Бүкіл әлемдік тартылыс заңы Ньютонның тартылыс заңы — кез келген материялық бөлшектер арасындағы тартылыс күшінің шамасын анықтайтын заң. Ол И. Ньютонның 1666 ж. шыққан “Натурал философияның математикалық негіздері” деген еңбегінде баяндалған. Айдың Жерді, планеталардың Күнді айнала қозғалуын зерттеу нәтижесінде И. Ньютон ашқан бұл заң табиғаттағы барлық денелерге және олардың барлық бөліктеріне қолданылады. Б. ә. т. з. аспан денелерінің қозғалысы жайындағы ғылым — аспан механикасының іргетасын қалайды. Осы заңның көмегімен аспан денелерінің қозғалу траекториясы есептелінеді және олардың аспан күмбезіндегі орындары алдын ала анықталады. Уран планетасының осы заңға сәйкес есептелінген орбитадан ауытқуы бойынша 1846 ж. Нептун планетасы ашылды.
1.Бүкіл әлемдік тартылыс заңының өрнегінде:
А. Тартылыс күші арақашықтықтың квадратына кері пропорционал
В. Тартылыс күші арақашықтықтың квадратына тура пропорционал
С. Тартылыс күші массалардың көбейтіндісіне кері пропорционал
D. Тартылыс күші арақашықтық квадратына тең
E. Тартылыс күші массалар көбейтіндісіне тең
2. . Егер екі планета арасындағы әсерлесу күшін өзгертпей, әр планетаның массасын 3 есе арттырсақ, онда олар қандай арақашықтықта болар еді?
А. 3 есе артады
В. 3 есе кемиді
С. 9 есе кемиді
D. 9 есе артады
E. өзгермейді
3. Егер екі планета арасындағы әсерлесу күшін екі есе арттырсақ, онда олар қандай арақашықтықта болар еді?
А. 2 есе артады
В. 2 есе кемиді
С. 4 есе кемиді
D. 4 есе артады
E. өзгермейді
4. Әрқайсысының массаы 200 г тыныштықта тұрған шарлар бір-бірінен 0,2 Н күшпен тартылса, онда олар қандай қашықтықта орналасқан?(G=6.67*10-11м3/кг*с2)
А. ≈3,6*10-6м
В. ≈1,3*10-11м
С. ≈3,6*10-11м
D. ≈1,9*10-11м
E. ≈2,3*10-11м
Kөзілдірік
Mарат ауылына баратын болды. Ол қарындасы мен атасының көздері нашар көретінін есіне түсіріп, оларға көзілдірік сатып алуды шешті. Қарындасымен телефон арқылы сөйлесіп, қарындасы оған кітапты көзінен 20 см арақашықтыққа қойып жақсы оқитындығын айтты. Ал атасына оптикалық күші 0,5 дптр көзілдірік алды.
6.Aтасының көзәйнегінің линзасының фокустық қашықтығы
А. 3 м
В. 2 м
С. 2,5м
D. 0,5 м
E. 1м
7.Aтасының көзәйнексіз анық көру қашықтығы
А. 29 см
В. 18 см
С. 15 см
D. 20 см
E. 10 см
8.Қарындасына қажетті көзәйнектің оптикалық күші
1 дптр