3-4 I. Шығарма тілінің лексикалық ерекшелігі



бет28/67
Дата17.03.2023
өлшемі177,14 Kb.
#75120
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   67
Байланысты:
stud.kz-70933

4. Этнолингвистикалық таным. Тіл фактілерін біз сол тілді дүниеге келтіріп, сол тілде сөйлеп, жан сырын, тән сезімін паш етіп келе жатқан, бүкіл рухани – материалдық болмысын сол тілмен баяндап, танытып, сол тіл арқылы келесі ұрпаққа мұра етіп қалдырып келе жатқан этностың, қазақ этносының өз әлемімен байланысын біз екі тұрғыдан: 1) тіл шындығын айқындаудан, яғни зерттеп отырған құбылыстың болмыстағы бар – жоқтығынан, шынайы түрде өмір сүру, не сүрмеуінен, ол деректердің жалпыхалықтық сөз қорында, әдеби тіл байлығында және жергілікті тіл құрамында сақталу, сақталмауын және 2) этностың өзімен бірге жасап, біте қайнасып кеткен жақын құбылыс ретінде қалыптасуынан біле аламыз.
Ғалым Ә. Болғанбаев «Қазақ тілінің лексикологиясы » атты еңбегінде:
Қазақ тіліндегі омонимдердің жасалуының әлденеше амал тәсілдері бар солардың ішіндегі негізгі жолдары мыналар;
1.Тілдегі көп мағыналы сөздердің есебінен сөздің семаникалық жақтан дамуы арқылы келіп шыққан омонимдер
2. Сөздер сан түрлі фонетикалық өзгеріштерге ұшырап, дыбыстардың ұүрамы жағынан кірігуі арқылы жасалған омонимдер
3. Аффикстер жалғану арқылы туынды омонимдер
4. Өзге тілдерден ауысқан сөздердің қазақтың төл сөздерімен дыбысталуы бірдей болуының нәтижесінде пайда болған омонимдер
[Ә. Болғанбаев «Қазақ тілінің лексикологиясы» 33-бет].
Филология ғылымдарының кандидаты Құрманалиева Ақмарал Мейірханқызы «Қазақ тіліндегі гомогенді омонимдердің табиғаты » атты еңбегінде: «Қазақ тіліндегі гомогенді омонимдердің пайда болуы о бастағы бір сөздің мағына жағынан іштей жіктеліп, екі түрлі мағыналық бірлікке айналуы, яғни омонимдік дәрежегше көтерілуін өте күрделі деген сөз»
Қазақ тіліндегі омонимдердің өз ішінен үшке бөліп қарастырамыз:

  • Лексикалық омонимдер

  • Лексика-грамматикалық омонимдер

  • Аралас омонимдер

Жазушы С.Жүнісовтың «жапандағы жалғыз үй» романында кездесетін омонимдер:


Лексикалық омонимдер:
1.Талай жас, талай қарт құлағына сыбырлап, сөйлесіп тұрғандай(8 бет).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   67




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет