Адам ағзасындағы жылулық комфортты қамтамасыз ету
Жылу
беру
|
Мәлеметі бойынша
|
М. Рубнера 1896 г.
|
Е.А. Дюбосса Д. Хорди 1938
|
А.А. Летовета А.Е.Малиш 41
|
Н.К. Витте
1943 г.
|
Вт
|
%
|
Вт
|
%
|
Вт
|
%
|
Вт
|
%
|
Конвекция
|
40,3
|
32,4
|
12,7
|
14,2
|
13,9
|
15,3
|
43,2
|
33,1
|
Саулемен
|
57,0
|
45,9
|
53,1
|
59,1
|
48,4
|
55,6
|
57,2
|
43,8
|
Буланумен
|
27,0
|
21,7
|
23,9
|
26,7
|
25,3
|
29,1
|
30,0
|
23,1
|
Барлығы
|
124,5
|
100,0
|
89,8
|
100,0
|
87,2
|
100,0
|
130,4
|
100,0
|
Бақылау сұрақтар:
Орындалған N физикалық жұмыстың формуласын жазыңыз?
Пайдалы қозғалыстың термикалық коэффициентін қандай?
Радияциямен жылу жоғалу қандай теңдеумен анықталады?
Радиациямен жылу беру коэффициенті қандай?
Адам организмінен бөлінетін энергия сыртқы механикалық жұмысқа шығындалып тұрмаса онда ол неге айналып кетеді?
Номограмма бойынша адам денесінің бетін немен есептейді?
Модульдік бірлік 3. Адамның жылулық күйі, оның көрсеткіштері және баға критерийлері
Дәріс жоспары:
1. Дененің температурасы
2. Тері температуасы
3. Тері температурасының топографиясы
4. Ағзадағы жылу жеткіліксіздік
Адамның тұрақты жылулық күйі киімнің ең басты қызметтерінің бірі болып табылады. Сондықтан берілген күйдің көрсеткіштерімен критерийлерін киімнің гигиеналық бағасының негізі ретінде санауға болады. Берілген мәліметтер бойынша 50% аса тері қабаты дененің жоғарғы қабатында 25 см қалыңдықта орналасқан және оның температурасы тұрақсыз дененің бір бөлігі болып саналады.
Дененің, терінің температурасы, энергия жұмсауы, тер бөлімінің интенсивтігі, жылу сезгіштігі, жеткіліксіздігі жылу жинақталуы, ағзадағы жылу құрағыштық және оның өлшемі адамның жылулық күйінің көрсеткіштері болып саналады. Сонымен қатар соққы жиілігі және артериялық қан қысымы терморегуляцияның механизмдерін күшейтетін көрсеткіштер ретінде қызмет етеді. Жылулық күйдің көрсеткіші адамның жұмыс қабілеттігін көрсетеді.
Дененің температурасы. Ішкі ағзаның және тері қабатының температурасы дене температурасын білдіреді. Динамикалық тепе теңдікпен құрылған жылу берумен жылудың қалыптасуы ішкі ортада тұрақты шарттар кезінде дененің температурасы 0,1 С болады. Дененің температурасы орташа 37,2 С құрайды. Бұл температура 2,5 см тереңдіктегі тері қабатында ғана тұрақты болады. Дене температурасының өзгеруі жылу қалыптасумен жылу берудің регуляциясының физиологиялық механизмдері ағзаның жылулық балансын сақтай алмайтындығын көрсетеді. Тыныштықта тұрған адамның дене температурасы 37,0 С болғанда адам өзінің жылу сезгіштігін салқын, өте салқын деп бағалайды.
Дененің температурасы 37,6 С болғанда ағза жылынады. Жылу сезгіштікке байланысты әртүрлі энергияны жұмсауда төмендегідей шама анықталады:
Tp=36,61 +0,007Qэ.т/ q
Qэ.т-энергия шығыны,Вт
q-дененің беткі қабаты.м2..
Тері температуасы. Адам ағзасында қалыптасқан жылудың негізгі бөлігі дененің беткі жағында жоғалады. Бұл киімнің және жылу күйін бағалаудағы типографиясы және терінің температурасының мағынасын анықтайды
Адамның тыныштық күйдегі оның түрлі жылу сезгіштігіне байланысты тері температурасының белгілері 3.1 кестесінде көрсетілген.
3.1. кесте - Орташа өлшенген терінің температурасы,С және адамның
тыныштық күйдегі жылу сезгіштігі.
Автордың мәліметі бойынша
|
Жылу сезгіштік
|
Өте ыстық
|
Ыстық
|
Жылы
|
Комфорт
|
Салқын
|
Суық
|
Өте суық
|
Кричагина В.
Афанасьевой Р.Ф.
|
аса
|
36,0+36,0
|
34,9+0,6
|
33,2+0,7
34,3-32,1
|
31,1+1,0
32,0-29,5
|
29,1+1,0
29,4-26,4
|
Төмен-28,1
Төмен 26,4
|
Комфорттық дәреже терінің орташа температурасына шамамен энергиялық шығын дәрежесін анықтауы мүмкін.
Tсвк=36,07-0,0354Qэт/q
Шындығында терінің орташа өлшенген температурасы адам денесінің беткі қабатынан алынған нүкте санының шартына сәйкес келеді. Мұндай жағдайда тәжірибеден нүктенің ең аз мөлшерін анықтау керек. Өйткені орташа температураның шындық белгісін алу үшін қажет. Әртүрлі авторлар терінің орташа температурасынан мөлшерін 15 жүйеден жоғары болады. Көбінесе дәл және тәжірибеге қолайлы 11 нүктелік жүйесі болып табылады.
П.В. Рамзаев белгіленген терінің орташа температурасы әр дене ауданының өлшемі арқылы есептейді.
Tсвк=0,888tлба+0,340tтул+0,134tплеча+0,045tкисти+0,230tбедра+0,125tколени+0,0644tстопы.
Берілген жүйе терінің орташа температурасын ғана емес адам денесінің әртүрлі ауданның тері температурасын береді.
Достарыңызбен бөлісу: |