Орындаған: Дəулетбек Рахат
Психикалық дамудың теориялары.
Жоспарлау.
1. Тұлға дамуының психоаналитикалық теориялары.
2. Дамудың биогенетикалық концепциялары
3.Талдау мазмұны
Тұлға дамуының психоаналитикалық теориялары.
С.Холл теориясы - онтогенездегі адамның дамуы - рекапитуляция теориясы - адамзат
қоғамының дамуы. Биогенетикалық заңға байланысты американдық психолог С.Холл
əр баланың жеке дамуымен адамзат тарихының кезеңдері қайталанады деп есептеді.
Сондықтан балаға қарабайыр инстинкттермен еркін өмір сүруге көмектесу керек.
Осылайша, даму инертті, адамның еркіне, жетілуіне тəуелсіз - əр адам үшін оның даму
шегі алдын ала анықталған. Психикалық даму жетілудің дамуы ретінде қабылданды,
қарқын оның айқындаушы көрсеткіші – өзіне тəн мүмкіндіктер мен таланттарды ашу
жылдамдығы деп саналды.Бала қалыпты қарқынмен, əр жас кезеңінде, статистикалық
мəліметтермен анықталатын жəне əр жасқа есептелген норма ретінде белгілі бір
психикалық деңгейге жетеді.
В.Стерннің конвергенция теориясы - бұл екі фактор - тұқым қуалаушылық факторы
немесе ішкі жағдайлар факторы жəне қоршаған ортаға əсер ету факторы немесе
сыртқы жағдайлар теориясы. Өзін-өзі сақтау заңы балаға ішкі түйсігіне қайшы келетін
нəрсені үйренуде қиындықтар туғызады.
К.Бюллер теориясы. Ол өз еңбектерінде балалардың қабылдауын дамыту үшін
көптеген практикалық материал береді, ойын кезінде олардың қиялының көріністерін
бақылайды, балалардың сөйлеу жəне ойлау ерекшеліктерін, олардың белгілі бір жас
кезеңдеріндегі өзіндік ерекшеліктерін талдайды. Соған қарамастан, бала психикасының
дамуы үшін біртұтас парадигманы қалыптастыруға тырысып, Бюллер биологиядан
алынған заңдарға негізделген. Ол баланың психикалық дамуының айқын кезеңдерін
атап көрсетеді: инстинкт, жаттықтыру, интеллект - əркім онтогенез процессінен өтеді.
Бір сатының екінші сатысының механикалық қондырмасы. Психиканың дамуының
əлеуметтік жəне биологиялық көрсеткіштерінің шатасуы К.Бюллердің кейбір фазаларды
асыра бағалауына жəне басқа фазаларды бағаламауына əкеледі. Ғалымның
пайымдауынша, баланың даму психологиясы психиканың биологиялық қызметтері
жетілген кездегі нəрестелік кезең психологиясы, олар баланың даму психологиясында
орталық ретінде ерекшеленеді. Қоғамның психикалық даму ырғағына əсері
ескерілмейді. Осылайша, бала психикасының мазмұны тек биологиялық
функциялармен сарқылған Бюлер тəжірибесі оның сəйкессіздігін көрсетеді