3-дәрістік сабақ. Молекулалы-кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі
Барометрлік формула. Больцман заңы
жүктеу/скачать 74,27 Kb.
|
1 2
Байланысты:3-лекция
| Барометрлік формула. Больцман заңы.
Мақсаты: Студенттерге атмосфералық кысымның Жер бетінен санағандағы биіктікке байланысты кему заңдылығын көрсету. Тепе-тең күйде газ молекулаларының бейберекет қозғалысы, оның өзі орналасқан көлемде біркелкі таралуын қамтамасыз етеді. Егер газ сыртқы күштер өрісінде табылса, онда оның молекулаларының ыдыс көлеміндегі таралуы біркелкі болмайды. Атмосфералық кысымның Жер бетінен санағандағы биіктікке байланысты кему заңдылығын сипаттайтын бұл өрнек Лапластың барометрлік формуласы деп аталады және оны еркін түсу үдеуінің биіктікке байланысты өзгерісін ескермеуге, 10-15 км биіктікті қамтитын атмосфераның төменгі қабатында қолдануға болады. Ал одан жоғары биіктіктерде, еркін түсу үдеуінің Жер бетінен қашықтаған сайын кемитіндігі есептелінуі тиіс. Ауа молекулалары жер бетінде біркелкі таралмайды, потенциалдық энергиясына сай биіктеген сайын оның концентрациясы кемиді, яғни , (20) ауа молекуласының потенциалдық энергиясы. Больцман ауа молекулаларының потенциалдық энергияларына сәйкес таралуы жердің ауырлық күшінің өрісінде ғана емес, кез-келген потенциалдық күш өрістері үшін орындалатындығын дәлелдеді. Сондықтан (20) формула Больцман заңы, ал потенциалдық күш өрісіндегі молекулалардың сол заңдылықпен таралуы Больцман таралуы деп аталады. Әдебиеттер: Н.Ілиясов. Жалпы физика курсы. Алматы: «Білім», 2003ж. И.В.Савельев. Жалпы физика курсы. I-том-Алматы. Мектеп, 1977ж. Аскарова Э.С. Молекулярная физика. Алматы, 2006г. Құлбек М.Қ. Молекулалық физика және термодинамика. Алматы: «Қарасай», 2005ж жүктеу/скачать 74,27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2