«6-сынып Қазақстан тарихы»


Оғыз мемлекеті (IX ғ. соңы - XI ғ. басы)



Pdf көрінісі
бет18/29
Дата25.05.2023
өлшемі1,06 Mb.
#97460
түріОқулық
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   29
Байланысты:
6 сынып Каз тарих @UBTkaiyrbekShaguanuly

 
Оғыз мемлекеті (IX ғ. соңы - XI ғ. басы) 
 
1. IX г. аяғы-- Х ғ. басында Сырдарияның орта және төменгі 
ағысында құрылды: Оғыз қағанаты 
2. Оғыз сөзінің мағынасы: 1)уыз» 2)«садақтың оғы""3)"өгіз". 
3. Қыпшақтар оғыздарды Сырдария, Арал бойынан біржола 
ығыстырды: XI ғ. 
4. Оғыз астанасы: Янгикент (Жаңа Гузия). 
5. 965 жылы оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды: 
Киев Русімен 
6. Оғыз мемлекетінің күшеюіне үлес қосқан: Шахмәлік 
7. Әл-Марвази дерегіндегі оғыздар тайпасының саны- 12 
тайпа. 
8. М. Қашқари дерегіндегі оғыздардағы тайпалар саны 24 
тайпа. 
9. Оғыздардың күзде Хорезм шекарасында, ал кейбір 
бөліктерінің Ұлытау баурайында көшін жүргенін айтқан 
ғұлама: Әл-Бируни 
10. Сырдың орта ағысындағы оғыздар мен қыпшақтар 
арасында байланыс баст. ғасыр: X ғ. 
11. Түркістан аймағындағы оғыздардың елтірі қойларды 
өсіретінін жазған: Ибн-Хлукәл 
12. Әл-Идриси "ондағы шеберлер темірден әдемі бұйымдар 
жасайды"- деп 
Оғыздар мен Қимақтар туралы жазған 


Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly 
@physmath.kz 
80 
13. "Оғызнаманы" XVII ғасырда толық жазып қалдырған 
ғұлама: Әбілғазы хан 
14. Оғыздарды құлатқан тайпа- Қыпшақтар. 
15. Оғыздарда халық жиналысы жылына - бір рет шақырылған. 
16. Оғыздарда ел басқарудың- ұлы және кіші құрылтайы 
болған. 
17. Ұлы құрылтайда қаған ұлдарын отырғызды -«боз оқ» деп 
жағына, "үш ою" деп сол жағына. 
18. Оғыздарда тайпалық және рулық бөлімшелер атауы - 
«бой», «оба», «көк». 
19. Оғыздар аумағы- ұрықтар мен аймактарға бөлінген. 
20. «Оғызнама» дерегінде жабғу өз жерін- 12 аймаққа бөлген. 
21. X ғ. аяғы XI ғ. басында мемлекет жағдайы нашарлады - 
Әли ханның кезінде. 
22. Орыс жылнамаларында - 985 ж. Владимирдің 
торктармен(оғыз) одақтасып бұлғарларға қарсы жорығы 
туралы айтылады. 
23. Оғыз мемлекеті- Әли мұрагері Шахмәлік тұсында күшейді. 
24. 1041 ж. Хорезмді жаулап алған- Шахмәлік 
38. Араб тарихшысы Әл-Жахиз. "Түрік қолөнердің барлық 
түрін өзі істейді…қару,жебе,ер- тұрман, қорамсақ, найза 
жасайды» деп жазады 
39. Әл-Идриси: «оғыздар мен қимақтар темірден әдемі 
бұйымдар жасайды» 
40. Оғыздарда жоғары билік несі Жабғудың мұрагері- инал. 
41. Оғыздарда иналды тәрбиелеуші- атабек. 
42. Оғыздарда жабғу әйелдеріне- «қатын» деген атақ берілген. 
43. Оғыз әскер басшысының лауазымы- сюбашы. 
44. Жабғудың кеңесшілері: Күл-еркіндер 
45. X-XI ғ. Әли ханның кезінде қағанат жағдайы нашарлап, 
оғыздардың Жент қаласын басып алғандар- салжұқтар 
46. Батыс Түрік ж/е Түргеш қағанаттары құлап, Жетісуда 
Қарлұқ қағанаты құрылғаннан кейін оғыздар Сыр бойына 
ығысқан 
47, Оғыз дәулетінің біртіндеп дамуына байланысты, ел 
басқарудың ең жоғарғы орны ұлы ж/е кіші құрылтай 


Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly 
@physmath.kz 
81 
жиналысына берілген, мұны оғыздардың атақты "Оғыз қаған 
Ұлы құрылтай шақырды» деген сөздерден анық көруге болады 
48. Үрықтар атауымен рулық атақты тұқымдар, әулеттер 
аталған 
49. Оғыздар Қарлұқ, Қимақ тайпаларымен бірлесе отырып 
Еділ мен Жайық өзендерінің аралығындағы печепегтерді 
жеңіп, өздеріне қаратады 
50. XI гасырда мемлекеттілігін құрып, күшейе бастаған 
қыпшақтар оғыздарды Сырдария, 
Арал бойынан біржола ығыстырады 
51. Сырдарияның төменгі ағысында аты сақталған Жанкент, 
Жент, Жулра сияқты 
қалаларының болуы оғыздардың отырықшылығын дәлелдій 
түседі 
52. Махмуд Қашғари да Сырдарияның орта ағысындағы 
Қарнақ, Сүткент, Фараб, Сығанақ,Сауран қалалары туралы 
жазған, Ол қала тұрғындары ешқайда көшпейді, ешкіммен 
согыспайды, олар уағыз жатақтар дегенді айтады 
53. Оғыз мемлекеті мал өнімдерімен айырбас сауда жүргізген 
елдер- Орта Азия, Қытай 
54. Оғыздардың Жетісудан Сырдария бойына ығысуына ықпал 
себеп- қарлұқтардың күшеюі 
55.Оғыздардың Жетісу, Ыстықҡол,Шу өзенінің арасында өмір 
сүргені туралы жазган-Қашқари 
56. Оғыздар табынды- Пұтқа 
57. Оғыздарда жабғу сайлауда артықшылыққа ие болғандар- 
Қазақтар 
58. «Оғыз қаған Үлығ құрылтай шақырды» деген сөз кездеседі- 
Оғызнама жәдігерінде 
59. Оғыздардың тотемі- қой 
60. 965 ж. оғыз жабғуы Киев кінәзі Святославпен -Хазарларға 
қарсы әскери одақ құрды 
61. XI ғ. басында біржола құлаған Сырдария бойындағы 
қағанат- Оғыз 
62. Оғыз билеушілері- Әли, Шаһмәлік 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет