3-тапсырма Топырақ құрамы. Өсімдіктердегі химиялық қосылыстардың түрлері



бет1/4
Дата12.03.2023
өлшемі24,38 Kb.
#73559
түріҚұрамы
  1   2   3   4
Байланысты:
3-tapsyrma.docx


3-тапсырма
1.Топырақ құрамы. Өсімдіктердегі химиялық қосылыстардың түрлері,
өсімдіктердің қоректік элементтері.
Топырақ - литосфераның жоғарғы әуе қабатымен байланысатын қабат, бүкіл биосферадағы тіршіліктің тірегі. Топырақ ғасырлар бойы топырақ түзуші факторлардың үздіксіз әрекетінен пайда болған табиғаттың ерекше табиғи, әрі тарихи денесі. Топырақ - бұл Жердің өсімдік өсетін үстіңгі қабаты. Топырақ бойында құнарлылық қасиеті, яғни өсімдіктерді сумен, басқа да қоректік элементтермен қамтамасыз ететін қабілеті болады.
Минералдық құрамы бойынша топырақ: құмды, құмды сазды, саз топырақ.
Жасы мен генезисі бойынша: қыртысты күлгін топырақ, қоңыр топырақ, қара топырақ, күрең топырақ, батпақ тоыпрақ, ормандық сұр топырақ.
Топырақтың құрамы:
Қатты бөлігі – минералды және органикалық қалдығы;
Сұйық бөлігі – органикалық және минералды қосындылары бар су;
Тірі бөлігі - тірі организмдер;
Газды бөлігі – ауа.
Топырақтың құрылымы:
Құрылымды топырақ – түйіршіктерінің көлемі 10 мм-ге дейін болса, топыраққа ауа, су оңай өтіп, өсімдіктің өсуіне қолайлы жағдай туады;
Құрылымсыз топырақ – түйіршіктері ұсақ, құнарлы болмайды. Қар суы сіңбей, салаға ағып кетеді.
Топырақтың химиялық құрамы топырақ құнарлылығының маңызды факторы болып табылады, өйткені көптеген өсімдік қоректік заттар минералды тыңайтқыштардың құрамына кірмейді. Өсімдіктерде 70-тен астам химиялық элементтер табылғанымен, олардың көпшілігінің рөлі әлі нақты анықталған жоқ. Қазіргі уақытта 20 химиялық элементтер (азот, фосфор, калий, көміртек, күкірт, кальций, магний, натрий, темір, оттегі, сутегі, хлор, мыс, мырыш, бор, молибден, йод, марганец, т.б.) кобальт, ванадий). Тағы 12 элемент шартты түрде маңызды болып саналады (кремний, алюминий, күміс, литий, никель, фтор, қорғасын, титан, стронций, кадмий, хром, селен). Әрбір элемент өсімдікте белгілі бір физиологиялық қызмет атқарады. Кез келген элементтің жетіспеуі немесе артық болуымен өсімдіктер өсіп, нашар дамиды. Дегенмен, элементтің жалпы құрамы ғана емес, оның топырақта болу формасы да үлкен маңызға ие.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет