Қорытынды: Гей-Луссак заңы қанағаттандырылды, өйткені қателіктерді ескере отырып, көлемдердің қатынасы температура қатынасына тең.
№4 Металдардың молярлық жылусыйымдылықтарын салыстыру Сабақтың мақсаты: Металдардың молярлық жылусыйымдылықтарын салыстыру
Керекті құралдар: калориметр, мензурка, суы бар ыдыс, электр штита, гірлері бар таразы, массалары 50 - 100 г болатын алюминий, мыс және темір денелер. Әдіс-тәсілдері: Өлшеу, өлшеу нотижелерін жазу және өлшеу қателіктерін есептеу.
1.Зертханалық жұмыстың орындалу барысындағы қауіпсіздік ережесімен оқушыларды таныстыру.
а) окушылырды керекті кұрал-жабдыктармен камтамасыз етуді ұйымдастыру;
э) жұмыстың тақырып бойынша теориясын еске түсіріп қайталау;
б) жұмыстың өту жолымен өз бетінше дайындалып, мазмұнын түсінуге бағыт беру;
в) жүмысқа нұсқаумен танысып, керекті күралдардың жүмыс принципімен таныстыру;
г) жұмыстың корытындысын тексеру, бақылау.
2. Үйге тапсырма.
Жылусыйымдылықтың классикалык теориясынан 1 кмоль жылусыйымдылық қатты күйдегі барлық денелер үшін бірдей C=3R=2.5*104 1/ДЖ*кмоль*1/К=25 Дж/моль*К және болады.
Мұны онай тексеруге болады. Ол үшін массасы т катты дененің температураның белгілі бір Т интервалында суыганда беретін Q жылу мөлшерін анықтау жеткілікті.
Жұмыстың орындалу тәртібі
1. Таразыньщ көмегімсн калориметрдің ткжәне мыс, темір, алюминий денелердін массаларын өлшеңдер. Өлшеу нәтижелсрін есеп беру кестесіне (кесте) енгізіңдер.
2. ДененІ ыдыстағы кайнап жатқан суға батырыңдар.
3. Калориметр 100 см3 суды құйып, судьщ, калориметрдің і} температурасы өлшеңдер.
4. Калориметрге 100°С-ка дейін қыздырылған мыс денені салып, жылулык тепе-тендік орнағаннан кейінгі Ө температураны елшеңдер.
5. Калоримстрдегі суды алмастырып, осы тэсілмен алюминий жэне темір денелермен тәжірибені қайталаңдар.
6. Жылу балансьшың теңдеуін пайдаланьш, үш дененің әрқайсысының су мен калориметрге берген жылуларының Q мөлшерін есептеңдер Q=(mkck+ mkck ) (Ө-t1) мұндағы тk- калориметр массасы, сК – калориметр дайындалған заттың меншікті жылусыйымдылығы, тсу - калориметрдегі су дың массасы, ссусудың меншікті жылу сыйымдылыгы, t1мен Ө - су мен калориметрдін бастапқы және соңғы температуралы.
7. өрнегін пайдаланып, мыстың, темірдін және алюминийдің молярлық жылусыйымдылығын есептендер...
8. Жүргізілген өлшеулердің қатесін бағаландар (кесте).
Үйге тапсырма: Зертханалық жұмыс туралы есеп беруге дайындалу.