6М091100 –Геоэкология және табиғатты пайдалануды басқару мамандығы бойынша магистратураға қабылдауға арналған емтихандық сұрақтар

6М091100 –Геоэкология және табиғатты пайдалануды басқару мамандығы 

бойынша магистратураға қабылдауға арналған емтихандық сұрақтар 

 

1.  Геоэкология және экологияның дамуының негізгі кезендері   

2.  Табиғат пен адамның негізгі кезендерінің қарым-қатынасы 

3.  Экологиялық кризис және ғылыми техникалық революция 

4.  Табиғи ресурстар және оларды бағалау 

5.  Экосферада заттектердің глобальдық ауысымы 

6.  Табиғи ресурстар, табиғи ресурстарды пайдалану  

7.  Техникалық прогресстің геоэкологиялық маңызы  

8.  Климаттың антропогенді өзгеруі 

9.  Адамзаттың тіршілік ету стратегиясы, тұрақты дамудың түсінігі   

10. Геоэкологиялық жағдайдың және тұрақты дамудың индикаторлары 

11. Экологиялық экономика туралы түсінік. Экология және экономика: бірлік және 

қайшылықтар   

12. Қоршаған ортаның жағдайын басқару. Табиғатты пайдаланудың негіздері  

13. Экологиялық менеджмент және ISO 14000 халықаралық стандарттар  

14. Қазақстан Республикасының табиғатты қорғау заңдылықтары  

15. Қазақстан Республикасының экологиялық кодексінің сипаттамасы 

16. Табиғатты тиімді пайдалану туралы түсінік 

17. Табиғатты пайдалануды басқару механизмі. 

18. ҚР-ғы қалдықтарды басқару 

19. Парникті эффект, парникті эффекттің газдары  

20. Экологиялық мониторинг, ҚО әсерді бағалау және экологиялық сараптама  

21. Экологиялық мәселелердің демографиялық аспектілері 

22. Экосфераның компоненттерінің асидификациясы және қышқыл жаңбырлар 

23. Құрлықтың су объектілеріне адам қызметінің әсері 

24. Құрлықтағы сулардың ластануы және жетіспеушілігі 

25. Су объектілеріндегі су сапасының мәселелері 

26. Мұхит және теңіз суларының жағдайына адам қызметінің әсері 

27. Жерді пайдаланудағы геоэкологиялық мәселелері 

28. Топырақтың антропогендік деградациясы  

29. Топырақтың су және жел эрозиясы 

30. Пестицидтерді пайдаланғаннан кейінгі геоэкологиялық зардаптары  

31. Жерді суғарудың геоэкологиялық мәселелері 

32. Адам қызметінің литосфераға әсері 

33. Жердің және литосфераның құрылымы 

34. Үлкен зат алмасу процесі және адамның осы процестегі ролі 

35. Биосфераның негізгі ерекшеліктері және экосферадағы оның ролі 

36. Биосфера және Жердің ландшафттары 

37. Ормандарды жою мәселесі 

38. Шөлдендіру мәселесі 

39. Жердің биологиялық әртүрлілігін сақтау мәселесі 

40. Табиғи - техногендік жүйенің табиғатқа әсері 

41. Өндірісте энергияны қолданудың –XXIғ. Негізгі геостратегиялық мәселелері 

42. Өндірістік өнеркәсіптің және өндірістің дамуына геоэкологиялық зардаптар  

43. Транспорттың табиғи және қоршаған ортаға әсері 

44. Ауыл шаруашылықтың антропогендік факторда геосфераның қайта түзілуі  

45. Геоэкология  мен  техногенездің  негізгі  түсініктері  және  олардың  бір-бірімен 

байланысы. 

46. Техногенді  заттардың  түзілуі  мен  миграциясы  кезіндегі  негізгі  антропогенді 

көздердің ролі. 

47. Атмосфера техногенезі және  климат мәселесі.  

48. Гидросфераның  ластануы.  Жер  беті  суларының  ластануы  (су  сапасының 

көрсеткіштері).  

49. Топырақ  және  оның  геологиялық  функциялары  (топырақтың  қасиеттері, 

функциялары). 

50. Жер бетінің қатты қалдықтармен, радионуклидтермен ластануы.  

51. Ресурсосыйымдылық  пен  энергосыйымдылық  –  техногенез  дамуына  қатысатын 

технологиялық факторлардың индикаторлары. 

52. Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау. 

53. Экологиялық  мониторинг  және  экологиялық  нормалау.  Қоршаған  ортаға  әсерді 

бағалау және экологиялық сараптама.   

54. Геоэкологиялық картаға түсіру. Геоэкологиялық аудандастыру. 

55. Экологияның  мақсаты,  міндеті,  әдістері.  Популяция  түсінігі,  анықтамасы. 

Экологияның  бөлімдері:  аутэкология,  синэколоия,  демэкология.  Трофикалық 

байланыстар. Продуценттер, консументтер және редуценттер.  

56. Биоценоз.  Экожүйе,  биогеоценоз  түсінігі.  Экологиялық  факторлар,  олардың 

жіктелуі. Ю.Либихтың минимум заңы, В. Шельфордтың толеранттылық заңы.  

57. Табиғи  экожүйенің  құрылымдарының  негізгі  мәселелері.  Үлкен  және  кіщі 

айналымдарының сипаттамасы.  

58. Биосфера  және  В.И.Вернадскийдің  биосфера-ноосфералық  концепциясы.  В.И. 

Вернадскийдің    биосфера  туралы  ілімі.  Биосфераның  құрылымы.  Биосферадағы 

тірі заттар және олардың функциялары. Ноосфера.  

59. Тұрақты  даму  және  табиғатты  қорғаудың  концепциясы.  Тұрақты  дамудың 

стратегиясы  және  принциптері.  Тұрақты  дамуды  қамтамасыздандыру  бойынша 

халықаралық бірлестік.  

60. Табиғи ресурстар және оның классификациясы. Табиғатты пайдалану және табиғи 

ресурстардың пайдалану мәселелері.  

61. Қоршаған  ортаның  ластануы.  Ғаламдық  экологиялық  мәселелер  (климаттың 

өзгеруі,  озон  қабатының  бұзылуы,  қышқыл  жаңбырлар,    биоәртүрліліктің  азайуы, 

Дүниежүзілік мұхиттың ластануы), және олардың зардаптары.  

62. Тұрақты  даму  мен  қазіргі  заманның  әлеуметтік  экологиялық    мәселелері.  

Әлеуметтік-экологиялық  дағдарыс  және  «Тұрақты  даму»  түсінігі.  Урбанизация 

мәселесі.  Энергетикалық мәселелер.  

63. Атмосфералық  ауаны  қорғау.  Атмосфераның    газдық  құрамы.  Ауаның  ластау 

көздері  және  оның  қоршаған  ортаға  әсері.  Әртүрлі  ластау  көздерінен  шығатын 

ластаушы  заттардың  сипаттамасы  және  жіктелуі.  Атмосфералық  ауа  сапасының 

көрсеткіштері. Атмосфералық ауаны қорғау шаралары.  

64. Атмосфералық  ауаны  қорғаудың  әдістері  мен  тәсілдері.  Ауаны  тазарту  жүйесін 

жіктеу. Шығарындыларды шаңнан тазарту әдістері. Санитарлы қорғау белдемі. 

65. Су  ресурстарын қорғау.   Су ластануының негізгі түрлері, негізгі  ластаушы  заттар. 

Ақаба суларды тазарту әдістері.  

66. Топырақты    қорғау.  Ластану  көздері  және  ластаушы  заттардың  топыраққа  түсу 

жолдары. Топырақ эрозиясы, шөлейттену.   Бұзылған жерлерді қалпына келтіру.  

67. Өндіріс  және  тұрмыс  қалдықтарынан  литосфераны  қорғау.    Қалдықтардың 

жіктелуі.  

68. Қоршаған  орта  жағдайын  бағалау  көрсеткіштері  және  әдістері.  Экологиялық 

мониторинг,  жіктелуі  және  оны  ұйымдастыру    принциптері.  Қоршаған  ортаға 

әсерді бағалау.  

69. Қоршаған ортаны қорғауды бақылау және басқару жүйесі. Қазақстанның қоршаған 

ортаны қорғау заңдылықтарының жүйесі. Экологиялық стандарттау, сертификаттау 

және төлқұжат.  

70. ҚР табиғатты пайдалану экономикалық механизмі. 

71. Табиғат ресурстарын экономикалық бағалаудың мақсаты, маңызы және 

тапсырмалары.  

72. Табиғат ресурстарын бағалаудың әдістерін анықтау.  

73. Экономикалық шығынды бағалаудың есептеу әдістері.  

74. Атмосфераға тасталынатын ластаушы заттарды тастау бағасы.  

75. Табиғи ресурстар кадастры туралы түсінік.  

76. Биосфера, оның құрамдас компоненттері, биосфераның шекаралары 

77. Биосфераның негізгі компонеттерінің айналымы 

78. Ортаның экологиялық факторлары (абиотикалық, биотикалық, антропогенді). 

Шектеулі фактордың және толеранттылық заңдары 

79. Экологияның негізгі принциптері және заңдары 

80. Экологиялық жүйе түсінігі, табиғи және антропогенді системалар 

81. Экологиялық жүйедегі заттардың және энергияның берілуі 

82. Адам мен табиғаттың әрекеттесуі, «адам-қоршаған табиғи орта» жүйесі 

83. Қоғам мен табиғаттың әрекеттесу формалары 

84. Қазіргі экологиялық дағдарыстың белгілері 

85. Экологияның ғаламдық проблемалары, атмосферадағы ғаламдық өзгерістер, 

континентальдық проблемалар 

86. Биологиялық алуан түрліліктің ғаламдық өзгеруі, түрдің жоғалуы, 

биоалуантүрлілікті сақтау үшін шаралар 

87. Минералды – шикізаттар ресурстары, минералды ресурстарды ұтымды пайдалану 

принциптері 

88. Жер ресурстарын, өсімдіктер және жануарлар әлемін пайдалану проблемалары. 

Жер тұрғындарының тамақтану проблемалары 

89. Су ресурстарын пайдалану және орнына келтіру проблемалары 

90. Атмосфера ластануының экологиялық зардаптары, оны сауықтыру жолдары 

 

 

 

ЖТжТД институт директоры       ________________  С.Е.Көмеков  

Қолданбалы экология  

кафедрасының  меңгерушісі 

________________ М.Т.Ошақбаев