4.
Толық қорытылмаған және сіңірілмеген қалдықтарды сыртқа шығару. Ас қорыту м
үшелері организмге қажетсіз кейбір заттарды бөлу яғни экскреция қызметін де атқа
рады. Зат алмасу кезінде түзілген қажетсіз өнімдерді өткізіп, денеден бөліп шығара
ды.
5.
Зат алмасудың барлық түрлеріне қатысу ;
6.
Гомеостаздық функция организмнің ішкі орта тепе-теңдігін реттеу;
7.
Эндокриндік функция эндокриндік клеткалар - гастрин , серотонин , гистамин биол
огиялық белсенді заттектер өндіру;
Қорыта айтқанда, асқорыту жүйесі systema digestorium дегеніміз – тағамды
Ас қорыту жүйесі, ѕуѕtеmа digestorium, тағамды механикалық және химиялық жолмен өңд
еп, тамақтың өңделген бөліктерін сіңіріп, қалған бөліктерін сыртқа бөліп шығаратын ағзал
ар кешені болып табылады. Адам ағзасында ас қорыту жүйесі systema digestorium ерекше
рөл атқарады, өйткені ол барлық жасушалар мен тіндердің өмірлік белсенділігін қамтамас
ыз етеді. Асқорыту жүйесі мүшелері тамақ компоненттерін қан мен лимфаға сіңіп, ағзаны
ң барлық жасушалары олардың өмірлік белсенділігін сақтау және арнайы
функцияларды о
рындау үшін сіңіре алатын қарапайым қосылыстарға механикалық өңдеу және химиялық
бөлуді жүзеге асырады. Адамда ас қорыту жолының үзындығы 8-
10 м құрайды және ол ауыз қуысы , жұтқыншақ , өңеш , асқазан , жіңішке ішек және тоқ і
шек деген бөлімдерге бөлінеді. Асқорыту жүйесі түтік тәрізді мүшелерден және ас қорыту
бездерінен тұрады.
7-
8 күнде ұрықтандырылған жұмыртқаны эндодермадан түтік түрінде дамыту процесінде ба
стапқы ішек қалыптаса бастайды. Эмбриональды дамудың 4-
ші аптасынан бастап ас қорыту жолдарының бөлімдері пайда болады:
алдыңғы ішектің туындылары-
жұтқыншақ, өңеш, асқазан және ұйқы безі мен бауыр, он екі елі ішектің бөлігі;
ортаңғы ішек туындылары- аш ішек, мықын ішек туындылары артқы ішектің туындылары
-тоқ ішектің барлық бөліктері.
Бұл органдардың әрқайсысы тіндер мен мүшелердің нақты құрылымдық және функционал
ды белгілермен сипатталады.
Асқорыту жүйесінің бірінші бөлімі ол ауыз саңылауы rima oris кейін ауыз қуысы cavum ori
s. Ауыз қуысынан кейін аран қылтасы isthmus faucium кетеді, содан кейін жұтқыншақ phar
ynx, өңеш esophagus, асқазан ventriculus, жіңішке ішек (intestinum tenue, тоқ ішек intestinu
m crissum, артқы өтіспен anus аяқталады. Ас қорыту жүйесіне қосымша сілекей бездері, ба
уыр (hepar) , ұйқыбез (pancreas) жатады.
Ендігі кезекте ішастарға тоқталсам, ішастар (peritoneum) – іш қуысының ішкі бетін және і
ш қуысының ағзаларын сыртқы жағынан жауып жатқан, сірнелі сұйықтық бөлетін және сі
ңіру қасиетке ие сірнелі қабық. Ішастарды біз екіге бөлеміз. Олар:
Ішастардың іш қуысының ішкі бетін жауып жатқан бөлігін париеталық ішастар (peritoneu
m parietale), ал іш қусындағы ағзаларды тікелей сыртынан жауып жатқан бөлігін