|
ар тау жұлдыздардың бас аспанБайланысты: 9 сынып физикаар тау жұлдыздардың бас аспан
меридианыарқылыөтуқұбылысы
(77-сурет)
.
ЖердіңКүндіайналақозғалуыбірқалыпсыз
болғандықтан,тәулікұзақтығыжылбойыөзгеріп
отырады,сондықтанұзақтығы24сағатболатын
орташакүнтәуліктеріенгізілген.
VI Бү кі лә лем дік жә не жер гі лік ті уа қыт
Күннің бас аспан меридианы арқылы өту
уақыты орналасқан орнының географиялық
бойлығынатәуелді.Жердегібойлықсанағыбас
талатын бастапқы меридиан Гринвич арқылы
өтеді,оныңгеографиялықбойлығы0гетең.
Гринвич меридианының жергілікті уақытын
бүкіләлемдікуақыт
депатайды,оныТ
0
әрпімен
белгілейді.
Жер гі лік ті уа қыт
– бір ме ри ди ан да ор-
на лас қан нүк те лер де гі тәу ліктің бір дей
ме зе тін де гі уа қыт.
Географиялықбойлығы болатынорындарда
олмынағантеңболады:Т
=Т
0
+ .
Жергілікті уақытты есептегенде тұратын
орынныңбойлығынсағат,минутжәнесекундпен
көрсетукерек.Жер24сағатта360°айналымжасайтынынескеріп,уақыттың
өлшембірліктеріменЖербетіндегінүктелердіңбұрыштықорынауыстыруы
ныңөлшембірліктеріарасындағыбайланыстыаламыз:
24сағ=360°;
1сағ=15°;
4мин=1°;
1мин=15′;
4с=1′;
1с=15 .
VII Бел деу лік уа қыт
Жергіліктіуақыттытәжірибедеқолдануыңғайсыз,себебіолбіраймақтың
әртүрліаудандарындатүрлішеболады.Жербетіполюстердіқосатынсызықтар
көмегімен24белдеугебөлінген,олардыңәрқайсысыбойлықбойымен15°қа
созылады.Орталықмеридианбелдеулерді7°30′болатынекібірдейбөлікке
бөледі.Гринвичмеридианыныңбелдеуіннөлдікбелдеудепесептейді,Қазақ
станРеспубликасыныңаумағыарқылы4және5сағаттықбелдеулерөтеді.
Төменгішарықтау
Жоғарғы
шарықтау
Математикалық
көкжиек
Аспан
экваторы
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|