат анықталды. Оңжақ шап аймағында — 1×1 см өлшемді ойықжара, дөңгелек 
формалы, геморрагиялық қабықшамен қапталған, негізі тығыз. Шаптың солжақ лимфатүйіндері 
өлшемі 1×1,5 см дейін үлкейген, тығыз-серпінді консистенциялы, ауырсынбайды, қозғалмалы.
Вассерман реакциясы теріс. Қандай болжалды диагноз қоясыз? 
серонегатив бiрiншiлiк мерез + 
серопозитива бiрiншiлiк мерез 
үшіншілік мерез 
жаңа салдарлық мерез
жасырын салдарлық мерез 
233 
Дерматологтың қабылдауына 36 жастағы əйел, тұмаумен ауырғаннан кейін, кеудесінің 
бүйір бетінде қызарған, ісінген фонда қышу, күйдіру сезімімен қабаттасқан, көпіршікшелер пайда 
болған. Бөртпе қабырғааралық аралық жүйке жолдарында орналасқан. Бірнеше күн бұрын ошақта 
қою қоңыр түсті қабықтар түзілді жəне тыныштықтада, қозғалыстада мазалайтын ауру сезімі 
пайда болады. Берілген диагноздардың қайсысы дұрыс: 
Жай теміреткі
Белдеулі теміреткі (Herpes zoster) 
+ 
Вульгарлы пемфигус
Герпетиформды Дюринг дерматозы
Буллезді эпидермолиз
234 
"Дəрігерге 28 жасар ер адам күнге күйгеннен кейін мойынның жəне денесінің жоғарғы 
бөлігінде пайда болған көп мөлшерде көлемдері əр-түрлі пигментті дақтардың пайда болуына 
шағымданумен қаралды. Объективті: сүт қосылған кофе түстес, əртүрлі пішіндегі, көлемдері 
бетінде кебекті қабыршықтары бар дақтар. Берілген диагноздың қайсысы дұрыс: 

" 
Токсидермия
Рецидивті мерез 
Себореялық дерматит
Розовый лишай Жибера 
Кебекті теміреткі 
+ 
235 
Дерматологқа 42 жасар В науқас денесіндегі жəне аяғы мен қол терісінде теріден көтеріңкі, 
қышитын бөртпелік элементтердің пайда болуына шағымданады. Элементтер бірнеше сағат бұрын 
пайда болған. Қарау кезінде қызғылт-ақ түсті тегіс беткейлі, тығыз консистенциялы түзілістер 
көрінеді. Науқас көрішісінің итіне қарағаны белгілі болды. Емдеу əдісін көрсетіңіз: 
антигистаминді жəне десенсибилизациялаушы препараттар + 
антимикотикалық заттар 
қарапайымдыға қарсы өңдеу
вирусқа қарсы ем 
энтеросорбенттер, қышынуға қарсы ем 
236 
10 жасар балада балтырларында бөртпе пайда болды. Тексеріп қарағанда: балтырларының 
терісінде патологиялық процесс гиперемияланған негізде 3-5 мм диаметрлі пустулалар түрінде, 
шамалы ауырсындырады. Қандай зертханалық тестілер диагнозды растайды? 
теріде зеңді анықтау үшін микроскопиялық талдама жасау
қышыма кенесін анықтау үшін микроскопиялық талдама жасау 
стафилококқа теріні бактериологиялық талдама жасау 
+ 
теріні гистологиялық тексеру
атипиялы жасушалар таңбасына сүртінді алу
237 
22 жастағы əйел ішінің төменгі жағы ауыратынына, кіші дəретке жиі шығатынына, кіші 
дəретке шыққанда ашитынына шағымданады. Симптомдар сақтанбай жыныстық қатынасқа түскен 
соң пайда болған. Объективті: үрпінің қызаруы, ісінгені байқалады, көп мөлшерде іріңді шығынды 
бөлінеді, кіші дəретке шыққанда ашып ауырады, жатыр мойнағының іншектік бөлігі қызарған, 
цервикальдық каналдан көп мөлшерде іріңді шығынды бөлінеді. Болжалды диагноз: 
гонорея (соз) + 
хламидиоз 
кандидоз 
трихомониаз
гарднереллез
238 
60 жастағы науқасты бір апта бойы сол жақ тұсы қатты ауырып мазалайды. 3 күн бұрын 
дене қызуы 38,0 с дейін көтерілген, қолтықастында бөртпе пайда болған. Қарау барысында кеуде 
қуысының сол жақ бөлімі бесінші қабырғаасты терісінде негізі ісінген бірнеше ұсақ көпіршіктер 
анықталды. Болжамды диагноз:
Атопиялық дерматит.
Стрептодермия. 

Стафилодермия. 
Псориаз. 
белдік (опоясывающий) лишай. 
+ 
239 
Əйел адам 32 жаста, баспа (ангина) ауырғаннан кейін пальпация кезінде ауратын, 
жартылай шар тəрізді, тығыз, жаңғақ тан кептер жұмыртқасы көлеміне дейінгі мөлшерде, теріден 
шығыңқы көрініп тұратын, ашық-қызыл түсті түйіндер пайда болған. Орналасатын жері - негізінен 
балтыр (жіліншік) аймағында, бірең-сараң жамбаста бар. Дене температурасының 38,5 С дейін 
жоғарлауы байқалады. Болжамды диагноз:
Түйінді эритема. 
+ 
Экзема. 
Жибер қызғылт лешайы. 
Токсикодермия. 
Почесуха. 
240 
Ұл бала 11 жаста, ауруханаға буындарындағы ұшпалы ауру сезіміне, азырақ физикалық 
жүктемеден кейін ентігу, жүрек тұсының жаншып ауруына шағымданып келді. 2 апта бұрын іріңді 
ангинамен ауырды. Объективті: жіліншік-табан табан буынының ісінунен бала пассивті. Жүректің 
салыстырмалы тұйығының шекарасы солға ұлғайған, тахикардия, жүрек ұшында систолалық шу. 
Жіліншік-табан буыны ісінген, ұстап тексергенде ару сезімі бар. Кеудесінде ашық-қызыл 
бөртпелер, пальпацияда ауырмайды.ЭТЖ – 28 мм/сағ, лейкоциттер – 11 х109 /л, фибриноген – 6,4 
г/л, АСЛ-О 1:750 бір. Балада қандай теріге тəн белгілері пайда болды? 
Жүзік тəрізді эритемалар 
+ 
Буллезді бөртпелер 
Розеолдар 
Петехиальды бөртпелер 
Есекжем 
241 
Қыз бала 8 жаста, физикалық жүктемеден кейінгі тізе буындарының тізе буындарының 
ауруына, жалпы əлсіздікке шағымданады. Анасының айтуы бойынша ангина жəне ЖРВИ -мен жиі 
ауырады. Бала таңертең төсегінен тұрмайды, түскі уақытқа дейін төсекте қалғысы келеді. Қарап 
тексергенде: саусақ буындарында ісінумен дефигурациялар көрінеді, қимыл қозғалысы шектелген, 
саусақ қысу симптомы оң. Оң жақ тізе буыны ісінген. ЖҚА: – эритроциттер - 3,5 млн, Нв - 122 г/л, 
лейк – 10 мың, Лф - 35%, эозинофилдер-1%, моноциттер -2%, тромбоциттер – 360 мың, ЭТЖ – 30 
мм/сағ, СРБ - оң. РФ - теріс. АНА - оң. Қандай диагноз болуы мүмкін? 
Жедел ревматикалық қызба
Ювенильді идиопатиялық артрит 
+ 
Рейтер ауруы
Стрептококктан кейінгі артрит 
Жедел бруцеллез 
242 
Қыз бала 14 жаста, шағымдары жүрек тұсының шаншып ауруы, тізе буындарының ісінуі, 
дене қызуының 38,5 С жоғарылауы. Анамнезінен: бала кезінен ангинамен жиі ауырған. 7 жасында 
шынтақ жəне оң тізе буындары ісінді, тремор жəне фебрильді қызба аясында аяқ-қолдардың 
еріксіз қозғалысы пайда болған. Бұл жағдайының нашарлауы 2 апта аясында кезекті ангинамен 
ауырған соң пайда болды. Объективті: тізе буындарының артриті. Аускультацияда: 1 тон əлсіреген, 

жүрек ұшында систолалық шу. ЖСЖ 110 рет минутына, пульс 110 рет минутына, ритм дұрыс. 
Төменде көрсетілген жағдайлардың қайсысы қыз балада дамуы мүмкін?
қайталамалы ревматикалық қызба 
+ 
екі жақты пневмония
белгісіз генезді қызба
жедел ревматикалық қызба
ревматикалық емес миокардит 
243 
Қыз бала 13 жаста, жүрек аймағындағы жайсыздыққа жəне ауру сезіміне, қолдарының 
дірілдеуі, дене қызуының 39,0 С көтерілуі. Əкесінің айтуынаша бір ай алдын іріңді ангинамен 
ауырды,. Кейіннен анасы қызының жазуының өзгергенін байқаған, бет бұлшық еттері дірілдеуі 
жəне саусақтарының треморы. Объективті: жүректің салыстырмалы тұйығының шекарасы солға 
1,0 см-ге ұлғайған. Жүрек тондары тұйықталған, систолалық шу жүрек ұшында есітіледі. ЖҚА: 
ЭТЖ-45 мм/сағ, лейкоциттер- 11 мың, фибриноген – 8,0 г/л, антистрептолизин «О» 1:850 бірлік. 
ЭКГ-ритм ырғақты, ЖСЖ-100 рет минутына, артриовентрикулярлы блокада 1 дəрежесі. Қандай 
диагноз болуы мүмкін? 
Жүйелі қызы жегі, полиартрит, кардит НК І
Жедел ревматикалық қызба, кардит, кіші хорея, НК І + 
Қайталамалы ревматикалық қызба, митральды клапан жеткіліксіздігі, НК ІІ А 
Ревматикалық емес миокардит, жеделдеу түрі. НК І
Жедел ревматикалық қызба, кардит, полиартрит, НК І 
244 
11 жастағы қыз оң жақ тізе буынында, сол тізе буындарында ауырсыну мен қозғалыстың 
шектелуіне, дене қызуының 40 градусқа дейін жоғарылауына шағымданады.Анамнезінен: бала 
кезінен жиі ангиналар, соңғы эпизод 1 ай бұрын салқындағаннан кейін болған.Анасының айтуы 
бойынша қыздың жазуы бір апта бойы өзгерді жəне ұмытшақ болып барады. Объективті: 
зақымданған буындардағы артрит, шынтақ буындарының үстіндегі ауыру сезімсіз 
түйіндер.Жүректің салыстырмалы тұйығы ұлғаймаған. Аускультацияда: жүрек тондары анық, шу 
жоқ. Дене қызуы- 38,7 градус. ЖҚА: JIейкоциттер- 11* 109/л, гемоглобин- 123 г/л, СОЭ 40 мм/сағ. 
РФ –теріс, СРБ – 41 мг/мл. ЭКГ- ырғақ синусты, ЖСЖ 88 рет минутына, ЖЭО вертикальды. 
ЭхоКГ патологиялық жағдай анықталмайды. Екіншілік бицилинопрофилактиканың бұл 
жағдайдағы дұрыс схемасын көрсетіңіз? 
Соңғы эпизодтан кейін 5 жылдан соң немесе 40 жасқа дейін. 
Өмір бойы профилактика 
Соңғы эпизодтан кейін 10 жылдан соң немесе 21 жасқа жеткенше + 
Соңғы эпизодтан кейін 5 жылдан соң
18 жасқа дейін
245 
8 жастағы баланы стационарға ауыр жағдайда жеткізді, анасының айтуы бойынша бала 
тізе, шынтақ жəне иық буындарының ауыруына шағымданады, одан кейін бөртпелер, 39,8 
градусқа дейін қызба пайда болды. Анамнезінен: жедел ауырды, 2 апта алдын артралгия пайда 
болды, мойын аймағындағы лимфа түйіндері ұлғайды, кешеден бері бөртпелер мен қызба пайда 
болды. Қарап тексергенде: "бүлдірген тəрізді" тіл (сурет), конъюктиваның гиперемиясы, ерінің 
құрғауы жəне гиперемиясы, кеуде де жəне аяғында полиморфты бөртпелер, мойын артқы лимфа 
түйіндерінің ұлғаюы. Табанында ісіну. Объективті: жүрек шекарасы үлкейген, тондар 
тұйықталған, ұшында систолалық шу. ЖҚА: Hb – 115 г/л, лейкоциттер – 12 х109/л, тромбоциттер 
– 410х109 /л, ЭТЖ – 42 мм/сағ. СРБ – 32 мг/мл, АНА – теріс, АСЛ-О – 100 МЕ/л. ЭКГ: ишемия 
белгілері. Қандай диагноз болуы мүмкін? 

геморрагиялық васкулит 
жүйелі қызы жегі 
жедел қызы жегі 
түйінді приартерит 
Кавасаки ауруы 
+ 
246 
Ұл бала 10 жаста 1 жылдан бері ауырады. Бойына қосқан жоқ, 5 кг арықтады, жиі 
ақсаңдайды, табанында, тізесінде ауру сезіміне жəне көру нашарлағанын айтады. Объективті: тізе 
буындарының екі жағынан да дефигурациясы, бұлшық еттерінің атрофиясы. Зерттеу нəтижелері: 
НЬ -121 г/л, лейкоциттер 10х109/л, ЭТЖ - 23 мм/сағ. РФ – 10 МЕ/л, СРБ – 5 мг/л, НLА В27 оң. 
Қандай емдеу əдісі бірінші кезекте оптимальды болып табылады?
сульфасалазин
СЕҚҚП 
+ 
антибиотики
лефлунамид
ГКС- мен жергілікті терапия
247 
13 жасар қызда мұрын бітелуі байқалады, жиі түшкіреді. Осы шағымдар жазда пайда 
болады: шілде мен тамызда, кей кезде конъюнктивит қосылады. Базалық патогенетикалық 
терапияда қандай препарат тиімді?
Клемастин пероральды 
Мебгидролин пероральды 
Бетаметазон интраназальды + 
Ксилометазолин 0,05% интраназальды 
Кромоглицин қышқылы интраназальды 
248 
8 жасар қызда тері жабындыларының, сірлі қабаттардың бозаруы, əлсіздік, бас айналуы, 
тəбетінің төмендеуі байқалады, өткір иістер ұнайды, шикі қамырды жегенді ұнатады. Терісі 
құрғақ, езулері «желінген», глоссит. Жүрек тондары айқын, жүрек ұшында қысқа систолалық 
шуыл. Тексеру нəтижелері: сарысулық темір - 9,5 мкмоль/л, ферритин 25 нг/мл, эритроциттер 
2,3х1012/л, гемоглобин 80 г/л, ТК 0,7; ретикулоциттер 4%. Қандай терапия қажет?
Пероральды полимальтоздың темір (III) гидроксиды + 
Парентеральды темір оксидының сахараты
Рекобинантты эритропоэтн альфа 
Дарбэпоэтин альфа 
Эпоэтин бета
249 
16 жастағы қыз бала жасөспірімдердің артериалды гипертензиясы диагнозымен 2 жыл 
көлемінде үздіксіз 10 мг/тəулігіне дозасымен эналаприл қабылдайды. Эффекты жақсы. Бірақ соңғы 
2 ай көлемінде ұстамалы құрғақ жөтел пайда болды. Терапияға коррекция жасаңыз. 
Эналаприлдың дозасын азайту 
Эналаприлды каптоприлге алмастыру 
Эналаприлды лозартанға алмастыру + 

Эналаприлды қалдыру, ацетилцистеин қосу
Эналаприлды қалдыру, амброксолмен ингаляция қосу 
250 
8 айлық ер балада демікпе, ұзақ уақытты, көбінесе ұйықтап жатқанда болатын жөтел, 
əлсіздік, жиі суық тиіп аурулар бар. Бала сабырлы (спокойный), аз қозғалады, күйлі (повышенной 
упитанности). Терісі бозарған, мəрмəрлі суретпен. Температурасы 36,0 С. Тыныс жиілігі 45 рет 1 
минутта. Перкуторлы - өкпе үстінде өкпелік дыбыс, аускультативті - везикулярлы тыныс. Қан 
анализінде: ЭТЖ 5 мм/сағ., лейкоциттер 5,2*109/л, лимфоциттер 83%, эозинофилдер 4%. Кеуде 
торы ағзаларының рентгенограммасы (суретті қараңыз). Аталған диагноздардың қайысысы болуы 
мүмкін? 
Тимомегалия + 
Жедел бронхит 
Оң жақтық эмфизема
Жүректің туа біткен ақауы 
Жедел оң жақтық пневмония
251 
7 жастағы балада температура 39,5 С, қатты жөтел бар. Тыныс жиілігі 30 рет минутына, 
əлсіз, кеуде торының рентгенологиялық зерттеуі жасалды (суретті қараңыз). Аталған 
диагноздардың қайыссысы дұрыс?
Жедел бронхит 
Оң жақтық эмфизема
Сол жақтық пневмоторакс 
Сол жақтық крупоздық пневмония + 
Оң жақтық ошақты пневмония 
252 
Балаға 10 ай. Дефицитті анемия диагнозымен педиатр бақылауында тұрады, темір 
препараттарын қабылдайды. 3 айынан бастап мөлшері 1000 ХБ (МЕ)/тəулігіне болатын Д 
дəруменін қабылдайды. Баланың ем-дəмінде (диета) ботқалар, картоп пюресі басым, анасы еттен 
жасалған пюре беруге тырысады, бірақ одан бала бас тартады. Қарау барысында - маңдайлық жəне 
төбелік бұдырлар, «айқын» қабырғалар, білегінде «білезікшелер». Зерттеу кезінде - гемоглобин 
107 г/л, ТК 0,75; 25(ОН) Д дəрумені - 25 нг/мл; Фосфор -1,0 ммоль/л, кальций – 2,2 ммоль/л. 
Несеп талдамасында – лейкоциттер 4-5 көру алаңында, фосфаттар +++. Аталған диагноздардың 
қайыссысы болуы мүмкін? 
Д гипервитаминозы
Д дəрумені жеткіліксіз мешел (рахит), бастапқы кезеңі 
Д дəрумені жеткіліксіз мешел (рахит), өршу кезеңі + 
Д дəрумені резистентті мешел (рахит) 
Д дəрумені резистентті емес мешел (рахит)
253 
16-28 апталарында жүктіліктің үзілу қауіпі болған. 2-ші жүктіліктен туған ер бала. 
Гестационды диабеті бар анаға 32-34 апталарда кесарь тілігі жасалған. Апгар шкаласы бойынша 5 
балл. Объективті: цианоз, ыңырсыған дем шығару, кеуде торының ішке қарай ойысуы, тахипноэ, 
мұрын қанаттарының желпілдеуі, оттегі сатурациясының төмен деңгейі, өкпедегі тыныстың 
əлсіреуі, ауызынан көпіршікті бөліндінің шығуы. Сіздің жасауыңыз керек негізгі іс-шаралар? 
ҚЖА (ОАК), кеуде қуысы ағзаларының рентгенограммасы, қанның бактериологиялық 
зерттеуі 
+ 

Кеуде қуысы ағзаларының рентгенограммасы, нейросонография, іш қуысы ағзаларының 
УДЗ, қанның бактериологиялық зерттеуі 
TORCH инфекциясына зерттеу, қанның бактериологиялық зерттеуі
ҚЖА (ОАК), қанның бактериологиялық зерттеуі, кеуде қуысы ағзаларының КТ-сы
ҚЖА (ОАК), қышқыл-сілтілік құрамды, глюкоза деңгейін анықтау
254 
5 күндік ер бала. 22-24 апталарында жүктіліктің үзілу қауіпі болған. I жүктіліктен, 36-шы 
аптада туған. Туған кездегі салмағы 2100 гр, бойы 45 см. Апгар шкаласы бойынша 5-6 балл. 
Демікпе, бұлшықет гипотониясы, əлсіздік, үлкен еңбегінің ісінуі, температурасының 
тұрақсыздығы, жай кездегі мұрын-ерін үшбұрышының цианозы бар, емшектен бас тартады. Терісі 
жəне көзге көрінетін сілемейлері бозғылт-сұр түсті. Екі жақтан да төменгі бөлімдерде тыныс алуы 
əлсіреген. Жүрек тондары тұйықталған. тахикардия. Кіндіктен іріңді бөлінділер бар. 
Іріңді омфалит
Екіжақты құрсақішілік пневмония (внутриутробная пневмония) 
Жетілмей туылған баланың склеремасы 
Сепсис, септикопиемия 
+ 
Сепсис, септицемия
255 
4 жастағы бала ауыр жағдайда. Жиі құрғақ жөтел, сырылдаған тыныс алу, əлсіз, 
температурасы 39,3°С, тыныс жиілігі 38 рет 1 минутта, мұрын қанаттарының тырысуы, кеуде 
торының оң жағының төменгі бөлімінде қабырғааралықтардың тартылуы. Қатты тыныс алу 
фонында екі жақтан да құрғақ сырылдар, ал кеуде торының оң жағында əлсіз тыныс алу фонында - 
ұсақкөпіршікті сырылдар естіледі. ҚЖА (ОАК): ЭТЖ - 33 мм/сағ., лимфоциттер 38%, лейкоциттер 
19,7*109/л, таяқша/яд 9%, сег/яд 42%. Осы аурудың диагностикалау үшін ең ықтимал əдісі 
қандай? 
Спирометрия
Бронхоскопия
Пневмотахография 
Кеуде торы ағзаларының КТ-сы 
Кеуде торы ағзаларының рентгенографиясы + 
256 
5 жасар ер балада 3 айлық кезеңінен бастап жиі болатын бронхиттер мен Ps.aeruginosa 
бөлінуі бар рецидивирлеуші пневмониялар байқалады. Соңғы 6 ай бойы дəстүрлі емге 
рефракторлы бронхиальды демікпе пайда болған. Тұрақты жөтел, 2 деңгейлі ақуыз-энергетикалық 
жеткіліксіздік, «қуыршақ» беті, кеңейген, кеуде торы бөшкетəрізді деформирленген, үлкен, іші 
кепкен. Өкпенің барлық беткейінде ұсақ жəне орта көпіршікті сырылдар естіледі. Копрограмма: 
нəжісі майлы, жылтыраған, көп мөлшерде нейтральды майы бар. Аталған диагностикалық іс-
шаралардың қайыссысы диагнозды нақтылау үшін қажет?
Екі рет қан сарысуындағы Ig A 
Екі рет қан сарысуындағы Ig Е 
Ирригоскопия/ирригография
Кеуде торының рентгенологиялық зерттеуі
3 рет тер сұйықтығындағы хлоридтерді анықтау 
+ 
257 
11 айлық қыз бала. 6-8 апта көлемінде дəнді ботқа (злаковая каша) түрінде қосымша тамақ 
берген соң тəбетінің төмендеуі, метеоризм, көп мөлшердегі болатын сасық иісті сұйық нəжіс, ішті 

пальпациялаған кезде болатын ауырсыну, іш көлемінің үлкеюі, бұлшықет гипотониясы, əлсіздік, 
немқұрайлылық, остеоидты гиперплазия белгілері пайда болды. Салмағы 7800, туған кездегі 
салмағы 3500. Аталған диагноздардың қайыссысы болуы мүмкін?
Целиакия 
+ 
Муковисцидоз
Экссудативті энтеропатия 
Дисахаридазды жеткіліксіздік
Ішектің микробиотасының бұзылысы
258 
15 жасар ер бала қыжылға, тамақтанған соң ауа кекіруге, кей кезде болатын дисфагия мен 
одинофагияға, тамақтанған соң төс артындағы ауырсыну сезіміне шағымданды. ФЭГДСте: 
өңештің төменгі үштен бір бөлігінде гиперемия, сілемейдің босаңсып-жұмсаруы, бірлі-жарым 
эрозиялар, анықталды, кардиясы үңірейіп тұр. Асқазан мен он екі елі ішектің сілемейлі қабаты 
қызғылт. Аталғандардың қайыссысы терапияның 1-ші кезеңінде (терапия 1 линии) қажет?
Ранитидин 
Домперидон
Омепразол, фамотидин 
+ 
Висмуттың трикалий дицитраты 
Магний гидроксиды мен алюминий гидроксиды 
259 
12 жастағы бала сопор жағдайында балалар ауруханасының қабылдау бөліміне таңғы сағат 
6 да түсті. Соңғы уақытта анасы баласының əлсіздігін, арықтауын, кей кездегі жүрек айнуы мен 
іштегі ауырсыну сезімдерін, көп су ішетінін жəне əжетханаға жиі баратынын байқаған. Қан 
талдамаларында - гемоглобин 125 г/л, лейкоциттер 7,9 *109, ЭТЖ 12 мм/сағ., жалпы ақуыз 65 г/л, 
глюкоза 12,5 ммоль/л, калий 3,5 ммоль/л, несепнəр (мочевина) 6,9 ммоль/л. НЖА (ОАМ) – 
салыстырмалы тығыздығы 1030, ақуыз – теріс, глюкоза 2,9, кетондық денелер +++, эритроциттер 
2-3 көру алаңында, лейкоциты 4-5 көру алаңында. Аталған диагноздардың қайыссысы болуы 
мүмкін? 
Қантты емес диабет
Бүйректік глюкозурия
Гметуриялық синдром
1 типті қант диабеті, аутоиммунды, 3 дəрежелі кетоацидоз + 
1 типті қант диабеті, идиопатиялық, 2 дəрежелі кетоацидоз
260 
Балға 5 ай. 2 ай бұрын басқа елден көшіп келген. Салмағы 4050, бойы 52 см болып 42-ші 
аптада туылған. Босану үйінде меконий кеш кеткен. Анасы баланың тəбетінің төмендігіне, 
жұтынудың қиындауына, метеоризмге, іш қатуларына шағымданады. Қарау кезінде дене салмағы 
5600 г, бойы 60 см, тері жабындыларының құрғақтығы, бозғылттығы жəне түлеуі, алақан мен 
табандарының суық болуы, беті мен қабақтарының ісінуі, шаштарының сынғыш, құрғақ, өңсіздігі 
байқалады. Сіздің болжамды диагнозыңыз?
Долихосигма
Ахондроплазия 
Гипопитуитаризм 
Нефротикалық синдром 
Туа пайда болған гипотиреоз + 

261 
13 жасар қыз балада бас ауыруы, іш ауыруы, тізе жəне сирақ-табан буындары ауыруы 
пайда болған; жөтел, бетінде «көбелек» тəрізді бөртпелер пайда болған. Объективті: АҚ 135/90 
мм.с.б.б., өкпеде ылғалды, таралған сырылдар, бауыры +2-2,5 см-ге қабырға доғасының астынан 
шығып тұрады. Лабораторлы: гемоглобин 88 г/л, эритроциттер – 3,9*1012 г/л, тромбоциттер 
90*109, ЭТЖ - 58 мм/сағ.; несеп анализіндегі ақуыздар 1,2 г/л. Аталған зерттеу əдістерінің 
қайыссысы диагнозды нақытлау үшін қажет?
Бындардың рентгені
Электроэнцелография
Фиброэзофагогастродуоденоскопия
Шумақтық фильтрация жылдамдығын анықтау 
Антинуклеарлы антиденелерді анықтау, қосспиральды ДНКға антиденелерді анықтау 
+ 
262 
2 жастағы баланы 2 күн бойы терінің сарғаюы мен шаршау алаңдатады. Бір апта бұрын 
суық тигеннен кейін мұрын су ағуы болды. Жаңа туған нəрестелік сарғаю бойынша бес күндік 
курсты аяқтады. Өмірлік көрсеткіштер қалыпты. Объективті - терінің жəне конъюнктива сарғаюы. 
Көкбауыр қабырға доғасынан 3 см төменде пальпацияланады. Hb - 98 г/л, эритроцитте 
гемоглобиннің орташа концентрациясы (MCHC) 38% құрайды. Кумб тесті теріс. Жағындыда: 
(суретті қараңыз). Қандай асқыну ықтималдығы жоғары?
Жедел миелогенді лейкемия
Плуммер-Винсон синдромы
Остеомиелит
Холецистит 
+ 
Скелеттік деформациялар 
263 
6 күндік нəрестенің анасы бір күн ішінде оның терісі мен көзіндегі сарғаю жөнінде 
жүгінді. Анасы ұлын күніне 7 рет тамақтандыратынын хабарлайды. Кеше ұлында 2 сулы жаялық 
жəне екі нəжіс болған. 38 апталық жүктілік кезінде туылған жəне 3500 г салмағы болған; қазіргі 
салмағы - 3000 г. дене қызуы -37С, пульс - 180/мин, АҚ - 75/45 мм с.б.б., склера сарғыштануы, кең 
таралған сарғаю, құрғақ шырышты қабықтар. Қанда - жалпы билирубин 153,8 мкмоль/л, тікелей 
емес билирубин - 11,96 мкмоль/л, АСТ - 15 б/л. Төмендегілердің қайсысы осы науқасты жүргізудің 
келесі кезеңіне сəйкес келеді?
Көктамыр ішіне иммуноглобулинді енгізу 
Фенобарбитал тағайындау 
Емізу жиілігінің арттыру 
+ 
Іштің ультрадыбыстық зерттеуі 
Фототерапия
264 
9 жасар бала соңғы 10 күн ішінде жұтыну кезінде кезінде аузында ауырсынуға жəне күдіру 
сезіміне шағымданады. Соңғы 3 аптада əлсіздік пайда болды. Əкесінде 30 жаста өт тастарына 
байланысты холецистэктомия жасалған. Объективті - дене қызуы 37,7 ° С, пульсі 105/мин, АҚҚ - 
110/65 мм с.б.б., ЖСЖ - 28/мин. Шырышты қабаттардың ісінуі, склераның орташа сарғаюы, 
ісінген қызыл тіл. Қанда - Hb - 98 г/л, MCV 102 мкм3, ретикулоциттер 0,4%; орталық қуысы жоқ 
эритроциттер. Науқастың шағымының алдын алу мүмкін еді? 
Фолий қышқылын тағайындау 
+ 
Холецистэктомия 
Глютенсіз диета 

Пневмококтарға қарсы егу 
РР витаминін инъекциялау 
265 
14 жасар қыз бірнеше айлар бойы қайталанатын мұрыннан қан кетулерге шағымданады. 
Эпизодтар кенеттен пайда болады, егер еңкейсе жəне басын алға еңкейтсе бірнеше минуттан соң 
тоқтайды. Етеккір тұрақты, көп мөлшерде, аралығы 27күн. Соңғы етекікр оралымы 3 апта бұрын 
болды. Қанда – Hb 110 г/л, гематокрит 34%, лейкоциттер 7000/мм3, тромбоциттер 180 000/
мм3, протромбинді уақыт13 сек, жартылай тромбопластинді уақыт 45 сек, қан кету уақыты 10 мин. 
Қай диагноз анағұрлым болуы мүмкін? 
Тромбоцитопения 
Иммунды тромбоцитопениялық пурпура 
Тромботикалық тромбоцитопениялық пурпура 
Гемофилия 
Виллебранд ауруы 
+ 
266 
4 күндік жаңа туылған нəресте, тек омырау емеді, туылғанда салмағы 4000г. Анасы нəресте 
көзінің жəне терісінің сарғаюы бойынша жүгінді. Зəрі жəне нəжісі қалыпты. Жүктілік кезінде 
анасында гестациялық қант диабеті болды. Нəресте ағасында нəрестелік кезеңде сарғаю болған. 
Өмірлік көрсеткішлер норма шегінде. Бауыр оң жақ қабырға жиегінен 1 см төмен 
пальпацияланады. Қанда - Hb 170 г/л, ретикулоциттер 0.5%, жалпы билирубин 212 мг/л, тура 
билирубин 20мг/л, жанама билирубин 191 мг/л, Кумбс тесті - теріс. Ауруды басқаруда не 
анағұрлым орында болып табылады?
Иммуноглобулин тағайындау
Омыраумен емізу жиілігін арттыру
Бақылау 
Омыраумен емізуді сүтті қоспалармен алмастыру 
Жарықпен ем + 
267 
4 жасар қызда 8 күн бұрын басталған сарғаю күшеюде. Бұрын осындай эпизодтар болған. 
Əкесі жасөспірім кезеңінде спленэктомия өткерген. Қарауда жеңіл спленэктомия. Қанда: 
гемоглобин 101 г/л, MCHC 41% Hb/жас., MCV 81 мкм3, тромбоциттер – 250 000/мм3, RDW 
16%, ретикулоциттер 11%, ЭТЖ 10 мм/сағ.Қан жағындысында – сфероциттер. Науқастың 
жағдайын растау үшін қай тест анағұрлым спецификалық болып табылдаы? 
Кумбс тесті 
Эозин-5-малеимида байланыстыру тесті 
+ 
Гемоглобин электрофорезі 
Сарысудағы ферритин деңгейі 
Осмостық сынғыштық тесті
268 
9 жасар бала футбол матчы кезінде басқа ойыншымен соқтығысқаннан кейін пайда болған 
оң тізедегі ауырсынуға шағымданады. Бірнеше ай бұрын ол тіс жұлғаннан кейін қатты қан кеткен. 
Қарап тексергенде, оң жақ тізе буынының ауырсынуы жəне ісінуі. Аяқтардағы əртүрлі сауығу 
сатыларындағы көгерулер. Көрсеткіштер - тромбоциттер - 235,000 / мм3, АЧТВ (тромбопластиннің 
жартылай қосылу уақыты) 78 сек, протромбин уақыты - 14 сек, қан кету уақыты 4 мин. Қан 
плазмасында қандай концентрация төмендеген? 
С-реактивті белок 

Плазмин 
Тромбин 
+ 
Фактор VII 
Виллебранд факторы
269 
16 жастағы бала дəрігерге 3 апта бойы сұйық нəжісі салдарынан келді. Нəжіс тəулігіне 2-3 
рет, кейде қан аралас. Іштің спазмдық ауруы, шаршау, 2 кг салмақ жоғалту мезгіл-мезгіл 
алаңдатады. Объективті - дене қызуы - 37,1°С, пульсі - 82/мин, АҚҚ - 106/68 мм с.б.б., пальпация 
кезінде іштің төменгі бөлігінің ауруырсынуы. Нəжіс қ/ж-на теріс. Қанда - Hb - 118 г/л, 
лейкоциттер 12 400/мм3, ЭТЖ 14 мм/сағ. Колоноскопияда - қабынған, борпылдақ шырышты, 
эндоскоппен жанасқанда қан кету. Қандай тактика орынды?
5-АСҚ тағайындау 
+ 
Фолий қышқылын тағайындау 
Иммуноглобуллиндерді тағайындау
Десмопрессин тағайындау 
Циклоспориндер тағайындау
270 
Бұрын сау болған 4 жасар бала ата-атанысымен алдыңғы апта бойы жалғасқан қызбаға, 
буындардағы жайылған ауырсынуға жəне іштегі бөртпелерге байланысты дəрігерге жеткізліді. Ол 
отбасымен бірге 2 жыл бұрын Қытайдан көшіп келген. Балабақшаға барады. Оның екпелері 
туралы мəліметтер жоқ. Дене температурасы 38,5С, пульс 125соқ/мин., АҚ100/60мм сын.б.б., 
қарауда - денеде полиморфты бөртпелер, конъюктивит. Тілі жылтыр жəне қызыл, еріндері 
жарылған, қолдары жəне аяқтары қызыл жəне ісінген, оң жақтық алдыңғы мойындық 
лимфаденопатия. Ауруды басқаруда қандай келесі қадам ұсынылған? 
Эхокардиография 
+ 
Антистрептолизин О титрін өлшеу
ANA өлшеу 
Вирусты иммуноглобулинді антиделерді талдау 
Monospot тесті
271 
Ерғали, 9 жаста, төс артының ауырсынуы, аузында қышқыл дəмінің болуы, қыжыл, 
тəбетінің нашарлауы шағымдарымен түскен. Өзін 1 жылдан бері ауру санайды, өйткені сол кезде 
жоғарыда аталған симптомдар пайда болған. Объективті: жағдайы орташа ауырлықты. Дене тұрқы 
арық. Терісі бозарған, таза. Ісінулер жоқ. Тынысы везикулалық. Жүрек тондары дыбыссыз, 
ырғақты. Іші жұмсақ, эпигастралды аймақты, Кера нүктесін пальпациялағанда ауырсынады. Тілін 
лас-сұрғылт түсті қабық жапқан. Үлкен дəреті тұрақсыз. Сіздің диагноз?
ГЭРА + 
Асқазанның немесе он екі елі ішектің ойық-жаралық ауруы
Өт шығару жолдарының дискинезиясы 
Реактивті панкреатит
Өңеш ахалазиясы 
272 
Сергей, 1,5 жаста, қабылдауда ішінің қампаюына, құрылдауған, ішектің жиі шаншуына, 
тəулігіне 7-8 ретке дейін болатын сулы, көпіршікті, қышқыл иісті үлкен дəретке, тəбетінің 
нашарлауы мен динамикада дене салмағының артқанына шағымданады. 11 айында жедел ішек 
инфекциясымен ауырған. Ферменттер мен биопрепараттар қабылдаған. Əкесі сүтті қабылдай 

алмайды. Объективті: нəрестенің жағдайы қанағаттанарлық. Нəрестенің салмағы 8,5 кг, бойы 69 
см. Тіндер серпімділігі, терінің эластикалығы нашарлаған. Терісі бозарған. Іші қампайған, 
пальпация кезінде жуан ішек жолымен құрылдау байқалады. Бауыр жиегі +1,5см, жиектері 
дөңгеленген, эластикалық. Болжамды диагноз? 
Лактазалық жеткіліксіздік 
+ 
Жедел ішек инфекциясы 
Ойық-жаралық емес колит 
Созылмалы панкреатит 
Муковисцидоз (ішектік түрі)
273 
Алина, 15 жаста, ревматоидты артритке байланысты жүйелі түрде стероидты емес 
қабынуға қарсы препараттар (СеҚҚП) қабылдайды. Анамнезінде СеҚҚП-индукциялық эрозиялық 
гастрит. Эрозиялық гастрит дамуы мүмкіндігін болдырмау үшін қандай топтағы препараттарды 
анағұрлым жиі тағайындайды? 
Протонды помпа ингибиторлары 
+ 
Н2 гистаминблокаторлары 
Антибиотиктер 
Антацидтер
Цитопротекторлар. 
274 
Федор, 13 жаста, табиғаты хеликобактер ойық-жаралық ауру диагнозы анықталған. 
Эрадикациялық ем өткізілген. Жылдам уреазалық тест арқылы геликобактер эрадикациясының 
бақылау тиімділігі қашан өткізілуі тиіс? 
Антибиотиктерді қабылдауды тоқтатқан соң келесі күні 
Антибиотиктерді қабылдауды тоқтатқан соң 2 аптадан кейін 
Антибиотиктерді қабылдауды тоқтатқан соң 4 аптадан кейін 
+ 
Антибиотиктерді қабылдауды тоқтатқан соң 6 аптадан кейін 
Антибиотиктерді қабылдауды тоқтатқан соң 10 аптадан кейін 
275 
4 жастағы ұл бала тырысуға, əлсіздікке шағымданып келді. Анасының айтуы бойынша 
тырысулар 9 айынан басталған. Невропатологта емделген,тырысуға қарсы препараттар 
қабылдайды. Бойы 93 см, салмағы 11 кг. Тері жабындылары таза, құрғақ. Шаштың, тырнақтың 
сынғыштығы байқалады. Тістердің шығуының кеш басталуы. Бір апта бұрын ЖРВИ ауырған. 
Қандай зерттеу ЕҢ мақсатқа сай? 
Глюкоза 
Натрий
Кальцитонин
Кальций 
+ 
Тиреостатиктер 
276 
10 айлық қыз стационарда зерттеуде жатыр. Дəретінің тұрақсыздығы (іш қатулар сұйық 
нəжіспен кезектеседі), жөтел мен ентігуге шағымдананды. Анамнезінде екі рет этиологиясы анық 
емес ішек инфекциясы, обструктивті бронхит. Ем нəтижесіз. Қыз дене салмағын аз қосады. Төмен 
тамқтанған. Жөтел мен физикалық жүктемеде жалпы цианоз. Қолтықасты жəне мойын арты 
лимфа түйіндері ұлғайған. Тынысы қиындаған, тыныс алу актіне қосалқы бұлшықеттер қатысады. 

Жауырын аралықта перкуторлық дыбыстың қысқаруы, қалған аймақтарада əлсіз қораптық реңді 
дыбыс. Аускультативті: көптеген əртүрлі колибрлі ұсақкөпіршікті ылғалды сырылдар. Жүрек 
тондары тұйықталған, жиілеген. Бауыры ұлғайған. Ішінің пальпациясында ішек бойымен 
тығыздалу аймақтары. Дəреті тығыз баған күйінде, жағымсыз иісті, клизмадан кейін ғана болады. 
Өкпе рентгенограммасында өкпе суретінің деформациясы мен күшеюі. Теріндегі хлоридтер 
100ммоль/л. Нəжісіндегі эластаза-1 120мкг/г. Диагноз қойыңыз. 
Біріншілікті иммунодефицит
Өкпенің идеопатиялық гемосидерозы
Тітіркенген ішек синдромы
Муковисцидоз, аралас формасы 
+ 
Целиакия 
277 
7 жасар ұл бала. Физикалық дамуда қалысады. Іріңді-шырышты қақырықтың бөлінуімен 
жөтелге, физикалық жүктемедегі ентігуге шағымданады. Анамнезінде: оң жақ жоғарғы үлесінде 
локализацияланатын пневмония (1 жасында, 1,5 жасында, 3 жасында, 5 жаста). Ылғалды жөтел 
мен өкпедегі сырылдармен жиі ЖРВИ. ОБъективті: температура 37,5С градус. Кеуде торы 
алдыңғы-артқы өлшемінде кеңейген. Перкуторлы қораптық реңмен перкуторлы дыбыс. Өкпеде оң 
жақтан локалді ылғалды сырылдар. ТАЖ минутына 20, SaO2 94%. Кеуде торы 
рентгенограммасында өкпе суретінің ұяшық тəрізді деформациясы. Диагноз құрастырыңыз: 
Картагенер синдромы
Өкпенің кистозды гипоплазиясы 
созылмалы бронхит
Бронхоэктаз ауруы 
+ 
Пневмония 
278 
Дене температурасының 39 градусқа дейін жоғарылаған, аз өнімді жөтел мен ентігуі, 
əлсіздігі бар 6 айлық бала дəрігер қабылдауында. Жалпы жайлылық фонында жедел ауырып 
қалды. Анасының сөзінен емуден бас тартады. Тері жабыны бозғылт, мұрын-ерін үшбұрышының 
аздаған цианозы. Тынысы қиындаған, сырылдаған. ТАЖ минутына 65. Тыныс алу актіне қосалқы 
бұлшықеттер қатысады, қабырға аралықтарының ойысқан. Өкпеде əлсіреген везикулярлы тыныс, 
екі жақтан жауырын асты аймақта ұсақ көпіршікті ылғалды сырылдар естіледі. ЖЖЖ минутына 
150. Дүрек тондары тұйықталған, ырғақты. Алдын ала диагноз қойыңыз.
Жедел бронхит 
жедел обструктивті бронхит
Жедел бронхиолит 
Ауруханадан тыс пневмония + 
Экссудативті плеврит
279 
Аймақтық дəрігер 6 жастағы баланың шақыруында. Баланы ентігу, қиындаған ысқырықты 
тыныс мазалайды. Анамнезінде 3 жасқа дейін жиі обструктивті бронхиттер. Қарауда жағдайы 
орташа ауырлық дəрежеде. Ентігу экспираторлы сипатта, дистантты сырылдар. Тыныс алу актінде 
қосымша бұлшықеттер қатысуда. Өкпе үстінде екі жақта да құрғақ ысқырықты сырылдар, ТЖ 
минутына 48 рет. Жүрек үндері ырғақты, ЖЖЖ 112рет/мин. Балаға шұғыл көмек көрсетіңіз: 
тамырішілік эуфиллин енгізу
қысқа əсерлі β2-агонистермен ингаляция 
+ 
ингаляциялық кортикостероидтар беру 

ұзақ əсерлі β2-агонистермен ингаляция 
ауыз арқылы теофиллин беру
280 
Аймақтық дəрігерге 2 айлық баланың анасы балада тыныстың 10 секундқа дейін 
кідірулеріне шағымданып келді. Мерзімі жетілмей 1800г салмақпен туылды. Қарау кезінде 
жағдайы қанағаттанарлық. Тері жамылғылары таза. Өкпеде тынысы пуэрильді, ТЖ 36 рет 
минутына. Жүрек үндері ырғақты, ЖЖЖ 132рет/мин. Іші жұмсақ. Нəжісі мен диурез қалыпты. 
Баладағы тыныс бұзылысының себебін дифференцирлеңіз:
патологиялық апноэ
физиологиялық апноэ + 
Вильсон-Микити синдромы
Бронхөкпелік дисплазия 
жүректің туа біткен ақауы 
281 
Б. деген ұл балада, 10 жаста, қаңтардың 10 ауруы дене температурасының 40С 
жоғарлауымен, басының аурысынуымен, тəбетінің төмендеуімен, бір реттік құсумен, бұлшықет 
ауырсынуымен жедел басталды. Бір күннен кейін мұрынның бітелуі сияқты катаральды белгілері 
пайда болды. Ауыз-жұтқыншақта жұтқыншақтық артқы қабырғасы мен бадамшалардың 
гиперемиясы. Тері жамылғылары боз, бөртпеден таза. Басқа мүшелері бойынша патолгиясыз. 
Нəжісі мен диурез қалыпты. Сіздің болжамды диагнозыңыз: 
тұмау + 
паратұмау 
инфекциялық мононуклеоз
аденовирусты инфекция 
микоплазмалы инфекция 
282 
Балада ЖРВИ-дың 5 күні: дене температурасы 39°С, басының ауырсынуы, əлсіздік, 
тəбетінің төмендеуі, ылғалды жөтел, ентігу. Объективті қарау, кеуде клеткасының 
рентгенографиясы жəне қақырықты себу пневмококктың бета-лактамазаөндіруші штаммдарымен 
шақырылған пневмонияны дəлелдеді. Осы клиникалық жағдайдағы этиотропты ем: 
азитромицин
ампициллин
ровамицин 
клавулан қышқылымен амоксициллин 
+ 
феноксиметилпенициллин 
283 
Бала 1 жаста. Туған кездегі салмағы 3000 гр, бойы 50 см. Бір ай ішінде болған жедел ішек 
инфекциясының екі эпизодынан кейін балада мазасыздық, ұйқысының нашарлауы байқалады. 
Дене салмағы 8300. ДСИ (ИМТ) - 17,8. Психомоторлық жетілуі жасына сəйкес. Чулицкая бойынша 
күйлілік индексы (индекс упитанности Чулицкой) - 15, кіндік аймағындағы теріасты-шел май 
қабаты 0,9 см-ге жетеді. Қан талдамасында - жалпы ақуыз 55 г/л, альбумин - 48%, гемоглобин 105 
г/л, ТК 0,76; Копрограмма: лейкоциты 2-3 көру алаңында, крахмал +, нейтральды май +, бұлшықет 
талшықтары +. Осы баланың еміне не керек?
Жасына жəне нағыз дене салмағына (фактический вес) байланысты энтеральды 
тамақтандыру

Жасына жəне нағыз дене салмағына (фактический вес) байланысты энтеральды 
тамақтандыру, ферменттер 
Жасына жəне жеткізілуі керек дене салмағына (долженствующий вес) байланысты 
энтеральды тамақтандыру, ферменттер, темір препараттары; антидиареиялық препараттар
Жасына жəне жеткізілуі керек дене салмағына (долженствующий вес) байланысты 
энтеральды тамақтандыру, ферменттер, темір препараттары + 
Жасына жəне нағыз дене салмағына (фактический вес) байланысты энтеральды 
тамақтандыру, 10% - венаішілік альбумин. Антибиотиктер, пробиотиктер
284 
3 жасар бала ата-анасымен емханада жаңа тіркелген науқас ретінде келді. Тексеру кезінде: 
өсуі-үшінші ппроцентильде, ал салмағы - бірінші. Сұхбат кезінде ата-анасы баланың мұрын қуысы 
инфекциялары мен пневмониядан бірнеше рет емделгенін айтты. Олар сондай-ақ, оның үлкен 
дəреті, əдетте, сұйық, майлы жəне шырышты деп айтты. Тексеру кезінде бала жиі жөтеледі. Басқа 
ауытқулар байқалған жоқ. Осы пациенттің диагнозын анықтау үшін төмендегі зерттеулердің 
қайсысы ең тиімді? 
Бронхоскопия
Мұрын қуысы КТ 
Трахеядан алынған аспират ортасы
Иммуноглобулиннің сарысулық деңгейлерін өлшеу
Тер хлоридінің тесті + 
285 
15 жасар қыз алғаш рет қалалық емханаға демікпе жəне 6-7 жасынан бері кез келген 
физикалық жүктемеден кейін болатын шаршағыштыққа шағымданып келді. Жиі ЖРВИ. Жасы 
өскен сайын демікпе мен шаршағыштық сезімі үдей түскен. Соңғы уақытта жүрек жұмысындағы 
кідіріс сезімін байқайтын болды. Физикалық жетілуі жағынан қалып келе жатыр. Перкуссия 
кезінде жүрек шекаралары қалыпты жағадайда. Аускультация кезінде төстің сол жағынан екінші-
үшінші қабырғааралықта жұмсақ мезосистолалық шуыл естіледі. Осы науқасқа диагноз қою 
кезінде аталған диагностикалау əдістерінің қайыссысы негізі болып табылады? 
ЭКГ
ЭхоКГ + 
Жүрек катетеризациясы 
Кеуде торы ағзаларының компьютерлік томографиясы 
Екі проекцияда кеуде торы ағзаларының рентгенографиясы
286 
Ер бала 13 жаста. Ешқандай шағымдары жоқ. Спортпен айналсады - жүзу. Анасы баласын 
тексеруге шешім қабылдады, себебі баланың 35 жастағы əкесінде жедел коронарлық синдром 
пайда болды. Баланың ҚЖА (ОАК), қанның биохимиялық талдамалары, НЖА (ОАМ) - 
патологиясыз. Төменде баланың ЭКГ-сы көрсетілген (суретті қараңыз). Сіздің қорытындыңыз 
қандай? 
Толық A-V тосқауыл (блокада) 
Пароксизмалды тахикардия
Оң қарыншалық экстрасистолия 
Сол қарыншалық экстрасистолия 
+ 
Синустық (тыныстық) аритмия 

287 
Ауруының 4-ші күні 7 айлық балада жедел респираторлық вирустық инфекция фонында 
күшейген, дене қызуы қайтадан 37,80С дейін көтерілген, экспираторлық ентігу, ауыз қуысында 
сырылдар пайда болған. Аускультацияда – дем шығару ұзарған, екі жақта əртүрлі ылғалды 
сырылдар бар. Бұл науқаста рентгенограммада қандай өзгерістер ең ықтимал? 
Бронхтардың деформациясы, өкпе түбірлерінің кеңеюі 
Бір ошақты көлеңкелер 
Трахеобронхиальды лимфа түйіндері ұлғайған 
Тамырлардағы өкпе үлгісін нығайту, мөлдірлікті арттыру + 
Медиальды өкпенің пневматизациясы төмендеген
288 
"13 жастағы жасөспірімде іштің төменгі бөлігінде өткір ауырсыну, жиі зəр шығару кезінде 
ауырсыну пайда болды. Денесін қатты салқындатып алғаннан кейін жіті қабыну дамыды. 
Объективтік тексеру кезінде анықталды: тері қалыпты түсте, ісіну жоқ. Тыныс везикулярлы. 
Жүрек үні айқын, РЅ минутына 78 соққы. Іш жұмсақ, төмеңгі бөлігі ауырсынады. АҚ 110/75 мм 
рт.ст. ҚЖА: лейкоциттер-10,9 10/л, СОЭ 16 мм/сағ. НЖА: лейкоциттер 20-25 к/а, эритроциттер - 
6-8 к/а., шырыш++ , бактериялар+++. 
Қандай диагнозды болжауға болады? 
" 
Жіті пиелонефрит 
жіті гломерулонефрит
Несептас ауруы 
Жіті цистит 
+ 
Варикоцеле.
289 
67. Науқас 15 жаста, АҚ 200/120 мм.с.б. Аяқтың ұйюына шағымданады. Объективті қарау 
барысында: кеуде қуысы жақсы жетілген, жанбасы тар жəне аяқтары арық. Кеуде қуысының 
рентгенография кезінде қабырғаларында оюлар анықталған. Болжамды диагноз:
Спецификалық емес аортоартериит.
Аорта коарктациясы. + 
Иценко—Кушинга ауруы. 
Саркоидоз. 
Қатерлі ісіктің метастаздары
290 
2018 жылғы 13 маусымдағы №361 «Халыққа арналған профилактикалық егулерге 
қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларының 
бұйрығымен 2 жасқа дейінгі балаларға дифтерияға қарсы егу қандай схема бойынша егіледі?: 
4 апта аралықпен əдеттегі дифтериялық анатоксин бар АКДС 2 егу, ревакцинация (R1) 13 
айдан кейін жүргізіледі. 
4 апта аралықпен дифтерия анатоксинінің мөлшері төмендеген AbDPT 2 вакцинациясы, 
ревакцинация (R1) 12 айдан кейін жүргізіледі; 
4 апта аралықпен дифтериялық анатоксиннің əдеттегі мазмұны бар AbDPT 3 
вакцинациясы, ревакцинация (R1) 10 айдан кейін жүргізіледі; 
4 апта аралықпен əдеттегі дифтериялық анатоксин бар АКДС 3 егу, ревакцинация (R1) 14 
айдан кейін жүргізіледі. 
+ 

4 апта аралықпен дифтерия анатоксинінің мөлшері төмендетілген АКДС-абсорбентке 2 
вакцина, ревакцинация (R1) 6 айдан кейін жүргізіледі; 
291 
Дəрігердің қабылдауына 14 күндік баласымен анасы келді. Шағымдары тəулігіне 7-8 ретке 
дейін жиі, қорытылмаған, түйіршіктер мен жасыл түсті нəжіс. Нəжістің бұл сипаты тіпті өмірдің 
3-4 күнінен бастап перзентханада да байқалған. Жаңа туған нəрестеде ЖІИ-ға күдіктену болады 
ма? 
Иə, жеделішектік инфекция
Жоқ, анасының тамақтануын дұрыстау 
Жоқ,дені сау, транзитарлы дисбактериоз 
+ 
Иə, нəрестеде ферменттің жоғалтылуы 
Нəрестеге тексеріс жүргізу
292 
15 күндік бала тамақтанғаннан кейін бірден жəне біраз уақыттан кейін жиі сүтті құсады. 
Белсенді түрде емеді,нəжіс консистенциясы қалыпты, патологиялық қоспаларсыз, диурез 
жеткілікті. Анамнезінен: Апгар 6-7 балл. Өмірдің алғашқы күндерінен бастап құсу байқалады. 
Алдын ала диагноз қойыңыз:
Пилороспазм + 
Пилоростеноз
Перинатальды энцефалопатия 
Ішек дисбактериозы
Лактазды жеткіліксіздік 
293 
6 жасар балаға жедел қан құю жүргізілді. Мектепке барар алдында қызылша, қызамық, 
паротитке қарсы ревакциназия жүргізілуі қажет. Осы вакцинаны қанша уақыттан кейін жүргізуге 
болады.
2 апта
6 апта
1 ай
3 ай + 
6 ай
294 
Қабылдауда 8 айлық бала болды. Анамнез бойынша: бірінші жүктілік, мерзімінде туылған, 
салмағы 3400. 1,5 айдан бері қосымша тамақтанады. Қосымша тағамдар уақытынан тыс берілген. 
Анасының айтуы бойынша, ол басын 2,5 айдан бастап ұстайды, 7 айдан бастап отырады, 
тұрмайды. Нəжісі тұрақсыз. Қарап тексергенде: əлсіздік, тершеңдік. Тері қабаты бозғылт. Жалпы 
бұлшықет гипотениясы байқалған. Басы төртбұрышты пішінді, маңдай түкпірлері шығып тұрады. 
Үлкен қалдары 2,0 х 2,5 см, жиектері серпімді. Тістері жоқ. Кеуде бүйірлері қысылған, апертурасы 
айналыңқы. Іші «бақа тəрізді» жұмсақ. Бауыр қабырға астынан 3 см шығып тұрады. Осы балада 
биохимиялық қан анализінде қандай өзгерістер болуы мүмкін? 
Р төмендеуі, алкалоз, сілтілі фосфатазысың жоғары болуы
Са төмендеуі, ацидоз, сілтілі фосфатазысың төмен болуы
Са төмендеуі, Р төмендеуі, сілтілі фосфатазысың жоғары болуы 
+ 
Сілтілі фосфатазысың жоғары болуы, Р төмендеуі, диспротеинемия
Са төмендеуі, Р төмендеуі, сілтілі фосфатазысың төмен болуы 

295 
12 жасар қыз бала қабылдауға соңғы 10 күндегі эпигастрийдегі жəне пилородуоденальды 
аймақтағы қатты ауру сезіміне шағымданып келді. Өткізілген ЭГДС: өңештің шырышты қабаты 
қызғылт түсті, кардия жабық. Асқазандағы бұлтты шырыш; асқазанның антральді бөлігінің 
шырышты қабаты гиперемияланған, ісінген, қабырғаларында жалпақ дөңес байқалған. Шырышты 
қабаты ісінген, гиперемияланған, алдыңғы қабырғасында 0,6 см тыртық, артқы қабырғасында 
гиперемияланған 1,0х0,8 см дөңгелек ойық жара бар, түбі фибринмен жабылған. HP 
инфекциясына биопсия сынағы: оң (++). Төменде көрсетілген емдеу əдістерінің қайсысын 
тағайындар едіңіз? 
1-кесте, ППИ+амоксициллин+метронидазол, 7 күн
5-кесте, ППИ+амоксициллин+ранитидин, 10 күн 
Кесте 1, ППИ + амоксициллин + кларитромицин, 10 күн 
+ 
Кесте 5, PPI + амоксициллин + кларитромицин + Де-Нол, 7 күн 
4-кесте, Де-Нол + амоксициллин + имидазол, 4 апта
296 
Бала 12 жаста. ЖТД дəрігерінің профилактикалық тексеруінде протеинурия жəне 
лейкоцитурия, эритроцитурия анықталды. АҚ 130/90 мм с.б./Ст дейін. Қарап тексергенде – беті 
мен терісінің бозаруы, қабақтың пастоздылығы. Қанда: жалпы белок 62 г/л, мочевина 7,84 ммоль/
л, креатинин 140 мкмоль/л. OAM тағдырында. салмағы 1020, белок – 1,0 г/л; макрогематурия, 
гиалинді құймалар 10 п/з дейін. Клиникалық диагноз қойыңыз. 
Созылмалы пиелонефрит, жасырын ағымы
Жедел пиелонефрит, ауырлығы орташа, белсенді фазасы 
Созылмалы гломерулонефрит, гематурия түрі 
+ 
Жедел гломерулонефрит, нефротикалық синдром 
Созылмалы гломерулонефрит, нефриттік синдром
297 
12 жасар бала, эрадикациялық терапия фонында созылмалы Helicobacter pylori 
этиологиясының гастродуоденитінде тəулігіне 4 ретке дейін диарея түріндегі нəжістің бұзылуы 
анықталды. Копрограммада лейкоциттер 2-3-ке дейін көру, шырыш ++, йодофильді флора +++. 
Осы ішек дисфункциясын емдеуде қандай дəрілік топ біріншілік препарат болуы керек?
ферменттік препарат
ішектік антисептик 
адсорбент 
пробиотик 
+ 
нитрофурандар 
298 
Қыз 13 жаста. Созылмалы гастритпен 2 жылдай ЖТД есепте тұрады. Тамақ ішкеннен кейін 
эпигастрийде түтіккен ауырсыну жəне ауырлық, кекіру, жүрек айну, ауыздағы жағымсыз дəммен 
мазалайды. Кейде тілдің күйіп қалуы, аяқ-қолдарда «жорғалау» сезімі. Терінің бозаруы, 
субиктериялық склера, «лакпен» тіл анықталады. Метеоризм, диарея. ҚЖА-дағы қанның қандай 
сипаттамасы осы ауруға тəн?
гиперхромды, микроцитарлық анемия 
гипохромды, темір тапшылықты анемия 
гиперхромды, макроцитарлық анемия 
+ 
гипохромды, ауыр анемия 
нормохромды, нормоцитарлы анемия

299 
9 жасар балада есту қабілетінің төмендеуі, зəрінде гематурия (анасының атасы 45 жасында 
СБЖ-дан қайтыс болған). Ықтимал диагноз жəне тексеру тактикасы қандай? 
Жедел гломерулосклероз, зертханалық зерттеу 
Созылмалы гломерулонефрит, гематурия түрі, бақылау 
Уролития, экскреторлық урография
Цистит, аралас цистоскопия
Альпорт синдромы, бүйрек биопсиясы 
+ 
300 
" ""Халыққа профилактикалық егуді жүргізу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық 
талаптар"" санитариялық қағидаларын бекіту туралы 
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2018 жылғы 13 маусымдағы № 361 
бұйрығына сəйкес 12 айлық баланы алдын-ала тексеру кезінде ҚҚП, полимиелитке қарсы, 
Превенар вакциналары алынған баланың үй жағдайында қаралу уақыты:"
Вакцинациядан кейін 1-2 жəне 3-4 күннен кейін 
Вакцинациядан кейін 1-2 жəне 7-8 күн 
Вакцинациядан кейін 1-3 жəне 4-5 күн 
Вакцинациядан кейін 5-6 жəне 10-11күн 
+ 
Вакцинациядан кейін 2-3 жəне 4-5 күн 
301 
Бала 1 жас 6 ай, скарлатинадан кейін жедел гломерулонефритпен ауырған. Осыған дейін 
күнтізбе бойынша екпелерді уақытында алған. Болашақ вакциналардың жоспарын жасаңыз. 
6 айдан кейін RVАбКДС+Хиб +ИПВ + 
1 жыл ішінде вакцинация жасамаңыз
4 айдан кейін RVАбКДС+Хиб +ИПВ
4 айдан кейін Хиб +ИПВ 
мүлдем қарсы
302 
АИТВ жұқтырған ананың 1 жасар баласы профилактикалық емделуде. ОПВ жəне КПК 
ревакцинациясына бару. Отбасылық дəрігердің осы баланы вакцинациялауға қатысты тактикасы:
Жалпы қабылданған күнтізбеге сəйкес вакцинация жасаңыз
Жеке күнтізбеге сəйкес вакцинация жасаңыз
Жұмсақ əдіспен, ИПВ, КПК егу 
Уақытша медициналық құжат рəсімдеу. 1 жылға бас тарту
Тұрақты медициналық құжат рəсімдеу. ОПВ, КПК бас тарту 
+ 
303 
Бала 41 аптада туылған, салмағы 4300, бойы 56 см, беті мен денесінің ісінуі байқалады. 
Шілде 4 х 4 см, сагитальді тігіс 0,5 см ашық. Адинамия, ұйқышылдық, апноэ ұстамалары, 
стридорлы тыныс күшейген, тез суу, айқын сарғаю байқалады. Төмендегілердің қайсысы 
диагноздың бірінші сатысы болып табылады? 
Қандағы Т3 жəне Т4 анықтау + 
Зəрдегі 17-КС жəне 17-ОКС анықтау
Қандағы кортизолды анықтау

Қандағы глюкозаны анықтау
Зəрдегі глюкозаны анықтау
304 
10 айлық, салмағы - 10 кг балаға үйге дəрігер шақыртылды. Шағымдары дене қызуының 
39,1°С-қа дейін көтерілуіне, аяқ-қолдың еріксіз жиырылуы жəне бірнеше секундқа естен тануы 
пайда болды. Жағдайы орташа ауырлықта. Бала дамуы біршама артта қалған. Тəбеті төмендеген, 
бірақ жақсы ішеді. Тері жабындылары ылғалды, ыстық, беті орташа қызарған. Мұрыннан тыныс 
алу қиын, шырышты бөліністер байқалады. Жұтқыншақ жəне жұтқыншақтың артқы қабырғасы 
ісінген, гиперемияланған. Өкпесінде қатаң тыныс, сырылдар жоқ, тыныс алу жиілігі 36 рет 1 мин. 
Жүрек тондары ритмді, пульс 132 рет 1 мин. Іші жұмсақ, ауырсынусыз. Нəжіс пен зəр шығару 
бұзылмаған. Менингеальды немесе ошақты белгілер жоқ. Алғашқы көмек жинағында сізде 0,5% 
диазепам ерітіндісінің ампуласы 2 мл / 10 мг жəне парацетамол 100 мл, 5 мл / 120 мг суспензиясы 
бар. Балаға шұғыл көмек көрсетіңіз.
диазепам 0,01 мл/кг (0,2 мг/кг) в дозе 0,3 мл + 5-10мг/кг парацетамол –150мг-6 мл
диазепам 0,1 мл/кг (0,6 мг/кг) в дозе 1 мл + 8-16мг/кг парацетамол – 160мг-6,5мл
диазепам 0,05 мл/кг (0,3 мг/кг) в дозе 0,5 мл + 10-15мг/кг парацетамол – 100мг-4,2 мл 
+ 
диазепам 0,5мл/кг (2 мг/кг) в дозе 5 мл + 15-20 мг/кг парацетамол – 200мг-8мл 
тек қана per os ыстықты түсіретін дəрілер 10-15мг/кг парацетамол – 200мг-8 мл беремін
305 
2 жасар бала, мерзімінен кейін 40 аптада, салмағы 4000 г, 2-ші кезеңі ұзақ, асфиксиямен 
туылған. Қабылдауда 3 метр қашықтықта сыбырлап айтылған құмыра жарманың дыбысына 
немесе сіздің атыңызға реакция жоқ (бала арқасымен тұрады). Сөйлеу: 30 сөзден аз сөйлейді, үш 
сөзден тұратын тіркестерді қолданбайды, «Шкафты ашып, қуыршақты ал» тапсырмасын 
жасамайды. Дəрігер баланы алдымен қайда жіберуі керек (2 жауап): 
психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссияда (ПМПК) кеңес беру; 
невропатологтың кеңесі жəне аудиологтың тексеруі; + 
логопедтің консультациясы, МСАК-да дəрігер тексеруінен кейін;
логопедтің кеңесі жəне психологтың кеңесі;
невропатологтың кеңесі жəне психологтың кеңесі;
306 
4 жасар бала 2 жасынан бастап мектепке дейінгі мекемеге барады. Жасына қарай өсіп, 
дамиды. Жедел респираторлық вирустық инфекциялармен сирек ауырады, 10 айлығында жедел 
қарапайым бронхитпен ауырған, жеңіл дəрежелі темір тапшылықты анемиямен ауырады. Бұл 
баланы қандай денсаулық тобына жатқызуға болады? 
Денсаулық тобы – І
Денсаулық тобы – V
Денсаулық тобы –II + 
Денсаулық тобы –IV
Денсаулық тобы –III
307 
11 жасар қыз жалпы тəжірибелік дəрігерге барады. Дəрігерге барардан бір ай бұрын тамағы 
ауырған. Жақында шаршай бастады, оқуы нашарлады, ашуланшақтық, көз жасы ағу, мимикалық 
бұлшықеттердің жиырылуы, жүріс тұрақсыздығы пайда болды, жазуы өзгерді. Объективті: жүрек 
шекарасының кеңеюі, тахикардия, жүрек ұшында систолалық шу; бұлшықет тонусы мен сіңір 
рефлекстерінің төмендеуі, координациялық сынақтардың бұзылуы. Сіздің болжамды диагнозыңыз: 
Жедел ревматикалық қызба, кардит

Жедел ревматикалық қызба, хорея 
Жедел ревматикалық қызба, кардит, артрит
Жедел ревматикалық қызба, кардит, хорея 
+ 
Жедел ревматикалық қызба, артрит, хорея 
308 
Бала 3 жаста. Анасының шағымдары нашар тəбет, əлсіздік,көп жылауы, балалармен қарым-
қатынас кезіндегі негативизм. Сауалнама барысында оның көмір, шикі тартылған ет, газет қағазын 
жеуге құмар екені белгілі болды. Объективті: алақаны бозғылт. Тері жабындылары құрғақ, ауыз 
бұрыштарында жарықтар, тіндердің тургоры жəне бұлшықет тонусы біршама төмендеген. Тыныс 
алу қиын. 30 мин. Жүрек тондары тұйықталған, ұшында 5 нүктеде систолалық шу. Энурезбен 
ауырады. ЖҚА – эритроциттер 4,1х1012/л, НВ 112 г/л, ТК 0,7. Қандай сараптама тағайындау 
керек?
Сарысудағы темір деңгейі 
+ 
АЛТ жəне АСТ
Билирубин деңгейі 
ЭКГ
Сілтілік фосфатаза 
309 
6 айлық бала ұйқышылдыққа, тəбетінің төмендеуіне, тамақ ішуден бас тартуға, дене 
қызуының 39,8 С дейін көтерілуіне шағымданады. Анамнезінен: 3 күннен бері ауырады. 
Объективті: тыныс алуы қиындаған, тыныс алу жиілігі 1 минутта 68. Кеуде қуысының тартылуы 
байқалады. ИВБДВ бағдарламасы бойынша дəрігердің дұрыс тактикасы:
Б/е антибиотик , сальбутамол
Б/е антибиотик ,үй жағдайында емделу 
Б/е антибиотик , шұғыл госпитализация 
+ 
Б/е антибиотик , жоспарлы госпитализация
салбутамол антибиотигі ауыз арқылы
310 
11 жасар бала үй жанындағы аулада конькимен сырғанап бара жатып, құлап, тізе 
буындарының, екі қолының алақан аймағындағы терісін қатты тырнап алған. Ластанған 
жараларын ата-анасы ағынды сумен жуып, баланы травматология бөліміне жеткізді. 2 жастан 
бастап бронх демікпесіне байланысты вакцинациядан бас тартқан. Дəрігер қандай шешім 
қабылдауы керек? 
Сіреспе анатоксинін енгізіңіз + 
Жараны сутегі асқын тотығымен өңдеңіз, бактерицидтік лейкопластырь қолданыңыз 
Жараны емдеңіз, таңғышты жағыңыз жəне жұмыстан босатыңыз
Жараны емдеуден кейін тізе рентгенін ұсыныңыз 
Сіреспе егуден бас тартыңыз, бақылаңыз 
311 
Сəби, 4 айлық. Анасы шағымданбайды. Т-36,7. Салмағы: 6100 кг, Бойы: 63 см, ДМИ: 16. 
Бас шеңбері 41 см. Кеуде шеңбері-38 см. Терісі: таза, реңі əдеттегі. Шеткері лимфа түйіндері 
ұлғаймағын. Ауыз қуысының шырышты қабаты: таза, қызғылт. аран тыныштық күйде. 
Коньюктивалары - таза. Үлкен еңбек 05.х05 см., шеттері эластикалы. Өкпесінде тынысы 
пуэрильді, сырылдар жоқ. Тыныс алу жиілігі минутына 26. ЖСЖ - минутына 126. Іші жұмсақ, 
ауырсыну сезімі жоқ. Бауыры үлкеймеген. Зəр шығару бос, ауырсынусыз. Үлкен дəреті сары түсті, 
патологиялық қоспасыз. Сəби қай денсаулық тобына жатады?

2 топқа
3 топқа
1 топқа + 
4 топқа
5 топқа
312 
Бала 2 жаста, жіті түрде ауырған. Шағымдары: өзін нашар сезіну, бас ауруы, мұрын арқылы 
тыныс алу қиындау, құрғақ жөтел, тағамнан бас тарту, əлсіздік. Ауру басталғаннан алғашқы 2 
күнде дене теппературасы 38,5-39,0 С дейін жоғарлап, парацетамол қабылдағаннан кейін 
температура төмендеген. Баланың жағдайы орташа дəрежелі. Өкпенің перкуссиясы кезінде оң жақ 
жауырын астында перкуторлы дыбыстың қысқаруы байқалады. Тынысы қатты, перкуссия кезінде 
қысқарған дыбыс аймағында - əлсіз, соның салдарынан ұсақ көпіршікті ылғалды сылдырлар 
естіледі. Кеуде қуысының төменгі бөлігін ішке тарту байқалмайды. кеуде қуысының R-
граммасында өкпе суретінің нығаюуы, оң жақта дұрыс емес пішінді ұсақ ошақты көлеңкелер 
байқалады. Ең болжамды диагнозды атаңыз.
жіті ошақты пневмония 
+ 
созылмалы пневмония
жіті сегменттік пневмония 
жіті интерстициялық пневмония 
жіті қадақ (крупозды) пневмония
313 
Бала 3 жаста, жіті түрде ауырған. Шағымдары: дене температурасы - 37,5 С дейін 
жоғарлаған, жиі құрғақ жөтел, əлсіздік. Қарау барысында дауыс дірілі өзгеріссіз, ТЖ - минутына 
32. Перкуссия кезінде - өкпелік дыбыс, өкпенің аускультациясы кезінде: тыныс алуы қатты, құрғақ 
жаылған сылдырлар. Қан сараптамасы - ерекшеліктерсіз. кеуде қуысының R-граммасында өкпе 
суретінің нығаюы. Ең болжамды диагнозды атаңыз?
ошақты пневмония 
обструкциялы бронхит 
аденовирусты инфекция 
бронхиолит
жіті қарапайым бронхит
+ 
314 
Қыз бала, 7 айлық. Туулу кезіндегі массасы 3140 г, бойы 51 см. Анамнезден: 4 айға дейін 
емізулі болған, тағам рационында - айран 4 айдан бастап, алма шырыны аптасына 1-2 рет, 6,5 
айдан бастап езілген көкөніс қосылған, алайды оны ынтасыз жейді, күнделікті емес. Қарау 
барысында бала əлсіз, тері жабындылары боз жəне құрғақ, тахикардия, жүрек ұшында систолалық 
шу анықталған. Салмағы - 8 кг, бойы - 70 см. Қан сараптамасында Нв- 84 г/л, эр. - 3,5х1012/л, ЦП - 
0,6, анизоцитоз, пойкилоцитоз айқындалған, ЭТЖ - 10 мм/сағ. Сидеропениялық синдромға 
жататын көрсеткішті атаңыз:
құрғақ тері жабындылары 
+ 
тəбеттің төмендеуі
əлсіздік 
тахикардия 
жүректің жоғарғы ұшында систолалық шу

315 
Сəби, 4 айлық. Екпеге шақырылған. Анасы шағымданбайды. Т - 36,7. Салмағы: 6100 кг. 
Бойы: 63 см. ДМИ: 16. Бас шеңбері 41 см. Кеуде қарау - 38 см. Терісі: таза, реңі əдеттегі. Шеткері 
лимфа түйіндері ұлғаймаған. Ауыз қуысының шырышты қабаттары - таза, қызғылт. аран 
тыныштық күйде. Коньюктивалары - таза. Үлкен еңбек 05.х05 см., шеттері эластикалық. Өкпеде 
тынысы пуэрильді, сылдарлар жоқ. тыныс алу жиілігі минутына 26. ЖСЖ - минутына 126. Жүрек 
ырғағы дұрыс, ырғақты. Іші жұмсақ, ауырсынусыз. Бауыры ұлғаймаған. Несепшығаруы бос, 
ауырсынусыз. Үлкен дəреті сары түсті, патологиялық қоспасыз. Ұлттық күнтізбелік 
профилактикалық екпелерге сəйкес аталған балаға қандай екпе жасау қажет?
АбКДС + Хиб + ВГВ + ИПВ
БЦЖ+ВГВ 
АбКДС + Хиб + ВГВ + ИПВ +ПНВ + 
ОПВ+ККП+ПНВ 
БЦЖ+ АКДС+ ККП
316 
Бала П, 12 жаста, жіті ауырған. Дене температурасының 2 күн бойы 38,5-39,0 С дейін 
жоғарлап, парацетамол қабылдағаннан кейін температурасы түскен. Орташа əлсіздікке, бас 
ауруына, мұрын арқылы тыныстың тарылуына, құрғақ жөтелге шағымданған. Объективті түрде: 
шырышты бөлінділердің көп болуының салдарынан мұрын арқылы тынысы тарылған. Жақасты, 
артқы мойындық лимфатүйңндері пальпацияланады, өлшемдері 0,5х1,0, бірең-сараң, 
эластикалық, ауырмайды. Өкпеде - тыныс алу қатты, жайылған, симметриялық, тұрақты емес 
құрғақ жəне орташакөпіршікті ылғалды сырылдар байқалады. Жөтелгеннен кейін сырылдар тек оң 
жақ төменгі бөлімде ғана сақталады. ТАЖ минутына 26. Перкуторлы: қорапшалы реңді дыбыс, оң 
жақ төменгі бөлімде тұйықталу байқалады. Қан анализінде: Нb 115г/л, Эр 3,2х1012/л, Лейк 8,4 
х109/л, п/я 2%, с 21%, эозинофилдер 7%, лимф 63%, моноциттер 6%, базофилдер 1%, ЭТЖ 14 
мм/сағ. Кеуде қуысында ағзаларының Р-графиясында орташа жоғары пневматизациялар, оң 
жоғары жақта көптеу, оң төменгі жақта біркелкі емес қараю анықталған. Жіктелуге байланысты 
болжамды диагнозды анықтаңыз?
Жіті ауруханадан тыс оң жақтық төменгі бөліктік пневмания, орташа ауырлық дəрежесі, 
асқынбаған, ДН 0 
+ 
Жіті ауруханадан тыс сол жақтық төменгі бөліктік пневмания, ауырлық дəрежесі орташа, 
асқынбаған, ДН 0 
Жіті ауруханадан тыс оң жақтық пневмания, ауырлық дəрежесі жеңіл, асқынбаған, ДН 0
Жіті ауруханадан тыс сол жақтық пневмания, ауырлық дəрежесі жеңіл, асқынбаған, ДН 0
Жіті ауруханадан тыс төменгі бөліктік пневмания, ауырлық дəрежесі орташа, асқынбаған, 
ДН 0
317 
Ұл бала, 12 жаста, жіті ауырған. Дене температурасының 2 күн бойы 38,5-39,0 С дейін 
жоғарлап, парацетамол қабылдағаннан кейін температурасы түскен. Орташа əлсіздікке, бас 
ауруына, мұрын арқылы тыныстың тарылуына, құрғақ жөтелге шағымданған. Объективті түрде: 
шырышты бөлінділердің көп болуының салдарынан мұрын арқылы тынысы тарылған. Жақасты, 
артқы мойындық лимфатүйңндері пальпацияланады, өлшемдері 0,5х1,0, бірең-сараң, бірең-сараң, 
эластикалық, ауырмайды. Өкпеде - тыныс алу қатты, жайылған, симметриялық, тұрақты емес 
құрғақ жəне орташакөпіршікті ылғалды сырылдар байқалады. Жөтелгеннен кейін сырылдар тек оң 
жақ төменгі бөлімде ғана сақталады. ТАЖ/ЧДД минутына 26. Перкуторлы: қорапшалы реңді 
дыбыс, оң жақ төменгі бөлімде тұйықталу байқалады. Аталғандардың ішінде диагнозды 
анықтауға мүмкіндік береді?
Қақырықты флора мен сезімталдыққа бактериологиялық зерттеу
Пульсоксиметрия 
Компьютерлі томография

Элетрокардиографиялық зерттеу 
Кеуде қуысы ағзаларының рентгенологиялық зерттеу 
+ 
318 
Бала, 5 жаста. Дене температурасының 38,0 С дейін жоғарлауына, жұтыну кезінде 
ауырсыну сезіміне, əлсіздікке, өзін нашар сезіну, терідегі бөртпеге шағымданады. Жіті ауырған. 
Ауру анамнезінен: 3 күн ауырып жатыр, бөртпе 2 күннен бастап бетке, қолға, аяққа, мойынға 
шыққан. Қарау барысында: температура 37,5 С. аран - ауызжұтқыншақ шырышты қабатының 
айқын гиперемиясы. Беті ісінген, ұрт аймағында ұсақнүктелі бөртпесі, мұрынерін ұшбұрышы 
бозарғаны байқалады. Алақанда терісінің ұсақ қабыршақты түлеуі байқалады. Анасының 
айтуынша бөртпеасты болған жоқ. Аталған науқасты емдеудегі негізгі дəрілік заттарды атаңыз:
амоксиклав 
+ 
мидекамицин
азитромицин
кларитромицин 
эритромицин
319 
Қыз бала, 7 айлық. Туулу кезіндегі массасы 3140 г, бойы 51 см. Анамнезден: жүктілік 
кезінде анасы 32 аптадан бастап анемия бойынша емдеу курсын өткен, темір препараттарын 
тұрақты қабылдамаған. Қыз бала 4 айға дейін емізулі болған, тағам рационында - айран 4 айдан 
бастап, алма шырыны аптасына 1-2 рет, 6,5 айдан бастап езілген көкөніс қосылған, алайды оны 
ынтасыз жейді, күнделікті емес. Қарау барысында тері жабындылары боз жəне құрғақ, тахикардия, 
жүрек ұшында систолалық шу анықталған. Салмағы - 8 кг, бойы - 69 см. Қан сараптамасында Нв- 
84 г/л, эр. - 3,5х1012/л ЦП - 0,6, анизоцитоз, пойкилоцитоз айқындалған, ЭТЖ - 10 мм/сағ. ОЖСС 
75 мкмоль/л, темір сарысулық 11,0 мкмоль/л. Болжамды диагнозды атаңыз? 
ауыр дəрежелі темір тапшылықты анемия 
жеңіл дəрежелі темір тапшылықты анемия
темірдің латентті тапшылығы
орташа дəрежелі темір тапшылықты анемия + 
гемолиздік анемия 
320 
Қыз бала, 10 жаста. Шағымдары: оң жақ қабырғаастының батып ауыру, таңғы уақытта 
ауызға ащы дəмнің келуі, соңғы 2 аптада тұрақсыз үлкен дəрет. Анамнезден: газдалған 
сусындарды жəне бургерлерді жиі қолданады. Аз қозғалысты өмір салтын жүргізеді. Қарау 
барысында: оң жақ қабырғаасты пальпациясы кезінде ауырады, Кера, Ортнер, Мерфи 
симптомдары оң. Аталған негізгі диагностикалық зерттеулердің қайсысын амбулаторлық кезеңде 
жүргізу қажет?
құрсақ қуысы ағзаларының УДЗ
+ 
ФГДС
Дуоденальді зондтау
ЭКГ
Холангиохолецистография 
321 
Бала 6 жаста, 1-ші сыныпқа бару үшін профқарау өтуде. Анасы ешқандай шағым 
білдірмеді. Қарау барысында: бойы - 122 см, салмағы - 21 кг, Т -36,6 С. Терісі: таза, реңі кəдімгі. 
Шеткері лимфа түйіндері ұлғаймаған. Ауыз қуысының шырышты қабықшалары - таза, қызғылт 
түсті. Жұтқыншақ - тыныш күйде. Өкпеде тыныс везикулярлы, сырылдар жоқ. ЧДД - 21/мин, Ps 
-94/мин. Жүрек ритімі дұрыс, ырғақты. Іші жұмсақ, ауырмайды. Несеп шығару бос, ауырсыну 

сезімсіз. Нəжіс сары түсті, патологиялық қоспасыз. ҚР ұлттық екпелер күнтізбелігі бойынша 
Бациллалар Кальметта-Герена екпесі ревакцинация жүргізіледі:
6 жаста 
+ 
16 жаста 
26 жаста 
36 жаста
46 жаста 
322 
Біржарым жасар баланың анасы жалпы практика дəрігеріне 2 күн алдын басталған
баласының сырқаты бойынша жүгінген. Дене қызуы 37,5-37,8 С дейін жоғарлаған, құрғақ жөтел, 
тұмау белгілеріне шағымданады. Қарау барысында бала белсенді, ылғалды жөтел, өнімді емес. 
ЧСС 115 соққы/мин, ЧД минутына 28. Өкпе үсті перкуторлы дыбыстың қысқаруы. Тынысы қатты, 
екі жақтан, базальді аймақтарда көбірек құрғақ жəне ылғалды орташа калибрлі сырылдар 
анықталған. Диагноз:
Бронхиолит.
Бронхит. 
+ 
Обструктивті бронхит. 
Пневмония. 
Ларинготрахеит. 
323 
8-айлық нəрестенің физикалық дамуын бағалау барысында оның дене салмағы 7300 г 
құраған, ұзындығы 68 см. Нəресте 3200 г салмақпен, 50 см дүниеге келген. 4 айға дейін емізулі 
болған, содан кейін бейімделген қоспаға өткен. 5,5 айдан бастап ботқа (сұлу, жарма) түрінде бір 
реттік қосымша тағам қосылған, 6,5 айдан бастап - езілген көкөністер, 7 айдан бастап - ет 
қосылған. 5 айында нəресте жасқа байланысты сəйкес келген, содан кейін дене салмағы өсуі 
төмендеп, 80-100 г-нан, ал 7 айдан бастап дене салмағы азая бастаған. Үлкен дəрет тəулігіне 2-3 
реттен, кейде 5 рет. Сіздің болжамды диагнозыңыз:
Муковисцидоз. 
Целиакия. 
+ 
Галактоземия.
Лактазды жетіспеушілік. 
Қантты жетіспеушілік. 
324 
Жаңа туылған нəрестенің патронажы кезінде 7 күн қарау барысында жалпы практика 
дəрігері назар аударған: іштің төменгі бөлімінде, аяқ-қолда, қатпарларда əр-түрлі дəрежелі 
көпіршіктерге (диамерті 0,5-1,5 см, құрамында серозды-іріңді сұйықтығы бар, эритематозды 
дақтар аясында көпіршіктердің табаны аздап инфильтарцияланған). Никольский симптомы теріс. 
Көпіршіктерді ашқан кейін эрозиялар қалып қояды. Көпіршіктердің орнында қабыршақтар 
қалмайды. Нəрестенің жалпы жағдайы бұзылмаған. Дене қызуы субфебрильді. Сіздің 
диагнозыңыз:
Туа біткен буллезды эпидермолиз. 
туа біткен сифилис.
Лайела синдромы. 
Риттердің эксфолиативті дерматиті.
Пемфигус (жаңы туылған нəрестенің көпіршігі). 
+ 

325 
Күн-айы толған, 15 күн болған жаңа туылған нəрестені қарауға келген дəрігерге анасы 
сəбиінің ішқатуғабейімділігіне (үлкен дəрет тек газшығаратын түтікше енгізу кезінде) жəне тері 
жабындыларының сарғаюына шағымданған. Дене салмағын қосуда жеткіліксіздік байқалады. 
Қарау барысында: ЧД минутына 38, ЧСС 100 соққы/мин. Парасимпатикалық тип бойынша терінің 
вегетотамырлы реакциясы айқындалады. Қалыпты терең рефлекстердің аясында аздап бқлшықетті 
гипотония бар. Ошақты симптоматика жоқ. Көз нысанаға фиксацияланады, бірақ ұзақ уақыт емес. 
Ішкі ағзалары көзге көрінетін патологиясыз.
ОНЖ мен ішкі ағзаларды зақымдаумен жатырішілік инфекция. 
Прадера—Вилли синдромы.
Туа біткен гипотиреоз. 
+ 
Галактоземия.
Сепсис. 
326 
Ұл бала 1,5 жаста. Психомоторлы дамуда артта қалу өмірінің екінші жарты жылдығында 
байқала бастаған, 9 айдан кейін құрысулар анықталды. Қарау барысында тері мен шаштың ашық 
түсті болуы назар аударады. Құрысу бойынша невропатологқа, экзема бойынша дерматологқа 
қаралып жүр. Қанның клиникалық анализі патологиясыз, несеп анализі қалыпты. Анасы несептің 
"мышиный" иісі бар дейді. Сіздің диагнозыңыз:
Гипотиреоз.
Балалардың церебральді паралич. 
Фенилкетонурия. 
+ 
Гликогеноз. 
Эпилепсия. 
327 
Ұл бала 1 жаста, жалпы практика дəрігерінің қаралуына түскен. Анасының айтуынша бала 
генетик пен невропатологқа қаралады. Балада психомоторлы дамудың кідіруі бар (5 айлық балаға 
сəйкес келеді), оның белгілері 4 айдан соң ғана пайда бола бастаған. 6 айдан бастап балада құрысу 
талмалары пайда болған. Қарау барысында тері мен шашының ашық түсі назар аударады, бет пен 
аяқ-қолдарында дерматит белгілері байқалады. Сіздің диагнозыңыз:
Гипотиреоз.
Фенилкетонурия. 
+ 
Баладың экзема. 
Эпилепсия. 
Балалардың церебральді параличі.
328 
Ұл бала 3 жаста. Қалыпты температура аясында жіті геморрагиялық синдром ( түрлі реңді, 
тері мен шырышты қабықшаларда асимметриялы орналасқан петехия жəне экхимозалар). 
Мұрыннан қан кеткен. Қарау барысында ішкі ағзалар тарапынан ауытқулар анықталмаған, 
буындар өзгеріссіз, іштің ауруы жоқ. Қанның клиникалық диагнозы: НЬ 102 г/л, эритроциттер 
3,0х1012/л, түсті көрсеткіш 0,85; лейкоциттер саны мен лейкоцитарлы формула қалыпты, 
тромбоциттер 100х103/л, ЭТЖ 4 мм/с. Сіздің диагнозыңыз:
Гемофилия. 
Шенлейн-Генох ауруы. 
Верльгоф ауруы. 
+ 
Гланцманна-Виллебранд тромбоцитопатиясы 

Олдрич синдромы. 
329 
Бала 2 жаста. Анасы баласының салмағының нашар қосылуына жəне тұрақты емес үлкен 
дəретке шағымданады. Туылғаннан тік ішектің түсуі байқалады. 2 жыл ішінде 4 рет обструктивті 
бронхитпен ауырған, ол кезде жөтелі ұзақ, қарқынды, қақырық түсуі қиын болған. Қан жəне несеп 
анализдері патологиясыз. Капрограммада бейтарап майлар анықталған. Сіздің диагнозыңыз:
Целиакия. 
Сиыр сүтіндегі ақуыздарды қабылдамауы 
Муковисцидоз. 
+ 
Бронхиальді астма. 
Экссудативті энтеропатия. 
330 
Бала 7 жаста. 5 күн ауырып жатыр. Дене қызуы 37,6 С. Тынысы тарылған, инспираторлы 
ентікпе жəне əлсіздікке шағымданады. Қарау барысында: бадамша бездерде қабыршақ бар, 
сыбырлап сөйлейді, терісі боз, ЧСС 120 соққы/мин, жүрек дыбыстары көмескі, жүрек үнінің 
сыртқы тұйықталуы шекарасы емізіктен 2 см сыртқары. Сіздің диагнозыңыз:
Жалған круп
Баспа (ангина)
Ревматизм. 
ОРВИ, миокардит. 
Дифтерия. 
+ 
331 
Бала 1 жас 7 айлық. Шағымдары: кенеттен пайда болған жөтел жəне 15 мин кейін 
басылған ентікпе. Қарау барысында: дене температурасы қалыпты, бала белсенді, аускультацияда 
демшығару кезінде өкпенің сол жақ жоғарғы бөлігінде ысқырық сырылдар естіледі, перкуторлы 
қорапшалық дыбыс бар. Болжамды диагноз:
Бронхиальді астма. 
Обструктивті бронхит. 
Бронхта бөгде зат. 
+ 
Бронхиолит.
Көкжөтел 
332 
Жалпы практика дəрігеріне сырқаттанған 9 айлық баланың анасы жүгінген. Сырқат 2 күн 
бұрын дене қызуы 37,5-37,8 С жоғарлап басталған, құрғақ жөтел, тұмау бар. Қарау барысында бала 
белсенді, жөтел өнімді, ылғалды, пульс 115 соққы/мин, ЧД 41/мин. Өкпеүсті дыбыс айқын. 
Тынысы қатты. екі жақтада, көбіректеу базальді бөлімдерінде ұсақкөпіршікті ылғалды сырылдар 
бар. Сіздің диагнозыңыз:
Бронхит. 
Бронхиолит. + 
Обструктивті бронхит. 
Пневмония. 
Ларинготрахеит. 
333 
Бала 13 жаста. 3 күннен бері ауырып жатыр. Дене қызуы 38,0 С. Шағымдары: іштің ауруы, 
2 рет құсу, ішөту, аз мөлшерде, бірақ жиі, құрамында жасыл қоспасы бар сұйық нəжіс. Төменге 
императивті позыв. Сіздің диагнозыңыз:

Тағымдық интоксикация 
Сальмонеллез. + 
Псевдотуберкулез. 
Дизентерия.
Брюшной тиф
334 
Қыз балада өмірінің 12 тəулігінде дене температурасы 38,5 С дейін жоғарлаған. 
Объективті: іріңді омфалит, патологиялық қоспасы бар сулу нəжіс тəулігіне 15 ретке дейін. Есі 
сопорозды, қайталанатын құрысулар, тремор, гиперестезия, үлкен енбегінің сыртқа ісінуі, терінің 
мəрмəр тəрізді, акроцианоз, гепатоспленомегалия. Өкпеде қатты тыныс естіледі. Жүрек тондары 
түйықталған, тахикардия. Осы жағдайда ЖПД (ВОП) алғы шартты қадамдары:
Үй стационарын ашу
Жедел хабардар ету
Стационарға жедел жатқызу + 
ошықты жедел дезинфекциялау 
Динамикалық қадағалау 
335 
Емшек сүтіндегі қандай заттар баланың зияткерлік қабілетінің айқын дамуына ықпал 
етеді?
Эссенциальді майлы қышқылдар 
+ 
Иммуноглобулин G
Бифидобактерии 
Витамин Д 
Лактоферрин
336 
Емшек сүті толық қанды бөлінуіне қандай факторлар əсер етеді?
Тəулігіне қабылдаған сұйықтық мөлшері 
анасының тұрақты уақытылы тамақтануы
ананың дəрілік препараттарды қабылдауы
емшек сүтімен баланы тамақтандыру жиілігі 
+ 
əр тамақтандыру алдында емшекті мұқият дайындау 
337 
Ана тарапынан емшек емізуге қандай негізгі қарсы көрсетілімдер бар? 
цитостатиктер қабылдау 
+ 
антибиотиктер қабылдау 
емшектің солбырауы
Мастит 
гормондарды қабылдау 
338 
Бала жағынан ана сүтін емізуге қарсы көрсетілімді табыңыз? 
Диарея
Кандидоз 

Іш қату
Балада синусит 
Фенилкетонурия 
+ 
339 
"Қыз бала 2 жыл 8 айлық. Анасы қызы солбыр, тəбеті нашарлағанын айтты. Тері бозарған, 
икемділіктің төмендеуі байқалады. Шырышты қабаттары бозғылт, құрғақ. Тіндердің тургоры мен 
бұлшықет тонусы төмендеген. Физикалық дамудың артта қалуы анықтайды. Баланың дене бітімі 
астеникалық. ҚЖА: эритроциттер 2,4х1012/л, НВ-70 г/л, ЦП-0,7, ретикулоциттер –2,9%, 
лейкоциттер 12 х109/л, СОЭ - 8 мм/сағ. Темір тапшылығы анемиясы, II дəрежелі, орташа ауырлық 
түрі. 
Осы жастағы балаларда ТТА/ЖДА емдеу үшін қарапайым темірдің қандай дозасы ұсынылған? 
" 
тəулігіне 100 мг 
тəулігіне 20 мг/кг
тəулігіне 300 мг 
тəулігіне 3 мг/кг 
+ 
тəулігіне 15 мг/кг 
340 
"Жасөспірім 14 жаста, эпигастрий аймағында соңғы 2 ай ішінде тамақ ішкеннен кейін 
10-15 минуттан кейін ауырсыну, кекіру, қышқыл тамақ қоспасы бар кекіру мазалайды. Объективті 
тексеруде: Гиперстеник. Өкпеде везикулярлы тыныс алу. Жүрек үні айқын, ырғақты. РЅ минутына 
78 соққы. Іші жұмсақ, ауыртпалықсыз. Үлкен дəреті мен пен диурезі қалыпты. 
Препараттардың ең тиімді комбинациясы қандай?"
Прокинетиктер+ протонды помпа ингибиторы 
+ 
Антацид+Н2-блокатор рецепторлары 
Спазмолитиктер+прокинетиктер 
Н2-блокатор рецепторлары+ М-холинолитиктер 
Спазмолитик+анальгетик. 
341 
ЖПД/ВОП қабылдауына 12 жастағы жасөспірім келесі шағымдарын айтын келді: іштің сол 
жақ жартысында ауырсыну, күніне 5 рет үлкен дəретке шығады, нəжісі сұйылып кеткен, 
құрамында көпіршіктер мен қан талшықтары бар, жағымсыз иіс бөледі, дене температурасы 37,0 С 
дейін, салмағын жоғалтқаны. Антибиотиктер мен бактериофагтарды қолдану арқылы емдеу 2 ай 
ішінде айтарлықтай жақсарған жоқ. Фиброколоноскопияда - шырышты қабат тұнық, қалындаған, 
көптеген эрозиялар грануляциялармен қапталған, жəне бірең-сараң терең сызықты ойық жаралар 
іріңмен жəне кілегеймен қапталған. Осындай жағдайда əрі қарай қандай тактика тиімдірек? 
хирургиялық бөлімшеге шұғыл жатқызу 
БМСК/ПМСП жағдайда емдеу 
күндізгі стационарға жатқызу
гастроэнтерологиялық бөлімге жоспар түрде жатқызу. 
+ 
үйде стационар ашу
342 
Дəрігердің қабылдануында 15 жастағы жасөспірім келесі шағымдар айтты: ұзақтығы 5-10 
минут созылатын оң жақ қабырға асты бұріп, пышақ сұғып алғандай ауырсыну байқалады, оң 
жаққа жəне үстіне қарай иррадиациялайды, ауызына ашшы сезім қыжылы келетіні. 3 жыл бойы 

"созылмалы холецистит" диагнозымен "Д" есебінде тұр. Диета сақтамайды. Объективті тексеру 
кезінде: терінің жəне склераның сəл сарғаюы, оң жақ қабырға асты пальпацияда орташа ауырсыну, 
Ортнердің оң белгілері, френикус. Зəрі қоңыр түсте, көбіктенеді. Кеше үлкен дəреті орындық 
ахоликалық болды, бүгін - əдеттегі түс. Осы науқасқа одан əрі қандай тактика ұстану керек? 
хирургтің кеңесі 
іш қуысы ағзаларының УДЗ + 
іш қуысы ағзаларының МРТ
ЭФГДС 
гастроэнтерологтың кеңесі
343 
туғанына 10 күн болған сəбиге үйіне патронажды дəрігер келді. Бала 3 жүктіліктен, 1-ші 
босанудан 40-41 апта аралығында екендігі анықталды. Жүктілік созылмалы гастродуоденит жəне 
созылмалы пиелонефрит аясында өтті. Бала денсаулықтың 2 тобына жатады. Қанның клиникалық 
анализінде келесі деректер алынды: Эр -5,01012/л, гемоглобин-180г/л, ЦП-1,0, 
лейкоциттер-11,2109/л, таяқша ядролы - 1%, с/я - 45%, эозинофилдер - 2%, моноциттер - 7%, 
лимфоциттер - 45%. СОЭ - 3 мм/сағ. Бұл көрсеткіштерді қалай түсіндіруге болады? 
Лейкоцитоз 
Эозинофиллез
Темір тапшылықтың жеңіл дəрежесі
Қанның көрсеткіштері қалыпты нормада 
+ 
Эритроцитоз
344 
"14 айлық баланың анасы нəрестедегі іштің томпиғанына шағымданады, ол 2 апта бұрын 
жүре бастағанда байқала бастады. Дөңес жылаған сайын ұлғаяды жəне шалқасынан жатқан кезде 
жоғалады. Жүктіліктің 39-ші аптасында төменгі сегменттің көлденең кесар тілігі арқылы дүниеге 
келді. Ол туғаннан бастап емшек сүтімен қоректенеді. Ол дені сау жəне белсенді көрінеді. Өмірлік 
белсенділік көрсеткіштері қалыпты шектерде. Қарап тексергенде 1 см ауыртпалықсыз іштің 
ортаңғы массасы анықталады, ол оңай азаяды. 
Төмендегілердің қайсысы қосымшаның ең жиі қолданылатын нұсқасы? 
" 
Шұғыл лапароскопиялық операция
Бақылау
+ 
Іштің ультрадыбыстық зерттеуі 
Жоспарланған лапароскопиялық қалпына келтіру 
Іштің компьютерлік томографиясы
345 
Төменде көрсетілген скриниг əдістерінің қайсысы колоректальды ісікті ерте анықтауда 
тиімді?
тік ішекті саусақтық зерттеу
Ректороманоскопия
Гемокульттест + 
Ирригоскопия
Колоноскопия

346 
Аяғы ауыр 28 жасар əйел əйелдер консультациясы дəрігеріне ішінің төменгі жағының 
тартып ауыратынына шағымданып келді. Анамнезінде жатырдың төменгі бөлігіне 3 рет кесарь 
тілігі жасалған. Жағдайы қанағаттанарлық. Жатыры тітіркенгіш, толғақ жоқ. Іштегі нəрестенің 
жүрек соғуы анық, ырғақты, минутына 140 соққы. Жатырдың тыртық аймағын пальпациялағанда 
ауырады. Жыныстық жолдарында патологиялық бөлінді жоқ.Қандай тəсіл негізді саналады: 
4 сағат амбулаториялық бақылау 
тұрақты толғақ басталғанша үйіне қайтару
2-деңгейлі перзентханаға жіберу 
3-деңгейлі перзентханаға жіберу 
+ 
акушерия жəне гинекология ҒЗИ жіберу 
347 
Перзентханада бір жылда 5000 əйел босанған, туылған сəбилердің 4900 тірі туылған, 4-і өлі 
туылған, 3-тəулікте 2 нəресте қайтыс болған, 5-тəулікте 3, 6-тəулікте 1 нəресте қайтыс болған. 
Перинатальдық өлім-жітімділік көрсеткішін қандай формула бойынша есептеген дұрыс:
(4+6/4900)*1000 
(4/4900)*1000
(6/4900)*1000
(4+6/5000)*1000 
+ 
(4/5000)*1000
348 
Емхана дəрігеріне 29 апталық гестация мерзімінде жүкті əйел қаралды. Анамнезінде 3 
жүктілік, 1-ші жүктілік – жатырдан тыс жүктілік, оң жақтық тубэктомия, 2-ші жүктілік – өздігінен 
болған түсік, жатыр қуысы қырналған, 3-ші жүктілік – осы жүктілігі. Аймақтандыру бұйрығына 
сəйкес əйелді қандай деңгейге жіберу керек
II деңгей 
I деңгей 
IV деңгей 
III деңгей 
+ 
V деңгей 
349 
Антенатальды бақылау бойынша дəлелдік ұсыныстарға сəйкес, жүкті əйелді тексеру 
кезінде əр қабылдауда қандай манипуляция жасау керек?
Іштің айналасын өлшеу 
жүкті əйелдің салмағын өлшеу 
Пельвиометрияны 
ұрықтың қимылдауын есептеу 
АҚҚ өлшеу 
+ 
350 
Қайта босанушы М., 24 жаста, жүктіліктің 39 аптасы. Ұрықтың болжамды салмағы 3300 г. 
Жамбас өлшемдері қалыпты. Жатыр түбінде ұрықтың басы анықталады, сол жақтан арқасы 
пальпацияланады. Бөксемен келген, кіші жамбас кіреберісіне тірелген. Ұрықтың жүрек қағысы 
минутына 140 рет, анық, сол жақта кіндіктен жоғары. Шарана айналасындағы су тұтас. 3 минут 
сайынға толғақ ұзақтығы 40-45 секунд. Қынаптық тексерулер: жатыр мойны тегістелген, жатыр 
аңқасының ашылуы 7- 8 см, бөксесі кіші жамбас кіреберісіне тірелген, сезізкөз сол жақта жəне 
алдында, омыртқа аралық сызық сол жақ қиғаш өлшемде. Ұрық қабы бүтін. Қазақстан 

Республикасы денсаулық сақтау Министрінің 2018 жылдың 16 сəуіріндегі №173 бұйрығына сəйкес 
перинаталды көмекті аймақтандырудың қандай деңгейінде жүкті əйелді жатқызуға болады? 
1 деңгей 
+ 
2 деңгей 
3 деңгей 
4 деңгей 
5 деңгей 
351 
Міндетті медициналық сақтандыру туралы заңға сəйкес 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап 
құрылған міндетті медициналық сақтандыру қорына төленетін міндетті медициналық 
сақтандыруға мемлекеттік жарнаны көрсетіңіз. 
1.4% + 
0,02 
1.6%
0,01 
1.8%
352 
9 жасар баланың анасы дəрігерден медициналық сақтандыру туралы түсіндірме сұрады - 
бала үшін төлем төлеуі керек пе? Балалар МƏМС-тен қай жасқа дейін босатылған? 
10 жасқа дейін
12 жасқа дейін
14 жасқа дейін
16 жасқа дейін
18 жасқа дейін + 
353 
38 жастағы əйел жоғарылаған қан қысым бойынша қаралды. Дəрігер сақтандырылған 
азаматтың статусын қалай анықтайды? 
iKomek 109 жүйесі арқылы
Біріңғай call-центр 1414 соғу арқылы
EGOV арқылы
оның ИНН енгізу арқылы 
+ 
МСƏҚ-қа соғу арқылы 
354 
Учаскелік дəрігер 8 айлық баланы қарады. Шешесінің шағымы дене қызуының 39С дейін 
жоғарылауына, енжарлыққа, емшектен бас тартуға, құсуға. Бүгін, ауруының 4-ші күні сарғаю 
пайда болды, бала өте мазасыз, тырыспа пайда болды, «кофе қоюы» сияқты құсу пайда болды. 
Анамнезінен белгілі: 3 ай алдын балаға қан құйылған. Биохимиялық анализінде: Жалпы 
билирубин 165 мкмоль/л, тікелей фракциясы 144 мкмоль/л, АЛТ 5,8 мкмоль/л, АСТ 3,7 мкмоль/л, 
тимол сынамасы 12 бірлік. Алыменен жасалуы тиіс дəрігердің іс -əрекеті
шұғыл хабарлама беру, тез арада маркерлы диагностикага қан алу
тез арада маркерлы диагностикаға қан алу, сосын госпитализация
жалпы қан анализін жасау, сосын госпитализация
шұғыл хабарлама беру, маркерлы диагностика нəтижесі келгенше уйде қадағалау

шұғыл хабарлама беру, шұғыл госпитализация 
+ 
355 
Д-тізімге алу үшін қатерлі ісік диагностикаланғанда төменде көрсетілгендерден қайсы 
құжатты толтыру қажет? 
диспансерлі бақылаудың бақылаулық картасы мен хабарлама 
+ 
асқынулық хаттама
науқастың амбулаторлық картасы 
МƏСК картасы 
уақытша жұмысқа жарамсыздық парағы 
356 
Сүт безі ісігі анықталғанда Д-тізімге алу үшін төменде көрсетілген құжаттардың қайсысы 
толтырылады?
хабарлама жəне диспансерлік бақылау картасы 
+ 
асқыну хаттамасы 
науқастың амбулаторлы картасы 
МƏСК картасы 
уақытша жұмысқа жарамсыздық парағы 
357 
38 жастағы науқас мына диагнозбен Д-тізімге алынды: Сүт безі ісігі St IIІб (T3N1M0).
Науқасты Д-тізімге алуда тағы қандай құжат толтыру керек? 
хабарлама жəне диспансерлік бақылау картасы 
асқыну хаттамасы 
+ 
науқастың амбулаторлы картасы 
МƏСК картасы 
уақытша жұмысқа жарамсыздық парағы 
358 
Өкпенің екі проекциядағы компьютерлі томографияда жоғары бөлікте 0,5-1,0 см 
аралығындағы айқын емес ошақтар анықталды. ФБС-да бронхтар өтімді. Анамнезінде сүт безі 
ісігі, комплексті емнен 8 жылдан кейін. Сіздің болжамды диагнозыңыз жəне ары қарай қағида: 
өкпеге МТС-науқасты онкодиспансерге жіберу 
+ 
өкпе туберкулезы-науқасты фтизиатрға жіберу 
толық тексеру- жасанды пневмоторакс шартындағы рентгенография 
пульмонологқа кеңеске жіберу 
абседирленген пневмония- аймақтық дəрігерде емделу 
359 
БМСК/ПМСП аясында онкологиялық аурулардың екіншілік профилактикасын қандай 
мамандар жүргізеді?
онкология ҒЗИ қызметкерлері
Психологтар
Біріншілік медициналық-санитариялық көмек көрсету саласы дəрігерлері + 
Аудандық онкологтар
Хирургтар 

360 
Науқас туралы ақпаратты жарияламау, аурудың құпиясын сақтау жəне оны емдеу туралы 
түсінік қалай белгіленеді? 
Конфиденциальдық + 
Конгруэнттілік
құпиялық 
сенімділік 
Адекваттілік
361 
Қандай жағдайда медициналық қызметкерлер дəрігерлік құпияны басқа физикалық 
тұлғаларға жəне юристерге жəрия ете алады? 
бас дəрігердің рұқсатымен
медицина қызметкерлер консилиум шешімімен 
науқастың немесе оның заңды өкілі рұқсат берген жағдайда 
+ 
ұжымдағы əріптестер рұқсатымен
адвокат рұқсатымен
362 
"80 жастағы ер адам аздаған физикалық күш түсу кезінде ентігу, аяқтарындағы массивті 
ісіну, іштің ұлғаюы, қақырықпен жөтел, қан қысымы жоғарылауына шағымданады. Жүректің 
ишемиялық ауруы диагнозымен Д- тіркеуде тұр. ЖИА. Тұрақты стенокардия III функционалдық 
класы. Жүрекше фибрилляциясы. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі, III функционалды класс. АГ 3 
дəрежесі, қауіп 4. Жалпы жағдайы ауыр,ортопноэ. АҚ 190/130 мм рт.ст.Пульс 88 минутына, 
аритмиялық. Өкпеде əлсіреген везикулярлық тыныс, төменгі бөліктерде ылғалды сырылдар. 
Анасарка. Аяқтарда массивті ісіну. Дəрігер үй жағдайындағы стационар тағайындады. 
Дəрігер пациентке қандай формадағы құжат толтырады? 
" 
003-5/у
025/у
025-1/у
003-2/у
+ 
001-7/у
363 
"60 жастағы əйел жүрек аймағындағы сол қолына берілетінбасып ауырсынуға 
шағымданады, нитроглицерин қабылдағаннан кейін 5 минуттан соң тоқтайды. Анамнезі: ЖИА. 
Тұрақты стенокардия, ФК II. Инфаркттан кейінгі кардиосклероз (2015).Жүрек жеткіліксіздігі, 
функционалдық класы 0. Д- тіркеуде тұр. Жүйелі ем қабылдайды. Жағдайының нашарлауын 
стресспен байланыстырады. Жүрек тондары тұйықталған, ырғақты. АҚҚ 130/90 мм с.б. Пульс 90 
минутына. Дəрігер науқасты емдеу үшін күндізгі стационарға жібереді.
Күндізгі стационар дəрігері пациентке қандай нысанды толтырады? 
" 
003-2/у
001-7/у
003-3/у
+ 
025-1/у

025/у
364 
"60 жастағы əйел жүрек аймағындағы сол қолына берілетінауырсынуға шағымданады, 
нитроглицеринқабылдағаннан кейін 10 минуттан кейін қабылдау арқылы тоқтатылады, аяқтардағы 
ісіну. Анамнезде: ЖИА. Тұрақты стенокардия, ФК II. Инфаркттан кейінгі кардиосклероз 
(2016).Жүрек жеткіліксіздігі, функционалдық класы 0. Д-тіркеуде тұр. Жүйелі ем қабылдайды. 
Жағдайының нашарлауын стресспен байланыстырады. Күндізгі стационардағы емі нəтиже 
бермеді. Дəрігер пациентті тəулік бойы стационарға емдеуге жіберуге шешім қабылдады. 
Тəулік бойғы ауруханаға дəрігер пациентке қандай форманы толтыру керек? 
" 
001-7/у
021/у
001-4/у
001-3/у
+ 
025-5/у
365 
"48 жастағы əйел жүрек аймағындағы сол қолына берілетінбасып ауырсынуға 
шағымданады, нитроглицерин қабылдағаннан кейін 10 минуттан кейін қабылдау арқылы 
тоқтатылады. Анамнезде: ЖИА. Тұрақты стенокардия, ФК II. Жүрек жеткіліксіздігі, 
функционалдық класы 0. Д- тіркеуде тұр. Жүйелі ем қабылдайды. Жағдайының нашарлағанына 2 
күн болды. Дəрігер пациентті күндізгі стационарға емдеуге жіберуге шешім қабылдайды. 
Науқасты күндізгі стационарға жіберген кезде дəрігер қандай форманы толтырады? 
" 
001-3/у
021/у
001-4/у
001-7/у
+ 
003-5/у
366 
"67 жастағы ер адам тізе буындарының остеоартрозы, III кезең, III дəрежелі 
функционалдық буын жетіспеушілікдиагнозымен Д- тіркеуде тұр. 16 жыл бойы ауырады. Соңғы 
кезде сол жақ тізе буынының қозғалысының нашарлауы байқалады. Дəрігер оны тізе буынын 
эндопротездеуге квота бойынша емдеуге жатқызу бюросының порталы арқылы жібереді. 
Жоғары мамандандырылған медициналық көмек алу үшін қандай нысан толтырылады? 
" 
003-5/у
001-3/у
021/у
+ 
001-4/у
001-7/у
367 
"50 жастағы ер адам, қиын бөлiнетiн қақырықпен жөтел, ентігу сезімдеріне шағымданады. 
Анамнезінде- 30 жыл бойы темекі шегеді, күніне 1 қорап. Тексерілмеген, емделмеген. Жүрек 
тондары тұйықталған, ритмі дұрыс. АҚҚ 140/100 мм с.б. Пульс 84 минутына. Өкпеде - қатты 

тыныс, төменгі жəне ортаңғы бөлімдерде құрғақ сырылдар. Дəрігер науқаста өкпенің патологиясы 
бар деп болжап, оны спирометрияға бағыттайды. 
Дəрігер пациентті медициналық мекемеден тыс диагностикалық тексеруге жіберу үшін қандай 
форманы толтырады? 
" 
021/у
001-4/у
+ 
001-7/у
003-5/у
001-3/у
368 
К есімді бала 2,5 жаста.17.05 -23.05. аралығында анасы еңбек демалысы кезінде ЖРВИ 
ауырған баласына қарады. Баланы қарау уақыт аралығы кезені үшін анасына қандай құжат 
беріледі жəне еңбек демалысы ұзартылады ма?
Еңбекке жарамсыздық парағы берілмейді, еңбек демалысы ұзартылмайды + 
Еңбекке жарамсыздық парағы беріледі, еңбек демалысы ұзартылмайды 
Өндірістік формадағы анықтама беріледі, еңбек демалысы ұзартылады 
Еңбекке жарамсыздық парағы беріледі, еңбек демалысы ұзартылады 
Дəрігерлік-кеңес комиссиясының анықтамасын беріледі, еңбек демалысы ұзартылмайды
369 
1,5 жастағы бала сауда орталығында кока-кола жəне пицца жеген соң екі рет құсқан, үш 
реттік сұйық дəрет болған, дене температурасы 37,5 С-қа жоғарылаған, ішін пальпациялағанда 
ауырсынады. Нəжісі көп, «батпақты жер балдырының» иісіндей сасық, шырыш түйіндері бар. Осы 
жағдайда қандай антибактериалды препарат этиологиялық факторға əсер етеді?
Амикацин 
Тобрамицин
Цефтриаксон
Фуразолидон
Ципрофлоксацин 
+ 
370 
15 жасар балада ауыру жедел басталған, температурасы 38 С жəне тұмау (насморк) мен 
мұрын бітелуі байқалды, одан соң мұрыннан көп мөлшерде бөлінділер, тамағында ауырсыну мен 
жыбырлаулар, ылғалды жөтел, мойын лимфа түйіндерінің үлкеюлері, көздеріндегі ауырсынулар, 
жас ағу пайда болған. 2 реттік сұйық нəжіс болған. Аурудың ағымы толқынды (волнообразное 
течение) болғаны байқалады. Қанның жалпы анализы: нормоцитоз, лейкопения; салыстырмалы 
лимфоцитоз; салыстырмалы моноцитоз. Осы типтік көріністер қандай вирустық инфекцияға тəн?
Тұмауға 
Паратұмау 
Риновирусты инфекция 
Аденовирусты инфекция 
+ 
Короновирусты инфекция 
371 
Науқас 17 жаста, қуырылған жұмытқаны жегеннен 6 сағаттан кейін жедел ауырды, ішінің 
ауырсынуы, жүрек айну, 4 рет құсу, жиі сұйық нəжіс пайда болды. Температура 38,0С, іші үрілген, 

пальпацияда оң жақ мықын аймағы ауырсынады. Нəжісі көп мөлшерде, сұйық, шырышпен, қара-
жасыл түсте, сасық иісті. Қай антибактериалық дəрілер таңдау дəрісі болып табылады?
цефалоспориндер 
пенициллиндер 
фторхинолондар 
+ 
макролидтер
левомицетин
372 
Науқас 17 жаста, тəтті майлы қаймақ қосылған балкүлше жегеннен 3 сағаттан кейін жедел 
ауырды. Əлсіздік, жүрек айну, жеген тағаммен көп реттік құсу пайда болды. Сұйық нəжіс, көп 
мөлшерде, қосындыларсыз. Дене температурасы-37,8С. Тері жамылғылары боз, аяқ-қолдары суық. 
Пульс 100рет/мин. АҚ -90/60 мм.с.б.б. Жүрек тондары тығыздалған. Дəрігердің қағидасы қандай? 
асқазанды шаю 
лактулоза тағайындау
б/і спазмолитиктер тағайындау 
ципрофлоксацин тағайындау
энтеросорбенттерді тағайындау 
+ 
373 
22 жастағы əйел адам, гестация кезеңі 9-10 апта, ауруының 7-ші күні жұқпалы аурулар 
бөлімшесіне түскен. Шағымдары: құрғақ жөтел, жарықтан қорқыныш, əлсіздік, денесіндегі 
бөртпе, дене қызуының жоғарылауы. Ауруының 4-ші күні алдымен бетінде, одан кейін 
мойынында, кеудесінде жəне қолдарында бөртпе пайда болған. Объективті: жағдайы орташа 
ауырлықта, температура 390С, склерит, конъюнктивит, ауыз-жұтқыншағында өзгерістер жоқ. 
Бетінде, денесінде, аяқ-қолдарында көптеген, бірі-бірімен қосылған, дақты-папулезді бөртпе 
байқалады. Əйелмен вирустың ұрыққа жасайтын əсері туралы сұхбат жүргізілді. Жүкті əйелді 
жүргізудің қай тактикасы ең дұрыс болып табылады? 
жүктілікті сақтау 
жүктілікті үзу
12 апта мерзіміне дейін əйелдің келісімі бойынша жүктілікті үзу 
+ 
қай кезең болса да медициналық көрсеткіштер бойынша жүктілікті үзу 
12 аптадан астам мерзімінде медициналық көрсеткіштер бойынша жүктілікті 
374 
30 жастағы ер адам, мүшеқапсыз əр түрлі серіктермен жыныстық байланыста болған. 
Анамнезінен: екі апта бойы ауырады, алғашқы 3 күнде дене температурасы 38,0С жоғарлаған, 
құлақмаңы аймағында ауырсыну жəне ісіну. Бір апта бұрын ішінің айналмалы сипаттағы 
ауырсынуы, жүрек айну, күніне 5-6ретке дейін құсу, диареяны байқаған. 2 күн бұрын дене 
температурасының қайтадан жоғарлауы, кеше оң жақ енектің ауырсынуы мен ісінуін байқаған. 
ЖҚА: эр. - 3,2х1012\л, лейк.- 5,5х109/л., п. - 2%, с. - 58%, лимф. - 35%, мон. - 5%. ЭТЖ – 30 мм/
сағ.Оң жақ енек УДЗ: орхит. Мүмкін болатын диагноз? 
хламидиоз 
уреаплазмоз
жеделдеу бруцеллез
паротитті инфекция + 
бактериальды орхит

375 
Əскери қызметкер, 20 жаста, жедел ауырған, дене температурасы 40°С дейін көтеріліп, 
басы ауырған, құсқан, əлсіздік дамып, денесі сырқыраған. Сол күні бүкіл денесінде бөртпелер 
пайда болған. Объективті: жағдайы аса ауыр. Ыңқылдап жатыр. Тері жабындылары бозғылт, 
денесінде, санында, балтырында, аяқ басында геморрагиялық бөртпелер анықталады, 
кейбіреулерінің ортасында некроз ошақтары бар. Менингеалды белгілері теріс. Бел аймағын 
соққылау симптомдары оң. АҚҚ 90/60 мм. с. б., пулсі 100 рет минутына. ҚЖА: лейкоциттері –
24х109/л., миелоциттері – 2%, т/я – 14%, с/я- 78%, м. -2%, лимф.– 4%, ЭТЖ - 40 мм/сағ. ЗЖА: 
лейк. 6-8 к/а., эритр. 8-10 к/а. Қандай диагноз ЕҢ ықтимал?
Бүйрек синдромымен жүретін геморрагиялық қызба
Менингококкты инфекция. Менингококцемия 
+ 
Конго-Қырымдық геморрагиялық қызба 
Псевдотуберкулез, генерализацияланған формасы
Лептоспироз. Иктеро-геморрагиялық формасы 
376 
Əйел адам 35 жастағы, 10 мамырда Алматы қаласының травматологиялық пунктында 
қаралған. 9 мамырда тауға шыққан кезде кене шаққанына шағымданады. Травматологиялық 
пунктте кенені алып, санэпидсараптау бөлімінің паразитологиялық зертханасында кенелік 
энцефалит (КЭ) вирусын анықтауға жібереді. Зерттеу нəтижесі теріс болып шығады. Қандай 
іс˗əрекет ең тиімді болып табылады?
доксициклин тағайындау 
КЭ қарсы серологиялық алдын алу жүргізу
КЭ қарсы серологиялық алдын алу жүргізудің қажет жоқ 
+ 
жұқпалы аурулар бөлімшесіне жатқызу 
невролия бөлімшесіне
377 
22 жастағы əйел гестация мерзімі 33-34 апта, бір апта бұрын ауырған-əлсіздікке, тəбетінің 
төмендеуіне, оң қабырға доғасы астында қолайсыздыққа шағымданады. Ауруының 6 күні 
склерасының сарғаюы, зəр түсінің өзгеруін байқаған. Бүгін мұрнынан қан кету болған. Қарауда: 
жағдайы ауыр. Тежелген, дезорентацияланған. Терісі жəне көрінетін шырышты қабаттары сарғыш 
түсті. Денесінде геморрагиялық бөртпе. ЖЖЖ-100рет/мин. АҚ 100/70 мм.с.б.б. Бауыры 
пальпацияланбайды. Диурез 500 мл. ЖҚА: эр.- 2,5х1012\л, лейк.- 3,0 х 109 /л., п.- 5%, с.- 65%, 
лимф.- 8%, мон.-2 %, ЭТЖ – 45 мм/сағ. БҚ: АЛТ- 900 б, АСТ- 780 б., жалпы билирубин - 110,6 
ммоль\л, тікелей - 93,6 ммоль\л. Коагулограмма: ПТИ-43%, фибриноген–1,5 г/л. ИФА: antiHAVIgM 
«-», HBsAg «-», aHDVIgM«-»,aHСVIgM «-», antiHЕVIgM «+». Қай синдром қауіпті болып 
табылады? 
бауырлық интоксикация 
бүйректің жедел зақымдануы
бауыр өлшемдерінің қысқаруы 
жедел бауырлық энцефалопатия 
коагуляциялық гемостаз факторларының бұзылысы + 
378 
75 жастағы əйел ауруханаға келіп түсті. 2 күн бойы қалтырау, бас ауруының мазалағанын, 
бүгін – оң жақ балтырының ауыруына, ісінуіне, қызаруына шағымданады. Өзінің айтуы бойынша 
маса шаққан жерді қасыған. Қант диабетінің 1 типімен аурады, инсулинді қолданады. Бір жыл 
бұрын бет тілмесінен ем алған. Дене қызуы 39°С. Status localis: оң жақ балтыры мен табанының 
сыртқы қабатының терісі айқын қызарған, анық жиектерімен белгеленген ісінуі бар, теріні 
пальпациялағанда ыстық жəне ауырсынулы. ЖҚА: эр.-2,5х1012 /л, гем. -115 г/л, Л. - 14,4x109 /л, э. 

– 1%, т\я – 5%, с\я – 72%, м – 7%, л – 15%, ЭТЖ - 30 мм/сағ. Қандай диагноз ЕҢ ықтимал болып 
табылады? 
тілме + 
эризипелоид
листериоз 
пастереллез
жұқпаланған жара 
379 
Ер адам 20 жаста. Жедел ауырған. Учаскелік дəрігерге ауруының 5-ші күні қаралған. 
Ауруы біртіндеп басталып, жұтқан кезде аздап ауру сезімі, дене қызуының 37,5°С ға дейін 
көтерілуі пайда болған. Өздігінен 5 күн бойы эритромицин қабылдаған, жақсару болмаған. 
Тамақтағы ауру сезімі күшейіп, дене қызуы 39°С дейін көтерілген. Аңқаны қараған кезде: доғаның 
шырышты қабатының қызаруы, таңдай, бадамша безі, тілшік ісінген. Екі жақты бадамша безінде 
сұры түсті жабынды, шпателмен қиын алынады, жабынды тығыз – əйнекке жағылмайды. Ең 
ықтимал диагноз? 
аңқа дифтериясы 
+ 
лакунарлы баспа 
аденовирусты инфекция 
іріңді-некротикалық баспа 
Симановский-Венсен баспасы 
380 
Ер адам 30 жаста. Емханаға əлсіздікке, соңғы үш айда тəулігіне 3-4 рет сұйық нəжістің 
болуына, аздап салмақ жоғалтуына, тамақ жеген кездегі ауыздағы ашу сезіміне шағымданып келді. 
Эпид.анамнезінде: инъекцилық есірткі қабылдаған. Объективті: мойынның артқы-алдыңғы жəне 
жақ асты, лимфа түйіндері пальпацияланады, ұсақ, эластикалық ауру сезімсіз . Іші аздап кепкен, 
пальпация кезінде іштің барлық аймағында аздап ауру сезімді. Бауыры +2,0 см. Ауыз қуысының 
шырышты қабатында, ұртында қызыл иекте, қатты таңдайда сүзбе тəрізді ақ жабындылар 
байқалады . Тілі жабындымен жабылған, емізікшелері тегістелген. Болжама диагноз АИВ-
инфекция. Қандай диагностикалық əдіс Ең дəлелдейтін əдіс болып табылады? 
CD4 лимфоциттер саны 
АИВ - қа ИФА
ПТР ДНК АИВ 
ПТР РНК АИВ 
иммуноблотт + 
381 
Ер адам, 45 жаста, сол жақ санының арты жағында эритеманың пайда болуына 
шағымданып келген. 2 күн ішінде эритема диаметрі үлкейе бастаған, жергілікті жерде қышу сезімі 
мазалайды. Эпидеиологиялық анамнезінде: эритема пайда болмастан 5 күн бұрын тауға шыққан, 
үстінен кене алған, Ресей Омск областында болған. Қарап тексергенде: дене температурасы 37,20, 
эритема сақина тəрізді, көлемі 5х8см, шетінде – папула түріндегі біріншілік терілік аффект. Кандай 
дəрі осы ауруда ЕҢ тиімді болады?
амикацин 
цефазолин 
азитромицин
цефтриаксон + 

левомицетин сукцинаты 
382 
Мира 15 ай, ЖІИ-мен 6 күн бойы ауырады. Летаргиялы. Көзі шүңірейген. Нəжісі сұйық, 
сулы, нəжісте шырыш жəне қан жоқ. Су ішуден бас тартады. Тері қатпары баяу жазылады.
БЖАЫЕ бағдарламасы бойынша баладағы қай сипатқа байланысты жедел ауруханаға 
госпитализациялайжы? 
нəжісте қан 
көзі шүңірейген 
көп көлемді диарея 
летаргиялы, су ішпейді 
+ 
тері қатпары баяу жазылады
383 
4 жасар бала жұқпалы аурудың қабылдау бөліміне жеткізілді. 1 күн бойы ауыратыны 
анамнезінен белгілі, ауруы дене қызуының 39С жоғарылауынан, ішінің ауруынан, лоқсу, 3-4 рет 
құсудан басталды. Қарап тексергенде: мазасыз, тері қатпары бірден жазылады. Іші жұмсақ, сол 
жақ мықын аймағында ауру сезімі анықталады, сигма спазмдалған, ауырады, тенезмдер, анусы 
босаңсыған. Үлкен дəреті сұйык, аз мөлшерлі, шырыш, ірің жəне қан аралас. ЖҚА: Эр.-4,2х1012 /
л, гем. -105 г/л, Л. - 15,8x109 /л, т/я – 10%, с/я – 54%, м – 6%, л – 34%, ЭТЖ - 25 мм/с. Əсіресе 
болуы мүмкін болжам диагноз 
Сальмонеллез
Эшерихиоз 
иерсиниоз 
клебсиеллез
шигеллез 
+ 
384 
6 айлық қыз бала, жұқпалы аурулар ауруханасына түсті. 3 күн бойы ауыратыныны 
анамнезінен белгілі, ауруы жедел дене қызуының 38,7С жоғарылауымен, жөтел, мұрнынан су ағу, 
көп реттік құсу мен патологиялық қоспаларсыз сұйық нəжістен басталды. Қарап тексергенде: 
жағдайы орташа ауырлықта, мазасыз, тітіркенгіш, тамағы қызарған, сулы коп мөлшерлі нəжіс, 
метеоризм. Суды шөлдеп ішеді, мазасыз, тері қатпары бірден жазылады. ЖҚА: Эр.-4,2х1012 /л, 
гем. -105 г/л, Л. - 3,8x109 /л, т/я – 5%, с/я – 25%, м – 6%, л – 64%, ЭТЖ – 16 мм/с. БАБЖ бойынша 
дəрігердің дұрыс тактикасы
План А, регидрон 50 мл əрбір үлкен дəреттен соң 
План А, регидрон 100 мл əрбір үлкен дəреттен соң
План Б, регидрон 75 мл/кг 4 сағат бойы 
+ 
План Б, регидрон 75 мл/кг 6 сағат бойы 
План В, парентеральды регидратация 100 мл/кг 
385 
Ерлан 6 жаста, баланың анасы дене температурасының 37,5С жоғарлауына, ішінің 
ауырсынуына, мезгілдік жүрек айнуына шағымданып келді. ЖҚА: эозинофилия, ЭТЖ 15 мм/сағ. 
Эпидемиологиялық анамнез: жеке бас тазалығы ережелері үнемі сақталмайды. Нəжіс 
микроскопиясы: құрттардың сопақ жұмыртқалары, диаметрі 0,1мм, екіжиекті қапшықты 
анықталды. Баланы емдеуге тиімді дəріні тағайындаңыз: 
азитромицин
кандазол 
невиграмон 

метронидазол
пирантел 
+ 
386 
Туылғанына 10 күн болған нəресте өмірінің 5 күні пайда болған қабағының қызаруы мен 
екі көзінен де іріңді бөліністердің болуына, дене қызуының қалыпта болуына шағымданып келді, 
хал-жағдай жақсы, конъюнктивада өтпелі қатпар тұсында ашық-қызыл фолликулдар, іріңді 
бөліністермен, құлақмаңы лмфа түйіндерінің ұлғаюы. Болжамды диагноздың пайдасына қандай 
қосымша қосымша қапараттар керек? 
Эпштейн Бар вирусына ИФА
цитомегаловирусқа ИФА 
листериозға ИФА 
хламидиозға ИФА 
+ 
токсоплазмозға ИФА
387 
3 жастағы баланы қарау кезінде Т 38,3 С, аңқа гиперемиясы, дауысының қарлығуы, үздік-
үздік үрме жөтел, тыныштықта стридор, ТЖ 54/мин, кеуде клеткасының төменгі бөлігінің ішке 
тартылысы. Диагноз:
Пневмония 
жалған круп + 
Малярия 
аңқа дифтериясы 
Бронхиолит
388 
Əйел адам, 43 жаста. 1b категориясы бар елден COVID бойынша карантины бар елге келді. 
Ұшақта COVID-2019 анықталған науқастан 2 орындыққа алысырақ отырды. Шағымдары, 
симптомдары жоқ. COVID-2019 бойынша жасалған болжамды тестілеу теріс. Эпидемиологиялық 
байланыстың бар екендігі қандай уақыт арасында қарастырылады?
10 күн арасында 
12 күн арасында 
14 күн арасында 
+ 
16 күн арасында 
18 күн арасында 
389 
72 жастағы əйел 3 күн бойы қызба, миалгия, жөтелге қатысты жүгінді. жербөлмеде 
(времянка) тұрады, көршілерде ұқсас белгілер болған. Анамнезде - АГ, лизиноприл қабылдайды. 
Дене қызуы - 38,9 С, пульс - 105/мин, ТЖ - 22/мин, АҚ - 110/60 мм с.б.., ЅаО2 - 89%. Қандағы 
лейкоциттер -10 500/мм3, креатинин – 79,6 мкмоль/л, прокальцитонин - 0,05 мкг/л (норма<0,06). 
Өкпе R -да - төменгі бөлікте екі жақты қарауыту. Цефтриаксинмен жəне азитромицинмен емдеу 
басталды. Екі күннен кейін-дене қызуы -37,6 С, прокальцитонин - 0,04 мкг/л, ЅаО2 - 96%. Ауруды 
басқарудағы тиімді қадам қандай? 
Цефтриаксон мен азитромицинді 7 күнге дейін жалғастыру + 
Цефтриаксон мен азитромицинді тоқтату 
Өкпенің қайталама рентгенографиясы 
Цефтриаксон тоқтату жəне азитромицинді жалғастыру 
Қақырықты себу 

390 
Қабылдауда 51 жастағы ер адам, 9 ай бұрын жедел В вирустық гепатитімен ауырған. Қарау 
кезінде ешқандай патология анықталған жоқ. Қан сарысуын зерттеуде бауыр трансаминазасы 
белсенділігінің жоғарылауы, ВГВ жүктемесі - 4286 ХБ/ мл. Науқастың күтілетін нəтижелері 
қандай? 
HBeAg -, антигемоглобин +, Anti-HBc IgG +, Anti-HBc IgМ-
HBeAg -, антигемоглобин -, Anti-HBc IgG +, Anti-HBc IgМ-
HBeAg -, антигемоглобин +, Anti-HBc IgG -, Anti-HBc IgМ-
HBeAg -, антигемоглобин -, Anti-HBc IgG -, Anti-HBc IgМ+
HBeAg +, антигемоглобин -, Anti-HBc IgG -, Anti-HBc IgМ+ + 
391 
Бұрын сау 3 жасар баланы 6 күн бойы болған қызба мен бөртпеге байланысты ата-анасы 
дəрігерге апарған. Дене қызуы - 38,9 ° C. Қарап тексергенде - мойын алдыңғы оң жақ
лимфаденопатиясы, конъюнктиваның екі жақты инъекциясы, тіл мен еріннің, қолдың, аяқтың, 
шаптың эритемасы - макулопапулезді бөртпелер. Науқаста қандай асқыну пайда болуы мүмкін?
Тез үдемелі гломерулонефрит
Есту қабілетін жоғалту 
Тəждік артерияның аневризмасы 
+ 
Ретинопатия
Невропатия 
392 
27 жастағы əйел 36 апталық жүктілік кезінде ұл босанған. 3-ші күні балада 3 минутқа 
созылатын тырысулар дамыды. Жүктілік кезінде əйел əлсіз болған, нашар тамақтанған, жоспар 
бойынша егілген, əйелдің дені сау екі үлкен баласы бар. Үйде мысық бар. Көзге баланың 
сарғайғаны көрінеді, терісінде қызарған жерлері бар. Бастың УДЗ-де - қарыншалық кеңеюі, 
қыртыста, базальды ганглияда, перивентрикулярлы аймақта гиперэхогенді ошақтар. Балада қандай 
диагноз ең ықтимал?
Туа біткен сифилис 
Туа біткен цитомегаловирусті жұқпа
Туа біткен желшешек
Туа біткен токсоплазмоз 
+ 
Туа біткен қызамық
393 
Əйел адам COVID-2019-ға байланысты қолайсыз эпидемиологиялық жағдайы бар елден 
ұшып кетті. Кейін əйелде коронавирус инфекциясы диагнозы расталды жəне ол ауруханаға түсті. 
Емдеуден кейін ол 24 сағат интервалмен КВИ бойынша екі реттік зертханалық зерттеуден өтті 
жəне теріс нəтижелер алынды. Науқасқа үйде карантиннің ұсынылатын ұзақтығы қандай?
5 күн
7 күн
14 күн + 
16 күн
21 күн
394 
5 жасар балада температурасының 39 С-қа дейін жоғарылауы байқалады. Алғашқы 
жылдары ерекшеліксіз. Ата-анасының бас тартуы салдарынан екпе алмаған. Температурасы екі 

бойы ұсталып тұр жəне кеше кешке көп емес, ұсақ папуло-везикулезды бөртпе пайда болды. Бүгін 
таңертең бөртпе элементтері көбейе түсті. Аталған диагноздардың қайыссысы болуы мүмкін? 
Қызылша 
Қызамық 
Скарлатина 
Желшешек 
+ 
Псевдотуберкулез 
395 
7 жасар қызда температурасының 37,7 С-қа жоғарылауы, құсу, əлсіздік, тəбетінің болмауы 
байқалады. Қарау барысында склерасы мен тері жабындылары сарғыш тартқан, бөртпелер жоқ, оң 
жақ қабырға доғасын пальпациялағанда ауырсыну сезімі байқалады жəне бауыры 2,5-3,0 см-ге 
шығып тұр, несеп түсі күңгірт, нəжісі ақшылт. Жалпы билирубин 95 мкмоль/л, ПИ 80% , Анти-
HAV – JgM оң. Аталған диагноздардың қайыссысы болуы мүмкін?
Листериоз 
Иерсиниоз 
Вирусты гепатит А, сарғаю формасы + 
Вирусты гепатит В, сарғаю формасы
Вирусты гепатит Е, сарғаю формасы
396 
1,5 жастағы бала сауда орталығында кока-кола жəне пицца жеген соң екі рет құсқан, үш 
реттік сұйық дəрет болған, дене температурасы 37,5 С-қа жоғарылаған, ішін пальпациялағанда 
ауырсынады. Нəжісі көп, «батпақты жер балдырының» иісіндей сасық, шырыш 
түйіндері бар. Осы жағдайда этиологиялық факторды анықтау үшін аталған зерттеулердің 
қайыссысын жүргізу керек?
Қанның жалпы анализы 
Нəжісті, құсық массаларын бактериологиялық себу + 
Стерилділікке қан 
Қанның биохимиялық анализы 
Жалпы амилаза анализы 
397 
Аяғы сынған жігітке түсіністікпен қараған дəрігер оның қолын сипады. Ол сынған жердің 
қаншалықты ауыратынын толығырақ білуге тырысады. Содан кейін науқасқа ауырсынуына 
қарамастан қатты ұстап тұрғанын айтады. Дəрігердің қандай коммуникациялық дағдылары бар?
рефлексиялық
апперцепция
эмпатия 
+ 
интуиция 
симпатия 
398 
Науқас дəрігермен сөйлескен кезде н жан-жағына қарап,түсініксіз күйде болды. Тиімді 
қарым-қатынас үшін дəрігер қандай шеберлікті пайдалануы керек
өзін-өзі таныстыру жəне амандасу 
таныстыру жəне қорытындылау 

сұхбаттарды жоспарлау жəне аяқтау
ашық жəне жабық сұрақтарды қолдану 
көз байланысын орнату жəне сақтау + 
399 
5 жасар бала апаттан кейін жедел жəрдем бөліміне түсті. Қан құю қажеттілігі туындады. 
Ата-ана діни сеніміне байланысты қан құюға келіспейді. Дəрігердің əрекеті? 
Ата-анасын ұстау үшін полиция шақырыңыз
Ата-анасының тыйымына қарамастан қан құйыңыз
Баланың жағдайын бағалау үшін дəрігерлер кеңесін шақырыңыз, содан кейін ата-анасының 
рұқсатынсыз қан құйыңыз 
Егер олар емдеудің басқа түрлерін қолданудан бас тартса, ата-аналарымен қайтадан 
сөйлесіңіз 
+ 
Психиатриялық топты шақырыңыз
400 
Науқас, 45 жаста, нефрология бөліміне түсті. Қарау кезінде оң жақтағы бел аймағында 
ауырсыну анықталды. Науқас бір рет құсуды, зəр шығару кезінде ыңғайсыздық сезімін жəне 
шығарылған зəрдің аз мөлшерін атап өтеді. Сіз-дəрігер медбикеге науқас қуығының шырышты 
қабатын тексеру үшін науқасты цистоскопияға дайындауды тапсырдыңыз. Науқас қобалжулы, 
зерттеу жүргізудің қажеті жоқ деп талап етеді. Сіздің əрекеттеріңіз:
Процедураны дереу бастау 
Жылыту төсемін науқастың беліне орнату
Ауырсынуды басатын заттар беру 
Зерттеу жүргізудің қажеттілігін түсіндіре отырып, науқастың келісімін алу + 
Науқастың сөздерінен зерттеуге қажеттіліктің жоқтығы туралы бас дəрігерге хабарлау 
401 
Науқас 60 жаста. Ол емханаға дəрігердің қарауына келді. Кезекте тұрып, науқас басқа 
науқастармен ауызша ұрысқа түсті. Сонымен қатар, ол жүрек соғысы, əлсіздік, ентігу, 
денсаулығының нашарлығына шағымданды. Сіз 11 кабинеттің дəрігері. Сіздің əрекеттеріңіз: 
Науқастарды айқаймен тыныштандыру 
Осы науқастарды қабылдаудан бас тарту. 
Күзетшіні шақырып, барлығын емхана қабырғасынан шығару 
Жанжалдаушыларды тыныштандыру жəне зардап шегуші науқасқа көмек көрсету + 
Науқастармен жағдайды талқылау, қақтығыстың кінəлісін анықтау.
402 
40 жастағы науқас ауруханадан шығарылуда. Емдеуші дəрігер оған 10 күн ішінде қабылдау 
қажет керекті дəрі-дəрмектерді тағайындады. Науқастың туысқандары тағайындауларды
түсінбейміз деп қайта оралды. Сіз осы бөлімдегі дəрігерісіз. Сіздің əрекеттеріңіз:
Басқа істермен айналысуды жалғастыру 
"Уақытында нақтылау қажет" деп айту 
Бұл дəрігендің міндетіне кірмейді деп айту
Науқастың туыстарына тағайындауларды қайта түсіндіру + 
Ертең келіңіздер деп айту 

403 
16 жастағы бойжеткен қызда соңғы бір апта бойы тез шаршау, құрысклар жəне бас 
аурулары мазалайды. Объективті: температура 37,8 С, мойындық жəне қолтық 
лимфоаденопатиясы, спленомегалия. Зертханалық зерттеулер: лейкоциттердің саны 5,4 (80% 
лимфоциттер, көбісі атипті белгілерімен). Аминотрансферазалар (АЛТ жəне АСТ) белсенділігі 
біркелкі жоғарлаған, қан сарусуындағы билирубин концентрациясы мен қышқылды фосфатаза 
белсенділігі қалыпты деңгейде. Болжамды диагноз:
Сидеробластты анемия. 
Фолий қышқылының жеткіліксіздігі.
В12-дефицитті анемия. 
Глюкозо-6-фосфатдегидрогеназы жеткіліксіздігі. 
Инфекционды мононуклеоз. + 
404 
"27 жастағы жүкті əйелде АИТВ/ВИЧ 2 жыл бұрын анықталған, антиретровирустық ем 
(АРТ) алмаған. Жүктілік мерзімі - 27 апта. ЖИТС орталығында байқалады: вирустық жүктеме 
1,000 мл/ көшірмеден аз, CD-4 лимфоциттері 500 кл/мл-ден астам 
Бұл жүкті əйелге қатысты ЖПД тактикасы қандай? 
" 
біркомпонентті АРВ профилактика жүргізу қажет
АРТ тағайындау көрсетілмеген 
босанар алдында АРТ тағайындалады 
босанғаннан кейін АРТ тағайындалады 
Үш компонентті АРТ жəне АРВ-профилактика тағайындалуы қажетті 
+ 
405 
"9 жасар бала дене қызуының көтерілуіне, тамақтың ауырсынуына жəне қышуына, 
көздерінің қызаруына шағымданады. Ол 3 күн бұрын жазғы лагерьде болған кезде ауру белгілері 
пайда болған. Температура 39,1 ° C Физикалық тексеру кезінде көздің конъюнктивасы мен артқы 
жұтқыншақ қабырғасының эритемасы мен ісінуі анықталады. Екі жақты ауыратын жақ асты 
лимфаденопатиясы бар.
Төменде көрсетілгендердің қайсысы қоздырғыш болып табылады? 
" 
Аденовирус + 
Парвовирус 
Пикарновирус
Парамиксовирус 
Адамның герпес вирусы 
406 
40 жасар ер кісі суарнасында жұмысшы болып істейді, 10 күннен бергі дене 
температурасының көтерілуі, əлсіздік, бөртпелердің пайда болуына шағымданды. Қарау 
барысында: жағдайы нашар, мəңгіру, тері жабыны ағарған, беті бозарған, көз айналасы қарайған, 
кіндік тұсында розеолезді-папулезді элементтер пайда болған, демігу байқалады. Тілі құрғақ, тіс 
іздері бар, ортаға төселген. Тыныс алуы əлсіз, ритмді, тахикардия, əлсіз гипотония. Өкпеде қатты 
тыныс алу, сырыл жоқ. Іші ісінген, тыныс алуда қатысады, пальпация кезінде оң жақ бөлігінде 
əлсін ауырсыну, бауыр жəне көк бауыр омыртқа тұсында. Тəулік ішінде нəжіс шықпаған. Қандай 
диагноз болуы мүмкін:
Лептоспироз

Эпидемиялық бөртпе сүзегі
Іш сүзегі
+ 
Бруцеллез
Сальмонеллез
407 
16 жасар жасөспірім əлсіздікке, эпигастральды аймақтың ауырсынуына, оң жақ бөлігінің 
ауырсынуына, тəбеттің болмауына шағымданды. Бір апта бұрын ауырған: бірінші екі күнде
38,5-39 С. Обьективті: жағдайы орташа ауырлау, температура субфебрилді. Тері жабыны 
субэктерилді, тіл асты шырыштары,таңдайы жұмсақ. Тыныс алу жиілігі қанағаттанарлық, əлсіз 
брадикардия, жүрек тонының дыбысы əлсіз. Өкпе жағында- патологиялық өзгеріс жоқ. Іші 
жұмсақ, оң жақ қабырға астының ауырсынуы байқалады. Бауыр 2 см ұлғайған, сезімтал. Көкбауыр 
қабырға доғасынан пальпацияланады. Зəрдің түсі "демделген шəй " тəрізді. Қандай диагноз болуы 
мүмкіндігі жоғары?
Гепатаит В вирусы 
Гепатаит А вирусы 
+ 
Гепатаит С вирусы 
Гепатаит Д вирусы 
Гепатаит Е вирусы 
408 
15 жасар оқушы ауыл тұрғыны, отбасында сиыр,қой,ешкі ұстайды. Екі апта бұрын
ауырған. Емханаға шаршағыштық, температураның 37-39С өзгергіштігі, тершеңдікке 
шағымданды. Обьективті: жалпы жағдайы қанағаттанарлық, аздаған бас ауруы, белсенді 
шағымдарымен қаралды. Терісі қалыпты түсте, дымқыл. Іш аймағы қалыпты конфигурацияда, 
ауыру сезімі жоқ. Тəбеті жақсы. Бауыр жəне көкбауыр қабырғадан 2 см шығыңқы, тығыз, 
ауырсынусыз. Нəжіс жəне зəрдің шығуы қалыпты. Қан талдауында: мөлшердегі лейкоцит, 
жылдамдатылған СОЭ. Науқас бірінші ретте қандай зерттеу əдісін өтуі қажет? 
Тоқ ішектегі қан тамшыларына 
Гемодақыл үшін қанды
Ми-жұлын сұйықтығының талдауы.
Райт-Хеддельсон реакциясы + 
Зəр микрофлорасынан жағынды 
409 
28 жасар науқас емханаға лоқсу сезіміне, құсуға, эпигастралды аймағының ауырсынуына, 
жалпы əлсіздікке, тəбеттің болмауына шағымдарымен келді. 5 күн бұрын ауырған, дене 
температурасы 39С көтерілгенде жоғарыдағы сипмптомдар байқалған. Жағдайы орташа ауырлық 
дəрежесінде. теріде бөртпелер жоқ. Аздаған субиктерилді склер байқалады. Тыныс жиілігі 60 рет/
мин. Тіл ақ жабынмен қапталған, ылғалды. Іші жұмсақ, терең пальпациялау кезінде оң жақ 
қабырға астының ауырсынуы байқалады. Бауыр қабырға доғасынан пальпацияланды, бауыр 
консистенциясы эластинді. Зəрдің түсі қошқыл. Төменде көрсетілген диагностиканың қайсысы 
сəйкес келеді?
қандағы амилазанының құрамын анықтау
қандағы қанттың құрамын анықтау
қандағы АЛТ құрамын анықтау 
+ 
қандағы креатинин құрамын анықтау
қандағы холестерин құрамын анықтау 

410 
Науқас 56 жаста. Өзін нашар сезіну, қалтырау, дене температурасының көтерілуі, бас 
ауруы, бел тұсының ауруы шағымдарымен келді. Аз уақыт аралығында кешкілікте əлсіздік, бас 
ауруы, қалтырау басталған. Дене температурасы 39,6 С көтерілген. Таңертеңгі уақытта шап 
аймағында ауырсыну, қышыну сезімдері байқалған. Қарау барысында- жағдайы орта 
ауырлықдəрежесінде, тері қабаты ылғалды, тыныс жиілігі 112 рет/мин, дене температурасы 40,0 С. 
Теріде орта жəне төменгі оң аяқ тұсында эритема жəне ісінген тəрізді бөлігі байқалады. Ұстап 
көргенде осы аймақта ауырсыну сезімі байқалады. Көрсетілген емдердің қайсысын ұсыну тиімді? 
б/е левомицетин сукцинат 1,0 күніне 3 рет 7 күн 
ауыз арқылы ципрофлоксацин 500 мг күніне 2 рет 10 күн
ауызға преднизолон 60 мгмөлшерін төмендете отырып 
б/е пенициллин 1млн. күніне 6 рет 10 күн 
+ 
б/е диклофенак 75 мг күніне 1 рет 5 күн 
411 
Бала 5 жаста. Дене температурасының 38,0 С дейін жоғарлауына, жұтыну кезінде ауру 
сезіміне, əлсіздік, өзін нашыр сезіну, терідегі бөртпеге шағымданады. Жіті ауырған. Ауру 
анамнезінен: 3 күн ауырып жатыр, бөртпе 2 күні бетке, қолға, аяққа, мойынға шыққан. Қарау 
кезінде: температура 37,5 С. аран - ауызжұтқыншақ шырышты қабатының айқын 
гиперемияланған. Беті ісінген, ұрт аймағында ұсақнүктелі бөртпесі, мұрынерін ұшбұрышы 
бозарғаны байқалады. Алақанда терісінің ұсақ қабыршақты түлеуі байқалады. Анасының 
айтуынша бөртпеасты болған жоқ. Ең болжамды диагнозды атаңыз.
жəншау (скарлатина) + 
қызамық 
паротит
қызылша (корь) 
лимфаденит
412 
Ер адам 37 жаста. Мұрын, еріндері аймақтардағы бөртпеге, бас ауруына, дене 
температурасының 38,5 с дейін жоғарлауына, оң жақ аяқ-қолдарының қимылының шектеуге 
шағымданады. Қарау барысында: ерін, мұрын аймақтарындағы теріде ошақты бөртпе анықталды. 
Бөртпе ішінде мөлдір сұйықтығы бар 3-5 топтасқан көпіршіктерден құралған, шүйде 
бұлшықеттерінің қатаюы байқалады, Керниг жəне Брудзинский симптомдары оң, ауырсыну, 
температуралық жəне сипап-сезу сезімталдығы оң жақ қол мен аяқта төмендеген. Рефлекстер оң 
жақта төмендеге. Болжамды диагнозды атағыз:
біріншілікті көпмезгілді энцефалит
энцефалит Экономо
қарапайым герпес вирусымен шақырылған энцефалит 
+ 
япондық масалық энцефалит
энцефалит Сент-Луис
413 
Пациент 17 жаста, шағымдары: жүрегі айну, іштің ауруы, əлсіздік, тез шаршау, 6 күннен 
кейін терінің жəне көздің ақ қабығының сарғаюы пайда болған, несептің түсі "сыра" типті, 
нəжістің ашық түсті болуы. Жіті ауырған, еш нəрсемен байланыстырмайды. Қарау барысында: тері 
жабындыларының, көздің шырышты қабаттарының сарғаюы, іштің пальпациясы кезінде оң жақ 
қабырғаасты аймағы ауырсынды, бауыр +2, дизурия жоқ, үлкен дəрет қалыптасқан, түссіз. 
Анализдерінде:АлАТ 45 Ед/л, АсАТ 39 ЕД/л; жалпы билирубин – 54 мкмоль/л. Аталмыш ауру 
кезінде ең типтік нəтиже: 
созылмалы гепатит 

өт жолдарының дискинезиясы 
толықтай сауығу 
+ 
бауыр фиброзы (гепатомегалия) 
өлім
414 
Пациент 34 жаста, тəулігіне 4-5 іш өтетініне, нəжіс құрамында шырышты қоспа бар, іштің 
толғақ тəрізді ауруы, жүрегі айну, бірреттік құсу, дене температурасының 38,5 с дейін жоғарлауына 
шағымданады. Жіті ауырған, жуық арады кешке басы ауырып, жүрегі айнып, дене температурасы 
38 С дейін жоғарлағанада түнде іші өтіп бастайды, іші ауырады. науқастың сөзіне сенсек, 
жұмыстаға əріптесінің бірінде дəл осындай симптомдар болған. Қарау барысында: Т-38,5 С, Ps 85 
соққы/мин, АҚ 11/60 мм.с.б. Терісі таза, түсі əдеттегі, эластикалық. Тілі ылғал, пальпация кезінде 
іші ауырады, іштің төменгі сол жақ мықын аймағында ауырсынатын сигмалы ішек 
пальпацияланады. Аурудың ауырлық дəрежесін анықтаңыз:
жеңіл
орташа дəрежелі
+ 
ауыр
өте ауыр 
өшпелі
415 
Пациент 18 жаста, Мойындағы лимфа түйіндерінің ұлғаюына шағымданады. Еш нəрсемен 
байланыстырмайды, 2 ай бұрын ЖРВИ (ОРВИ) ауырып шыққан. Қарау барысында: бойы- 178 см, 
салмағы - 58 кг. Т -37 С, Мойынның алдыңғы жəне артқы лимфа түйіндері ұлғайған, мөлшері 
үрмебұршақ тəрізді, ауырмайды. Қолында көпдеген инъекция іздері бар. АҚ 110/70 мм.с.б., Ps 74 
соққы/мин. Өкпеде тыныс везикулярлы, сырылдар жоқ. Жүрек тондары-тұйық, ритмі дұрыс. Іші 
жұмсақ, ауырмайды. Үлкен жəне кіші дəрет қалыпты. Қанда: Нв – 120 г/л, Эр – 4,0х10 12 /л 
Л-3,2х109/л, Лим – 27%, СОЭ-8 мм/ч, тромб – 190 х109/л. Ең болжамды диагноз:
АИТВ (ВИЧ)-инфекция 
+ 
Инфекционды мононуклеоз
Қызамық 
Эпидемиялық паротит
Токсоплазмоз
416 
Науқас 32 жаста. Бел аймағының ауруына, температурасының 37,8 С дейін жоғарлауына, 
қалтырау, түнгі қатты тершеңдікке, денесінің "сырқырап" ауруы, əлсіздік, тез шаршау, жұмыс 
қабілеттіліктің төмендеуі, бас ауруына шағымданады. Ет өнімдері бөлімінде сатушы болып жұмыс 
жасайды. Бір апта шамасында ауырып жатыр, өз бетінше парацетомол қабылдаған, көмектеспеді. 
Қарау барысында: беттің гиперемиясы, тері жабындылары ұстағанда ыстық. ЧДД-18/мин, ЧСС-82 
соққы/мин, АҚ - 100/70 мм.с.б. Бел аймағының қозғалысы шектеулі, паравертебральды 
нүктелердің пальпациясы кезінде ауырсыну байқалады. Екі жақтан да"шаншу" симптомы «-». 
Дизурия жоқ. анализдерінде: бакпосев - Brucella Spp., Райт реакциясы 1:250, Хедельсон 
реакциясы +++. Аталғандардың ішінен науқас еміндегі таңдау препаратын таңдаңыз: 
Амоксициклин
Эритромицин
Доксициклин + 
Тетрациклин
Рифампицин

417 
47. Пациент 28 жаста. Дене температурасының 39 С дейін жоғарлағанға, бастың маңдай 
бөлімі ауыратынына, көзалмасы қозғалысы кезінде ауырсыну сезіміне, құрғақ жөтел, тамағының 
қырылдауы, əлсіздікке, сүйектері мен бұлшықеттерінің солқылдап ауыратынына, шаршау сезіміне 
шағымданады. 4 тəулік бойы ауырып жатыр, аспирин қолданған, уақытташа ғана əсер берген. 
Қарау барысында: Т -39,5 С, Ps - 82 соққы/мин, ЧДД - 19/мин, АҚ 110/70 мм.с.б. Жұтқыншақ жəне 
таңдау бадамшалары ісінген, артқы қабырғасы түйіршікті. Тері жабындылары - ылғал, қолтықасты 
ойықтар гипергидрозы анықталған. Шеткері лимфа түйіндері ұлғаймағын, айырмайды. Өкпеде 
тыныс қатты, сылдарлар жоқ. Бауыр ұлғаймаған. Басқа органдар бойынша өзгерістер жоқ. Аталған 
пациентті емдеу барысында таңдау препаратын анықтаңыз:
Осельтамивир + 
Антигриппин
Анаферон 
Виферон 
Ацикловир 
418 
Пациент 34 жаста, тəулігіне 10 ретке дейін іші өткен, нəжіс құрамында шырыш қоспасы 
бар, іші толғақ тəрізді ауырады, жүрегі айниды, 5 рет құсқан, дене температурасы 39 С дейін 
жоғарлағанға шағымданады. Жіті ауырған, сиптомдары үдегендіктен 3 тəулікте қабылдауға келген. 
Науқас сөзіне сенсек, жұмыстағы əріптесінде дəл осы симптомдар. Қарау барысында: Т - 39,5 С, Ps 
85 соққы/мин, АҚ 100/60 мм.с.б. Терісі таза, бозыңқы, тері эластикалық қасиеті төмен. Тіл беткейі 
ақ қақпен жабылған, пальпация кезінде іші ауырады, іштің төменгі сол жақ мықын аймағында 
ауырсынатын сигма тəрізді ішек пальпацияланады. Үлкен дəреті аз, "ректальді түкірік" шырыш 
қоспасы бар. Этиотропты емдеу бойынша тағайындалады:
Фуразолидон
Энтеросорбент 
Нормобакт 
Регидрон 
Ципрофлоксацин 
+ 
419 
Этиологиясы бактериальді болып келген ішек инфекциялары (сальмонеллез, иерсиниоз) 
кезінде орташа жəне ауыр дəрежелі ағымда таңдау препараты болып табылады:
Котримоксазол 
Полусинтетикалық пенициллиндер
Цефалоспориндер 
+ 
Аминогликозидтер 
Хинолондар
420 
Енгізілген атропин дозасының əсері бағаланады: 
мидриаз бар, саливация жоқ
қарашықтың көлемі, жүректің жиырылу жиілігі 
жүректің жиырылу жиілігі, қарашықтың көлемі, бронхоспазм болмауы
саливация, бронхореи, тершеңдік, брадикардии 
+ 
саливация, миоз, тершеңдіктің болмауы 

421 
Тұмау эпидемиясы кезінде 17 жастағы боз бала, бас ауру, дененің сынуы, өзін нашар сезіну, 
оянған кезде жарықтан қорқу шағымдарымен келген, бұрын тамырішілің есірткі қолданған. Дене 
қызуы 37,3 С, шүйде бұлшықеттерінің тырысуы. Дəрігер төсек режімін, көп су ішуді, панадол 
қабылдауға кеңес берген. 12 сағаттан кейін жүрек айну мен бас ауруы қосылған. Науқас өте 
ұйқылы-ояу болған. Шақырту бойынша келген, кезекші дəрігер науқасты госпитализациялаған. 
Болжамды диагноз:
Ауыр дəрежелі тұмау.
ЖИТС-энцефалопатия. 
Герпестік энцефалит.
Лейкоэнцефалит. 
Менингококкты менингит 
+ 
422 
Науқас 36 жаста, əлсіздікке, жұтыну кезінде өршейтін, тамақ ауруына шағымданады, ауру 
сезімі сол құлаққа беріледі. 3 күннен бері ауырып жатыр, анамнезінде бірнеше рет баспамен 
(ангина) ауырған. Объективті: тері жабындыларының бозаруы, тершеңдік, дене температурасы 
38,9 С, пульс минутына 98 соққы, ырғақты, толулығы жақсы. Аузын əрең ашады, шайнау 
бұлшықеттерінің ригидттілігі мен ауырсынуы байқалады. Ауыз қуысының шырышты қабаты 
айқын гиперемирленген, ісініп тұр, сол жақ бадамша безінің күрт ұлғайып, 
инфильтрцияланғанның салдарынан асимметрия байқалады. Ісінген бадамша безінің лакуналары 
құрамында іріңді тығыны бар. Болжамды диагноз:
Лакуналық баспа (ангина). 
Фолликулярлы баспа (ангина). 
Жұтқыншақарты абсцессі. 
Паратонзиллярлы инфильтрат. 
Паратонзиллярлы абсцесс. 
+ 
423 
Науқас 27 жаста, тамағының сол жақтағы қатты ауру сезіміне шағымданған, мұрнымен 
сөйлейді, көп мөлшерде сілекей бөлінеді, аузын аша алмайды. Бір апта бұрын баспамен 
(ангинамен) ауырып, антибиотиктермен емделген. Науқас оң жақ иығына басын салбыратып 
ұстайды. Мойнынның төменгі жақ бұрышы артында, ауыратын ісіну байқалады. Ауыз қуысының 
шырышты қабықшасы орташа гиперемирленген. Бадамша бездері қабыршақтанған 
доғашықтарынан шығыңқырап көрініп тұр. Болжамды диагноз:
Жұтқыншақ дифтериясы. 
Тонзилогенді медиастинит.
Жіті фарингит.
Паратонзиллярлы абсцесс. 
+ 
Жұтқыншақтың қатерлі сырқаты. 
424 
57 жастағы науқасты жедел жəрдеммен аурухананың қабылдау бөліміне алып келді. 
Анамнезден жоғары қан қысымы аясында лезде құсу пайда болды, психомоторлы қозу, орынсыз 
мінез-құлық, бас ауруына шағымданды. Объективті: АҚҚ 200/120 мм с.б.б. ГШБ= 4 ұпай. Беті 
гиперемияланған. Гертвиг - Мажанди синдромы , оң жақтағы гемиплегия. ЕҢ ықтимал алдын-ала 
диагноз қандай? 
энцефалит 
менингит 
ми инфаркті

геморрагиялық инсульт 
+ 
менингоэнцефалит 
425 
59 жастағы науқас жедел жəрдем көлігімен көшеден жеткізілді, көшеде кенеттен есінен 
танып қалған. Қарау кезінде: сопор, сол жақ ұрты тыныс алу кезінде «желкен тəрізді», сол жақ 
аяғы ішке қарай ротацияланған, сол жақта Бабинский симптомы оң, шүйде бұлшықеттерінің 
ригидтілігі анықталады. Топикалық диагноз қойыңыз: 
оң жақ ми жартышары 
+ 
сол жақ ми жартышары 
оң жарты шардың шүйде бөлімі 
мишық
ми бағаны 
426 
54 жастағы ер адам кенеттен оң жақ көзінің көру бұзылысы болуына, сол жақ аяқ-қолының 
əлсіздігі жəне ұюының пайда болуына байланысты жедел жəрдем шақырды. Жедел жəрдем келу 
уақытында (20 минуттан кейін) аталған шағымдар жоғалды. Науқас соңғы жарты жылда осындай 
оқиға үшінші рет болғанын айтты. Объективті қарау кезінде: жалпы жағдайы қанағаттанарлық, екі 
көзіндеде көру қабілеті қалыпты. Неврологиялық статусында: терең рефлекстер S>=D, басқа 
неврологиялық симптоматика жоқ. Предварительный диагноз: 
транзиторлы ишемиялық шабуыл 
+ 
субарахноидальды қан құйылу 
ишемиялық инсульт
паренхиматозды қан құйылу
мидың созылмалы ишемиясы
427 
Бас миы тамырларының атеросклерозымен ауыратын П. есімді 70 жастағы науқаста оң жақ 
аяқ-қолында əлсіздік жəне ұю пайда болды. Объективті: АҚ 170/90 мм с.б. Санасы сақталған. Оң 
жақ мұрын-ерін қатпары тегістелген, тілі шығарған кезде оң жаққа қарай ауытқиды. Оң жақ аяқ-
қолының күші 3 баллға дейін төмендеген. Оң жақта тонусы жəне рефлекстер жоғарылаған. Оң 
жақта аяқ басының патологиялық Бабинский жазылу симптомы оң. Алдын ала диагноз:
геморрагиялық инсульт 
ишемиялық инсульт + 
субарахноидальды қан төгілу
серозды менингит 
менингоэнцефалит 
428 
Үйде туылған бала, анасы жүктілік кезінде əйелдер кеңесңнде есепте тұрмаған, өз бетімен 
тксерілмеген. Объективті: баланың жағдайы ауыр. Терісі айқын қызғылт түсті, тамырлары айқын 
көрінеді. Тынысы пуэрильді, жүрек тондары айқын,ырғақты, пульсі минутына 117. Үлкен еңбегң 
3,0-3,0 см,кіші еңбегі 0,5-0,5 см, сагитальды тігістің айырмашылығы 0,1 см. Бас шеңбері 33 см., 
кеуде шеңбері - 27 см, бойы - 44 см, салмағы - 1970гр. Көз ұялары S = D, өзгермелі қарау. Аяқ қол 
бұлшықеттерінің гипотензиясы. Жаңа туылған нəрестенің физиологиялық рефлекстері əлсіз, тез 
жоғалады. Қандай тактика жүргізу ЕҢ орынды? 
неонатальды бөлімге қабылдаудан бас тарту
əрі қарай қарау жəне емдеу үшін неонатальды бөлімге госпитализациялау. + 
балалар жұқпалы аурулар ауруханасына госпитализациялау

бақылау жəне емханаға тіркеу
динамикадағы алғашқы көмек жəне педиатрдың бақылауы
429 
28 жастағы ер адам тұрғылықты жері бойынша емханаға бірінші рет қаралды. 
Бұлшықеттердің тұрақты, қайталанатын бір бірімен уақыт араларында қалып отыратын 
жиырылуымен жүретін жəне ес жоғалту ұстамалары шағымдарымен келді.Қандай зерттеу əдісін 
өткізу ЕҢ қажет? 
ЭКГ
ЭМГ
КТ 
ЭЭГ + 
МРТ
430 
Науқас аяқтарындағы əлсіздікке, жүрген кезде тəлтіректеуге шағым білдіреді. 
Неврологиялық статуста: шеткі əкетуде горизонтальды нистагм. Аяқ бұлшықеттерінің 
гипотониясы, бұлшықет күші 4,5 баллға дейін төмендеген. Бас миының МРТ тексеруінде 
демиелинизирлеуші ошақтар. Болжамды диагноз:
шашыранды склероз + 
бүйірлік амиотрофиялық склероз 
базальды арахноидит
миастения 
Шарко-Мари ауруы
431 
20 жастағы науқас əйел аяқтарындағы еріксіз қимылдарға, сөйлеудің бұзылыстарына 
шағымданады. Қанның зертханалық зерттеу мəліметтері бойынша мыс мөлшерінің жоғарылауы 
жəне церулоплазминнің төмендеуі анықталады. Алдын ала диагноз: 
Паркинсон ауруы 
Томсен миотониясы
кіші хорея 
Вильсон-Коновалов ауруы 
+ 
Фридрейх ауруы 
432 
18 жастағы бозбала жедел респираторлы вирусты инфекцияны бастан өткізгеннен кейін 
сирақ-аяқбасы буындарында шаншу сезінді. Екі күн бойында аяқ басы жазғыштарында əлсіздік 
дамыды, ал апта соңына қарай жүруі қиындай түсті. Зəршығару жəне дефекация бұзылмады. Бір 
апта бойы əлсіздік үдей түсті жəне өкпенің жасанды желдету қажеттілігі туындады. Көз əлсіз 
тетраплегия дамыды. Ликворда қалыпты цитоз кезінде ақуыз мөлшерінің жоғарылауы (10 г/л - ден 
жоғары) анықталды, эритроцитоз жоқ. Ықтимал клиникалық диагноз: 
жеделдеу АИВ-энцефаломиелит (ЖПИТС-энцефалопатия)
жеделдеу склероздаушы панэнцефалит 
үдемелі көпошақты лейкоэнцефалит
Гийен-Барре синдромы 
+ 
арқа семуі 

433 
52 жастағы ер адам дəрігерге 1,5 ай бұрын пайда болған, таңертең сағат 5-те оянуына алып 
келетін бас ауруына байланысты келді, бас ауруы керіп ауыру сипатында, нақты локализациясы 
жоқ. Осы уақытқа дейін бас ауры үдеу сипатында болды, ал соңғы кезде құсу қосылды. Учаскелік 
дəрігер науқасты бірден офтальмологқа жіберді, ол оң жақты жоғары квадрантты гемианопсияны 
анықтады. Алдын ала диагноз: 
тамырлардың аневризмасы
гидроцефальды криз
бас миының ісігі 
+ 
паренхиматозды қан төгілу
энцефалит 
434 
30 жастағы əйел əуежайда тазалаушы болып жұмыс істейді. Клиникаға жалпы əлсіздік, 
қарқынды бас ауруы, жоғары дене қызуы, іштің ауыруы, ұйқының бұзылуы, жүрек айну, құсу, 
диарея шағымымен түсті. Ауырғанына екі күн болды. Объективті: t = 39.5*, тамақ пен кеңірдектің 
шырышты қабатының қабынуы, жарықтан қорқу. Есі анық. Шүйде бұлшықеттерінің ригидтілігі, 
Брудзинский симптомы. Қол аяқтардағы қозғалыстар сақталған, сіңір рефлекстері D = S. 
Сезімталдық бұзылысы анықталмады. Патологиялық рефлекстер жоқ. Жамбас мүшелерінің 
қызметі бұзылмаған. Омыртқа сұйықтығында лимфоцитарлық плеоцитоз.ЕҢ ықтимал менингит 
этиологиясы қандай?
менингококкты 
+ 
стафилококкты 
туберкулезді
энтеровирусты
кандидозды 
435 
Бассүйек-ми жарақаты бар науқаста оң жақта жоғарғы қабақтың төмен түсуі (птоз), 
шапыраш қылилық (сыртқа қарай), қарашықтың кеңеюі жəне жарыққа реакциясының болмауы 
анықталады. Берілген симптоматика төменде көрсетілген бассүйек-ми нервтерінің қайсының 
зақымдануына сəйкес келеді?
II 
III 
+ 
IV 
V 
VI 
436 
25 жастағы К. есімді науқас жедел жəрдеммен Жедел медициналық көмек ауруханасының 
қабылдау бөліміне бас ауруына, оң жақ аяқ-қолының əлсіздігіне шағымдарымен жеткізілді. 
Анамнезінен: бір сағат бұрын көшеде белгісіз адамдардан таяқ жеген, басына соққы алғаннан 
кейін есін жоғалтты, санасын жоғалту ұзақтығы белгісіз. Объективті: санасы анық, контакт бар, 
тілі оң жаққа ауытқиды, Барре сынамасында оң жақ аяқ-қолы түсіп кетеді, сіңір рефлекстері D>S, 
оң жақта Бабинский рефлексі. Менигеальды белгілер жоқ. Диагностика қағидасы:
омыртқа жотасының мойын бөлімінің МРТ зерттеуі
люмбальды пункция
бас миының КТ 
+ 
электронейромиография 

электроэнцефалография 
437 
Ер адам, 37 жаста, инженер жұмыста есінен танып, құлап қалды. Қабылдау кезінде: ГШБ 
бойынша санасы = 9 ұпай, сөйлеу байланысы жоқ, аяқ-қолдардағы қозғалыс сақталған, 
психомоторлы қозу кезеңді түрде байқалады, ауырсынатын тітіркенулерге көз ашады. 
Неврологиялық статуста: айқын менингиальды синдром, екі жақта сіңір рефлекстері күшейген, 
патологиялық рефлекстер жоқ. Сығымдалған сананың ЕҢ ықтимал сəйкестік деңгейін анықтаңыз. 
Есі анық 
Есеңгіреу 
Сопор + 
Кома
ми өлімі 
438 
25 жастағы Ж. есімді науқас жедел медициналық жəрдем ауруханасының қабылдау 
бөліміне айқын білінетін бас ауруына шағымдарымен жеткізілді. Анамнезінен: бір сағат бұрын 
физикалық жүктеме кезінде жіті ауырды. Қарау кезінде: есі анық, аздап тежелген, көз 
қарашықтары OS=OD, парездер жоқ, артқы мойын бұлшықеттерінің екі көлденең саусаққа 
ригидтілігі анықталады, Керниг симптомы екі жақтада оң. Диагностика қағидасы:
МРТ
люмбальды пункция
брахиоцефальды тамырлардың УДДГ 
бас миының КТ 
+ 
ЭМГ
439 
78 жастағы ер адам, зейнеткер, неврологиялық бөлімде мынандай шағымдармен түсті: бас 
ауруы, ұйқының бұзылуы, бас айналу, жүрісінің бұзылысы, есте сақтау қабілетінің нашарлауы. 
Анамнезі: артериалды гипертензия, 2 типті қант диабеті. Объективті: ойлауы тұтқыр, 
қызығушылықтар аясы азайды, оральды автоматизм белгілері, рефлекстер біркелкі жоғарылаған, 
жүру кезінде белгісіздік. Мидың МРТ: лейкоареоз, ишемияның лакунарлы ошақтары. Науқаста ЕҢ 
ықтимал диагноз қандай? 
ишемиялық инсульт
венозды инсульт 
геморрагиялық инсульт 
созылмалы ми ишемиясы 
+ 
Паркинсон ауруы 
440 
52 жастағы ер адам қабылдау бөліміне 2 сағат ішінде кенеттен пайда болған жалпыланған 
бас ауруы салдарынан жеткізілді. Жүрек айну болды, құсу пайда болды. Симптомдар ол үйде 
болған кезде кенеттен басталды. 6 күн бұрын оның қатты басы ауырып, өздігінен қайтқан. 30 жыл 
бойы күн сайын 2 қорап темекі шегетін. Ол лизиноприлді, симвастатинді қабылдайды. Пульс -82 / 
мин, АҚҚ -160/100 мм с.б. қарашықтары біркелкі, дөңгелек, жарыққа реакция сақталған. Шүйде 
бұлшықеттерінің ригидтілігі. II-XII краниальды нервтер бұзылмаған. Бастың КТ-да ешқандай 
ауытқулар байқалмайды. Ауруды басқарудың ең дұрыс кезеңі қандай? 
24 сағаттан кейін КТ қайталау 
люмбальды пункцияны тағайындау + 
оттегін тағайындау 

натрий нитропруссидін тағайындау
динамикасын бақылау
441 
59 жастағы əйел соңғы 6 айда сол қолының координациясы мен еріксіз қозғалыстардың 
біртіндеп нашарлауына байланысты дəрігерге барған. Күйеуі оның осы уақыт аралығында 
тұнжырап, тұйық күйге түскенін айтады. Науқастың уақытқа, орынға жəне тұлғаға бағыты 
сақталған. Зерттеуде сол қолында айқын көрінетін бимануалдық, ырғақты, төмен жиілікті тремор 
анықталды. Қолдары мен аяқтардағы қозғалыс қалыпты диапазоны бар: белсенді қозғалыстар өте 
баяу. Бұлшықет күші қалыпты, баяу бүгуге жəне аяқ-қолдың жазылуына қарсылық жоғары.
Кішкентай қадамдармен жəне теңселіп жүреді. ЕҢ ықтимал диагноз қандай? 
Вильсон Ауруы 
Бауыр жеткіліксіздігі
Гипертиреоз
Мидың ишемиясы 
Паркинсон ауруы 
+ 
442 
47 жастағы ер адам мойын омыртқасындағы ауырсынуға, сол жақта айқынырақ қолдың
əлсіздігіне, аяқтардағы құрысуға, жүру кезіндегі жаңсақтыққа, зəр ұстамауға шағымданады. 
Анамнезінде: бір апта бұрын, жол апаты салдарынан мойын омыртқасының жарақатын алған, 
медициналық көмекке жүгінбеген. Қарап тексергенде: мойын бұлшық еттерінің айқын ауырсынуы 
жəне кернелуі. Аяқтардағы бұлшықет тонусы пирамида түрінде жоғарылаған. Қолдарындағы 
сіңірлік рефлекстері төмендеген, аяқтарында жоғары, 2 жағында да Бабинский симптомы. С6, С7 
деңгейінен сезімталдықтың өткізгіштік бұзылыстары. Жамбас мүшелерінің қызметі бұзылған. ЕҢ 
ықтимал диагноз қандай? 
амиотрофты бүйірлік склероз
сирингомиелия 
жұлын обыры
мойындық радикуломиелопатия 
+ 
жұлын амиотрофиясы
443 
65 жастағы ер адам таңертең ұйқыдан кейін өзін нашар сезініп, оң қолындағы əлсіздік пен 
сөйлеудің бұзылуы пайда болды. Анамнезінде бір жыл бұрын миокард инфарктісі. Тексеру кезінде 
анықталды: АҚ - 110/60 мм с.б.б.; ЖСЖ -56/мин. науқас санасында, беттің асимметриясы, сөйлеуі 
түсініксіз, оң қолын көтере жəне ұстап тұра алмайды. Ең ықтимал диагноз қандай? 
ишемиялық инсульт + 
геморрагиялық инсульт 
менингоэнцефалит 
эпидемиялық энцефалит 
субарахноидальды қан құйылу 
444 
30 жастағы əйел əуежайда тазалаушы болып жұмыс істейді. Жұқпалы аурулар бөліміне 
жалпы əлсіздік, қарқынды бас ауруы,жоғары дене қызуы, іштің ауыруы, ұйқының бұзылуы, жүрек 
айну, құсу, диарея шағымымен түсті. Ауырғанына екі күн болды. Объективті: t = 39.5, тамақ пен 
кеңірдектің шырышты қабатының қабынуы, есі анық. Шүйде бұлшықеттерінің ригидтілігі, Керниг 
симптомы. Қол аяқтардағы қозғалыстар сақталған, сіңір рефлекстері D = S. Сезімталдық 
бұзылысы анықталмады. Патологиялық рефлекстер жоқ. Жамбас мүшелерінің қызметі 
бұзылмаған. Омыртқа сұйықтығында лимфоцитарлық плеоцитоз.ЕҢ ықтимал алдын-ала диагноз 
қандай? 

менингит 
+ 
неврит
менингомиелит 
жұлын сухоткасы 
өршитін салдану 
445 
61 жастағы қант диабетімен ауыратын əйел түнгі уақытта сол қолындағы ауырсынуға, 
салқындық сезіміне, «денсінде жыбырлау сезімдеріне» шағымданады. Қарау кезінде сол қолдың 
əлсіздігі анықталды, науқас қолын жəне саусақтарын түзете алмайды, бас бармақты артқа қарай 
жылжыта алмайды. Бас бармақ пен екінші саусақ аймағындағы гипестезия. Төменде көрсетілген 
нервтердің қайсысы зақымдалуы ЕҢ ықтимал ? 
ортаңғы 
сəулелі + 
шынтақ 
жұлын милық
иықтық 
446 
65 жастағы зейнеткер клиникаға жүруінің қиындауымен жəне сөйлеу қиындықтарымен 
шағымданып түсті. Науқас бес жыл бұрын оң қолының дірілдегенін байқай бастаған. Бірте-бірте 
жағдайы нашарлай бастады, екі қолы мен басы дірілдей бастады, қозғалыстардың қаттылығы мен 
баяулауы қосылды. Объективті: монотонды сөйлеу, демалу кезіндегі діріл, дененің бүгілген күйі, 
амимия, брадилалия, бұлшықет қаттылығы, пластикалық түріндегі тонустың жоғарлауы, 
гипокинезия. Науқаста қандай ауру ЕҢ ықтимал? 
Вильсон 
Бинсвангер 
Альцгеймер
Гентингтон 
Паркинсон 
+ 
447 
28 жастағы ер адам тұрғылықты жері бойынша емханаға бірінші рет қаралды. 
Бұлшықеттердің тұрақты, қайталанатын бір бірімен уақыт араларында қалып отыратын 
жиырылуымен жүретін жəне ес жоғалту ұстамалары шағымдарымен келді.Қандай зерттеу əдісін 
өткізу ЕҢ қажет? 
ЭКГ
ЭМГ
КТ 
ЭЭГ + 
МРТ
448 
Туылғанына 10 күн болған нəресте «гипоксия-жарақатты генезді перинаталды 
энцефалопатия» диагнозымен неонатальды бөлімге түсті. Оң жақ төбе аймақта ісік тəрізді 
өсіндінің болуы байқалды. Пальпацияда ауырсыну жоқ, жұмсақ-серпімді консистенциялы, өсінді 
перифериясында сақина тəрізді тығыздауыш бар. Қандай өсінді ЕҢ ықтимал? 
кефалогематома 
+ 
сүйекасты гематома

краниофарингома 
фурункул 
бас миы грыжасы 
449 
19 жастағы жасөспірім ЖРВИ-мен ауырғаннан кейін тобық буындарында шаншуды сезінді. 
Екі күн ішінде аяғының экстензорында əлсіздік пайда болды, аптаның аяғында оның жүруі 
қиындады. Зəр шығару жəне дефекация бұзылмаған. Апта ішінде əлсіздік күшейіп, жасанды 
желдету қажет болды. Тетраплегия көз алмасының қозғалысының сақталуымен дамыды. Ми-
жұлын сұйықтығында ақуыз мөлшерінің жоғарылауы (10 г/л жоғары) қалыпты цитозбен, 
эритроцитозсыз анықталды. ЕҢ ықтимал диагноз қандай?
субакуталық АИВ энцефаломиелит (СПИД энцефалопатиясы) 
субакутты склерозды панэнцефалит
прогрессивті мультифокальды лейкоэнцефалит 
тромбоэнцефалит 
Гийен-Барре синдромы 
+ 
450 
44 жастағы ер адам, сантехник, ұйқыдан кейін таңертең оң қолының əлсіздігін байқады. Бір 
күн бұрын ол алкогольді көп мөлшерде ішіп, мерекенің соңында бірден ұйықтап кеткен. Қарап 
тексергенде: қол жəне саусақтардың экстензорларының əлсіздігі («ілулі қол»), бракиорадиальды 
бұлшықет, бас бармақтың созылу жəне ұрлану əлсіздігі, анатомиялық иіс қорабында 
сезімталдықтың барлық түрлерінің төмендеуі, одан рефлекстің төмендеуі. иықтың үшбасты 
бұлшықеті байқалады. Ең ықтимал диагноз:
радиалды нервтердің нейропатиясы + 
шынтақ нервінің нейропатиясы 
перональды нервтің нейропатиясы
жіліншік нервінің нейропатиясы 
Дюшен миодистрофиясы 
451 
Науқас 42 жаста, оң қолындағы тұрақты құрысулар, мезгіл-мезгіл күшейіп, есін жоғалтуға 
шағымданып түсті. Анамнезінен: тайгада болғаннан кейін дене қызуының көтерілуімен, қол 
бұлшықетінің əлсіздігі дамыған жедел инфекциямен ауырған. Қарап тексергенде: бассүйек 
нервтері жағынан IX, X, XI жəне XII жұп бассүйек нервтерінің перифериялық парез белгілері. 
Жоғарғы аяқ-қолдарда күш 3 баллға дейін төмендеген, оларда айқын атрофия. Тізе рефлекстерінің 
анизорефлексиясы D>S, 2 жақтан патологиялық табан рефлекстері. Қарау кезінде оң қолында 
тұрақты миоклониялық гиперкинез байқалады. ЕҢ ықтимал диагноз қандай? 
менингоэнцефалит 
клещевой энцефалит + 
нейроревматизм 
паркинсонизм синдромы 
рассеянный склероз
452 
55 жастағы ер адам кенеттен пайда болған сол жақ тұсының ауырсынуымен ауруханеаға 
жеткізілді. Сұрастыру барысында, соңғы 10 жылда артериялық қысым 18/0/110 мм.рт. ст. белгілі 
болды. Зерттеу барысында: есі түзу, артериялық қысым 190/115 мм.рт. ст. тыныс жиілігі-минутына 
80, ритмі дұрыс. Неврологиялық статуста: менингиалды симптом жоқ, мимикалық төменгі бұлшық 
еттің төменгі бөлігінің əлсіздігі, 3 балға дейінгі сол жақ бөлігі күшінің төмендеуі, сол жақтың 

рефлексттік белсенділігі,сол жақтың Бабинской симптомы байқалады. Мүмкін болатын диагнозды 
атаңыз:
Геморрагиялық инсульт 
Субарахноидалды кровоизлияние 
Менингит 
Шеткі амиотрофикалық склероз 
Ишемиялық инсульт + 
453 
37 жасар ер адам авто катастрофадан кейінгі жағдайында қатты бастың ауруы байқалады.
2 аптадан кейін емді бастауынан бастап сол жақ гемипарезі, сол жақ көз қарашығының ұлғаюы 
байқалады. Артериялық қысым 125/80 мм.рт. ст. Тыныс алу жиілігі минутына-86. Зерттеудің 
мақсатты түрдегі əдісін таңдаңыз: 
ЭХО-энцефалография
Ми-жұлын сұйықтығын зерттеу
Магнит-резонансты томография 
+ 
Электроэнцефалография 
Энцефалография 
454 
Əйел адам 54 жаста. Таңертең жұмысқа жиналып жатып аяқасты өзін нашар сезінген, бас 
ауруы пайда болған, басайналу, оң жақ қолынан ерін бояғышын түсіріп алған. 20 минуттан соң 
аталған симптомдар кері қайтқан. Анамнезінен: бір ай алдын жіті миокард инфарктісі болған. 
Жедел жəрдем шақырған. Аталған диагноздардың ішінде қайсысы ең болжамды?
субарахноидальді қанқұюлу
паренхиматозды қанқұюлу 
транзиторлы ишемиялық шабуыл
+ 
ишемиялық инсульт
сілкілдек ұстама 
455 
Ер адам 50 жаста. Таңғы уақытта жүрегі айнуымен, кейде құсумен қатарласа жүретін, 
тұрақты, өте ауыр бас ауруына, басайналу, жалпы əлсіздікке, көру қабілеттілігінің төмендеуіне 
("тоннелді көру" типі бойынша), есте сақтау қабілеттілігінің төмендеуіне шағымданады. 
Анамнезінен: соңғы 3 апта бойы ауырады, ахуалы соңғы күндері күрт нашарлаған. Қарау 
барысында: АҚ 150/90 мм.с.б., пульс минутына 90 соққы, мойын бұлшықеттерінің қатаюы 
байқалады, Кернинг симптомы оң. Екі жақта да рефлекстер жоғары. Ауруды анықтауда 
диагностикалық тұрғыдан маңыздысын атаңыз:
бас сүйек рентгенографиясы (түрік ер-тоқымы) 
эхоэнцефалография
көздің түбін зерттеу
люмбальді пункция;
бас ми МРТ + 
456 
Əйел адам 52 жаста. Оң жақ аяқ-қолдарының қимылдарының шектеуіне шағымданады. 
Анамнезінен: жақын күндері себізгі (душ) қабылдап шыққан кезде, аяқ-асты басы айналып, оң жақ 
аяқ-қолдарының саусақтарының ұйығанын сезінген. Созылмалы аурулары: АГ, 2 типті қантты 
диабет. Қарау барысында: есі анық, уақыт жəне кеңістікте ориентациясы бар. АҚ 160/100 мм.с.б. 

Ps 68/мин, Т -36,6 С. Дизартрия анықталған: сөздерді анық айтпайды, сөз тіркестердің соңын 
"жұтып қояды". Оң жақ ерін ұшы төмен түскен. Оң жақ аяқ пен қолдың ауырсыну, температуралық 
жəне сипап-сезі сезімталдығы төмендеген. Бұлшықет-сіңірлі сезім, вибрациялық жəне қысым 
сезімдері де оң жақ аяқ пен қолда төмендеген. Жүрісі өзгерген: аздап оң жақ аяғын сүйрейді. 
Аталғандардың ішінен диагностикалық тұрғыдан маңыздысын таңдаңыз:
бас ми МРТ + 
электрокардиограмма
ангиография
электромиография 
электроэнцефалография 
457 
Науқас 48 жаста, дене бітімі нормастеникалық, ұйықысының нашарлауы, жалпы əлсіздікке, 
ұйықышылдыққа, ашушаңдыққа, анальгедиктер қабылдаса ғана басылатын "тұла бойының ы 
сезіміне" шағымданып келген. Қарау барысында: m. Trapesius бұлшықетті төмпешігінің 
пальпациясы, омыртқа жотасының мойын бөлігінің, төменгі бел бөлімдері, кеуде бұлшықеттері, 
əсіресе екінші қабырғааралығы, жоғарғы жамбас бөлімі жəне тізе буындарының медиальді май 
төмпешіктері интенсивтілігі əртүрлі ауыру сезімі бар. Сіздің болжамды диагнозыңыз:
Неврастеникалық синдром.
Склеродермия.
Омыртқаның мойын-кеуде бөлімінің остеохондрозы
Фибромиалгия. 
+ 
Омыртқаның бел бөлімінің остеохондрозы
458 
ЖПД (ВОП) дəрігер қабылдауында 63 жастағы ер адам қатты бас ауруына, бас айналу, 
сөйлеудің бұзылысына, оң жақ аяқ-қолдарының күрт əлсіреуіне шағымданады. 16 жыл бойы ГР 4 
дəрежелі АГ диагнозымен "Д" есепте тұрады, ұзақ уақыт бойы АПФ ингибиторлары мен несеп 
айдайтын препараттарды қабылдайды. Бүгін жағдайы күрт нашарлады. Бас ауруы күшейіп, оң жақ 
аяқ-қолдары ұйып, əлсіреген, сөйлеу бұзылыстары байқалады. Объективті: есі анық, тері 
жабындылары бозыңқы, оң жақ мұрынеріндік қатпары тегістелген, айқын дизартрия, оңжақтық 
гемипарез. АҚ 185/100 мм.с.б.б. Ең болжамды диагноз:
Субдуральды қанкету
Геморрагиялық инсульт 
Ишемиялық инсульт + 
Субарахноидальді қанкету 
Гипертониялық криз
459 
Ер адам 25 жаста, бетінің сол жақ бөлімінде ұстама тəрізді ауырсынулардың пайда 
болғанын айтады. Ауырсыну сезімі күйгендей кенеттен басталады, ұстама ұзақтылығы 1 минут. 
Ауырсыну оң еріннің жоғарғы жағынан басталып, шайнау, жуынған, қырынған кезде өршей түседі. 
Ауырсыну оң жақ беттің қызарумен, көзден жас ағумен қоса жүреді. Болжамды диагоз:
Бет нервінің нейропатиясы
Əкетуші нервтіің нейропатиясы 
Блоктаушы нервтің нейропатиясы 
Үштік нервтің невралгиясы + 
Тіл-жұтқыншақ нервтің невралгиясы

460 
67 жастағы науқастың үй шақыруына келген ЖПД (ВОП) аяқтарының толық қозғалысы 
жоқтығын анықтаған. Объективті: аяқтардың рефлекстері жоқ, аяқ бұлшықеттерінің ауқымды 
атрофиясы. Шат қатпарларынан бастап ешқандай сезімталдық түрлері анықталмайды. Топиялық 
ең болжамды диагнозы:
Жуанданған бел бөлімінің жұлыны зақымдалған
+ 
Жұлынның жартысы зақымдалған 
Жоғарғы-мойын бөлімнің жұлыны зақымдалған
Жуанданған мойын бөлімінің жұлыны зақымдалған
Кеуде бөлімінің жұлыны зақымдалған 
461 
"56 жастағы əйелге үйге патронаж жасаған дəрігер, науқаста қан қысымының 200/110 мм 
рт.ст. дейін жоғарылағанын тіркеді. Беттің сол жағы ұюы жəне сезгіштігі əлсіреуі, дизартрия, бас 
айналу, жүрісі тұрақсыздығы пайда болды. Объективті тексеруде: есі бар, адекватты, əр жаққа 
қарағанда нистагм бар. Ромберг позасында шайқалу байқалады. Саусақ жəне тізе-өкше 
сынамаларын 2 жағынан орындау кезінде атаксия. Шұғыл госпитализация мен қажетті көмек 
көрсетілгеннен кейін барлық патологиялық көріністер төмендеді. 
Сіздің болжамдаған диагнозыңыз? 
" 
жіті гипертониялық энцефалопатия
Геморрагиялық инсульт 
Ишемиялық инсульт
Бас миы тамырларының жіті тромбозы 
Транзиторлық ишемиялық шабуыл + 
462 
Пациент 45 жаста, профилактикалық қарау барысында флюорография нəтижесінде С1-2 
сол жақ өкпеде біркелкі емес құрылымды инфильтрат ошағы анықталған. Туберкулезбен ауратын 
науқаспен контактіге түсу мүмкіндігін жоққа шығарады. Қақырық бактериоскопиясы БК +. 
Болжамды диагнозды атаңыз:
Өкпенің инфильтративті туберкулезы
+ 
Спецификалық емес пневмания
Кавернозды туберкулез
Орталық ісік
фиброзды-кавернозды туберкулез
463 
Пациент 32 жаста, 2,5 аптаға созылған жөтелге, кеуде қуысының оң жағының ауру 
сезіміне, əлсіздік пен шаршағыштыққа шағымданады. Анамнезінен: əпкесімен тұрады, анасы 
өкпенің фиброзды-кавернозды туберкулезымен ауырады, əпкесі сау. Қарау барысында: Т-37,2 С. 
Тері жабындылар түсі боз, құрғақ, тургоры төмен. Қолтық, шат, жамбас, жақасты лимфа түйіндері 
оң жəне сол жақтан да эластикалық болып пальпацияланады, диаметрі 1 см, ауырмайды, терімен 
жабыспаған. ЧД -20/мин. Тыныс беткейлік, ырғақты. Дауыс дірілі оң жақ төменгі бөлімдерінде 
аздап ұлғайған. Аускультация кезінде: сол жақтан тыныс везикулярлы, оң жақтан бірең-сараң 
ұсақкөпіршікті сырылдар естіледі, тыныс алу əлсіз, плевра үкелісінің шуы естіледі. 
Аталғандардың ішінде қайсысы диагноз қоюда диагностикалық тұрғыдан маңызды болып 
табылады:
БК үшін қақырықты бактериоскопиясы, кеуде қуысы ағзаларының рентгенографиясы 
+ 

спирография, кеуде қуысы ағзаларының рентгенографиясы
ҚЖА (ОАК), кеуде қуысы ағзаларының рентгенографиясы
фибробронхоскопия, кеуде қуысы ағзаларының рентгенографиясы
ЭКГ, кеуде қуысы ағзаларының рентгенографиясы
464 
Бала 6 жаста, 3 күн бұрын манту сынамасы жасалған. Инфильтрат өлшемі 5 мм құрады. 
Манту сынамасы нəтижесін бағалаңыз:
оң 
+ 
күдікті
теріс
гиперергиялық
қалыпты жағдай 
465 
Науқас 33 жаста, көшуге мəжбүрлілер қатарынан. Шағымдары: əлсіздік, іштің жайылмалы 
ауруы, тершеңдік, ішқату, ішөту, іш кебу. Кейде менструальді циклдың бұзылуы болады. Арасында 
кешкі уақытта дене қызуы көтеріледі. Соңғы екі жыл ішінде қатты азған, онысын жиі көшіп-
қонып, түрмыстық тұрақтылықсыздықпен байланыстырады. Жарты жыл бұрын вирусты 
гепатитпен ауырған. Объективті: тік тұрғанда ішінің тығыздалуы, перкусия кезінде бүйірі мен 
төменгі бөлімдерінде тұйық. Пальпация кезінде - диффузды орташа ауыру сезімі бар, бұлшықеттік 
қорғаушылық жоқ, Кеуде қуысы флюорографиясында - екі өкпенің жоғарғы бөлімдерінде 
фиброзды өзгерістер, одан сол жақта диаметрі бірнеше см болатын доңғалақ инфильтрат бар. 
Берілген ақпаратты негізге ала отырып, болжауға болады:
Бауырдың бірінші реттік ісігі
Туберкулезды перитонит. 
+ 
Бадда—Киари синдромы. 
Гемохроматоз.
Бауыр циррозы. 
466 
Бала 1 жаста. Ауруханада БЦЖ егілді – тыртық жоқ. Манту сынамасы 2 ТЕ – теріс. Сіздің 
тактикаңыз қандай?
Сынақ нəтижесіне қарамастан, Манту химиопрофилактиканы тағайындау үшін фтизиатрға 
жіберілуі керек: 
бастапқы тексеру кезінде Манту сынамасы 8-10 аптадан кейін қайталанады, R-гр. 
жасушалар 
Мантудың теріс нəтижесін есептей отырып БЦЖ екпесін салу 
+ 
Манту 2 ТЕ сынамасын 6 аптадан кейін тексереді жəне рентгенография гр. Жасушалар:
Бір жыл бойы учесткеде бақылау жəне одан кейін тексеру
467 
36. пациент 85 жаста, өзінің жақындары мен таныс адамдарын танымай бастады. Балалық 
шақта, жас кезінде болған жайттар есінде, алайда осы кездегі болып жатқан құбылыстарды есте 
сақтауы күрт төмендеген. Аулада өз бетінше серуендей алмайды, себебі қайтар жолды есіне түсіре 
алмайды. Ойлау темпі баяулаған. Анамнезінде - АГ, инсульт болған. Кейде агрессивті, ашушаң. 
Аталмыш пациенттің негізге синдромын атаңыз:
депрессивты синдром
амнестикалық синдром 

дементті синдром 
+ 
парафренді синдром
онейроидный синдром 
468 
Пациент К, 58 жаста, ішімдікке салынып кетуді доғарғаннан кейін ұйқысының бұзылған, 
белгісіз адамдарды көре бастаған, "Құдай алдына келетін уақытын" келді деген ер адамның 
"дауысын" естейтін болған. Ішімдікке салынғанына 5 ай болған. Анамнезінен: ішімдікке əуезқой 
болғанына 20 жылдан асқан. Соңғы ішімдікке салыну 5 айға созылған. Қарау барысында: 
сұрақтарға арасында кідіріп, қате, таңдамалы түрде жауап береді, əңгіме барысында бірдеңкелерге 
құлақ салып, жан-жаққа қарайлап отырады. Санасы делириозды тип бойынша бұлыңғырланған. 
Уақыт жəне кеңістікте дезориентацияланған. Əңгіме барысында жоғары қарап, саусақпен біреуді 
меңзейді. Сұрақтарға ашулана жауап береді. Бет əлбетінде шошу белгілері. Аталған ахуал (күй) 
аталады:
амбулаторлы автоматизм 
сопор
кома
онейроид 
делирий 
+ 
469 
Бойжеткен қыз, 17 жаста, ұйқысының бұзылуына шағымданады, онысын жұмысқа 
тұрудағы сұхбатпен байланыстырады. Сұхбат нəтижесі келесі апта белгілі болады. Ұйықтататын 
дəрілер қолданған, алайда олар көмектеспеген. Қарау барысында қолдардың дірілі, ЧДД 18/мин, 
АҚ 120/80 мм.с.б., ЖЖЖ (ЧСС) минутына 86 соққы. Ахуалды (күйді) анықтаңыз:
Мания
Үрей + 
Аффекті ұстамау
Қорықу 
Дисфория 
470 
"20 жастағы жас əйелде біртіндеп 10 күн ішінде көңіл-күйдің төмендеуі, қарым-қатынас 
пен оқуға деген қызығушылық төмендеді, тамақтанудан лəззат алмайды. Ол қатты шаршауға, 
өмірлік белсенділік тонусының төмендеуіне, мезгіл - мезгіл ұйқының бұзылуына шағымданады. 
Суицидтік идеялар келетінін айтты. 
Синдромның алдын-ала диагнозы қандай?"
Астениялық синдром
Психопат тəрізді
Депрессивтік синдром + 
Невроз секілді
Истериялық
471 
"Ер бала 6 жаста. Анасының айтуы бойынша өздігімен киімін кие алмайды, қимыл 
қозғалыстары баяуланған. Бейтаныс мамандармен тексеру кезінде ол жылады, содан кейін күлді, 
ескертулерге жауап бермей құшақтауға тырысты. Ұсынылған суреттер оны қызықтырмады (ол 
ойнады, лақтырды, жыртып тастады). Бірақ оның назарын аударған кезде, ол көрсетуді сұраған 5-6 
суреттің ішінен таңдай ала білді. Сөздік қоры өте шектеулі. Жалпы категориялар (ойыншықтар, 

киім, аяқ киім, тамақ жəне т.б.) іс жүзінде игерілмеген, ата-аналар мен логопед үнемі онымен 
айналысса да, оң-сол жағын шатастырады. 
Балаға қандай диагнозды болжауға болады? 
" 
Эпилепсия 
психикалық дамуы кешіктірілген 
Резидуалды-органикалық жетіспеушілік 
Жеңіл дəрежедегі ақыл-ой кемістігі
Орташа дəрежедегі ақыл-ой кемістігі. 
+ 
472 
ЖПД қабылдауында 30 жастағы ер адамның əйелі 10 күн бұрын ол өте ашуланшақ 
болғанын, өзін-өзі сезінудің жоғарылағанын жəне жақын адамдарына дөрекілік танытқанын 
айтады. Көңіл күйі жəне назар аударуы бұзылған, дұрыс ұйықтамайды, өзін бос ұстай алмайды, 
жұмыста ол үнемі жаңа "идеяларға" алаңдайды - ол көптеген қоңыраулар жасайды, содан кейін ол 
бір күн ішінде өзі туралы 15-20 егжей-тегжейлі бейнелер түсіреді, оларды бірден Интернетке 
жүктейді. Ысырапты болды. Белсенді қызмет көрсетеді, жаңа таныстарға ұмтылады. Синдромның 
алдын-ала диагнозы қандай?
Психопатикалық 
Гипоманиакальді 
+ 
Кататоникалық 
Истерикалық
Маниакалық
473 
ЖПД/ВОП қабылдауына анасымен бірге 19 жасар қыз келді, ол соңғы үш апта бойы 
таңертең көңіл-күй болмайды, тəбеті нашарлаған, салмағын жоғалтуда, фитнеске жəне жүзуге 
деген қызығушылығын жоғалтты. Сондай-ақ, тəулік ішінде көңіл-күйдің айтарлықтай ауытқуы 
байқалады. Көптеген шағымдарды ұсынады, жылайды. Ұсақ түйекке ызаланады. Тексеру кезінде 
іс жүзінде сау. Бұл науқасқа психотропты препараттардың қандай тобын тағайындау керек? 
Нейролептиктер
Антиконвульсанттар
Литий тұздары 
Антидепрессанттар + 
Ноотропты препараттар 
474 
34 жастағы əйел. Ол ЖПД/ВОП ауаның жетіспеушілігі, пароксизмальды құрғақ жөтел, 
жүрек соғысы, дене қызуы туралы шағымдармен жүгінді. Сондай-ақ, түнгі ұйқының бұзылуына, 
ұйқы кезінде тұншығудан қорқуға шағымданады. Мұның себебі қызының қатты салқындап 
қабынып қалғаны. Қазір қызының денсаулығы жақсы, дегенмен анасы аландаушы. Тексеру кезінде 
соматикалық сау. Психикалық бұзылыстың бұл түрі қалай аталады?
Созылмалы соматоформды ауырсыну күйзеліс 
тыныс алу жүйесінің соматоформды вегетативтік дисфункциясы + 
Неврастениялық күйзелістер
Паникалық жағдай 
Ипохондриальді ауырсынулы күйзеліс 

475 
"Патронажға барған дəрігер 33 жастағы əйел ажырасуын қиын қабылдағанын естіді, оның 
екі баласы үшін жаман ана болды деп сенетінін жəне əйел сияқты басқа ер адамдарға 
қызығушылық танытпайтынын анықтады. Суицидтік ойлар жиі келе бастады. Дəрігермен 
əңгімелесу кезінде ол бір жақты фразалармен сөйлеседі, немқұрайды, сөйлеуі баяу. Ұйқысы 
нашарлаған, қорқынышты эпизодтар көреді. Анамнезінде: тұқым қуалаушылық ауыртпалық емес. 
Соматикалық аурулары жоқ. 
Бұл жағдайда дəрі-дəрмектердің қандай топтарын қолдануға болады?" 
Седативті препараттар
Антидепрессанттар + 
Транквилизаторлар
Нейролептиктер 
Миорелаксанттар 
476 
Меланомаға дейін невустың малигнизациясы дамуына қандай фактор əсер етуі мүмкін?
күн сəулесінен күю
невус жарақаты 
+ 
Дерматиттер
адамның папиллома вирусы
Эпштейн-Барр вирусы
477 
"42 жастағы ер адам құрамында қан талшықтары бар жиі құсудың пайда болуын, үлкен 
дəреті сұйылып, қара түсте, ет тағамдарына жағымсыздық білдіруі, қатты əлсіздікті, бас ауруын, 
құлағы шулауына, тəбеттің жəне ұйқының нашарлағаның атап өтеді. Жарты жылда 10 кг-ға салмақ 
тастап жүдеген, жүрек айнуы, эпигастриядағы тұрақты, тұйық ауырсыну сезінуі. Объективті 
тексеруде: дене салмағы төмен. Пульс минутына 112 рет, қан қысымы 100/70 мм рт.ст. Іші жұмсақ, 
эпигастрий аймағ ауырсынады, өлшемі 6х7 см дөңгелек ісінген өспе пальпацияланады. ҚЖА: 
эритроциттер - 2, 7х1012/л, гемоглобин – 84 г/л, лейкоциттер - 13х109/л, ESR - 44 мм/сағ. 
Осындай жағдай қандай ауруға болжам туындайды? 
" 
ГЭРБ
біріншілік билиарлы цирроз
асқазанның жəне 12-елі ішектің ойық жарасы 
асқазанның қатерлі ісігі 
+ 
ұйқы бездің қатерлі ісігі 
478 
48 жастағы науқас эпигастриаллды аймағының ауырсынуына, тəбеттің төмендеуіне, дене 
салмағының төмендеуіне, мезгілді лоқсудың болуына, темекі жəне алкоголді зиянды əдеттері бар. 
Тері жабынының сарғаюы, пальпациялау кезінде іштің эпигастриалды аймағы мен оң жақ қабырға 
астының ауырсынуына шағымданды, Курвуазье симптомы-оң. Ультрасонография кезінде 
ұйқыбезінің ұлғаюы байқалды. Талдау нəтижесінде: холестериннің, қышқылдық фосфатазаның, 
билирубиннің саны артқан. Қандай диагноз қою тиімділігі жоғары?
Бауырдың оң жақ бөлігінің карциномасы 
Асқазанның пилороантралдық аймағының карциномасы 
Созылмалы токсикалық гепатит 

Ұйқы безінің бас бөлігінің карциномасы 
+ 
созылмалы панкреатит жəне холецистит 
479 
Əйел кісі, 45 жаста. Мойын жəне қолтықасты аймақтағы көпдеген папилломаларға 
шағымданады. Қарау барысында: мойын жəне қолтықасты аймақта жұмсақ, жіпше тəрізді, терінің 
түсіндей, ауырмайтын өсінділер анықталған. Келтірілген медициналық мекемелердің қайсысында 
науқас əрі қарай динамикалық бақылауда жəне емделуге жіберілу қажет?
жергіліті тіркелген амбулаторлы-емхана
+ 
онкологиялық орталықтар 
облыстық онкологиялық диспансер
онкология жəне радиология ғылыми-зерттеу институты
ұлттық ғылыми онкологиялық орталық
480 
Науқас 60 жаста, қабылдауға қайта келген. Шағымдары: тыныштық кезіндегі ентікпе, 
əлсіздік, өзін нашар сезіну, түнгі уақыттағы тершеңдік. Қарау барысында: ЧДД- минутына 32, 
аускультация кезінде сол жақ өкпенің тынысы əлсіздеу. Рентгенограммада - сол жақ плевра 
қуысында эксудативті плеврит. Пункция кезінде 1 литр геморрагиялық сұйықтық 
аспирацияланған. Бақылау рентгенде сол жақ өкпенің төменгі бөлігінің ісігі анықталды, 
пунктаттың цитологиялық құрамы - ұсақжасушалы ісік жасушалары табылды. Аталған науқасты 
жүргізу тактикасы:
жедел госпитализация
Амбулаторлық емдеу
Динамикалық бақылау
жоспарлы госпитализация
+ 
Хирургиялық емдеу
481 
Əйел адам, 62 жаста, шағымдары жоқ. Қарау барысында оң жақ емшек ұшы ішке қарай 
тартылған, сүт безі үлкен, пальпация кезінде түйінді түзілістер жоқ. Диагнозды анықтау үшін 
негізгі зерттеу əдісін атаңыз:
Торакоскопия
Сканирлеу 
Маммография + 
Пункционды бипсия
Ультрадыбыстық зерттеу 
482 
Ер адам 49 жаста, профилактикалық қарау кезінде шағымдары жоқ. Флюорография кезінде 
сол жақ өкпенің төменгі бөлігінде доңғалақ шар тəрізді көлеңке анықталды, өкпелік суреттің 
нығаюы. Рентгенограммада - өлшемі 2,5 см болатын, шеткі контурлары анық, шар тəрізді түзіліс 
анықталды. Диагностикалық тұрғыдан науқасты жүргізудегі ең маңызды тактиканы атаңыз:
Ісіктің трансторакальді пункциясы + 
Фибробронхоскопия
Қақырық сараптамасы
Компьютерлі томография 
Торакотомия

483 
Пациент 55 жаста, колоректальді ісікті ерте анықтау мақсатында скринингтен өтті. 
Жүргізілген гемокульт-тест нəтижесінде Т (тест) жəне С (бақылау) деңгейінде екі сызық 
анықталды. Науқасты жүргізудегі келесі іс-əрекет аталғандардың ішінен таңдаңыз:
Ректальді датчигə бар УДЗ 
Ректороманоскопия
Рентгенологиялық зерттеу 
тотальді колоноскопия 
+ 
ирригография
484 
Терінің пигментті түзілістерінің қай белгілері меланома жайлы күдіктенуге себеп болады:
Пигментті түзілістердің өлшемдері 1,5 см 
Терінің көп мөлшерде невустармен зақымдалуы 
Пигментті түзілістердің беткейінде жара пайда болуы
+ 
"туа пайда болған қалдың" үстінен шаштың өсуі 
Невустың баста орналасуы
485 
Пациент 52 жаста, алғаш рет пайда болған төстің артында басып тұрғандай ауру сезіміне 
шағымданады. Күтпеген жерден есінен танып, тынысы сырылдап, үзілісті күйге өткен. Ұйқы 
артериясында пульс анықталмаған. Аталған жағдайда реанимациялық шараларды өткізудегі 
алғашқы қадам болып табылады:
Сафараны үш реттік қабылдау 
өкпенің жасанды желдету 
1 мл адреналинді жүрекішілік егу 
прекардиальді соққы беру 
+ 
100 мг лидокаин тамырға егу
486 
Науқаста клиникалық өлім туындағанын қандай клиникалық белгілер сипаттама береді?
күре артериясында пульсы жоқ, тыныс алмайды, акроцианоз 
күре артериясында пульсы жоқ, тыныс алмайды, есі жоқ 
күре артериясында пульсы жоқ, тыныс алмайды, көз қарашығы орбитадан шығып кеткен + 
сəулелік артерияда пульс жоқ, есі жоқ, акроцианоз
күре артериясында пульсі жоқ, естен танған, көз қарашығы орбитадан шығып кеткен 
487 
"58 жастағы ер адамда эмоционалдық күйзелістің салдарынан тамақты жұтынуда төстің 
артында ауырсыну пайда болған, ауырсыну екі жауырын арасына таралады. Ауырсыну шаншиды, 
күшті емес (кеудесінің «түйсік (ком)» сезімі).
Дəрігер гастроэзофагалдық рефлюкс немесе кардия ахалазиясы деп болжамдауда. ФЭГДС-қа дейін 
қандай тексеру өткізу қажет?"
Кеуде ағзаларына Р-грамма
Эхокардиография 
Электрокардиография + 
тропонинді анықтау үшін қан талдауын 

құрсақ қуысы ағзаларына УДЗ 
488 
Ер адам 72 жаста. Адам төзгісіз тері қышынуы себепті қаралған. Тексеру кезінде - терісінің 
сарғаюы топырақ түстес, дене тұрқы арық, терісі құрғақ, қасыну іздері бар. УДЗ өт қапшығы 
шамасының айтарлықтай үлкеюі, өт іркілген, ұйқы безі басының өлшемі үлкейген. Мүмкін 
болатын патологияны анықтауда қандай зертеу əдісі анағұрлым сезімтал болады?
ретроградты панкреатохолангиография 
+ 
компьютерлік томография 
магниттік-резонанстық томография
құрсақ бағаны тармақтарының ангиографиясы 
эндоскопиялық УДЗ
489 
Əйел адам 56 жаста, ДСИ -38. Тексеру кезінде қан анализінде өзгерістер анықталды: 
гемоглобин 137 г/л, лейкоциттер 5,2 мың мл, тромбоциттер 327 мың мл, билирубин - 22 мкмоль/л, 
СФ 230 бірлік, холестерин 9 ммоль/л, АНА - 1:80 (қалыпты 1:20), АМА 1:80 (қалыпты 1 :20). IgG 
25 г/л IgM - 12 г/л, IgA - 5 г/л. УДЗ - орташа гепатомегалия. Қандай зерттеу диагнозды анықтайды? 
бауырдың компьютерлік томографиясы 
бауыр МРТ 
бауыр эластографиясы 
бауыр биопсиясы 
+ 
эндоскопиялық ретроградты холангиография
490 
13 жасар қыз балада 2 ай көлемінде бас ауруы, іштегі, арқа, аяқ-қолдарындағы ауырысну 
сезімдеріне əр түрлі шағымдары байқалады. АҚ 125/80 мм.с.б.б. Сабақ уақытында бір рет жəне 
амбулаторлық қабылдау кезінде екі рет асинхронды тонико-клоникалық қимылдар, жамбас жəне 
басымен жан-жағына қимылдаулар байқалды. Осы кезде көздері тығыз жұмылған, ошақты 
неврологиялық симптом болған жоқ, бет терісінің түсті қалыпты, тілін тістеу болмады, құлаған 
кезде зақымданулар да болмады; есінің шатасуы мен амнезия болмады. Осы баланы қандай 
маманға жіберу керек? 
Психологқа 
+ 
Кардиологқа
Неврологқа 
Офтальмологқа 
Нейрохирургқа 
491 
Гинекология бөлімшесінде жатқан пациенттің бастығы дəрігерден қоластындағы 
қызметкерінің денсаулығы туралы сұрады.Дəрігердің негізді əрекеті: 
пациентінің жағдайы туралы егжей-тегжейлі айтып беру 
тек қана диагнозын айту 
сұрағына жауап бермеу 
бөлімше меңгерушісіне жіберу 
пациенттің рұқсатынсыз айтпау 
+ 
492 
Жүкті əйел 32 жаста. Жүктілік 35-36 апта. 26 аптадан бастап тері қышуы мазасаын алған. 
Биохимия: АЛТ – 120 МЕ/л, АСТ – 118 МЕ/л, Билирубин – 12,5 мкмоль/л, тура – 8,5 мкмоль/л, СФ 
– 640 бірлік/л (қалыпты <240 бірлік/л), ГГТП – 35 бірлік/л (қалыпты<32 бірлік/л), креатинин – 67 

мкмоль/л, альфафетопротеин – 132 бірлік/мл (қалыпты 0-10); ПТИ – 86%. Босануға қатысты 
қандай əрекет болу керек? 
кесар тілігімен мезгілінде босану 
дəрі-дəрмекпен босануды күшейту
кесар тілігімен босану алдында викасол салу
УДХҚ + табиғи жолмен босану 
+ 
босану алдында адеметионин, табиғи босану
493 
35 жастағы əйел жағдайы ауыр: ортопное, дистантты ысқырықты сырылдар,сатурация - 
65%. Преднизолон 120 мг, эуфиллин 2,4% - 10 мл енгізілді. АҚҚ 100/60 мм рт.ст., ЖСЖ - 150. 
Тахикардияны басу үшін науқасқа 10 мг бисопролол берілді. Жарты сағаттан соң - обструкция 
басылмады. Метилпреднилозон 500 мг, бір сағаттан соң 500 мг енгізілді. Бір сағаттан кейін-
сырылдар азайды, жағдайы жақсарды, сатурация (оттегісіз) - 96%. Шұғыл көмек көрсету кезінде 
қате қандай болды?
бастапқыда эуфиллиннің төмен дозасы 
бастапқыда преднизолонның төмен дозасы
эуфиллиннің орнына сальметерол қолдану керек еді
Бисопролол қолдануы + 
преднизолонның орнына бірден метилпреднизолонды қолдану керек еді
494 
65жастағы еркек қаюылдау бөлімінің интенсивті палатасына жол-көлік апатынан кейін 
ауыр жағдайда түсті. Ессіз, тынысы анықталмайды. Тері жамылғылары боз. Ұйқы артериясында 
пульсация анықталмайды. Реанимациялық шаралар басталды. Мониторда шоктық емес ырғақ 
(асистолия, жүректің пульссіз электрлі белсенділігі) анықталды. Осы науқасты қалай емдеу керек? 
амиадарон 300 мг т/і енгізу
кардиоверсияны қайталау 
жүрекке тікелей емес массаж + 
прекардиальды соққы
дефибрилляция жасау
495 
1 типті қант диабеті бар жасөспірім есінен танып қалды. Рефлекстерінің төмендеуі 
байқалады, АҚ 70/40 мм.с.б.б., олигоанурия, терісі мен сірлі қабаттарының құрғақтығы (тілі 
«үккіштей құрғақ» (язык «сухой как терка»), еріндері құрғақ, езулерінің желінуі), Куссмауль 
тынысы, аяқ-қолдарының суық жəне көкшіл тартуы байқалады. Лабораторлық көрсеткіштерде: 
глюкоза 33 ммоль/л, гиперкетонемия, кетонурия +++, рН 7,19. Аталғандардың қайыссысын бірінші 
кезекте тағайындау керек? 
Кортикостероидтар венаішілік 
NaCl 0,9% ерітіндісі венаішілік 
+ 
Натрий бикарбонаты венаішілік 
Кофеиннің натрий бензоаты теріастылық 
40% глюкоза ерітіндісі венаішілік сорғалатып (струйно) 
496 
2 жасар баланың температурасы 39ºС, 10 ретке дейін сұйық нəжісі бар, тəулігіне 4 ретке 
дейін құсады, несебі (кіші дəреті) жоқ. Екі күн бойы ауырады. Үйде жағдайында құсу болғаны 
үшін дəрі қабылдай алмаған. АҚ 60/35 мм.с.б.б., пульс 126 мин. Бала əлсіз, дыбысы мен жасы 

шықпай жылайды, тері тургоры кенеттен төмендеген, көзі үңірейген. Лабораторлы: гемоглобин 
144 г/л, лейкоциттер 13,6*109/л, тромбоциттер 728*109/л, гематокрит 53%; калий 2,7 ммоль/л, 
натрий 149 ммоль/л, креатинин 234 мкмоль/л, несепнəр (мочевина) 14,7 ммоль/л. Несеп катетеры 
арқылы 5 мл несеп алынды. Аталғандардың қайыссысын бірінші кезекте тағайындау қажет? 
Диуретиктер
Гемодиализ 
Антибиотиктер 
АҚК (ОЦК) толықтыру 
+ 
Перитонеальды диализ 
497 
Өкпе абцессімен күдікті науқасқа рентгенологиялық зерттеу тағайындалды. Қай 
рентгенологиялық көрініс сізге диагнозды негіздеуге көмектеседі?
перифокальды инфильтрациясыз жұқа қабырғалы қуыс 
айқын емес жиектерімен гомогенді емес сипаттағы өкпе тінінің инфильтрация аймағы 
перифокальды инфильтрациямен, сұйықтық деңгейімен қуыс 
+ 
шашырау ошақарымен деструкция қуысы 
перифокальды инфильтрациясыз сұйықтық деңгейімен қабырғалық қуыс
498 
Берілген рентгенологиялық сурет өңештің қай патологиясына тəн:
Полипоз 
кардия ахалазиясы 
көктамырлардың варикозды кеңеюі
диверикулдар
ісік 
+ 
499 
42 жастағы əйел дəрігерге ішінің төменгі жағының ауырлығына, етеккірінің көп мөлшерде 
келетініне шағымданып келді. Анамнезінде ілкі бедеулік. PV: жатыры жүктіліктің 9-10 
аптасындағыдай үлкейген, контурлары тегіс емес, тығыз консистенциялы, жылжымалы, 
ауырсындырмайды. Қосалқылары көрінбейді, күмбез терең, бос. ҚЖТ Hb 98 г/л. Бірінші кезекте 
қосымша тексеру əдістерінің қайсысын жүргізген дұрыс?
гистеросонография 
кіші жамбасты УДЗ + 
гистероскопия
ЖІҚ МРТ 
ЖІҚ КТ 
500 
32 жастағы ер адам дəрігерге омыртқа жотасының мойын бөліміндегі иыққа, білектің 
кəріжіліктік қырына, оң жақ қолының үлкен саусағына иррадиация беретін ауру сезіміне 
шағымданып келді. Қарау кезінде иықтың екі басты бұлшықетінің, тенардың əлсіздігі жəне 
гипотрофиясы, оң жақта бицепстік рефлекстің төмендеуі анықталды. Білектің кəріжіліктік қыры 
аймағында гипестезия. Диагностика қағидасы: 
иық буынының рентгенограммасы
мойынның ультрадыбыстық зерттеуі

омыртқа жотасының мойын бөлімінің МРТ зерттеуі + 
мойын тамырларының допплерографиясы
электромиография 
501 
Науқастың рентген суретінде 7 кеуде омыртқасы деңгейінде «еріген қант» феномені 
анықталады, объективті науқасты Th6, Th7, Th8 омыртқа сегменттердегі күйдіруші ауру сезімі 
мазалайды. Анамнезінен: көп жыл бойы қант диабетімен ауырады. Алдын ала диагноз: 
метастаздық ісік 
туберкулезді сүйектік спондилит 
+ 
диабетикалық спондилит 
спинальды миелопатия 
омыртқааралық дисктің жарығы 
502 
42 жасар ер адам, анамнезінде сан сүйегінің жарақаты болған, сан сүйегінің төменгі үштен 
бір бөлігіндегі жарадан бөлінетін іріңді бөліндіге шағымданады. Қандай рентгенологиялық əдіс 
жарадағы іріңді бөліндінің себебін анықтауда БАРЫНША ақпаратты болып табылады: 
Тура жəне бүйір бағыттардағы рентгенография 
Қиғаш бағыттағы рентгенография 
Ангиография
Фистулография 
+ 
Флебография
503 
Кеуде торы ағзаларының рентгенограммасында – ыдырау қуысы бар қосымша түзіліс 
себебінен, оң жақ өкпе түбірінің кеңеюі, өкпенің ортаңғы бөлігінің ателектазы анықталады. 
Баяндалған рентгенологиялық көрініс қандай патологияға БАРЫНША тəн:
Саркоидоз 
Гамартома 
Орталық қатерлі ісік + 
Туберкулез 
Пневмоцистті пневмония 
504 
Бала 7 жаста. Соңғы жылда басы ауыратынына, жүрегі алатынына шағымданады. 
Бассүйекке бүйірлік проекцияда рентгенография жасалды. Рентгенограммада бассүйектің ми 
бөлігінің үлкейгені, бассүйек тігісінің кеңейгені, бассүйек күмбезінің біркелкі емес жұқаруы 
анықталды. "Саусақ тəрізді батық" симптомы байқалады. Сіз жасайтын қорытынды: 
қосанжарласқан гидроцефалия 
бассүйекішілік гипертензия + 
ішкі гидроцефалия 
сыртқы гидроцефалия
қалыпты рентгенологиялық көрініс
505 
Бала 6 жаста. Анасының айтуынша жөтелге, ыстықтау сезіміне, жалпы дімкəстікке 
шағымданады. 3 күннен бері ауырған. Тыныс жиілігі минутына 32. Аускультация кезінде солжақ 
төменгі бөлікте əлсіреген. иКеуде ағзаларына тіке проекцияда шолу рентгенографиясы жəне 

қосымша солжақ бүйірлік рентгенография жасалды. Рентгенограммада солжақ өкпе аймағында 9, 
10 бөліктер деңгейінде гомогенді емес қараю анықталды, қарқындылығы орташа, контуры айқын 
емес (инфильтрация). Диафрагма əдеттегідей орналасқан.Сіздің қорытынды: 
солжақ өкпенің абсцессі 
солжақ өкпенің төменгі бөлігінің полисегменттік пневмониясы 
+ 
солжақта экссудативтік плеврит 
солжақ өкпенің төменгі бөлігінің кисталы гипоплазиясы 
солжақ өкпенің төменгі бөлігінің ателектазы
506 
Бала 5 жаста. Кеуде ағзаларына тік проекцияда шолу рентгенограмма жасағанда өкпе 
суретінің айқын күшейгені, өкпе түбірінің симметриялық кеңейгені анықталды. Жүрек көлеңкесі 
солжақ көлденеңде үлкейген, өкпе артериясының доғасы ісінген, оңжақта атрио-вазальдық бұрыш 
жоғарыға ығысқан, жүрек көлеңкесінің оңжақ бұрышы шамалы ісінген. Оңжақ қиғаш проекцияда 
оңжақ қарынша мен өкпе артериясының діңгегінің ісінгені, төменгі бөліктерде ретрокардиалық 
кеңістік тарылған. Екінші қиғаш жағдайда атрио-вазальдық бұрыш жоғарыға ығысқан, оңжақ 
бөліктердің контуры алға қарай ығысқан. Жүректің солжақ бөліктері үлкеймеген. Сіз қандай 
қорытынды жасайсыз: 
жүрекшеаралық қалқаның ақауы 
+ 
митраль қақпақшаның жеткіліксіздігі
аорта қақпақшасының жеткіліксіздігі
аорта коарктациясы
Фалло тетрадасы 
507 
4 жастағы бала. Микциялық цистографияда қуықты толтыру жəне босату фазасында 
контрастылы препараттың несепағардың төменгі бөліктеріне түскені анықталды. Қандай 
қорытынды жасайсыз:
қуықтың көлемді түзілімі 
созылмалы цистит 
қуық-несепағар рефлюксі 
+ 
созылмалы пиелонефрит 
екіжақты мегауретр
508 
"Бала 13 жаста. Оңжақ ортан жіліктің төменгі үштен бір бөлігінің рентгенограммасында 
жіліншік сүйегінің проксималь бөлігін қамтыған екі проекцияда ортанжілік эпифизі мен 
дистальдық метафиз деңгейінде контуры анық, бірдей көлденең саңыдау сызығы байқалады. 
Эпифизге қатысты метафиздің ығысу белгілері анықталмады. Қандай қорытынды жасайсыз: 
" 
оңжақ ортанжіліктің дистальдық метафизінің сынуы 
оңжақ ортанжіліктің дистальдық бөлігінің эпифизиолизі 
оңжақ ортанжіліктің дистальдық бөлігінің орнынан жылжып көлденең сынуы 
оңжақ ортанжіліктің дистальдық бөлігінің остеоэпифизиолизі 
өсу аймағы 
+ 

509 
Жасөспірім 16 жаста. Омыртқаның бел-сегізкөз бөлімінің тік кескіндегі 
рентгенограммасында L5-S1 омыртқалардың доғаларының бітіспеуі анықталды. Сіздің 
қорытындыңыз: 
L5 омыртқаның сакрализациясы 
Spina bifida + 
Спондилолистез 
Қалыпты 
Сынық
510 
Бауыр УДЗ-і кезінде – бауырдың оң бөлігінде контурлары анық, тегіс, құрылымы біркелкі, 
өлшемдері 2,0x1,5 см болатын, дисталды сигналдың күшеюін беретін анэхогенді түзіліс 
анықталады. Аталған УД-көрініс бауырдың қандай патологиясына БАРЫНША тəн: 
Ісік 
Гемангиома 
Метастаз 
Фокальды нодулярлы гиперплазия 
Киста + 
511 
Əйел 56 жаста, дене салмағының индексі – 36, УДЗ тексергенде гепатоспленомегалия, 
қақпалық жəне көкбауыр көктамырларының кеңеюі, орташа асцит анықталған. Биохимия: глюкоза 
– 7,3 ммоль/л, альбумин - 28 г/л, АЛТ – 0,74 ммоль/л. АСТ – 0,45 ммоль/л. Билирубин – 15,25 
мкмоль/л, тура – 5,95 мкмоль/л, тура емес – 9,3 мкмоль/л, ГГТП – 42 бірлік/л, СФ – 65,5 бірлік/л, 
амилаза – 90 бірлік/л., холестерин – 6,8 ммоль/л, ЛПНП – 3,8 ммоль/л, ЛПВП – 0,7 ммоль/л. Бауыр 
эластрографиясы көрсеткендей бауыр тіндерінің қалыңдығы - 11,8 кПа. УДЗ мен эластрография 
мəліметтерінің сəйкес келмеуінің себебі неде? 
Асцит пен спленомегалияның себебі бауыр циррозы салдарынан болған қақпалық 
гипертензия болмайды 
құрсақ қабырғасындағы майлы тіндер сенімді УДЗ тексеруін өткізуге мүмкіндік бермейді
бауырдың майлық ауруында эластография бауыр тіндерінің тығыздығын шынайы фиброз 
дəрежесінен төмен көрсетуі мүмкін + 
Науқастағы қақпалық гипертензияның себебі бауыр қақпасындағы ауқымды процесс болуы 
мүмкін
Асцит пен спленомегалия себебі аналық бездердегі процесс болып табылады 
512 
Туу кезінде балада кефалогематома мен субарахноидалды қан құйылу болды. Стационар 
мен амбулаторлық жағдайда ем қабылдады, жақсы эффектпен. Екпелерді кешіктіріп алған. Қазір 2 
жаста. 2 апта бұрын ЖРВИ-мен ауырған. (Хиб+ПҚИВ (ИПВ) екпесінен кейін қозып, жылай 
беретін болды. Температурасы 39,5 С, тыныс жиілігі 42 рет мин., шүйде бұлшықеттерінің 
ригидтілігі 3 см, Керниг симптомы оң. Басқа ошақты симптомдары жоқ. Диагностикада қандай 
əдіс бірінші кезекте жасалынуы керек? 
Краниография
Электромиография 
Люмбальды пункция + 
Электроэнцефалография 
Брахиоцефальды тамырларды дуплексты сканерлеу

513 
8 жастағы оқушы. Беттің, тілдің бұлшықеттерінен басталатын, гиперсаливациямен, 
сөйлеудің тоқтауымен, əдеттегі қимылдық белсенділіктің тоқтауымен, қоршаған ортамен 
қатынастың жоғалуымен қатар жүретін тоникалық-клоникалық сипаттағы тырысулармен ауырады, 
қолдарының автоматталған қимылдары байқалып, ары қарай жайылымды тоникалық-клоникалық 
тырысулар дамиды. Алғашқы көмек көрсету қағидасы: 
науқасты бір бүйірене жатқызу, жағасын ағыту, белін босату, басын бекіту + 
науқасты арқасына жатқызу, аяқ-қолдарын бекіту 
науқастың тілін қасықпен бекіту 
еш нəрсе жүргізбеу, жедел жəрдем шақыру
науқасты арқасына жатқызу, бетіне су шашу
514 
Ортаңғы нервтің зақымдалуымен асқынған иықтың төменгі үштен бірі сынығында 
сезімталдықтың бұзылуы қай облыста пайда болады? 
4 жəне 5 саусақтарда
2-саусақта 
тек 1-саусақта
тек 3-саусақта
қолбасының 3 саусағында жəне 4-саусақтың ішкі бетінде 
+ 
515 
60 жастағы дисфагияға, 4 ай бұрын пайда болған айқын арықтауға, шағымданған науқаста 
кенеттен сұйықтық жəне тамақ ішу кезінде кеуде артында ауырсыну, жөтел, цианоз пайда болды. 
Сіздің диагнозыңыз:
өңештегі бөгде дене
Кардиоспазм
эзофаготрахеальды жыланкөзбен өңеш ісігі + 
жұтқыншақтық-өңештік дивертикул
өңеш дивертикулы 
516 
60 жастағы ер адам 3 й ішінде қатты тамақтың өтуі кезінде қиындықтар, соңғы айды тек 
қана жатылай сұйық өтуі, 6 кг арықтағанын айтады. Өңешті рентгенологиялық зерттеуде ортаңғы 
үштігінде саңылауының тарылуы 6 см қашықтықтағы толу дефектімен. Диагнозды анықтау үшін 
қандай зерттеу жүргізу керек?
кеуде қуысының УДЗ
биопсиямен эзофагоскопиясы + 
бронхоскопия
кеуде клеткасының компьютерлі томографиясы 
лапароскопия
517 
Науқасқа аналық без ісігіне байланысты овариэктомия жасалды. Гистологиялық зерттеуде 
метастаздық зақымдану деген қорытынды келді. Аналық безге жиі метастазданатын қай мүшенің 
ісігі?
Сүт безінің ісігі 
Ұйқы безінің ісігі 

Асқазан ісігі + 
Өкпе ісігі 
Бауыр ісігі 
518 
30 жастағы жас еркекте жауырынасты аймағында кавернозды гемангиома 4,0 см дейін, 
астында жатқан бұлшықеттерге кеткен. Емнің түрін анықтаңыз: 
хиругиялық тілу 
Криотерапия
Полихимиотерапия 
Гамма-терапия
хирургиялық еммен склерозирлеуші ем 
+ 
519 
Сүт безі ісігімен науқаста 3 жыл бойы комплекстік емнен кейін өкпенің екі жазықтағы 
шолулы рентгенограмасында оң өкпе алаңының тотальды қараюы, көкірекаралықтың қарама-
қарсы жаққа ығысуымен. Емхана дəрігерінің қағидасы қандай? 
фибробронхоскопия тағайындау 
цитологиялық зерттеумен плевральды пункция жүргізу 
кеуде клеткасының компьютерлі томографиясы 
+ 
пульмонологқа кеңеске жіберу 
онкологиялық бөлмеге немесе диспансерге жіберу
520 
66 жастағы науқаста бүйрек ісігі омыртқа жотасына жəне бас миына метастаздануымен IV 
саты, T4N1M1. Емдеу қағидасын таңдаңыз.
радикальды емдеу 
радикальды тəртіптегі полихимиотерапия 
сəулелік ем 
комплексті ем
паллиативті ем + 
521 
30 жастағы науқас, жүктілік мерзімі 19 апта. Гинекологиялық тексергенде жатыр 
мойнағының шектелген аймағында ірі лейкоплакия анықталды. Цитологиялық – жасуша бөлігінің 
атипиясымен айқын дисплазия, «жалаңаш ядролар», ядросыз жасушалар кешені, қабыршақтар. 
Дəрігердің тəсілі: 
босанғанша бақылау, сосын тексеру + 
жатыр мойнағына биопсия жасап, жүктілікті үзу 
жүктілікті үзу жəне жатыр мойнағын электроконизациялау
Жатыр мойнының электроконизациясы жəне жүктілікті сақтап қалатын ем/терапия 
жатырды қосалқыларымен бірге экстирпациялау 
522 
46 жастағы науқасқа қанды шығынды бөлінетініне байланысты етеккір аралық кезеңде 
жатыр қуысына диагностикалық қырнау жүргізілді. Гистологиялық – безді-кисталы гиперплазия 
атипиямен қоса. Қосанжарласқан аурулардан жатыр миомасы 16 апта. Емдеу тəсілі келесіні 
қамтиды: 
бақылау 

гестагендермен емдеу
эстрогендермен емдеу
жатырды қосалқыларымен бірге экстирпациялау 
+ 
гормондық терапия 
523 
13 жасар бала түнде ұйықтауға кедергі болатын, 2 ай бойы мазалайтын, сол жақ аяқтағы 
үдемелі ауырсынуға шағымданып жүгінді. Анасы оған ибупровен берген, бірақ ауырсыну 
басылмаған. Ауырсыну басталмас бұрын 1 апта ерте науқас доппен санына соққы алған, 
нəтижесінде бірнеше күндер бойы аяғы қызарған жəне ісінген. ЖҚТ - лейкоциттер – 21 000/
мм3, ЭТЖ 68 мм/сағ. Рентгенде - сан сүйегінің ортаңғы үшінде көптеген литикалық зақымданулар. 
Қай диагноз анағұрлым болуы мүмкін? 
Остеосаркома
Хондросаркома 
Остеохондрома 
Хондробластома 
Юинг саркомасы 
+ 
524 
32 жастағы əйел дəрігерге жоспарлы тексеруден өту үшін келді. Жақсы көрінеді. 
Арқасында жəне қолында бірнеше жүз пигментті зақымданулар бар. ЕҢ ықтимал диагноз қандай? 
Дисплазиялық невус синдромы 
+ 
Капоши саркомасы 
Жалпақжасушалы обыр 
Базальді жасушалы карцинома 
Микоз
525 
53 жастағы əйел соңғы бірнеше аптада көз бұлыңғырлығына, бас ауруына, мұрынннан қан 
ағудығ бірнеше эпизодтарына шағымданып келді. Үнемі, əсіресе таңертең, қышу сезімі. Соңғы 6 
айда - 8 кг салмақ жоғалту, шаршаудың жоғарылауы. Дене қызуы - 37,8 ° С, қан қысымы - 160/90 
мм с.б., пульс 80 / мин, ТЖ 15 / мин. Бет, алақан, тырнақ төсектері, ауыз қуысының шырышты 
қабаты жəне конъюнктивалары қызарған. Спленомегалия. Талдауларда - Hb 190 г / л, гематокрит - 
58%, тромбоциттер 450 000/мкл, эритропоэтин деңгейі қалыптыдан төмен. Шеткі қанның 
ластануында - эритроциттердің ізашар жасушалары. Науқастың жағдайы қандай?
Екіншілің эритроцитоз 
Полицитемия + 
Артериальді гипертензия 
Тромбоцитемия 
Бүйрек-жасушалық обыр 
526 
Клиникаға 76 жастағы ер адам жатқызылды, қатты жəне сұйық тамақты жұтыну кезіндегі 
қиналудың күшеюіне, қорытылмаған асты құсуға шағымданады, құсу жеңілдік туындатады, 
сонымен қатар тұрақты түрде ауамен кекіреді, ықылық атады. Тексеру кезінде дене салмағының 
тапшылығы байқалады, терісі бозарған, даусы қарлыққан, сол жақтаға бұғана үсті жəне мойын 
лимфа түйіндері үлкейген. Бір жылдан бері ауырады. ЭФГДС: ригидті қабырғалармен өңештің 
ортаңғы үштен бірінде циркулярлық тарылу, тарылу аймағында – қанталаған тілінулер. Қандай 
диагноз ЕҢ ЫҚТИМАЛ болады: 
кардия ахалазиясы 

склерозданушы медиастенит
өңештің обыры 
+ 
Баррет өңеші
эрозиялы-жаралы эзофагит
527 
52 жастағы ер адам ауруханаға сол көзінің ауырсуына жəне көруінің төмендеуіне жəне бас 
ауруына шағымданып түсті. Неврологиялық тексеру кезінде анықталды: сол жақ көздің көру 
қабілетінің төмендеуі, жұмсақ экзофтальм, сол жақ көздің сыртқа қарай жылжуының шектелуі. 
Оң жақ қол аяқтардағы сіңірлік рефлекстерінің жоғарылауы. Офтальмологтың қорытындысы: сол 
жақта орналасқан көру нервінің атрофиясы, оң жақта көз түбінде ісіну. Ісіктің ЕҢ ықтимал 
локализациясы қайда?
сол жақ маңдай бөлігінің негізі 
+ 
сол жақ мишық 
сол жақ шүйде
сол жақ опикулярлы бөлім 
оң жақ самай бөлігі
528 
Əйел 45 жаста, жалпы əлсіздікке, еңбекке əрекетінің төмендеуіне, бас айналуына, 
арықтауға, субфебрильді температуға, дисфагияға, 2ай көлемінде 15 кг дейін арықтауына 
шағымданып келді. Дəрігерге алғаш қаралды. Соңғы 10жылда ештене мазаламаған. ЖҚА: анемия, 
пойкилоцитоз, анизоцитоз. ЖЗА: протеинурия, лейкоцитоз. ФГДС: Кардиальды тарылудың 
жанындағы көлемі 3,0*2,5см түзілім . Рентгеноскопия: Өңештің төменгі үштен бөлігінде 
асқазанның кардиальды тарылуының аймағында көлемі 3,0*2,0 см түзіліс анықталады. Контраст 
жиналмайды. Қандай болжама диагноз? 
Өңештің жоғарғы 3/1 бөлімі қатерлі ісігі 
Асқазан денесі қатерлі ісігі
Асқазанның антральді бөлімінің қатерлі ісігі
Асқазанның пилорикалық бөлімінің қатерлі ісігі 
Кардиоэзофагальды ісігі 
+ 
529 
Науқас 52 жаста, оң жақ сүт безінің жоғарғы сыртқы квадрантының диффузды 
тығыздалуына шағымданады. Өзін 3 жыл көлемінде ауру санайды. Пальпация кезінде анық 
шекарасыз тығыздалу, терімен байланыссыз, лимфотүйіндері өзгермеген. Маммография 
көрсеткіші бойынша сүт безі түзілісі анықталмайды. Болжамды диагноз:
Фиброаденома
Сүт безі кистасы 
Диффузды мастопатия + 
Сүт безі обыры 
Мастит
530 
Науқас 28 жаста, тітіркендіргештікке, көп шаршағыштыққа, азу, жүрек қағу, жүрек 
қызметінің бұзылуына шағымданып келді. Пальпацияда екі жақты бөлік пен мойындырық
əсерінен қалқанша безі ұлғайған, жұмсақ-эластикалық консистенциялы, ауырсынусыз. Көз 
симптомдары оң: экзофтальм, сирек кірпік қағу, конвергенция бұзылысы. Пульс 110 
соққы,минутына. УДЗ – қалқанша безінің диффузды ұлғаюы, көлемі – 25 мл. Сіз диагноз 
қойдыңыз. Қандай əдіс ең ақпаратты болып табылады? 

Негізгі алмасуды зерттеу 
Тиреоидты гормондар мен тиреотропты гормондар деңгейін зерттеу 
+ 
Жіңішкеинелі аспирационды биопсия 
Радиоизотопты иодпен сканирлеу 
Лимфография
531 
Көптүйінді жемсау бойынша тиреодэктомия жасалған науқаста 2-ші тəулікте саусақ 
ұштарының парестезиясы, «құмырсқа жүргендей» сезімдер пайда болды. Кейін «акушер қолы» 
симптомы мен бұлшықеттердегі құрысулар симптомы диагностикаланды. Аталған асқынулардың 
қайыссысы операциядан кейінгі уақытта дамуы мүмкін? 
Гематомамен қан кету
Гипотиреоз 
Гипопаратиреоз 
+ 
Тиреотоксикалық криз 
Гиперпаратиреоз 
532 
Сипаттамасы: сүт безі тінінің инфильтрациясы, «қаз» терісіндеі лимфостаз, сүт безі 
ұлғаюы, қолтықасты лимфатүйіні ұлғаю. Сүт безінің қандай ісігіне тəн? 
Ісіктің түйінді формасы 
Педжета ісігі
Ісікті – инфильтративті форма 
+ 
Тілметəрізді формасы форма
Мастит тəрізді формасы 
533 
20 жастағы науқаста сүт безінің жоғарғы-ішкі квадрантында 2*3 см ,тығыз, анық 
шекаралы,ауырсынусыз түзліс анықталады. Терілік симптомдар теріс. Емізіктен бөлінділер жоқ. 
Қолтықасты лимфатүйіндері ұлғаймаған, ісікті 1 ай бұрын анықтаған. Ең мүмкін болатын диагноз: 
Диффузды мастопатия
Сүт безінің қатерлі ісігі 
Минц ауруы
Фиброаденома + 
Фиброзды мастопатия
534 
37 жастағы еркек кеуде клеткасының оң жартысындағы ауырсынуға, ауырсынудың терең 
дем алуда күшеюіне, жалпы əлсіздікке, мол іріңді қақырыққа шағымданып түсті. Науқас бір 
мезеттік сасық, 300 мл іріңді қақырық бөлгеннен кейін жағдайының жақсарғанын байқады. 
Аускультативті оң кеуде клеткасында амфорлы тыныс. Төменде көрсетілген өзгерістердің қайсысы 
кеуде клеткасының шолу рентгенограммасында болуы мүмкін? 
сұйықтық деңгейі бар қуыс жəне перифокальды инфильтрация 
+ 
перифокальды инфильтрациясыз сұйықтық деңгейімен қуыс 
айқын шекарасыз өкпе тінінің инфильтрация ошағы
өкпенің айқын шекарасыз қараюы 
себілу ошақтарымен деструкция қуысы 

535 
Науқас ауруханаға эпигастральды аймақтағы ауырсыну, жүрек айн, құсу шағымдарымен 
жеткізілді. 6 ай ішінде 15 кг арықтады. Асқазанды рентгенологиялық зерттеуде оның алдыға 
жылжығаны анықталған. Болжамды диагноз: 
асқазанның ойық-жаралы ауруы 
ұйқы безі денесінің ісігі 
+ 
қалтқының ісіктік этиологиялы стенозы 
тоқ ішек ісігі
асқазан ісігі
536 
30 жастағы науқас жалпы əлсіздікке, көңіл-күйінің тез ауысуына, қозғыштыққа, 
жылағыштыққа, шаршағыштыққа шағымданады. Мойынның алдыңғ бөлігіндегі ісіктік түзіліс 
мазалайды. Қарауда қалқанша безінің екі бөлігінің де 3сатыға дейін ұлғаюы, оң көздік симптомдар 
анықталды. Тахикардия 120рет/мин. Пальпацияда қалқанша безі эластикалық консистенциялы, екі 
бөлігі де диффузды ұлғайған. Сіздің болжам диагнозыңыз?
диффузды токсикалық жемсау 
+ 
қалқанша безі ісігі 
жедел тиреодит 
струмит 
токсикалық аденома
537 
60 жастағы науқас қозғыштыққа, ыстыққа шыдамсыздыққа, арықтауға, жүрек қағысына, 
жоғары тершеңдікке шағымданады. Жүрек жиырылу ырғағының бұзылысы. Көздік белгілер жоқ. 
Қалқанша безінің пальпациясында айқын жиектерімен түзіліс анықталады, айналасындағы 
тіндермен жабыспаған, жұтынуда ығысады. Диагнозды нақтылау үшін арғы əрекетіңіз: 
қалқанша безінің сцинтиграфиясы 
қандағы гормондарды зерттеу (Т3, Т4, ТТГ)
пункциялық биопсиямен УДЗ + 
қалқанша безінің КТ
қалқанша безінің МРТ 
538 
Науқасты бел бөлімінде өлшемі 4,5 см дейін, жұмсақ консистенциялы, қапшықтағы, 
қозғалмалы, ауырсынусыз, айналасындағы тіндермен байланыссыз, терісі өзгермеген теріасты 
түзілісі анықталды. Сіздің болжамды диагнозыңыз:
Фиброма 
Гемангиома 
Липома 
+ 
Тератома 
Ангиосаркома
539 
Жеке басының қауіпсіздігіне байланысты өмірінде болған ауыр жағдайдан құтылғаннан 
кейін, қыз болып жатқан жағдайларға адекватты емес жауап қайтарады, қозғалмайды, сұрақтарға 
жауап бермейді, айналадағыларға дезориентирленген, тыныс алуы қиын, тері қабаттарының 
гипергидрозы. 2 сағаттан кейін тергеушіге айғақ бере алды, бірақ зорлық істегелген уақыт 
кезеңдеріне біршама амнезиясы бар. Ең ықтимал бұзылыс қандай?
паникалық бұзылыс

бейімделудің бұзылысы 
стресске өткір реакция 
+ 
жалғаспалы депрессивті реакция 
жарақаттан кейінгі стресстік бұзылыс 
540 
Бала аутизмге байланысты бақылауда. Көп сөйлемейді, айналасындағылардың сөздерінің 
мағынасын түсінбейді, қалжың түсінбейді, байланыс орнату бұзылған, айналасындағылардан 
шектелген. Баланың анасының айтуы бойынша баланың іші өтеді, жүрек айну жəне құсу 
ұстамалары жиі байқалады,, іш қатулар, остеопороз, физикалық дамуы артта қалуда. Дəрігер 
қандай ауру туралы ойлануы мүмкін?
гепатит
целиакия 
+ 
энтероколит
аллергиялық аурулар
өт жолдарының туа біткен аномалиясы 
541 
Өмірінің бірінші жылынан бастап даму бұзылысының айқын белгілері анықталды-бала бір 
тектес іс-қимылдармен айналысады: сілкіленеді жəне қолдарын сермейді, бүгіліп алып секіреді, 
дөңгелек пішіндегі ойыншық пен заттарға ғана қызығушылық танытады. 2 жасынан бері 
сөйлеуге кейде ғана жауап береді, бірақ вербалды байланыс жоқ, өз талаптарын қимылмен 
көрсетеді. 3 жастан бастап ата-анасының жаңа іс-əрекеттер мен ережелерді оның өміріне енгізуіне
белсенді түрде қарсыласады. Ата – анасының үйреншікті өмір салтын өзгертуге талпынысына 
белсенді қарсылық білдіріп, стереотипиялар жиілеп, наразылық дауысын шығарады-даусы табиғи 
емес жоғары.Ең ықтимал қандай бұзылыс?
балалық аутизм 
+ 
Каннер синдромы 
Аспергер синдромы
жеке тұлғаның бұзылысы 
шизофренияның балалық түрі
542 
Қыз "дене мүсіні мінсіз болуы керек" деген ойға ие. Барлық күні қалжыратататын 
жаттығулармен айналысады, "тиімді" жаттығулары бар жаңа сайттар іздейді, əр сағат сайын өз 
өлшемдерін өлшейді, "аяқ-қолдың үйлесімсіздігіне"сенімді. Мектепте үздік оқыған жəне оқуда 
кездескен кез - келген сəтсіздікті уайымдайтын оқушы- қазір оқу бағдарламасына немқұрайлы 
қарайды, сабақтан кейін үйге тез қайтуға тырысады, ол өз бөлмесінде жаттығу залын жасап алған. 
Бірнеше айналарға өз дене мүсініне мұқият қарайды, дене мүсініне қарап, одан үлкен кемшіліктер
табады да, айнадан өзін "семіз денелі" қылып көреді. Тамақ ішуден бас тартады. Салмағының 
төмендеп жатқанына сенімсіз. Ең ықтимал бұзылыс қандай? 
мегалопсия 
дисморфомания 
+ 
нервтік анорексия 
депресивті эпизод 
параноидты синдром
543 
16 жастағы жасөспірім кенеттен пайда болған үрей ұстамасына, тұншығу сезімімен 
жүректің жиі соғуына, тершеңдік пен терінің қызаруына, əсіресе бет-əлпеттің қызаруына 

шағымданады. Автобуста пайда болған ұстамалардың бірінен кейін, қоғамдық көліктермен 
жүруден аулақ болды. Кезекті ұстаманы күту жəне қорқыныш сезімі пайда болды-жалғыз қалудан 
қорқады, көп адам жиналатын орындардан қашады. Болып өткен бір ұстама кезінде өлім 
қорқынышын бастан кешіргендіктен дəрігерге келуіне себеп болды. Ең ықтимал бұзылыс қандай? 
неврастения
паникалық бұзылыс + 
резидуалды шизофрения 
обсессивті-компульсивті бұзылыс 
жайылмалы үрей бұзылысы
544 
7 жастағы бала (2-сынып) жалпы білім беру бағдарламасы бойынша оқиды. 
Психологиялық-медико-педагогикалық комиссияға жіберілді, онда келесі дағдыларды көрсетеді: 
оқылған мəтінді дыбыстай алмайды, оқылған мəтінді түсінбейді, бірақ есту, көру, тірек-қимыл 
аппараты, неврологиялық бұзылыстары жоқ. Бұл қандай бұзылыс?
алалия
аграфия 
дислексия 
+ 
дизграфия 
акалькулия 
545 
Мектеп мінездемесінен: баланың молекулярлық генетикаға жоғары дарындылығы 
байқалады, логикалық пайымдауға бейім, турашылдығымен , басқа адамдардың іс-əрекеттерін 
талқылау қабілетінің жоқтығымен ерекшеленеді, басқа адамдардың эмоцияларын түсінбейді.
Сонымен қатар, бейəлеуметтік мінез – құлқы бар баламен жүретіні байқалған, ол оның сөздерін 
қайталап, оның эмоцияларын қайталаған жəне қоғамда қабылданбаған əлеуметтік қарым-қатынас 
ережелерін де қайталайды-қоқыс жəшіктерін тебеді, адамдардың артынан əдепсіз сөздер айтып 
айқайлайды.Ең ықтимал бұзыс қандай? 
балалық аутизм 
Каннер синдромы 
Аспергер синдромы + 
жеке тұлғаның бұзылысы 
шизофренияның балалық түрі
546 
Уақытша оқшаулау орталығында кеше жеткізілген жасөспірім оны босатуды талап ете 
бастады, агрессивті, темекі мен арақты " талап етеді, агрессия көрсетеді, торларды сындыруға 
тырысады. Көздерінің жылтырауы, ауыз қуысының құрғауы, тұрақты дермографизм, жүрек 
аймағындағы ауырсынуға жəне "жабырқауға"шағымданады. Қол саусақтарының аздап треморы. 
Сауалнамалық деректерде берілгені: қаңғыбас, əлеуметтік дезадаптация, 12 жастан бастап күшті 
спирттік ішімдіктерді пайдаланады. Ең ықтимал синдромды көрсетіңіз."
обсессивті 
депрессивты
асбстинентты + 
кататониялық
психопатотəрізді 

547 
Тұрмыстық химия құралдарының буларымен дем алу кезінде, балалардың бірі кенеттен 
орнынан секіріп, қашып кетуге тырысты. Бет-əлпетінен қорқыныш сезімі, біреуден қашып, 
жанында отырған қызды ұрып жіберді. Дем алуын тоқтатқанда, қолынан "анжы" түсіп кетті,"есін 
жинады" - қорқып айналасындағыларға қарай берді. Жанындағы балалардан - "жақындама, 
қорқамын, енді олай істемеймін" деп сандырақтап сөйлегенін білді. Ол өгей əкесінің дауысын нық 
жəне анық естігенін есіне алды, ол оны ұрып тастайды деп қорқып, "қашып кеткісі келді". Бұл 
қандай бұзылыс? 
ұйықтататын дəрілермен интоксикация 
сананың қарауытуы
интоксикациялық делирий 
+ 
истериялық ұстама 
онейроидты кататония
548 
14 жасар қыздың анамнезінен: 3 жылдан бері əйел киімін киюден,тіпті іш киімді киюден де 
бас тартқан. Оған ұлдар үшін арналған ойыншықтарды сатып алуды талап етті. Спорттық 
үйірмелерге қатысып, кик-боксингпен айналысты. Жыныстық жетілу кезеңінде кезекті етеккір 
кезінде депрессия" басынан өткізді. Балалар психиатрының кеңесіне сыныптың қызын зорлап 
сүйіп, оған махаббаттық сезімі бар екендігін айтқан. Сыртынан жігіт сияқты көрінеді – қысқа шаш, 
дене бұлшық еті ширақталған. "А" есімді еркек жынысты атта өзін атауды талап етеді..». Ең 
ықтимал бұзылыс? 
жыныстық құштарлықтың артуы 
жыныс рольдық мінез-құлық патологиясы
жыныстық аутоидентификацияның бұзылуы + 
психосексуалды бағдарлаудың бұзылуы 
ерте психосексуалды даму 
549 
Жас жігіт адамдар көп жиналатын жерлерде, көбінесе қоғамдық көлікте, көпшілік 
серуендеуде бейтаныс əйелдердің денесіне үйкелістен жыныстық қозады. Бұл жағдайда толық 
киініп тұрады, өйткені ол мата қабаттары арқылы да жеткілікті үйкеліс болып саналады ол үшін. 
Парафилияның қай нұсқасына бұл жағдай жатады?
фроттаж 
+ 
мазохизм 
нарциссизм 
танатофилия
флагелляция
550 
24 жастағы əйел шаршауға шағымданады. Соңғы 6 айда ол дəрігерлерге бірнеше рет 
барған. Қабылдау кезінде ол дəрігермен сырласады. Ол өте сəнді жəне жарқын киінеді. Мейірбике 
кеңсеге кіргенде, əйел жүйке тартып, сөйлесуді тоқтатады. Дəрігердің айтуынша, ол өзін дұрыс 
ұстамайды, науқас жылай бастайды жəне «оны ешкім түсінбейді, оны тек тыңдау керек» дейді. 
Содан кейін ол оған көмектесетін дəрігерді іздейтінін, бірақ сəттіліктен үміт үзбейтінін айтады. ЕҢ 
ықтимал диагноз қандай? 
Тұлғаның шизоидты бұзылысы 
Тұлғаның нарцистік бұзылысы 
Тұлғаның тəуелді бұзылысы

Тұлғаның истериялық бұзылысы 
+ 
Тұлғаның шекаралық бұзылысы 
551 
48 жастағы ер адамды əйелінің өзі мазасыздық пен əбігерлікке байланысты əкелді. Əйелі 
оның соңғы 4 ай бойы ашуланшақ екенін айтты. Үнемі уақыт сұрайтындықтан жəне көп уақытын 
телефонмен, футбол матчтарына ставкамен өткізгендіктен ол жұмысынан айырылған. Ол барлық 
отбасылық мерекелерден аулақ болады, өйткені ол туыстарынан қарыз алған. Бұрын күніне 8-10 
темекі шегетін, бірақ 1 ай бұрын тастаған. Демалыс күндері сыра ішеді. Тексергенде сəл 
дірілдейді, дəрігермен сөйлесуден бас тартады. Кеңістік пен уақытта бағдарланған. Неврологиялық 
тексеру қалыпты. ЕҢ ықтимал диагноз қандай? 
Депрессивті бұзылулар 
Никотинді абстиненция 
Ойынпаздық (игромания) 
+ 
Биполярлық бұзылулар 
Стресстік бұзылулар
552 
24 жастағы əйел дəрігерге 1 жыл бойы мазалаған эпизодтық тыныс жетіспеушілігі, кеуде 
тұсының қысылуы, бас айналу, қолдың тершеңдігі жəне өлім сезімі себеп қаралған. Симптомдар 
серуендеуге барғанда немесе кафеде кезек күтіп тұрған кезде пайда болады. Ол жоғарыда аталған 
белгілер пайда болған кезде жалғыз қалудан қорқатындықтан үйден шыға алмайды. Ол үйден тек 
досының сүйемелдеуімен шығады. Жаман əдеттер жоқ. ЕҢ ықтимал диагноз қандай? 
Агорафобия + 
Əлеуметтік алаңдаушылық бұзылыс
Паникалық бұзылыс
Соматикалық бұзылыс 
тұлғалық бұзылыс 
553 
75 жасар əйелдің туыстарын оның жағдайларға тəуелсіз көңіл-күйінің ақырын үдемелі 
өзгерістері мазалайды. Жылағыштықтан "қуанышқа" дейін кенет ауысулар байқалады. Көтеріңкі 
көңіл-күй кезінде өзінің заттарын тарқатады, күтушіге өзінің зейнетақысыан ақшасын береді. Осы 
мінез-құлқын туыстары түсінбейді, себебі үнемі салқын, күңірейген, сараң болатын. Төменде 
келтірілген қай бұзылыс анағұрлым болуы мүмкін?
амбиваленттілік 
жігерсіздік 
+ 
гипертимия 
эйфория 
дисфория 
554 
60 жастағы ер адамға қызы оның мінез-құлқындағы қиындықтарға шағымданады. Екі жыл 
ішінде қақтығыстар, реніштер болған, белсенділік төмендеген, бағыт-бағдары, уақыт бағдары 
бұзылды, өзінің аты мен мекен-жайын айта алмайды. Гигиена дағдыларын елемейді, дəрет кетуін 
байқамайды. Ол үнемі бақылау мен қамқорлықты қажет етеді. Қандай бұзылыс ЕҢ ықтимал? 
органикалық зақымдану салдарынан деменция 
қарттық шизофрения
тұлғалық бұзылыс 

Альцгеймер ауруы 
+ 
ақыл-ой кемістігі 
555 
Науқасты сауда орталығынан жедел жəрдем тобы жеткізді. Дəрігердің нұсқауында 
«кенеттен мағынасыз, агрессивті, мақсатсыз əрекеттер жасай бастады, оның қолына түскен 
жарнамалық баннерлерді жойды» делінген. Бұл басқаларға қауіпті болды, орталық күзетшілерінің 
тыныштық пен тоқтау туралы өтініштеріне жауап бермеді. Өзгелердің сөздерін қайталай отырып, 
мағынасы жағынан байланыссыз жекелеген сөздер түрінде сөйледі. Мінез-құлқына өзіндік сын 
жоқ. Психиатр дəрігері тіркелген. Бұл қандай бұзылыс? 
сандырақ 
аменциялық синдром
паранойяльді синдром
галлюцинациялық синдром
кататониялық синдром 
+ 
556 
КЖА кейін бірнеше айлардан соң, баланы соққан көлік жүргізушісін үрей, қорқыныш, 
төмендеген көңіл-күй, қорқынышты түстер мазалайды. Балалар жиналатын орындардан аулақ 
болуға тырысады, бір рет "соққан қызды көргендей болды". Машиналар тормозы дыбыстарында 
қыздың айқайын ести алады. Осы уайымдарға сынмен қарайды. Төменде келтірілген 
бұзылыстардың қайсысы анағұрлым болуы мүмкін?
бас миының органикалық (жарақаттан кейінгі) ауруы 
жарақаттан кейінгі стресстік бұзылыс 
+ 
обсессивті-компульсивті бұзылыс 
конверсионды бұзылыс 
МДП депрессивті фазасы 
557 
Анамнезінде тырысу ұстамалары бар 7 жастағы бала бір "суретті" жиі "көреді" - " беті 
қорқынышты боялған жəне қатты дауысы бар адам толқын тəрізді қалқып шығады". Қандай 
симптом ең ықтимал?
деперсонализация 
дəм галлюцинациялары 
көру галлюцинациялары 
+ 
тактилды галлюцинациялар
иіс галлюцинациялары 
558 
3 жастағы баланы қарау кезінде, педиатр баланың сұрақтарға жауап бермейтінін, 
айналадағы болып жатқан заттарды баланың "елемеуі" əсері байқалды. Тексеруге қарсыласады, 
үнсіз дəрігер мен анасының қолынан жұлынып шығады, оның тікелей көзқарасын ұстау мүмкін 
емес. Үстелге жақындап, саусақтарымен бір жерді қайта-қайта соғады, бұрап, қолының 
саусақтарын бұрайды. Анасының айтуы бойынша оның үйдегі тəртібі де осындай. Дəрігер қандай 
бұзылысқа күдіктенуі мүмкін? 
сандырақтық мінез-құлық 
аутистикалық синдром 
+ 
кататониялық синдром 
аса белсенділік бұзылысы 

бұрмалау тəрбиесінің нəтижесі 
559 
40 жастағы науқас бұрын туберкулезден ауырып жазылған. Арқасынан жарақат алғаннан 
кейін қатал төсек режимінде жатыр, бірақ күйеуінің ұзақ жөтеліп шырышты аз мөлшерде қақырық 
бөлу мазалағаннан кейін əйелі дəрігерге айтып назар аударуды өтінді. Зерттеу тағайындаңыз: 
ТМБ ға микроскопия жəне GeneXpert 
+ 
2 ТБ Манту сынамасы
жалпы қан жəне зəр анализі
екіншілік флораға себу 
қанның иммуноферментті анализі 
560 
Қақырықты жөтелге жəне 3 күндей температурасы 38,5оС жоғарлауына шағымданған 35 
жастағы науқаста оң өкпенің жоғарғы бөлігінде қабыну үрдісі рентгенде анықталды.
Антибиотикотерапия жүргізілді. Қөңіл күйі біраз жақсарды, бырақ қан түкіру пайда болды. 
Бақылау рентгенограммада - теріс динамика. Ең біріншіден қандай лабораториялық зерттеу қажет: 
қақырықты екіншілік флораға тексеру 
қақырықты атипты жасушаларға тексеру 
қақырықты ТМБ ға тексеру + 
қақырықты микоплазмаға тексеру 
қақырықты кандидаға тексеру 
561 
Өкпе туберкулезінде жүрек-қантамыр жүйесінің қызметінің бұзылуы тубер- кулезді
интоксикациямен жəне кіші қан айналымының гипертензиясымен байланысты. Аталған зерттеу 
əдістерінің қайсысы ең орынды? 
бронхография
эхокардиография 
+ 
плетизмография 
коронография
спирометрия
562 
15 жасар жасөспірімде сол өкпенің жоғарғы бөлігіндегі инфильтративті туберкулезі, 
ыдырау сатысы, ТМБ (+) анықталған. Бала 6 жасында кеудеішілік лимфа түйіндерінің 
туберкулезінен емделген жəне 1 жылдан кейін оңтайлы ем нəтижесімен тіркеуден шығарылды. 
Дəрігерге қаралған кездегі шағымдары – дене қызуының 37,50 дейін көтерілуі, жалпы ілсіздік, 
жөтеліңкіреу. Өкпеде физикальды өзгерістер анықталмады. Науқастың типін анықтаңыз:
Рецидив 
+ 
Жаңа жағдай
Сəтсіз ем 
Үзілістен кейінгі ем
Басқалар 
563 
6 жастағы бала. Шағымдары: қатты түнгі тершеңдік, ашуланшылық, үйқысының бұзылуы. 
Емханада невропатологтың есебінде тұрады. Улану белгілері жоқ. Шеткі лимфа түйіндері 
ұлғаймаған. Туберкулезді қатынас жоққа шығарылды. 2 ТБ Манту сынамасы – алғаш рет оң, 12 
мм. Диаскинтест – 10 мм. Рентгенде – өзгеріс анықталған жоқ. Ең қолайлы диагноз: 

Кеуде ішілік лимфатуйіндерінің туберкулезі, шағын түрі 
Біріншілік туберкулезді кешен 
Алғаш анықталған туберкулезді инфицирленген 
+ 
Созылмалы туберкулездік улану 
Алғашқы туберкулездік улану
564 
Қыз бала 9 жаста, жалпы селқостық, субфебрильді дені қызуы, 1,5 ай бойы жөтеліңкіреу
шағымдарымен тексерілді. Гемограммада: эритроциттер 4,2х1012, НВ 120 г/л, лейкоциттер 8, 9 
х109; т/я – 1, с/я - 64, лимфоциттер - 18; эозинофилдер – 5; моноциттер – 12, ЭТЖ 12 мм/сағ. 
Рентгенде оң жақ өкпенің жоғарғы аймағында гомогенсіз көлеңке кеңейген өкпе түбірімен 
қосылған. Туберкулезбен ауыратын адаммен қарым-қатынасы болғаны белгісіз. Диагнозды 
анықтау ұшін тексеру тағайындаңыз:
2 ТБ Манту сынамасы, ТМБна микроскопиясы 
+ 
ТМБна қақырық микроскопиясы, көректі ортаға себу 
Қанның иммуноферментті анализі, бронхография
Өкпенің компьютерлік томографиясы
Жалпы қан жəне зəр сараптамасы, фибробронхоскопия 
565 
Педиатрға 12 жастағы бала қаралуға келді. Жалпы селқостыққа, субфебрильді дені 
қызуына, тəбеттің нашарлауына шағымданады. Анамнезінде: жиі баспа (ангина) мазалайды, лор 
дəрігердің емін бірнеше рет қабылдаған, бірақ уақытша оң нəтижесімен. 2 ТБ Манту сынамасы – 
12 мм. Диаскинтест – 15мм Рентгенде: өкпе түбірлері кеңейген, құрылымсыз, бағаналы бронхтың 
тарылуы анықталды. Диагноз қойыңыз: 
Өкпе түбірлерінің іркілісі 
Бейспецификалық аденопатия 
Біріншілік туберкулезді кешен 
Өкпенің инфильтративті туберкулезі
Кеудеішілік лимфа түйіндерінің туберкулезі + 
566 
5 жастағы ер бала ЖРВИ-мен аурыған соң 3 апта бойы шырышты қақырық пен жөтел 
сақталып тұр. Кешке жақын температурасы 37,3-37,7 С-қа дейін көтеріледі, түнде терлейді, тəбеті 
төмендеген, тез шаршайды, бозарған, периферилық лимфа түйіндері тығызэластикалы, 2-3 
өлшемге үлкейген. Туберкулинды сынамалары: 4 жасқа дейін - теріс, 5 жаста - 10 мм, 6 жасында - 
16 мм. Кеуде торының ұзына бойлық томографиясы мен рентгенографиясында (2 проекцияда) 
қандай да бір патология табылған жоқ. ҚЖА (ОАК): гемоглобин 105 г/л, лейкоциттер 10,2х109, 
лимфоциттер 20%, ЭТЖ 19 мм/сағ.
Ошақты туберкулез
Миллиарлы туберкулез 
Бронхиттың созылмалы ағымы 
Туберкулезды интоксикация + 
Біріншілікті туберкулезды кешен (комплекс)
567 
40 жасар ер адам соңғы 2 айда ақырын күшеюші белдегі ауырсынуға шағымданып 
дəрігерге жүгінді. Ауырсыну түнде болады жəне егер ол қалпын өзгертсе өзгермейді. Таңертен бір 
сағат бойы күні бойы жақсаратын белдегі қозғала алмаушылық. Соңғы 3 айда жіті подаграның 3 
эпизоды болды. Ол бойынша аллопуринол қабылдайды. Өмірлік көрсеткіштері норма шегінде. 

Қарауда белдік бүгілудің төмендеуі жəне сегізкөз-мықын буындарында ауырсыну. Индометацин 
жəне жаттығулар программасы тағайындалды. 6 аптадан соң науқас жақсарудың жоқтығын 
хабарлайды. Келесі фармакотерапия алдында науқасты жүргізу үшін қай қадам анағұрлым орынды 
болып табылады? 
Манту тесті + 
Аллопуринолды тоқтату 
Креатининді өлшеу
Көздерді зерттеу 
Толық қан талдауы 
568 
Ер адам, 23 жаста, үш апта бойы ауырады: дене қызуы көтеріліп, қатты бас ауруы, бірнеше 
рет құсу, əлсіздік, көздегі екілік пайда болды. Анамнезінен бір жыл бұрын өкпе туберкулезіне 
байланысты емделгені анықталды. Объективті: дене қызуы - 37,8°С. науқас əлсіз, ұйқышыл, кейде 
уақыт пен кеңістікте бағдары жоғалады, аяғын ішіне бүгіп, бүйірінде жатыр, жоғарғы 
Брудзинский, Керниг симптомдары оң. Анизокория, бет асимметриясы, оң мұрын-тісті 
қатпарлығы, қылилығы, төмен қарай екілік. Ең ықтимал диагноз қандай?
туберкулездік спондилит 
туберкулездік менингит 
эпидемиялық энцефалит 
туберкулездік менингомиелит
туберкулездік менингоэнцефалит 
+ 
569 
31 жастағы ер адам 9-10 ай ішінде жоғарылаған əлсіздікке, күрт көтерілгенде аздап бас 
айналатындығына шағымданады. Ол 3-4 кг азған. Анамнезінде өткерген инфильтративті өкпе 
туберкулезі бар.Дене қызуы - 37,0 С, пульсі - 86/мин, АҚҚ - 100/70 мм с.б. Қарап тексергенде 
терісінің түсі қарауытқан, терінің қатпарларында, шынтақ, алақанда айқвн қоюланған. Зерттеу 
барысында калий деңгейінің жоғарылағаны анықталды. Диагнозды тексеру үшін қандай тексеру 
қажет?
Өкпе КТ 
Бүйрек үсті безінің КТ 
+ 
Контрастпен ми МРТ
Бүйрек үсті безінің УДЗ 
М.tuberculosis-қа Genexpert
570 
67 жастағы ер адам. Əлсіздікке, қызбаға, қан жолдары бар қақырыққа шағымданады. КТ-да 
қуыс анықталды. Цефтриаксон + левофлоксацинмен 2 апта емдеу - ешқандай нəтиже бермейді. 
Қақырық себіндісінде - өсу жоқ. Рентген (суретті қараңыз) Келесі тактика қандай?
Бронхоальвеолярный лаваж
Бронхоскопия
қақырықты бактериологиялық зерттеу 
туберкулез микобактерияларын Genexpert зерттеу + 
қақырықты себуге алу
571 
39 жастағы əйел, жалғызбасты ана, 3 мектепке дейінгі баланы тəрбиелеп отыр, 
туберкулезбен ауырады. Ол қалалық емхананың күндізгі стационарында ем ала алмайды. Емдеуді 

үйдегі ауруханада мобильді топ жасайды. Туберкулезге қарсы дəрігердің пациенттің емделуін 
бақылау үшін келу жиілігі қандай?
мобильді бригадамен күн сайын шығады 
7 күнде 1 рет мобильді бригадамен шығады
14 күнде 1 рет мобильді бригадамен шығады
айына 1 рет мобильді бригадамен шығады
10 күнде 1 рет мобильді бригадамен шығады + 
572 
Бастапқы бактерия бөлетін 23 жастағы ер адам 24 сағаттық стационарда туберкулезге 
қарсы ем бастады. Ата-анасынан оны амбулаториялық емдеуге ауыстыруды сұрайды. Қандай 
жағдайда амбулаториялық емдеуге болады?
екі рет теріс микроскопиялық нəтиже кезінде 
+ 
ата-аналардың жазбаша сұранысы 
пациенттің келісімі 
емхана рұқсат
микроскопия нəтижесі теріс болған жағдайда 
573 
Əйел 32 жаста, дені сау қызды дүниеге əкелді, салмағы 3200 г, бойы 50 см, қыз егілді. 
Əйелдің күйеуі туберкулезбен ауырады, бактерия бөлуі оң. Олар бір бөлмелі пəтерде тұрады. Егер 
туберкулезбен ауыратын науқасты оқшаулау мүмкін болмаса, перинатальдық (перзентханалық) 
орталықтан жаңа туған егілген нəрестені бактерия бөлуші аурумен байланыстымау үшін, жаңа 
туған нəрестені балалар үйінде оқшаулау қанша уақытқа созылады? 
2 айдан кем емес 
10 күнге 
+ 
2 аптаға 
1 айға
21-ші күнге 
574 
Туберкулезбен ауырған 34–жастағы əйел, жалпы əлсіздік, жүрек айнуы, тəбетінің 
төмендеуі, лоқсу жəне құсуға шағымданады.Тексергенде: тері асты майлы тіндердің дамуы төмен, 
тері жəне шырышты қабаттардың гиперпигментациясы, АҚҚ - 80/50 мм .сбб, гликемия ашқарында 
– 3,0 ммоль/л. КТ-да: бүйрекүстібезінде кальцинаттар анықталған. Төменде берілген 
препараттардың қайсысын тағайындау БАРЫНША тиімді?
Церукалды 
Глюкозаны 
Глюкагонды
Кордиаминді
Гидрокортизонды 
+ 
575 
Отбасылы ер адамда инфильтративті туберкулез анықталды. Оның 8 жасар ер баласын 
тұрғылықты жері бойынша тексеруге шақырды. Шағымдары жоқ. Температурасы 36,6. Ағзалары 
мен жүйелері бойынша объективті - патологиясыз. Амбулаторлық этапта аталған зерттеулердің 
қайыссысын ең бірінші жасау керек?
с 2ТЕ мен Манту туберкулиндік сынамасы + 

Өкпеқап пен өкпеқап қуысының УДЗ
Стандартты араластырудағы туберкулезды рекомбинантты аллергенмен тест 
Кеуде торының ағзалары мен көкірекаралықтың КТ-сы (контрастпен) 
Қан сарысуындағы кардиолипинді антигенмен микропреципитация реакциясын қою 
576 
Мойын лимфа бездерінің үлкеюімен 22 жастағы науқас терапевтке қаралды. 
Температурасы 38°С көтерілуімен жіті ауырды. Пальпацияда лимфа бездері ауырсыады, тығыз 
консистенцияда, жақын жатқан тіндермен жабыспаған. Хирургиялық əдіспен бір лимфа безді 
сылып алып морфологиялық зерттеуге жіберді, одан эпителиодты жасушаларды, макрофагтарды, 
лимфоциттерді, плазтикалық жасушаларды жəне ортасынан ірімшіктəріздес некроз анықталды. 
Морфологиялық мəліметтер аталған аурулардың қайсысына тəн?
жүре жабысқан иммунодефицитті синдром
мойын лимфа бездерінің туберкулезі + 
бейспецификалық мойын лимфадениті 
лимфогранулематоз
мононуклеоз
577 
Бұрын біріншілік туберкулезден ауырып жазылған жəне емханада ХОБЛ бақылау есебінде 
тұрған 28 жастағы пациентті тексергенде, оның кеуде торша ағзаларының жалпы шолу 
рентгенограммасында - оң өкпе түбірінде əктелген лимфа безі анықталды. Төмен аталған 
болжамалы диагноздардың қайсысы болуы мүмкін?
оң жағының кеуде ішілік лимфа бездерінің туберкулезі, инфильтрация фазасы 
оң жағының кеуде ішілік лимфа бездерінің туберкулезі, кіші формасы 
оң жағының біріншілік туберкулездің комплексі, инфильтрация фазасы 
жазылған біріншілік туберкулездің қалдықты өзгерістері + 
жазылған екіншілік туберкулездің қалдықты өзгерістері 
578 
58 жастағы ер адам асқазан ойық жара ауруының асқынуымен жоспарлы түрде ауруханаға 
жатқызылған. Анамнезінде ойық жарамен 10 жылдан бері ауырады. Соңғы уақыттарда ауру сезімі 
сипатының өзгергендігін айтады (ауру сезімі тұрақты сипат алған) Соңғы 3 ай көлемінде 12 кг 
жуық салмақ жоғалтқан. ЭФГДС-ны соңғы рет 3 ай бұрын жасатқан. Осы жағдайда асқазан ойық 
жарасының қандай асқынуы орын алуы мүмкін? 
Малигнизация + 
Қан кету 
Перфорация
Пенетрация 
Стеноз
579 
Жылжымалы "Денсаулық" поезында профилактикалық тексеру барысында 40 жастағы ер 
адамда УД зерттеу кезінде бауырдың сол жақ бөлігінде көлемі 6.0х7.0 см құрайтын торсылдақты 
(кисталық) түзіліс анықталған. Науқастан сұрастырғанда эпигастралды аймағындағы ауырлықты 
сезінетінін жəне ара кідік терісінде бөртпелердің, қышынудың мазалайтынын айтқан. Қойшы 
болып жұмыс атқарады. Диагнозды нақтылай үшін қандай қосымша зерттеу əдісінің 
ақпараттылығы жоғары? 
ФГДС

Лапароскопия
Құрсақ қуысының шолу рентгенографиясы
Құрсақ қуысы ағзаларының КТ-сы + 
MRCP
580 
65 жастағы əйел оң қабырға астындағы ауырсынуға жəне құсуға шағымданып келді. 
Алдында УДЗ өт қабында конкременттер анықталған. Қарау кезінде іші кернелген жəне оң 
қабырға астында ауырады. Кера симптомы оң мəнді. Төменде көрсетілген болжамды 
диагноздардың қайсысы мүмкін? 
өт қабы полипі
өт тас ауруы, холедохолитиаз
өт қабы ісігі
өт тас ауруы, созылмалы холецистит, өршу сатысы + 
өт тас ауруы, жедел холецистит 
581 
Ер кісі 55 жаста емхана хирургіне үлкен дəретке барғаннан кейін баяу қан ағуға, анус 
аймағында мерзімді қышуға шағымданып келді. Per rectum қарағанда: артқы өтіс тесігінің 3 см 
жоғары 11 сағатта 1,5х2,0 см көлемдегі консистенциясы жұмсақ-серпімді, сипағанда ауыратын, 
ішек кеңістігінен аздап шығып туратын түзіліс анықталады. Осы жағдайда Сіздің болжамалы 
диагнозыңыз қандай?
Геморрой 
+ 
Анальды сызат 
Тік ішек рагы
Тік ішектегі полип 
Параректальды жыланкөз 
582 
Сарғаюы бар науқаста УДЗ кезінде келесі белгілер анықталды: бауыры ұлғаймаған, 
жиектері тегіс, құрылымы біртекті, бауырішілік өзектер кеңейген. Жалпы өт өзегінің диаметрі 1,5 
см, дистальды бөлімінде өлшемі 0,7см-ге дейін акустикалық көлеңкесі бар эхопозитивті түзіліс 
анықталады. Өт қабы өлшемі 9*4см, қабырғасының қалыңдығы 0,2 см, қуысында 0,6-0,8 см 
эхопозитивті түзіліс анықталады. Ұйқы безі ұлғаймаған, құрылымы біртекті. Сіздің болжам 
диагнозыңыз қандай?
жалпы бауыр өзегінің ісігі, билиарлы гипертензия
өт-тас ауруы, холедохолитиаз, механикалық сарғаю + 
созылмалы тасты холецистит, холедохолитиаз 
ұйқы безінің басының ісігі, билиарлы гипертензия
үлкен дуоденальды өзектің ісігі, билиарлы гипертензия 
583 
Науқас В., 42 жаста, ауруханаға мына шағымдармен түсті: кофе тəріздес құсу, қара нəжіс, 
эпигастральды аймақта ауырсыну, əлсіздік. Анамнезінде 3 тəулік бойы ауырады. Бұрын 
эпигастрий аймағында мезгілді жəне маусымды ауырсынулар болған, қаралмаған. Түскенде 
жағдайы орташа ауырлық дəрежеде. Тері жамылғысы бозғылт. Гемодинамикасы тұрақты. 
Диагнозды дəлірек анықтау үшін қандай тексеру əдісін бірінші кезекте жасау керек? 
жасырын қанға нəжіс сараптамасы
асқазанның контрастты рентгенографиясы

жасырын қанға асқазан сөлін сараптамасы
фиброгастроскопия + 
гемоглобин мен гематокрит көрсеткіштерін анықтау
584 
9 жастағы қыз бала жарты жыл бойы жалғасып келе жатқан, 3 тəулікке дейін созылатын іш 
қатуға, іштің төменгі бөліктеріндегі орташа ауырсынуларға, ішектердің толықтай емес босау 
сезімімен бірге болатын «қой» дəреті түріндегі нəжіске байланысты шағымданады. Кейде іш 
қатулар іш өтумен кезектеседі (эмоцияналдық жағдайымен байланыстырылады). Қарау кезінде қыз 
баланың дене бітімі қалыпты, жалпы уланудың (интоксикацияның) əлсін белгілері байқалады. Іші 
жұмсақ, пальпациялау кезінде ауырмайды. Зертханалық жəне аспаппен зерттеу əдістері 
патологияларды айқындаған жоқ. Алдын ала ЕҢ ЫҚТИМАЛ диагноз қандай : 
Тітіркенген ішек синдромы + 
Ойық жаралы колит
Крон ауруы 
Муковисцидоз
Гиршпрунг ауруы 
585 
Туылғанына бір күн болған Сабинаны анасының кеудесіне 2-3 рет жатқызғаннан соң іші 
қампайған, нəресте мазасыздана бастаған. Бірінші рет тамақтандырғаннан кейін тамақтың аузынан 
шығуы байқалған, нəресте жөтеліп тұншыға бастаған. Физикалық тексеруде анықталғандай: 
ентікпе, қабырғааралық аралықтардың тартылуы, өкпеде екі жақты сырылдар. Сіздің диагноз?
Жыланкөзсіз өңеш атрезиясы
Хоана атрезиясы 
Көкеттік жарық 
Төменгі өңеш-кеңірдек жыланкөзімен атрезия 
+ 
Өңеш ахалазиясы 
586 
Айжан, 14 жаста, балалар ауруханасына оң қабырға астының көрнекті ауырсынуымен, көп 
реттік құсумен, көрнекті жүрегі айнумен, əлсіздікпен, температурасының жоғарылауымен 
жеткізілген. Жоғарыда аталған шағымдар тамақ жеудегі қателіктерден кейін пайда болған (майлы 
тамақ жеген). Құрсақ қуысы ағзаларына УДЗ өткізілген. УДЗ анықтағандай - өт қапшығы 
жабысқан, дұрыс пішінді. Оның қабырғасы айтарлықтай қалыңдаған 10 мм-е дейін. Сіздің 
тұжырымыңыз? 
Жедел холецистит 
+ 
Жедел панкреатит 
Өт қапшығындағы полип 
Бауырдағы киста 
Оң бүйректегі абсцесс
587 
17 жастағы жасөспірімде ішінің шаншуы жəне тамақтанғаннан кейін 2-3 сағаттан соң 
пайда болатын сыздауы, түнде болатын ауырсынулар байқалады. Осы шағымдар 1,5-2 ай бойы 
мазалайды. ФГДС қорытындысы: асқазанның пилорикалық аймағындағы 1,0*0,5 см болатын 
жаралық ақау, түбі фибрин талшықтарымен жабылған, жара аймағындағы сірлі қабаты ісінген, 
гиперемирленген. Осы жағдайда қандай терапияны жүргізу керек?
Омепразол 40 мг/тəулігіне + Амоксициллин 1000 мг/тəулігіне + Кларитромицин 500 мг/
тəулігіне 
+ 

Лансопразол 30 мг/тəулігіне + Ранитидин 150 мг/тəулігіне + Домперидон 10мг/тəулігіне
Омепразол 20 мг/тəулігіне + Панкреатин 25000 Бірлік/тəулігіне + Кларитромицин 500 мг/
тəулігіне 
Имидазол 20 мг/тəулігіне + Висмуттың трикалий дицитраты 304,6 мг/тəулігіне+ 
Тетрациклин по 500 мг/тəулігіне 
Алюминий гидроксиды+магний гидроксиды + Ранитидин 150 мг/тəулігіне + Висмуттың 
трикалий дицитраты 304,6 мг/тəулігіне 
588 
Жаңа туылған сəбидің туылғаннан бері баздануы (опрелость) байқалады. 9-шы күні жағдай 
кенет нашарлады, өте тынымсыз болып кетті, емшектен бас тартады, 3 рет құсу болған, 2 рет 
сұйық нəжіс болған, температурасы 38 С, тері жабындылары мен сірлі қабықтары құрғақ, 
еңбегінің түсуі байқалады. Жауырынаралық аймақта терінің тығыздалуымен бірге шектелген 
2см*1,5см болатын гиперемия, тез ауырсынады. ҚЖА (ОАК): лейкоциттер 16,7*109. Аталған 
диагноздардың қайыссысы болуы мүмкін?
Септицемия
Септикопиемия 
ЖІИ (ОКИ), гастроэнтероколит 
Нейротоксикозбен бірге ЖРВИ 
Жаңа туылған сəбилердің флегмонасы 
+ 
589 
Əжесі 10 айлық баланы тұшпарамен тамақтандырды. Бала тынышсыз, мазасыз, болып 
кетті, аяғын ішіне қарай тарта береді. Тік ішектен қанды бөліністер пайда болды, нəжісі болмаған, 
ішін пальпациялаған кезде сопақ түзіліс анықталады, температурасы 37,9 С. Аталған 
диагноздардың қайыссысы болуы мүмкін?
Дизентерия 
Жедел аппендицит 
Ішек инвагинациясы + 
Меккель дивертикулы
Жаралы-некроздық колит 
590 
38 жастағы ер адам дəрігерге сол аяғындағы ауырсынатын бөртпеге байланысты барған. 
Соңғы 2 жылда ол мезгіл-мезгіл суықта саусақтарының түсі ақтан көкке жəне қызылға өзгеретін, 
кейін жоғалып кететін эпизодтар пайда болған. 20 жыл бойы күніне 2 қорап темекі шегеді. АҚҚ - 
115/78 мм с.б.б. Қарап тексергенде, сол аяқтың бүйір бетінде бірнеше қара күлгін түйіндер 
қоршаған эритема бар. Оң саусақтың ұшында құрғақ жаралар бар. ЕҢ ықтимал диагноз қандай?
Тығыздалған (Облитерирлеуші) тромбофлебит 
+ 
Дислипидемия
Такаясу артерииті 
Полиневропатия 
Аяқ тамырларының терең тромбозы
591 
42 жастағы əйел бірнеше сағат бойы мазалаған іштің жоғарғы оң жағының қатты 
ауырсынуы мен жүрек айнуының болуына байлансты қабылдау бөліміне қаралды. Бойы - 163 см, 
салмағы - 91 кг, ДСИ - 34кг/м2. Дене қызуы - 38,5°С. Қарап тексергенде: іші үрленген, оң жоғарғы 
квадрантта ішектің қалыпты дыбыстары мен ауырсыну бар. Анализдерде лейкоциттердің мөлшері 

14,000/мм3, жалпы билирубин - 18,8 мкмоль/л, АСТ - 32 Б/л, сілтілі фосфатаза - 68 Б/л болды. Бұл 
жағдайдың ықтимал себебі неде? 
Өт қабы түтігінің бітелуі 
+ 
Гепатотропты вирус
Жалпы өт түтігінің фиброзы
Өт қабының гепатомасы 
Өт жолдары мен аш ішектің арасындағы фистула 
592 
28 жастағы жас жігіт мұрынында кенеттен пайда болатын ауыру сезіміне, мұрынмен тыныс 
алуының нашарлауына, бас ауруына, дене қызуының 38,7° С көтерілуіне шағымданады. Ауруын 5 
күн бұрынғы жарақатпен байланыстырады. Риноскопия: мұрын жолдарының тарылуы, алдыңғы 
бөліктегі мұрын пердесінің/қалқанының инфильтрациясы мен бөшкетəрізді ісінуі. Төменде 
көрсетілген болжамды диагноздардың қайсысы анағұрлым ықтимал? 
мұрын пердесінің/қалқанының абсцессі 
+ 
мұрын пердесінің/қалқанының соғылу жарақаты 
мұрын кіре берісінің сикозы
мұрын сүйектерінің сынығы
мұрынға шыққан шиқан (фурункул)
593 
53 жастағы науқас стумэктомиядан кейін пайда болған тыныс алуының нашарлауына, 
дауысының қарлығуына шағымданады. Ларингоскопия: көмейдің оң жақ бөлігінің қимыл 
қозғалысы жедел шектелген. Төменде көрсетілген алдын ала болжанған диагноздардың қайсысы 
болуы мүмкін (анағұрлым ықтимал)?
көмейдің миопатикалық салдануы 
төменгі көмей жүйкесінің салдануы (парезі) + 
қыртысасты ларингит
созылмалы ларингит
фонастения 
594 
"8 жастағы бала тамағының əсіресе жұтынғанда ауырсынуына, дене температурасының 
37,5C жоғарылауына, жалпы əлсіздікке шағымданады, салқындаумен байланыстырады. 
Фарингоскопияда: таңдай доғаларындағы сілемейлі қабықтар мен бадамша бездердің ашық 
гиперемиясы, таңдай бадамша бездері борпылдақ, гиперемиялық, таңдай доғасынан шығып тұр. 
Сіздің диагнозыңыз қандай:"
Фарингит 
Катаралдық баспа 
+ 
Паратонзиллит 
Ларингит 
Фолликулалық баспа
595 
Дəрігерге 20 жастағы науқас К. аталық без өлшемінің кішіреюіне, либидоның төмендеуіне, 
кеудесінде жəне бетіндегі түктенудің болмауына, эякуляттың аз болуына шағымданып келді. 
Анамнезінен: 13 жасында инфекциялық паротитпен ауырған. Сіздің диагнозыңыз:
біріншілік гипогонадизм 
+ 

екіншілік гипогонадизм 
инфекциялық орхит
аталық без гипотрофиясы 
Клайнфельтер синдромы 
596 
4 жасар қыздарының əжетханаға сирек баратынын байқаған ата-аналары оны стационарға 
алып келеді. Тексеріс кезінде қыздың енжар, апатиялы екендігі байқалды. Несеп анализінен несеп 
түсінің лайлылығы, нəруыздың 1,0 г/л екендігі, лейкоциттер көптігі, бактериялардың ++++ 
анықталды. УЗИ-ге түсіргенде бүйрек өлшемінің қалыпты екендігі, паренхиманың 16 мм, 
тостақшалардың 12 мм, түбекшенің 28 мм екені (екі жағынан да) анықталды. Қуық созылып 
кеткен, көлемі 700 мл, құрамы біртекті емес. Қандай диагноз қоясыз? 
гипорефлекторлы нейрогенді қуық + 
гиперактивті қуық 
IV дəрежелі қуық-зəрағар рефлюксы
IІ дəрежелі қуық-зəрағар рефлюксы
арефлекторлы қуық
597 
7 жасар бала дəрігерге түнде кіші дəретке шығуының жиілеуіне, үнемі шөлдеп жүруіне, 
полидипсияға шағымданды. Жағдайдың нашарлауы ауырған менингтиттен кейінгі 3 айдың ішінде 
байқалған. Бала 9 литр су ішеді, жалпы диурез 7500 мл құраған. Несеп анализінде УВ - 1001, 
нəруыз - жоқ, лейкоциттер, эритроциттер жоқ. Биохимия: креатинин - 30 мкмоль/л, несепнəр - 2,5 
ммоль/л, нəруыз - 60 г/л, глюкоза - 4,5 м/моль/л. Вазопрессинмен жасалған сынама оң. Дұрыс 
диагнозды қойыңыз:
созылмалы цистит 
гиперактивті қуық 
қантсыз диабет, бүйректік форма 
нейрогенді қуық 
қантсыз диабет, орталық форма 
+ 
598 
Бүйректің жамбас дистопиясын нефроптоздан айыруға мүмкіндік беретін диагностикалық 
белгі қалай аталады?
артериалы гипертензия 
қысқа несепнəр 
+ 
бүйректің кішірейтелген өлшемдері
несеп жолдарының рецидивті инфекциясы
науқас жасы
599 
22 жасар жүкті əйел дəрігерге оң жақ бел аумағында ауырсыну синдромына, 
температураның 40 С-қа дейін көтерілуіне, жүрек айнуына шағымданды. Жүктілік - алғашқы, 32 
апта. Несеп анализінде - лейкоцитурия, бактериурия. Қан анализінде - лейкоцитоз, ІЖШ 
жылдамдауы. УЗИ кезінде оң жақ бүйрек өлшемі үлкейген, паренхима ісінген, 23 мм, демалу 
жылжымалылығы бірден шектелген. Сіздің қояр диагнозыңыз бен ұсынар тактикаңыз қандай? 
оң жақ бүйрек тасы, палтифиллин 2,0 вена ішіне, күніне 2 реттен, 5 күн бойы 
оң жақ гидронефроз, фуросемид 40 мг, күніне 1 таблетка 1 реттен, 7 күн бойы 
шұғыл босандырып алуға бағытталған нефропатия

созымалы пиелонефрит, өршіген, цефтриаксон 1.0 бұлшықетке, күніне 2 рет, 7 күн бойы
жіті гестациялық пиелонефрит, стационарға шұғыл госпитализациялау 
+ 
600 
Ер адам А., 39 жаста, дəрігерге эрекцияның болмауына, либидоның төмендеуіне, 
аяқтарының кейде болатын жансыздану сезіміне шағымданып келді. Анамнезінен: созылмалы 
аурулары жоқ. Соңғы 10 жылда алкогольді көп мөлшерде қолданады. Анализдерінде: АЛТ, АСТ 
жоғарыланған. Эректильді дисфункцияның мүмкін болатын себебі?
дисгормональды 
веногенді 
артериогенді
психогенді 
нейрогенді 
+ 
601 
Əйел 45 жаста. Бірнеше жылдан бері əлсіздік, артралгия, бөртпелер (пальпацияланатын 
пурпура), мұрыннан қан кету мазасын алады. Салқын тиіп аурудан кейін іші үлкейген, оң қабырға 
астының ауырлығы байқалады. Тексеру анықтағандай: гепатоспленомегалия, асцит 2 дəреже, өңеш 
көктамырының варикозды кеңеюі, 1 дəреже. АЛТ – 16 МЕ\мл, АСТ – 14 МЕ\мл, Билирубин – 24 
мкмоль/л, ПТИ – 67%, альбумин – 32 г/л. ҚЖТ: Л- 3,2 х109/л, т\я – 2%, с\я – 46%, Лф-50%, ЭТЖ – 
22 мм/с. Бауыр эластографиясында – F4 (23 кПА). ИФА – HbsAg теріс, anti-HCV күрт оң, ПТР 
HСV – 104 көшірме/мл, генотип 3. РФ – 540 МЕ/мл. Буындық синдром болғандықтан ревматолог 
науқасқа нимесулид тағайындаған. Тағайындаудың дұрыстығын бағалаңыз. 
нимесулидті преднизолонмен ауыстыру 
нимесулидті делагилмен ауыстыру
нимесулидті мелоксикаммен ауыстыру 
нимесулидті тек қысқа уақыт қана қолданады 
бауыр циррозымен жəне асцитпен ауыратын науқастарға СеҚҚП (НПВС) қолдануға 
болмайды 
+ 
602 
Əйел кісі 58 жаста аяғындағы ауру сезіміне, ауырлыққа, қатты шаршағыштыққа, балтыр 
бұлшықеттерінің тырысуына, ісіну шағымдарымен емхана хирургына келді. 2 жылдан бері 
ауырады. Анамнезінен: артериальды гипертензия, белдік остеохондроз. Қарағанда: балтыр тері 
асты веналарының аздап кеңейгені, тері гиперпигментациясы, қабыршақтануы, қасығаннан қалған 
іздері байқалады. 
Аяқ веналарының варикозды кеңеюі + 
Беткей веналардың жедел тромбофлебиті 
Тамырлардың облитерациялықатеросклерозы 
Посттромбофлебиттік синдром 
Аяқтың тромбангииті
603 
37 жастаңы еркек артқы өтіс аймағындағы қатты ауырсынумен ауруханаға жатқызылды. 
Қарау кезінде шартты циферблаттың 3 сағатында тығыз, ауырсынатын, өлшемі 3,0x2,0 см, 
қошқыл-көкшіл түсті түзіліс анықталды. Төменде көрсетілгендердің қайсысы болжамды диагноз 
болуы мүмкін?
жай геморрой
жедел шырышасты парапроктит 
анальды канал жарығы 

тік ішектің түсуі 
геморраидалбды түйіннің тромбозы + 
604 
18 жасар жігітте үлкен дəретке отырғанда, ауырсынады. Анустың сол жағында гиперемия, 
жұмсақ тіндердің инфильтрациясы байқалады. Ең ықтимал болжам диагнозыңыз қандай?
некротикалық флегмонасы 
геморрой 
тік ішектің полипі 
парапроктит + 
флегмона 
605 
Науқас П., 54 жаста, қабылдау бөлімінің хирургына дене температурасының 38,0С дейін 
жоғарлауына, оң жақ мықын аймағындағы тартып ауырсынуға, бір реттік құсуға, тəулігіне 10-15 
ретке дейін қан аралас нəжістің болуына шағымданып түсті. Анамнезінен: бірнеше рет 
амбулаторлы емделген. Қанда-лейкоцитоз 11,2х1012, таяқшаядролы нейтрофилы - 26%, ЭТЖ - 22 
мм/сағ, эозинофилдер - 0. Науқаста мүмкін болатын болжамды диагноз?
Крон ауруы 
+ 
Жедел аппендицит 
Жедел гастроэнтерит
Созылмалы колит 
Мезентериальды тамырлардың тромбозы 
606 
Емханада 57жастағы қантты диабетпен ауыратын науқаста "Шүйде аймағының 
карбункулы" анықталды. Осы жағдайда амбулаторлы хирургтың мүмкін болатын əрекеті:
физитерапиялық ем тағайындау 
емхана шартында науқасты операциялау 
антибиотиктер тағайындау 
ауруханаға жатқызуға жолдау + 
үрдістің динамикасын бақылау 
607 
Хирургқа 45жастағы ер адам аяғының қызаруы мен ауырсынуына шағымданып келді. 
Қарау кезінде: санының аймағында алқызыл түсті, шеттері айқын, фестонка тəрізді қабыну 
анықталды. Терісі ісінген, қабыну шеттерінде ауырсыну байқалады. Мүмкін болатын диагноз: 
Фурункул 
Карбункул 
Флегмона 
Тілмелі қабыну 
+ 
Теріасты клетчаткасының абсцессі
608 
32 жастағы əйел емханаға оң білезігінің екінші саусағының қызаруына, қатты 
ауырсынуына, ісінуіне шағымданып келді. Хирург қараған соң диагноз қойылды: "Оң қол 
басының екінші саусағының күбірткесі". Күбірткені ашу жəне дренаждау шешілді. Осы жағдайда 
төменде көрсетілген жансыздандыру əдістерінің қайсысы тиімді?
Оберста-Лукашевич + 

Браун
Инфильтрациялық 
Иық өрімін бөгеу 
аэрозольды 
609 
С., ер адам, 32 жаста, қабылдау бөліміндегі хирургке жарақат алғаннан кейін 1 сағат өткен 
соң оң жақ санының латеральды беткейінің ортаңғы бөліміндегі жаншылған-тілінген жарақатпен 
шағымданып келді. Төменде көрсетілген шаралардың қайсысы жаралық инфекцияның алдын 
алуға тиімді?
асептикалық байлам салу 
антибиотиктерді тамырішілік енгізу
жараны алғашқы хирургиялық өңдеу + 
жараға протеолитикалық ферменттерді енгізу 
жараны антисептиктермен өңдеу жəне тігіс салу 
610 
Ер кісі Т., 47 жаста қабылдау бөліміндегі хирургқа оң мойын аймағының ауру сезіміне, 
ісінуіне шағымданып келді. Бір апта бұрын фолликулярлы ангина бойынша емделген. Қарағанда: 
дене қызуы 38,7 С, m. sternoclaidomastoideus контуры тегістелген, мойынның алдыңғы-бүйір 
беткейінің таралған ісінуі, жіті ауру сезімі, терінің гиперемиясы. Ауру сезімінен қимыл-қозғалысы 
кенет шектелген. АҚ 100/60 мм.с.б.б, пульс 98 соққы мин., ТЖ 22 рет мин., қан анализінде 
лейкоциттер 24,5х109. Науқаста анағұрлым ықтимал диагноз қандай? 
Лимфаденит
Мойын флегмонасы + 
Тілмелі қабыну 
Паратонзиллярлы абсцесс 
Жақасты аденофлегмона 
611 
59 жастағы ер адам "жедел панкреатит" диагнозымен ауруханаға жатқызылды. 
Анамнезінен: он екі елі ішектің ойық жаралы ауруымен 10 жыл бойы ауырады. Соңғы уақытта 
эпигастрийда ауырсыну ұстамалары мазалайды, арқаға таралады, кейде айналмалы сипатта. Ойық 
жараның қандай асқынуы жедел панкреатиттің клиникасын беруі мүмкін?
Малигнизация
Пенетрация 
+ 
қан кету 
перфорация
стеноз
612 
2 айлық балада өткір мазасыздану, тамақтанудан бас тарту, бала аяқтарының бұрылуы 
байқалды. Бір күн бұрын дəрет қалыпты болды. Ректальды тексеруде «таңқурай желе» типті 
бөлінді анықталды. ЕҢ ықтимал диагноз қандай? 
Ішектің инвагинациясы 
+ 
Геморрагиялық васкулит 
Дизентерия 
Копростаз 

Тік ішектің полипі 
613 
42 жастағы науқаста жедел іш ауруы, құрсақ қуысының рентгенографиясында диафрагма 
күмбезінің астында газдың «орағы» анықталды. Бұл симптом тəн ауруды көрсетіңіз: 
жедел перфорацияланған аппендицит
жедел перфорацияланған холецистит 
жедел ішек өтімсіздігі
жедел панкреонекроз
перфорацияланған асқазан жарасы + 
614 
Іштің төменгі бөлігіндегі ауырсыну, тенезм, 2-3 градусқа дейін ауытқуы бар дене 
температурасының жоғарылауы, дизурия, тік ішектің алдыңғы қабырғасының асып кетуін тік 
ішекпен тексеру: 
гангpенозды аппендицит 
диафpагма асты абсцесс 
дугласова аймағының абсцессі 
+ 
жедел холецистит 
ішектің абсцессі 
615 
Науқас Д., 35 жаста, сол жақ санның төменгі үштен бір бөлігіндегі ауру сезіміне 
шағымданады. Жазатайым оқиға нəтижесіндегі жарақат алған. Объективті түрде осы аймақтың 
деформациясы, крепит, фрагменттердің патологиялық қозғалғыштығы анықталады. Науқасты 
тасымалдау кезінде қолдануға болатын көлік иммобилизациясының түрлерін атаңыз. 
шин Крамар
Шина Еланского 
воротник Шанца 
шина Беллера
Шина Дитерихса 
+ 
616 
Ер адам, 18 жаста. Оң жақ мықын аймағындағы ауру сезіміне, жүрегі айну, майлы жəне 
қуырылған тамақты пайдаланумен байланысты емес 2 реттік құсу, ауыздың құрғауына 
шағымданады. Қарау барысында: тіл беткейі ақ ақтақпен қапталған, құрғақ. Т-36,8 С. Пальпация 
кезінде оң жақ мықын аймағының ауырсынуы байқалады, Воскресенский, Ситковский, Щеткин-
Блюмберг симптомдары - оң. Болжамды диагнозды атаңыз?
Өттің шаңшу (колика)
жара ауруы (Язвенная болезнь) 
Жіті холецистит 
Жіті панкреатит
Жіті аппендицит 
+ 
617 
Ер адам, 21 жаста. Оң жақ қабырғаасты аймағының ауруына, жүрекгі айнуы, майлы жəне 
қуырылған тамақты пайдаланумен байланысты емес 2 реттік құсу, ауыздың құрғауына 
шағымданады. Қарау барысында: тіл беткейі ақ ақтақпен қапталған, құрғақ. Т-36,8 С. Пальпация 
кезінде оң жақ қабырғаасты аймағының ауырсынуы байқалады, Воскресенский, Ситковский, 
Щеткин-Блюмберг симптомдары - оң. Науқасты əрі қарай жүргізу тактикасы:

жоспарлы госпитализация
Амбулаторлық емдеу
Динамикалық бақылау
Жедел госпитализация
+ 
Емдеу-сақтау тəртібі
618 
Науқас 40 жаста, оң жақ иық аймағының ауырсыну сезіміне шағымданады. Қабылдауға 
келгеннен 1 сағат алдын далада аяғы тайып, оң жақ иығын қатты жерге соғып алған. Қарау 
барысында: оң жақ қолының еріксіз орналасуы, оң жақ иығы аймағында ісіну байқалады, 
деформация, пальпация кезінде аурады, қозғалу кезінде ауырсыну сезімі ұлғайя түседі. Сүйек 
фрагменттерінің крепитациясы айқындалған. Аталған препараттардың қайсысы амбулаторлық 
деңгейде қолданылады?
Трамадол 
Кетопрофен + 
Тримеперидин
Ванкомицин
Метотрексат
619 
Науқас 30 жаста, 3 күн бұрын хирургиялық станционардан лапароскопиялық 
аппендэктомиюны жасап шығарылған. Əхуалы стационардан шығарылғаннан кейін нашарлаған. 
Шағымдары: оң жақ қабырғаасты жəне кеуде қуысының оң жақ бөлігінің ауруы, қалтырау, 
тершеңдік. Аускультация кезінде өкпенің оң жақ төменгі бөлігінде тыныс қатты. Іштің 
пальпациясы кезінде ауырсыну сезімі бар, бауыр 2 см ге ұлғайған. Пальпация мен перкуссия 
кезінде қолтықасты сызығы бойымен 9-10 қабарғааралық аралықтарда ауырсыну сезімі бар. Дене 
температурасы 39,4 С. Болжамды диагноз:
Жіті оң жақ төменгі бөліктік пневмония. 
Қақпа венасының жіті іріңді тромбофлебиті воротной вены.
Диафрагмаастылық абсцесс. + 
Сепсис. 
Созылмалы калькулезды холециститтің асқынуы
620 
Науқас 52 жаста, жіліншік бұлшықеттерінің құрысуларына, 50 м қашықтыққа жүрген 
кезде пайда болатын аяқ ауруына, жіліншің пен аяқ басның парастезиясы шағымданады. Зерттеу 
барысында аяқ басы терісі "мраморлы" түске ие, суық жəне алғалды. Жамбас артерияларынын 
соғуы əлсіреген, əсіресе оң жақта, ал тізасты жəне аяқ басы артерияларында пульс жоқ. Аяқ басы 
сезімталдығы төмендеген. Болжамды диагноз:
Лериш синдромы. 
+ 
Такаясу синдромы. 
Рейно ауруы.
жамбас-тізеасты сегменттің жіті тромбозы
бұғанаасты-қолтық сегментінің жіті тромбозы
621 
Науқас 46 жаста, шағымдары: бас айналу, басының əсіресе оң жақ жартысының ауруы, 
қолдарының əлсіреуі, əсіресе оң жақта, кейде көруі нашарлайды. Радиальді артерияның аздаған 
асимметриясы байқалады (сол жақта оң жаққа қарағанда жақсырақ). Болжамды диагноз:

Лериш синдромы. 
Такаясу синдромы. 
+ 
Рейно ауруы.
жамбас-тізеасты сегменттің жіті тромбозы
бұғанаасты-қолтық сегментінің жіті тромбозы
622 
"11 жастағы қыз бала келесі шағымдар айтады: бір жарым күндей іші сыздап ауырып 
жүргені, қозғалғанда күшейюі, бірнеше рет құсуы, үлкен дəреттің болмауы. Объективтік 
тексеруде: дене температурасы 37,7ºС. Пальпацияда оң жақ мықын ішек аймағы ауырады, 
бұлшықеттер тонусы бəсендеген. Ректоабдоминальді зерттеу нəтижесі: тік ішек қабырғалары оң 
жағынан жəне алдынан ауырсынады. ҚЖА: лейкоциттер - 12х109/л, СОЭ 17 мм/сағ.
Қандай диагнозды болжауға болады? 
" 
Жіті холецистит 
Жіті аппендицит 
+ 
ішек жолдары бітеліп қалуы
жіті панкреатит 
Өт коликасы.
623 
"37 жастағы əйел, оң жақ қабырға асты қатты ауырсынуына шағымданады, ол оны түні 
бойы мазалаған қуырылған ет жегеннен кейін пайда болады. Таңертең қалтырау, əлсіздік, жүрек 
айну, өтпен құсу болды. Объективті тексеруде: терісі мен шырышты қабықтары сары түске 
боялған, қышиды. Тексеруден кейін диагноз қойылады: ""созылмалы калькулездік холецистит 
өршу сатысында"". 
Науқастың емінде қандай тактика ұстану керек? 
" 
Микрохолецистостомия 
Холецистэктомия 
+ 
Қашықтық толқынды литотрипсия
Консервативтік терапия 
литолитикалық препараттармен конкременттерді ыдырату
624 
"23 жастағы əйел оң бөксесіндегі ауырсынуына, отыра алмауына шағымданады. Жүріп, 
отыруға тырысқанда ауырсыну күшейеді. Ауырсыну пайда болған жəне бірте-бірте күшейе 
бастаған, өзін науқас апта бойы ауырамын деп санайды. Status localis: оң жақ бөксе аймақтың 
жоғарғы сыртқы квадрантында инфильтрацияның шектеулі гиперемияланған аймағы бар, тері 
үстінен көтеріңкі конус тəрізді іріңді-некротикалық таяқша анықталды. 
Жалпы тəжірибе дəрігерінің тактикасы қандай? 
шұғыл ауруханаға жатқызу
жоспарлы ауруханаға жатқызу 
ашу жəне күндізгі стационарда емдеу
+ 
ашу жəне үйде ауруханада емдеу