9 арман пв баспасы


оқ­жұл­дыз­де­ге­ні­міз­ ­ас­пан­ның­жұл­дыз­дар­­то­бы­ор­на­лас­қан,­нақ­ты­



Pdf көрінісі
бет59/300
Дата18.10.2023
өлшемі8,74 Mb.
#118494
түріКнига
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   300
Байланысты:
9 сынып физика

оқ­жұл­дыз­де­ге­ні­міз­ ­ас­пан­ның­жұл­дыз­дар­­то­бы­ор­на­лас­қан,­нақ­ты­
ше­ка­ра­сы­а­нық­тал­ған­бел­гі­лі­бір­­бө­лі­гі.
III Жұл дыз дар дың атау ла ры 
Ай­сыз­ түн­де­ еш­қан­дай­ құ­рал­сыз­ көз­бен­ ға­на­ ба­қы­лап,­ аспанда­ 3000­ға­
жу­ық­ жұл­дыз­­ды­ кө­ру­ге­ бо­ла­ды.­ Көп­те­ген­ жа­рық­ жұл­дыз­дар­дың­ атау­ла­ры­
араб­ша,­ мы­са­лы,­ Аль­де­ба­ран­ (Сұлусары),­ Де­неб,­ Ри­гель,­ Ал­голь.­ Кө­бі­не­се­
жұл­дыз­дар­дың­атауы­шоқ­жұл­дыз­атауы­мен­бай­ла­ныс­ты­бо­ла­ды.­Орион­шоқ­
жұл­ды­зын­да­ғы­Бе­тель­гейзе­жұл­ды­зы­ның­атауы­ның­ма­ғы­на­сы­«Алып­адам­
ның­иы­ғы»­де­ген­ді­біл­ді­ре­ді.­Үлкен­Аюдың­төрт­жұл­ды­зы­ор­на­ла­суы­на­қа­рай­
мы­на­дай­атау­лар­ға­ие­бол­ған:­Ме­рак­–­«қа­рын»,­Мег­рец­–­«құй­рық­ба­сы»,­
Фек­да­–­«сан,­бөк­се»,­Ми­цар­–­«ор­та­сы»­
( -сурет)

Мицар
Алиот
Мегрец
Дубхе
Мерак
Фекда
Бенетнаш
2,4
2,5
1,7
3,4
1,9
2,4
1,9
64-су­рет.­
л­кен­А ­шоқ­жұл­ды­зын­да­жа­рық­жұл­дыз­дар­дың­ор­на­ла­суы
63-су­рет.­
л­кен­А ­­
шоқ­жұл­ды­зы
Маңызды ақпарат 
Жұл­дыз­дар­дың­жар­қы­ра­уын­
мына­фор­му­ла­мен­жу­ық­тап­
есеп­теу­ге­бо­ла­ды:­
L
R
T
=

4
2
4
π
σ
­–­жұл­дыз­дың­жар­қы­ра­уы,
R­–­жұл­дыз­дың­ра­диусы,
T­–­жұл­дыз­бе­тін­де­гі­тем­пе­
ра­ту­ра,­
­
=­5,67­ 10
–8
Âò
ì Ê
2
4
­–
Стефан­–­Больцман­тұ­рақ­
тысы.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


55
Анық­тал­ған­жұл­дыз­дар­дың­са­ны­арт­қан­сай­ын­ка­та­лог­құ­рас­ты­ру­қа­жет­ті­
гі­ту­ын­да­ды.­Жұл­дыз­дар­ка­та­ло­гын­әртүр­лі­мем­ле­кет­тер­мен­әртүр­лі­ке­зең­нің­
аст­ро­ном­да­ры­ құ­рас­тыр­ды.­ Со­лар­дың­ ішін­де­ ең­ нақ­ты­ жа­сал­ған­да­ры­ 1022­
жұл­дыз­дың­ор­на­ла­суы­көр­се­тіл­ген­Гип­парх­ка­та­ло­гы,­1018­жұл­дыз­көр­се­тіл­
ген­Ұлық­бек­ка­та­ло­гы,­1005­жұл­дыз­көр­се­тіл­ген­Ти­хо­Бра­ге­­ка­та­ло­гы­бол­ды.
1603­ жы­лы­ не­міс­ аст­ро­но­мы­ И.Байер­ жұл­дыз­дар­ды­ олар­дың­ жар­қы­ра­
уы­ның­ тө­мен­деуі­ бой­ын­ша­ грек­ ал­фа­ви­ті­нің­ әріп­те­рі­мен­ бел­гі­ле­ді.­ Жұл­
дыз­дың­ то­лық­ бел­гі­ле­нуі­ әріп­тен­ және­ шоқ­жұл­дыз­дың­ атауы­нан­ тұ­ра­тын­
бол­ды.­Мы­са­лы,­Те­мір­қа­зық­жұл­ды­зы­–­α­U i­(Кі­ші­Аю­дың­α­сы),­Ал­голь­
жұл­ды­зы­ –­ β­ er­ (Пер­сейдің­ β­сы),­ ол­ шоқ­жұл­дыз­да­ жар­қы­ра­уы­ жа­ғы­нан­
екін­ші­орын­да­тұр.­Бұн­дай­бел­гі­леу­лер­қа­зір­гі­кез­де­де­қол­да­ны­ла­ды.­


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   300




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет