Ұлғаю кезіндегі газдың немесе будың жұмысы. Ұлғаю кезіндегі газ жұмысын анықтайық. Газ салмақсыз поршень астындағы ыдыста орналасқан делік. Қыздыру кезінде газ қысымы артады, поршень қысым сыртқы ортаның қысымына тең p1 = p2 (1-сурет) немесе F = F' болғанға дейін орын ауыстырады. Әрі осы кезде қозғалатын молекулалардың ішкі энергиясы поршень қозғалысының механикалық энергиясына айналады. Жұмыс – энергияның бір түрден басқатүрге түрленуінің өлшемі. Ұлғаю кезінде газдың атқаратын жұмысы:
немесе
(9)
мұндағы p − газ қысымы, S − поршень ауданы, ΔV − поршень астындағы газ көлемінің өзгерісі.
Сыртқы күштің жұмысы: Aʹ = –Fʹ(h2 – h1 ) = –A. Ұлғаю кезінде газдың жұмысы оң шама A > 0, сыртқы қысым күшінің жұмысы теріс шама болады Aʹ < 0. Сығылған кезде газ жұмысы теріс шама, сыртқы күштердің жұмысы оң шама болады, осылайша:
Aʹ = –A.
pV-диаграммасында (2-сурет) процесс графигімен, абцисса осімен және V1 және V2 нүктелерінде тұрғызылған перпендикулярлармен шектелген ауданның сандық мәні газ жұмысына тең.
Достарыңызбен бөлісу: |
