«6B01508-Химия-Биология»

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
1.
«Химияны оқыту әдістемесі»
Тақырып 
«ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ХИМИЯНЫ ОҚЫТУ
ӘДІСТЕМЕСІ ЖӘНЕ ОҚУ ПӘНІ»
білім беру бағдарламасы: « 6B01508-Химия-Биология»
Автор: Кокибасова Г.Т. Х.ғ.к.,
Бейорганикалық және техникалық химия
кафедрасың профессоры
Сабақ тұрі: дәріс
Қарағанды 2022

•
•
•
Жоспар:
1.Химияны оқыту әдістемесінің зерттейтін мәселелері.
2. Химияны оңыту әдістемесінің зерттеу эдістері жэне оның басқа
гылымдармен байланысы.
3. Химияны оқыту әдістемесінің қалыптасуы және дамуы.
4. Қазақстанда химияны оқыту әдістемесі ғыпымының дамуы.
Әдебиеттер тізімі
Негізгі
Нұғыманұлы И.Н. Химияны оқыту әдістемесі – Алматы; Рауан. 1993.
-320 б.
Чернобельская Г.М. Методика обучения химии в средней школе М.,
Владос., 2000., 355 с.
Қосымша
Химия мектепте /оқу-методикалық журнал -2003-2017

•








•
Курстың саясаты мен процедурасы
Студент міндетті түрде орындауы керек:
лекцияны дәптерге конспектілеу,
практикалық және үй жұмысын орындау,
сабаққа қалмай келуі, сабақ үстінде сөйлемеуі,
газет және журнал оқымауы,
ұялы телефонды сөндіруі,
оқу процесінде жігерлі қатысуы,
бақылау жұмыстарын, коллоквиумды, емтиханды
уақытында тапсыруы.
Сабаққа қатысу міндетті түрде болуы керек. Сабақты босатқан кезде
оқу-әдістемелік кешенде көрсетілген тақырып толығымен қайта
қаралады. Ешқандай себепсіз сабаққа қатыспаудың сағаттық көлемі
курстың үштен бірінен асып кетсе, студент курстан шығарылады.

•"Химияны оқытудың әдістемесі -
химиядан білім берудің мазмұнын
және химияны оқыту барысының
заңдылықтарын зерттейтін
педагогика ғылымының дербес
бір саласы"

•
•
•
•
Химияны оқыту әдістемесін зерттеуді төрт
мәселеге топтастыруға болады:
I. Химия не үшін оқытылады?
2.Химияда нені оқытады?
3. Химияны калай оқытады?
4. Химияны оқытудың нәтижесі қандай?

Оқытудың жаңа технологиясын пайдалану
жағдайындағы әдістемелік жүйеге қойылатын
талаптар
•
•
1.Әдістемелік жүйені жетілдірудің
қажеттілігі:
оқытудың жаңа әдістерін дұрыс таңдау;
оқытуды ұйымдастыруды,оның формасын
дәл анықтау;

•
•
2. Оқыту мотивациясы мен белсенділігін
қалыптастыру;
оқушылардың танымдық қызығушылығын
тудыра алу.
оқушылардың ізденімпаз
дығын, шығармашылығын қалыптастыру;

•
•
•
Химияны оқыту әдістемесінің
қалыптасуы және дамуы.
М.В.Ломоносов (1711-1765) тұңғыш химия зертханасын
ұйымдастырып, химияны үйренудегі эксперименттің мәнін жоғары
бағалады, физикалық химияның орыс тіліпдегі тұңғыш оқулығын
жазды.
Д.И.Менделеев (1834-1907) жастарға химиялық білім берудің
қажеттігін, мақсаттарын, мазмұнын, сипатын талдаған еңбектер мен
оқулықтар жазды, химияның өнеркәсіпте және ауыл
шаруашылығында колданылуын көрсету арқылы окушыларды еңбекке,
практикалық іске әзірлеу, химияның мазмұнына деректі және
теориялық материалдар енгізу, химиялық экспериментті кеңінен
пайдалану туралы пікірлер
А.М.Бутлеров (1828-1886) ғылымдағы және оқыту әрекетіндегі
теориялық білімнің алатын орнын негіздеп түсіндірді, өте жақсы
химия оқулықтарын жазды.

•
•
•
•
•
•
•
•
В.Н.Верховский, Л.М.Сморгонский, Я.Л.Гольдфарб (1933-34 ж.ж.)
химияның жүйелі курсының бағдарламасын жасады, түрақты
оқулықтарын жэне түңғыш әдістемесін жазды.
Д.И.Кирюшкин - химияны оқытудың үйымдастыру формалары
әдістерін жетілдірді,
С.Г.Шаповаленко, Н.Е.Кузнецова - химияның негізгі үғымдарын
кальштастыру, химияны оқыту қүралдарын жасау және тиімді
пайдалану әдістемесін
Д.А.Эпштейн - химияны оқытудьң өндіріспен байланысы және
химиядан тереңдетіп білім беру мәселелерін
В.С.Полосин, К.Я.Парменов-химиялық эксперименттің теориясы мен
сарамандығын байланысын зерттеді.
Л.А.Цветков- органикалық химияны окыту мәселелерін
Г.И.Шелинский, В.П. Гаркунов- химияның теориялық негіздерін оқыту
әдістемесін
Д.П.Минченков, Д.П. Ерыгин - химияны оқытудың басқа пәндермен
байланысын зерттеді.

Қазақстанда химияны оқыту әдістемесі ғылымының
дамуы.








1940 жылдардан бастап Қазақстанда химияны оқыту әдістемесін жасау және
жетілдіру ісі қолға алынды.
О.А.Суворованың «Химияны оқытудын социалистік құрылыс
практикасымен байланысы» деп аталатын еңбегін (1940 ж.) атап өтуге
болады.
Д.Қоянбаев Қазақстанның оңтүстік аймағындағы оқушылардың ауыл
шаруашылығы тэжірибелік жұмыстарындағы химия
С.Мүсабеков химияны оқытудың биология және ауыл шаруашылығы
өндірісімен байланысы
А.Г.Гатаулин ауыл мекгептерінде химияны оқытудың топырақтану
негіздерімен байланысы,
Л.П.Калашникова химияны оқытудың жер туралы ғылымдармен байланысы
Л.З.Дюсюпова органикалық химияны оқытудың физикамен байланысы
К.А.Сарманова химияны оқытуда (оқушылардың IV-VI сыныптарда
жаратылыстану - математикадан алған білімдерін пайдалану мәселелерін
зерттеді.

Резюме
Қазіргі кезеңде білім берудің ұлттық моделіне өту оқыту
мен тәрбиелеудің соңғы әдіс-тәсілдерін, инновациялық
педагогикалық технологияларды игерген, технологиялық-
педагогикалық диагностиканы қабылдай алатын,
педагогикалық жұмыста қалыптасқан, бұрынғы ескі
сүрлеуден тез арада арылуға қабілетті және нақты
тәжірибелік іс-әрекет үстінде өзіндік даңғыл жол салуға
икемді, шығармашылық педагог-зерттеуші, ойшыл мұғалім
болуын қажет етеді.

Тақырыптық сұрақтар
•
•
1. Химия оқыту методикасының ғылым және пәні ретіндегі дамуына
тарихи шолу. Қазакстанда ХОМ ғылымының дамуы. ТМД
елдеріндегі ірі методикалық орталықтарының мәселелері.
2. ХОМ зерттеу әдістері және оның басқа ғылымдармен байланысы.
Химиялық білімнің қазіргі күйі мен оның дамуы, келешегі

Тест сұрақтары
•
•
•
•
•
Бірінші жұйелі химия оқулығын жазған кім?
A) Ломоносов М. В.
B) Менделеев Д. М.
C) Лавуазье А.
D) Дальтон Д.
E) Бутлеров А. М.
*****
Химиялық білім мазмұны қандай екі бөліктен тұрады?
A) инвариантты және вариативті.
B) вариативті, жоба әдісі.
C) инвариантты, модульдік оқыту.
D) модульдік оқыту, жоба әдісі.
E) инвариантты, жоба әдісі.